MUAPOSTOLA Paulo o hevhedzwa uri a ṅwale nga ha pfaneleo dza ṱahe dzine dza bva kha muya mukhethwa. (Vhagal. 5:22, 23) O ṱalusa dzenedzi pfaneleo dzavhuḓi sa “zwiaṋwiwa nga muya.” * Zwenezwi zwiaṋwiwa zwi dovha zwa vha tshipiḓa tsha “vhumuthu vhuswa.” (Vhakol. 3:10) Samusi muri u ṱhogomelwaho zwavhuḓi u tshi aṋwa mitshelo, nga zwenezwo, muthu u ḓo vha na dzenedzo pfeneleo dzavhuḓi musi a tshi tendela muya mukhethwa u tshi shuma nga ho leluwaho vhutshiloni hawe.—Ps. 1:1-3.

Pfaneleo ya u thoma ya zwiaṋwiwa nga muya ye Paulo a amba nga hayo ndi lufuno. Ndi ya ndeme lungafhani? Paulo o amba uri ha “tshithu” arali e si na lufuno. (1 Vhakor. 13:2) Fhedzi, lufuno ndi mini nahone ri nga vha hani nalwo na u lu sumbedza ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe?

Naho zwi tshi konḓa u ṱalusa zwavhuḓi zwine lufuno lwa amba zwone, Bivhili i ṱalusa nḓila ine lwa sumbedzwa ngayo. Sa tsumbo, ri guda uri lufuno “a lu fheli mbilu, lu na vhuthu.” Zwiṅwe hafhu, “lu takalela ngoho” nahone “lu fukedza zwoṱhe, lwa tenda zwoṱhe, lwa fulufhela zwoṱhe, lwa konḓelela zwoṱhe.” Muthu ane a vha na lufuno, u funa vhaṅwe zwi tshi bva mbiluni, u na ndavha navho nahone u vha khonani i fulufhedzeaho. Kha ḽiṅwe sia, muthu a si na lufuno u na vivho, u a ḓikukumusa, u ḓifara nga nḓila i si yavhuḓi, u na tseḓa nahone u na mbiti na u sa hangwela. Nṱhani ha u sumbedza pfaneleo dzo raloho dzi si dzavhuḓi, lufuno lune ra ṱoḓa u vha nalwo a lu “ḓiṱoḓeli zwalwo.”—1 Vhakor. 13:4-8.

Bivhili i amba uri: “Mudzimu ndi lufuno.” (1 Yoh. 4:8) Mishumo yawe yoṱhe na zwine a zwi ita zwi sumbedza lufuno lune a vha nalwo. Nḓila khulwane ye a sumbedza ngayo uri u funa vhathu ndi nga u rumela Yesu uri a shengele na u ri fela. Muapostola Yohane o ṅwala uri: “Ro dzumbululelwa lufuno lwa Mudzimu nga yeneyi nḓila, ngauri Mudzimu o ruma Murwa wawe mubebwa e eṱhe shangoni uri ri kone u wana vhutshilo ngae. Lufuno lu nga heyi nḓila, a si riṋe vhe ra funa Mudzimu, fhedzi ndi ene we a ri funa, a rumela Murwa wawe uri a vhe tshiṱhavhelo tshi pfumelelaho zwivhi zwashu.” (1 Yoh. 4:9, 10) Nga nṱhani ha uri Mudzimu u a ri funa, ri a kona u hangwelwa, u vha na fulufhelo na vhutshilo.

Yesu o sumbedza uri u funa vhathu nga u ita zwi funwaho nga Mudzimu. Paulo o ṅwala zwi tevhelaho: “[Yesu] a ri: ‘Ndo ḓa u ita zwine wa zwi funa.’ . . . Nga u amba uri ‘zwine wa zwi funa’ ro itwa vhakhethwa nga u ṋekedzwa ha muvhili wa Yesu Kristo lwa tshoṱhe.” (Vhaheb. 10:9, 10) A huna muthu a ne a nga sumbedza lufuno lwo raloho. Yesu o ri: “A hu na muthu a re na lufuno lu fhiraho ulu, lune muṅwe muthu a nga kumedza vhutshilo hawe a tshi itela khonani dzawe.” (Yoh. 15:13) Naa vhathu vha songo fhelelaho vha nga kona u sumbedza lufuno lwo sumbedzwaho nga Yehova na Yesu? Ee! Kha ri ṱolisise nḓila ine ra nga zwi ita ngayo.

