1, 2. (a) Mɛni tue mi jɔmi wa ma nyɛ ma ná amlɔ nɛ ɔ? (b) Mɛni he je nɛ wa be nyɛe ma ná tue mi jɔmi nɛ pi si mwɔnɛ ɔ? (Moo hyɛ foni nɛ ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ.)

WƆ TSUO wa suɔ nɛ wa ná tue mi jɔmi ngɛ wa si himi mi. Nɔ ko no ko be nɛ suɔ nɛ e pee yeyeeye. Enɛ ɔ he ɔ, wa bua jɔ kaa Yehowa haa wɔ “Mawu tue mi jɔmi” ɔ, nɛ lɔ ɔ buɔ wa he ngɛ susumi yayahi a he, nɛ wa pee we yeyeeye! (Filip. 4:6, 7) Akɛnɛ wa jɔɔ wa he nɔ ha Yehowa he je ɔ, waa kɛ ‘Mawu hiɔ si ngɛ tue mi jɔmi mi.’ Enɛ ɔ tsɔɔ kaa huɛ bɔmi kpakpa ngɛ waa kɛ lɛ wa kpɛti.​—Rom. 5:1.

² Se kɛ̃ ɔ, be nɛ Mawu maa ngɔ tue mi jɔmi nitsɛnitsɛ kɛ ba a sui lolo. Wa ngɛ nyagbe ligbi ɔmɛ a mi, enɛ ɔ he ɔ, nihi peeɔ basabasa, nɛ nihi fuu kɛ a sibi sãa nya. (2 Tim. 3:1-4) Akɛnɛ wa ji Kristofohi he je ɔ, e sa nɛ waa hwu kɛ si Satan kɛ e lakpa tsɔɔmi ɔmɛ. (2 Kor. 10:4, 5) Se nɔ́ nɛ ma nyɛ ma puɛ wa tue mi jɔmi pe kulaa ji ke wa weku li be asafo ɔ mi. Wa hemi kɛ yemi ɔ he je ɔ, eko ɔ, ni komɛ maa ye wa he fɛu, aloo a ma po wa nya kaa wa ngɔ mi gbami kɛ ba weku ɔ mi. A ma nyɛ maa wo wa he gbeye po kaa ke wa kpa we Yehowa sɔmɔmi ɔ, a kɛ wɔ maa po tako mi. Kɛ e sa nɛ waa na si temi kɛ womi nɛ weku li kɛ baa a ha kɛɛ?  Kɛ wa ma plɛ kɛ da nyagbahi nɛ jeɔ ɔ mi kɛ baa a nya ha kɛɛ?

3, 4. (a) Mɛni Yesu tsɔɔmi ɔmɛ ngɔɔ kɛ baa? (b) Mɛni ma nyɛ ma ha nɛ e he nɛ wa ha nɔ ko wawɛɛ kaa e maa nyɛɛ Yesu se?

³ Yesu le kaa e tsɔɔmi ɔmɛ maa ngɔ mi gbami kɛ ba nihi a kpɛti, nɛ e ma bi nɛ e se nyɛɛli nɛ a ná kã konɛ a nyɛ nɛ a da si temi kɛ womihi a nya. Si temi kɛ womi nɛ ɔ ma nyɛ ma puɛ tue mi jɔmi nɛ ngɛ weku ɔ mi ɔ. Yesu de ke: “Nyɛ ko susu kaa i ngɔ tue mi jɔmi kɛ ba zugba a nɔ; pi tue mi jɔmi nɛ i kɛ ba, mohu ɔ, klaate. Ejakaa i ba konɛ ma ha nɛ mi gbami nɛ ba nihi a kpɛti, nyumu maa te si kɛ wo e tsɛ, nɛ biyo maa te si kɛ wo e yayo, nɛ nganyɛ maa te si kɛ wo e nganyɛ. Niinɛ, nɔ nitsɛ e we mi bimɛ ma plɛ pee e he nyɛli.”​—Mat. 10:34-36.

⁴ Benɛ Yesu de ke, “Nyɛ ko susu kaa i ngɔ tue mi jɔmi kɛ ba” a, e ngɛ hlae nɛ e tsɔɔ kaa e sa nɛ e tue buli ɔmɛ nɛ a susu nyagbahi nɛ a kɛ maa kpe ke ji a ba pee e se nyɛɛli ɔ he. E munyu ɔ ma nyɛ maa ngɔ mi gbami kɛ ba nihi a kpɛti. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yesu ba konɛ e ba fiɛɛ Mawu sɛ gbi nɛ ji anɔkuale ɔ kɛ tsɔɔ nihi, se pi nɛ e ngɔ mi gbami kɛ ba. (Yoh. 18:37) Se kɛ̃ ɔ, ke nɔ ko kɛ anɔkuale yemi pɛtɛ Kristo tsɔɔmi ɔmɛ a he ɔ, e kɛ nyagbahi ma nyɛ maa kpe ke ji e huɛmɛ nɛ nyu bi ngɛ e kɛ mɛ a kpɛti aloo e weku li sume anɔkuale ɔ.

5. Mɛni nyagbahi Yesu se nyɛɛli ɔmɛ kɛ kpe?

⁵ Benɛ Yesu ngɛ nyagbahi nɛ e sa nɛ e se nyɛɛli ɔmɛ nɛ a da nya a he munyu tue ɔ, e wo si temi kɛ womi nɛ weku li kɛ baa a hu nɔ tã. (Mat. 10:38) E he ba hia nɛ Yesu se nyɛɛli nɛ a fĩ si ke ji a ngɛ a he fɛu yee aloo a weku li kua mɛ po, konɛ a nyɛ nɛ a pee nɔ́ nɛ maa sa Kristo hɛ mi. Se kɛ̃ ɔ, jɔɔmihi nɛ a ná a hiɛ hluu po pe níhi nɛ bɔ mɛ ɔ.​—Kane Maako 10:29, 30.

6. Ke wa weku li te si kɛ wo wɔ kaa wa kpa Yehowa sɔmɔmi ɔ, mɛni e sa nɛ wa kai?

⁶ Ke wa weku li te si kɛ wo wɔ kaa wa kpa Yehowa sɔmɔmi po ɔ, wa yaa nɔ nɛ wa jeɔ suɔmi kpo kɛ tsɔɔ mɛ. Se e sa nɛ wa kai kaa suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Mawu kɛ Kristo ɔ nya wa pe suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha mɛ ɔ. (Mat. 10:37) E sa nɛ wa yɔse hu kaa Satan ma nyɛ maa ngɔ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha wa weku li ɔ kɛ sisi wɔ konɛ wa ko ye Yehowa anɔkuale. Nyɛ ha nɛ wa susu si temi kɛ womi komɛ nɛ weku li kɛ baa, kɛ bɔ nɛ wa ma plɛ kɛ da nya ha a he nɛ waa hyɛ.

7. Ke nɔ ko huno aloo e yo be asafo ɔ mi ɔ, kɛ e sa nɛ e na e si fɔfɔɛ ɔ ha kɛɛ?

⁷ Baiblo ɔ bɔɔ wɔ kɔkɔ kaa ke nɔ ko sɛ gba si himi mi ɔ e ‘maa na amanehlu ngɛ e he lo mi.’ (1 Kor. 7:28) Ke o huno aloo o yo be asafo ɔ mi ɔ, lɔ ɔ ma nyɛ maa ngɔ haomi kɛ nyagba kpahi kɛ ba piɛɛ dengme nɛ ngɛ o gba si himi mi ɔ he. Se kɛ̃ ɔ, e sa nɛ o na o si fɔfɔɛ ɔ kaa bɔ nɛ Yehowa naa lɛ ɔ. Ke nɔ ko huno aloo e yo be asafo ɔ mi ɔ, e be nyɛe maa da lɔ ɔ nɔ kɛ je e huno ɔ aloo e yo ɔ he, aloo e kɛ lɛ nɛ po gba mi. (1 Kor. 7:12-16) Ke huno ko be asafo ɔ mi ɔ, e be nyɛe maa nyɛɛ weku ɔ hɛ mi ngɛ Mawu jami mi mohu lɛɛ, se e sa nɛ weku mi bi ɔmɛ nɛ a ya nɔ nɛ a je bumi kpo kɛ tsɔɔ lɛ kaa weku yi. Jã kɛ̃ nɛ e sa nɛ huno ko nɛ e ji Kristofo no ɔ nɛ ya nɔ nɛ e suɔ e yo nɛ be asafo ɔ mi ɔ wawɛɛ, e pee lɛ dɔdɔɔdɔ, nɛ e ngɔ e he kɛ sã afɔle ha lɛ.​—Efe. 5:22, 23, 28, 29.

8. Ke o huno aloo o yo ha we nɛ o pee fuu ngɛ Mawu jami mi ɔ, mɛni sanehi o ma nyɛ ma bi o he?

⁸ Se ke o huno ɔ aloo o yo ɔ sume nɛ o pee fuu ngɛ Mawu jami mi hu nɛɛ? Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, nyɛmiyo ko huno tsɔɔ lɛ ligbi pɔtɛɛ komɛ nɛ e kɛ ma nyɛ maa ya fiɛɛmi ngɛ otsi ɔ mi. Ke o ya je si fɔfɔɛ kaa jã mi ɔ, mo bi o he ke: ‘Anɛ ye huno ɔ ngɛ hlae nɛ ma kpa ye  Mawu ɔ sɔmɔmi lo? Ke tsa pi jã ji sane ɔ, lɛɛ anɛ ma nyɛ ma kplɛɛ nɔ́ nɛ e de ɔ nɔ lo?’ Ke wa ngmɛ pɛpɛɛpɛ ɔ, lɔ ɔ ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ waa tsi pɛhi nɛ se nami be he ɔ a nya ngɛ wa gba si himi ɔ mi.​—Filip. 4:5.

9. Mɛni Kristofohi ma nyɛ maa pee kɛ ye bua a bimɛ konɛ a je bumi kpo kɛ ha a fɔlɔ nɛ be asafo ɔ mi ɔ?

⁹ Ke o huno aloo o yo be asafo ɔ mi ɔ, bi tsɔsemi hu ma nyɛ maa pee nyagba. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, e he maa hia nɛ o tsɔɔ o bimɛ ɔmɛ nɛ a kɛ Baiblo ɔ fami nɛ nyɛɛ se nɛ ɔ nɛ tsu ní: “Buu o tsɛ kɛ o nyɛ.” (Efe. 6:1-3) Se ke o huno ɔ aloo o yo ɔ kɛ jemi bami he mlaahi nɛ a nɔ kuɔ nɛ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ tsu we ní hu nɛɛ? Mo je bumi kpo kɛ tsɔɔ lɛ konɛ o bimɛ ɔmɛ nɛ a kase. Moo ngɔ o juɛmi kɛ ma su kpakpahi nɛ e ngɛ ɔ nɔ, nɛ o ha nɛ e na kaa o bua jɔ ní kpakpahi nɛ e peeɔ ɔ he. Koo tu o yo ɔ aloo o huno ɔ he munyu nyanyaanya ngɛ o bimɛ ɔmɛ a hɛ mi. Mohu ɔ, mo ha nɛ a le kaa e sa nɛ a ti nɔ tsuaa nɔ nɛ e mwɔ e yi mi kpɔ kaa e ma sɔmɔ Yehowa aloo e be lɛ sɔmɔe. Ke o bimɛ ɔmɛ baa a je mi saminya a, lɔ ɔ ma nyɛ ma ha nɛ o huno ɔ aloo o yo ɔ nɛ ná anɔkuale ɔ he bua jɔmi.

10. Ke fɔlɔ ko yo aloo e huno be asafo ɔ mi po ɔ, mɛni blɔ nɔ e ma nyɛ maa gu kɛ tsɔɔ e bimɛ ɔmɛ Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ?

¹⁰ Be komɛ ɔ, hunomɛ aloo yigbayi nɛ a be asafo ɔ mi ɔ maa suɔ nɛ a bimɛ ɔmɛ nɛ a ngɔ a he kɛ wo gbijlɔhi nɛ kɛ wɔ jami ngɛ tsakpa a mi, aloo a tsɔɔ mɛ lakpa jami mi ní komɛ. Hunomɛ komɛ ma nyɛ maa tsi a yihi nɛ a ji Kristofohi ɔ a nya konɛ a ko ngɔ Baiblo ɔ kɛ tsɔse a bimɛ ɔmɛ. Se ngɛ si fɔfɔɛ kaa jã mi po ɔ, yogbayo nɛ e ji Kristofo no ɔ bɔɔ mɔde fɛɛ mɔde nɛ e ma nyɛ konɛ e tsɔɔ jokuɛ ɔmɛ Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ. (Níts. 16:1; 2 Tim. 3:14, 15) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke yo ko nɛ e ji Odasefo no ɔ huno be asafoɔ mi ɔ, eko ɔ, nyumu ɔ be lɛ blɔ ngmɛe kaa e kɛ jokuɛ ɔmɛ nɛ  kase Baiblo ɔ, aloo e kɛ mɛ nɛ ya asafo mi kpehi. Ke e ba jã a, e sa nɛ yo ɔ nɛ bu lɛ tue. Se kɛ̃ ɔ, ke e ná he blɔ ɔ, e kɛ e bimɛ ɔmɛ ma nyɛ ma susu e hemi kɛ yemi ɔ he. Ke e pee jã a, e ma nyɛ maa ngɔ je mi bami he mlaahi nɛ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ kɛ tsɔse mɛ, nɛ e tsɔɔ mɛ Yehowa he ní. (Níts. 4:19, 20) Nyagbenyagbe ɔ, e sa nɛ bimɛ ɔmɛ nitsɛmɛ nɛ a mwɔ a yi mi kpɔ ngɛ nɔ nɛ a ma sɔmɔ ɔ he.​—5 Mose 30:19, 20. *

11. Mɛni ma nyɛ maa ngɔ nyagba kɛ ba waa kɛ wa weku li nɛ a be asafo ɔ mi ɔ wa kpɛti?

¹¹ Eko ɔ, benɛ waa kɛ Yehowa Odasefohi bɔni ní kasemi ɔ, wa de we wa weku li ɔmɛ. Se be mi nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi ngɛ wae ɔ, wa na kaa e he ba hia nɛ waa tsɔɔ mɛ níhi nɛ wa heɔ yeɔ ɔ. (Maak. 8:38) Ke kã nɛ o pee nɛ ɔ ngɔ nyagba kɛ ba o kɛ o weku li nɛ a pi Odasefohi ɔ nyɛ kpɛti ɔ, mo susu ní komɛ nɛ o ma nyɛ maa pee konɛ o ko ngɔ nya sami fuu kɛ ba, nɛ o nyɛ nɛ o ya nɔ nɛ o ye Yehowa anɔkuale ɔ he.

12. Mɛni he je nɛ eko ɔ, wa weku li nɛ a be asafo ɔ mi ɔ maa te si kɛ wo wɔ ɔ, se mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ tsɔɔ kaa wa nuɔ mɛ sisi?

¹² Moo nu o weku li nɛ a be asafo ɔ mi ɔ sisi. Wa bua jɔɔ wawɛɛ kaa wa le Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔmɛ. Se eko ɔ, wa weku li nɛ a be asafo ɔ mi ɔ ma susu kaa a sisi wɔ, aloo wa ya piɛɛ jami kuu ko nɛ a he ngɛ gbeye he. Eko ɔ, a ma susu kaa akɛnɛ waa kɛ mɛ yi a gbijlɔ ɔmɛ hu he je ɔ, wa sume mɛ hu. Eko ɔ, a maa ye gbeye kaa hwɔɔ se ɔ, nɔ́ ko yaya maa ba wa nɔ ke ji wa gbo. E sa nɛ waa nu mɛ sisi, nɛ waa bu mɛ tue saminya, konɛ waa le nɔ́ he je nɛ a yeɔ wa he kɔmɔ ɔ. (Abɛ 20:5) Bɔfo Paulo bɔ mɔde kaa e maa nu “nimli slɔɔtoslɔɔtohi tsuo” sisi konɛ e nyɛ nɛ e fiɛɛ sane kpakpa a kɛ ha mɛ, nɛ ke wɔ hu wa pee jã a, wa ma ná he se.​—1 Kor. 9:19-23.

13. Kɛ e sa nɛ waa kɛ wa weku li nɛ a be asafo ɔ mi ɔ nɛ tu munyu ha kɛɛ?

¹³ O kɛ mɛ nɛ tu munyu blɛuu. Baiblo ɔ de ke, “Nyɛ ha nɛ munyu nɛ maa je nyɛ nya a nɛ ngɔ kaa nɔ́ ko nɛ a wo lɛ ngo.” (Kol. 4:6) Wa ma nyɛ ma bi Yehowa nɛ e ha wɔ e mumi klɔuklɔu ɔ konɛ wa nyɛ nɛ wa je mumi klɔuklɔu ɔ yiblii ɔ kpo ke ji waa kɛ wa weku li nɛ a be asafo ɔ mi ɔ ngɛ munyu tue ɔ. E sɛ nɛ waa kɛ mɛ nɛ sa nya ngɛ a lakpa tsɔɔmi ɔmɛ eko fɛɛ eko he. Ke a tu munyu ko, aloo a pee nɔ́ ko nɛ dɔ wɔ wawɛɛ po ɔ, wa ma nyɛ maa kase Yesu bɔfo ɔmɛ. Paulo de ke: “Ke a jɛ wɔ ɔ, wɔɔ lɛɛ wa jɔɔ mɛ; ke a wa wɔ yi mi ɔ, wa toɔ wa tsui si kɛ daa nya; ke a puɛ wa biɛ ɔ, waa kɛ gbi blɛuu haa heto.”​—1 Kor. 4:12, 13.

14. Ke wa baa wa je mi saminya a, mɛni jeɔ mi kɛ baa?

¹⁴ Moo ba o je mi saminya. E ngɛ mi kaa ke waa kɛ wa weku li nɛ a teɔ si kɛ woɔ wɔ ɔ tuɔ munyu blɛuu ɔ, e yeɔ bua mohu lɛɛ, se wa je mi bami ma nyɛ maa ye bua wawɛɛ po pe jã. (Kane 1 Petro 3:1, 2, 16.) Moo pee nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa konɛ o weku li ɔmɛ nɛ a na kaa Yehowa Odasefohi a bua jɔɔ ngɛ a gba si himi mi, a hyɛɔ a bimi ɔmɛ saminya, a he tsɔ ngɛ he lo mi, a baa a je mi saminya, nɛ a ngɛ bua jɔmi nitsɛnitsɛ. Ke wa weku li ba pɛtɛ we anɔkuale ɔ he po ɔ, anɔkuale nɛ wa yeɔ Yehowa a ma nyɛ ma ha nɛ wa ná bua jɔmi.

15. Kɛ wa ma plɛ kɛ dla wa he ngɔ to ha kɛɛ konɛ wa nyɛ nɛ wa tsu si fɔfɔɛhi nɛ ma nyɛ maa ngɔ nya sami kɛ ba a he ni?

¹⁵ Mo dla o he kɛ to. Mo susu si fɔfɔɛhi nɛ ma nyɛ maa ngɔ nya sami kɛ ba a he, nɛ o le bɔ nɛ o ma tsu he ní ha. (Abɛ 12:16, 23) Nyɛmiyo ko nɛ e je Australia a de ke: “Ye ngatsɛ sume anɔkuale ɔ sãasãa. Loko wa ma ya slaa lɛ ɔ, i kɛ ye huno ɔ wa sɔleɔ kaa Yehowa nɛ ye bua wɔ nɛ waa kɛ lɛ nɛ tu munyu blɛuu ke ji e kɛ wɔ tu munyu basabasa po. Wa hlaa níhi  nɛ waa kɛ lɛ ma susu he bɔ nɛ pee nɛ wa ní sɛɛmi ɔ nɛ ya nɔ saminya. Wa sume nɛ waa kɛ lɛ maa sɛɛ jami he ní be gagaa nɛ lɔ ɔ nɛ ngɔ nya sami kɛ ba, enɛ ɔ he ɔ, wa susuɔ be abɔ nɛ wa maa ye ngɛ lejɛ ɔ he loko wa yaa.”

16. Mɛni o ma nyɛ maa pee konɛ o he nile ko bu mo fɔ tsɔ ke o weku li ɔmɛ a bua jɔɛ nɔ́ ko nɛ o pee ɔ he ɔ?

¹⁶ Ngɛ anɔkuale mi ɔ, o be nyɛe maa tsi nya samihi tsuo nɛ ma nyɛ maa te si ngɛ o kɛ o weku li nɛ a be asafo ɔ mi ɔ nyɛ kpɛti ɔ a nya. Nya sami nɛ ɔmɛ ma nyɛ ma ha nɛ o he nile nɛ bu mo fɔ, titli ɔ, akɛnɛ o suɔ o weku li ɔmɛ wawɛɛ, nɛ o bɔɔ mɔde kaa o maa pee níhi nɛ a suɔ ɔ he je. Ke e peeɔ mo jã a, mo ha nɛ anɔkuale nɛ o maa ye Yehowa a he nɛ hia mo pe suɔmi nɛ o ngɛ kɛ ha o weku li ɔmɛ ɔ. Ke o fĩ si jã a, lɔ ɔ ma nyɛ maa ye bua o weku li ɔmɛ konɛ a na kaa Baiblo mi anɔkualehi nɛ nɔ ko kɛ maa ba e je mi ɔ ji wami kɛ gbenɔ sane. Se kɛ̃ ɔ, mo kai kaa o be nyɛe maa nyɛ nihi a nɔ kaa a pɛtɛ anɔkuale ɔ he. Mohu ɔ, mo ha nɛ a na kaa Yehowa blɔ tsɔɔmi nɛ o kɛ tsuɔ ní ɔ ye bua mo wawɛɛ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Mawu nɛ ngɛ suɔmi ɔ ha mɛ he blɔ konɛ mɛ nitsɛmɛ a mwɔ a yi mi kpɔ kaa a ma sɔmɔ lɛ kaa bɔ nɛ e ha mo hu he blɔ ɔ.​—Yes. 48:17, 18.

17, 18. Ke o weku no ko kpa Yehowa sɔmɔmi ɔ, mɛni maa ye bua mo konɛ o nyɛ nɛ o da nya?

¹⁷ Ke a fiee o weku no ko kɛ je asafo ɔ mi, aloo e kɛ asafo ɔ kpa bɔmi ɔ, e ma nyɛ maa ye mo kaa nɔ́ nɛ a gbɔ mo ha. Kɛ o ma plɛ kɛ da nyagba nɛ ɔ nya ha kɛɛ?

¹⁸ Yaa nɔ nɛ o ngɔ o juɛmi kɛ ma o sɔmɔmi ɔ nɔ. Ke o kaneɔ Baiblo ɔ daa, o dlaa o he loko o yaa asafo mi kpehi, o yaa fiɛɛmi daa, nɛ o sɔleɔ kɛ biɔ he wami nɛ o kɛ maa da haomi nɛ ɔmɛ a nya a, lɔ ɔ ma ha nɛ o hemi kɛ yemi ɔ mi maa wa. (Jud 20, 21) Ke o ngɛ ní nɛ ɔmɛ tsuo pee se loloolo ɔ, o bua jɔɛ o sɔmɔmi ɔ he, aloo e peeɔ mo kaa nɔ́ nɛ o ngɛ ní nɛ ɔmɛ pee kɛkɛ hu nɛɛ? O kɔni mi nɛ ko jɔ̃! Ke o ngɔ o juɛmi kɛ ma Yehowa sɔmɔmi nɔ ɔ, lɔ ɔ maa ye bua mo konɛ o ko hao tsɔ. Mo susu nɔ nɛ ngma La 73 ɔ he nɛ o hyɛ. Be ko ɔ, e ná susumi nɛ dɛ, nɛ e hao wawɛɛ, se benɛ e sɛ Mawu we klɔuklɔu ɔ, e nyɛ nɛ e dla e susumi nɛ dɛ ɔ. (La 73:16, 17) Ke o ya nɔ nɛ o kɛ anɔkuale yemi sɔmɔ Yehowa a, mo hu o ma nyɛ maa pee jã.

19. Mɛni o maa pee kɛ tsɔɔ kaa o kplɛɛ blɔ nya nɛ Yehowa to konɛ a kɛ tsɔse wɔ ɔ nɔ?

¹⁹ Moo kplɛɛ Yehowa tsɔsemi nɔ. Blɔ nya nɛ Yehowa to konɛ a kɛ tsɔse nɔ ko nɛ pee yayami ɔ ma nyɛ maa ye bua waa kɛ nɔ nɛ pee yayami ɔ tsuo, e ngɛ mi kaa sisije ɔ, e dɔɔ nɔ mohu lɛɛ. (Kane Hebri Bi 12:11.) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Yehowa fã wɔ kaa waa kɛ yayami peeli nɛ a tsakee we a tsui ɔ “nɛ kpa bɔmi.’ (1 Kor. 5:11-13) E ngɛ mi kaa e maa dɔ wɔ mohu lɛɛ, se e sɛ nɛ waa hi lɛ fiae ngɛ tɛlifoo nɔ, waa hi lɛ sɛ gbi manee, waa hi lɛ sɛ womihi ngmae, aloo waa kɛ lɛ nɛ hi ní sɛɛe ngɛ Intanɛti ɔ nɔ.

20. Mɛni hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ wa ma nyɛ maa ya nɔ nɛ wa ná?

²⁰ Yaa nɔ nɛ o ná hɛ kɛ nɔ fɔmi. Suɔmi “ngɔɔ e hɛ kɛ fɔɔ níhi tsuo a nɔ,” nɛ e ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi po kaa nihi nɛ a kpa Yehowa sɔmɔmi ɔ maa kpale ba e ngɔ ekohu. (1 Kor. 13:7) Ke o yɔse kaa o weku no ko bɔni e tsui tsakemi ɔ, o ma nyɛ maa sɔle konɛ Ngmami ɔ nɛ wo lɛ he wami nɛ e kplɛɛ Yehowa nine fɔmi ɔ nɔ. Yehowa ngɛ lɛ dee ke: “Kpale kɛ ba ye ngɔ.”​—Yes. 44:22.

21. Ke Yesu se nɛ o ngɛ nyɛɛe ɔ ngɔ mi gbami kɛ ba o weku ɔ mi ɔ, mɛni e sa nɛ o pee?

²¹ Yesu tsɔɔ kaa ke wa suɔ adesa pe lɛ ɔ, wa be nyɛe maa sa e hɛ mi. Se kɛ̃ ɔ, e ngɛ nɔ mi mami kaa e kaseli ɔmɛ ma ná kã nɛ a kɛ maa ya nɔ maa ye lɛ anɔkuale ke a weku li te si kɛ wo mɛ po. Ke Yesu se nɛ o ngɛ nyɛɛe ɔ ngɔ “klaate” aloo mi gbami kɛ ba o weku ɔ mi po ɔ, moo ngɔ o hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ konɛ e ye bua mo nɛ o da nya. (Yes. 41:10, 13) O bua nɛ jɔ kaa Yehowa kɛ e bi Yesu a bua jɔ o he, nɛ a maa jɔɔ mo ngɛ anɔkuale nɛ o yeɔ ɔ he je.