Paulo o ri ṱuṱuwedza a ri: “Ivhani vha edzisaho Mudzimu, sa vhana vha funwaho, ni bvele phanḓa ni tshi tshimbila nga lufuno, vhunga na Kristo o ni funa.” (Vhaef. 5:1, 2) Musi ri tshi sumbedza yeneyi pfaneleo vhutshiloni hashu, ri nga kona u ‘bvela phanḓa ri tshi tshimbila nga lufuno.’ Ri sumbedza lwonolo lufuno nga nyito hu si nga maipfi fhedzi. Yohane o ṅwala uri: “Vhana’nga, a ro ngo fanela u funa nga u amba fhedzi, fhedzi ri zwi sumbedze nga mishumo na nga ngoho.” (1 Yoh. 3:18) Sa tsumbo, musi ri tshi bvela phanḓa ri tshi funa Mudzimu na vhahura vhashu, zwi ḓo ri ṱuṱuwedza uri ri huwelele ‘mafhungo maḓifha a Muvhuso’ khavho. (Mat. 24:14; Luka 10:27) Ri dovha ra tshimbila nga lufuno musi ri sa fheli mbilu, ri na vhuthu nahone ri tshi hangwela. Nga zwenezwo, Bivhili i ri eletshedza uri: “Vhunga Yehova o ni hangwela nga mbilu yoṱhe, na inwi ni tea u ita nga u ralo.”—Vhakol. 3:13.

Naho zwo ralo, lufuno lwo raloho a lwo ngo fanela u langwa nga maḓipfele. Sa tsumbo, u itela u fhumudza ṅwana ane a khou lila, vhaṅwe vhabebi vha ita tshiṅwe na tshiṅwe tshine ṅwana wavho a tshi ṱoḓa. Fhedzi mubebi ane a funa ṅwana wawe zwa vhukuma, u ḓo mu kaidza musi zwi tshi ṱoḓea. Nga hu fanaho, naho Yehova Mudzimu e lufuno, fhedzi “u laya ane a mu funa.” (Vhaheb. 12:6) Musi ri tshi tshimbila nga lufuno, ri ḓo kaidza musi zwi tshi ṱoḓea. (Mir. 3:11, 12) Vhukuma, musi ri tshi ita ngauralo ri fanela u humbula uri ri na tshivhi nahone ri a khakha. Nga zwenezwo, roṱhe hu na hune ra ṱoḓa u khwinisa hone u itela u sumbedza lufuno. Ri nga ita hani zwenezwo? Kha ri ṱolisise nḓila tharu.

Ya u thoma, humbelani Mudzimu uri a ni ṋee muya wawe mukhethwa, une wa bveledza lufuno. Yesu o amba uri Yehova u ṋea “muya mukhethwa vhane vha mu humbela.” (Luka 11:13) Arali ra nga dzula ri tshi humbela muya mukhethwa na u ita vhuḓidini ha u “tshimbila lwa muya,” zwine ra zwi ita zwi ḓo sumbedza uri ri na lufuno. (Vhagal. 5:16) Sa tsumbo, arali ni muhulwane wa tshivhidzo, ni nga humbela muya mukhethwa uri u ni thuse u ṋea vhaṅwe nyeletshedzo ya Maṅwalo nga nḓila ya lufuno. Kana arali ni mubebi, ni nga humbela muya mukhethwa uri u ni thuse u kaidza vhana vhaṋu ni songo sinyuwa, fhedzi nga nḓila ya lufuno.

Ya vhuvhili, edzisani nḓila ye Yesu a sumbedza ngayo lufuno musi a tshi semiwa. (1 Pet. 2:21, 23) Zwi nga ṱoḓea uri ri humbule nga ha tsumbo ya Kristo zwihuluhulu musi ri songo farwa nga nḓila yavhuḓi kana musi ri songo sumbedzwa khaṱulokwayo. Nga tshenetsho tshifhinga, zwi nga vha zwavhuḓi uri ri ḓivhudzise uri, ‘Yesu o vha a tshi ḓo vha o ita mini?’ Muṅwe wahashu wa tshisadzini ane a pfi Leigh o wana uri u humbulisisa nga ha yeneyo mbudziso musi a sa athu u dzhia vhukando zwo mu thusa. O ri: “Ḽiṅwe ḓuvha, muṅwe muthu ane nda shuma nae o rumela vhashumisani na nṋe e-mail ye ya vha i tshi khou amba zwithu zwi si zwavhuḓi nga ha nṋe na mushumo we nda vha ndi tshi khou u ita. Zwo mmbaisa vhukuma. Fhedzi ndo ḓivhudzisa uri, ‘Ndi nga edzisa hani Yesu musi ndo sedzana na onoyu muthu?’ Musi ndo no humbula nga ha zwe Yesu a vha a tshi nga zwi ita, ndo dzhia phetho ya u zwi thupha na u sa zwi ita mafhungo. Nga murahu, ndo wana uri onoyo mushumisani na nṋe o vha e na thaidzo ya mutakalo nahone o tsikeledzea vhukuma. Ndo phetha nga ḽa uri khamusi o vha a songo ḓiimisela u ita zwe a zwi ita. U humbula nga ha nḓila ye Yesu a sumbedza ngayo lufuno musi a tshi semiwa zwo nthusa u ita zwi fanaho kha mushumisani na nṋe.” Vhukuma, arali ra nga edzisa Yesu, ri ḓo dzula ri tshi sumbedza lufuno.

Ya vhuraru, ṱahulelani lufuno lu si lwa tseḓa, lune lwa ḓo ni ṱalula sa Mukriste wa ngoho. (Yoh. 13:34, 35) Kha ḽeneḽi sia, Maṅwalo a ri ṱuṱuwedza uri ri vhe na “muhumbulo wonoyu” we Yesu a vha e nawo. Yesu “o ṱutshela zwoṱhe zwe a vha e nazwo” ngei ṱaḓulu a tshi itela riṋe “u swika a tshi fa.” (Vhafil. 2:5-8) Musi ri tshi edzisa lufuno lwawe lu si lwa tseḓa, nḓila ine ra humbula ngayo na nḓila ine ra ḓipfa ngayo zwi ḓo fana na  zwa Kristo nahone zwi ḓo ri sudzulusela uri ri vhee madzangalelo a vhaṅwe phanḓa. Hu vha na mbuyelo dzifhio musi ri tshi ṱahulela lufuno?

Musi ri tshi sumbedza lufuno hu vha na mbuyelo khulwane vhukuma. Ṱhogomelani tsumbo mbili:

• VHURATHU NA VHUKOMANA HA TSHAKA DZOṰHE: Nga nṱhani ha lufuno lune ra vha nalwo kha vhaṅwe, ri a zwi ḓivha uri arali ra nga dalela tshivhidzo tshiṅwe na tshiṅwe u mona na shango ḽoṱhe, vhahashu vha ḓo ri ṱanganedza nga zwanḓa zwi dudelaho. Ndi phaṱhutshedzo khulwane vhukuma u funwa nga ‘vhatendi nga riṋe shangoni ḽoṱhe’! (1 Pet. 5:9) Lwonolo lufuno lu wanala vhukati ha vhathu vha Mudzimu fhedzi.

• MULALO: “U konḓelelana nga lufuno” zwi ita uri ri ḓiphine nga vhuthihi ri na “mulalo.” (Vhaef. 4:2, 3) Ri tshenzhela wonoyu mulalo musi ri miṱanganoni ya tshivhidzo, maguvhanganoni na mabuthanoni. A zwi timatimisi uri wonoyo mulalo wo khethea kha ḽino shango ḽo fhandekanaho. (Ps. 119:165; Yes. 54:13) Musi ri na mulalo na vhaṅwe vhathu, zwi sumbedza nḓila ine ra vha funa ngayo nahone zwi takadza Khotsi ashu wa ṱaḓulu.—Ps. 133:1-3; Mat. 5:9.

Paulo o ṅwala uri: “Lufuno lu a fhaṱa.” (1 Vhakor. 8:1) Lufuno lu zwi ita hani zwenezwo? Kha ndima 13 ya vhurifhi ha Paulo ha u thoma he a vhu ṅwalela Vhakorinta—vhune ha vhidzwa “Bugu ya Lufuno”—muapostola o ṱalutshedza nḓila ine lufuno lwa fhaṱa ngayo. Tsha u thoma, lufuno lu vhuyedza vhaṅwe. (1 Vhakor. 10:24; 13:5) Zwiṅwe hafhu, nga nṱhani ha uri lufuno lu a humbulela, a lu fheli mbilu nahone lu na vhuthu, lu fhaṱa miṱa na u ita uri zwivhidzoni hu vhe na vhuthihi.—Vhakol. 3:14.

Nḓila ine ra funa ngayo Mudzimu ndi ya ndeme vhukuma nahone lwonolo lufuno lu a ri fhaṱa. Lwonolo lufuno lu ita uri vhathu vha vhubvo ho fhamba-fhambanaho, matsinde na ndimi dzoṱhe vha vhe na vhuthihi nahone vha shumele Yehova “vhé vhathihi” vho takala. (Tsef. 3:9) U nga ri ri nga ḓiimisela u sumbedza yeneyi pfaneleo ya zwiaṋwiwa nga muya mukhethwa wa Mudzimu ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe.