1, 2. (a) Ania a talna ti mabalin a tagiragsakentayo ita? (b) Ania dagiti manglapped kadatayo a maaddaan iti naan-anay a talna ita? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

KAYATTAYO amin a natalna ti biagtayo ken awan pakadanagantayo. Imbag laengen ta ik-ikkannatayo ni Jehova iti “talna ti Dios,” kalmado a rikna a mangsalaknib kadatayo kadagiti nakaro a pakadanagan! (Fil. 4:6, 7) Gapu iti dedikasiontayo ken Jehova, addaantayo met iti “pannakikappia iti Dios,” ti nasayaat a relasiontayo kenkuana.—Roma 5:1.

² Ngem saan pay a dimteng ti tiempo nga iyeg ti Dios ti naan-anay a talna. Nakagulgulo ti maudi nga al-aldaw, ken nakaad-adu ti mannakiriri. (2 Tim. 3:1-4) Kas Kristiano, masapul a labanantayo ni Satanas ken dagiti kinaulbod nga isursurona. (2 Cor. 10:4, 5) Ngem mabalin a dagiti saan a Saksi a kapamilia ti kangrunaan a mangpukaw iti talnatayo. Mabalin nga adda dagiti manguyaw kadagiti patpatientayo, pabasolendatayo a mangsinasina iti pamiliatayo, wenno pangtaandatayo nga ipueradatayo no saantayo a tallikudan ti pammatitayo. Kasano koma a matmatantayo ti ibubusor  ti pamilia? Kasano a mapagballigiantayo dagiti pakarigatan a resulta dayta?

3, 4. (a) Ania ti epekto ti pannursuro ni Jesus? (b) Kaano a mabalin a narigrigat ti panangsurot ken Jesus?

³ Ammo ni Jesus a masinasina dagiti tattao gapu iti pannursurona isu a masapul a natured dagiti pasurotna a mangsango iti ibubusor. Mabalin a dadaelen dayta nga ibubusor ti natalna a relasion ti pamilia. Kinuna ni Jesus: “Dikay pagarupen nga immayak mangikabil ti talna iti daga; immayak a mangikabil, saan a ti talna, no di ket ti maysa a kampilan. Ta immayak a mangpataud iti pannakabingbingay, ti maysa a lalaki maibusor iti amana, ken ti anak a babai maibusor iti inana, ken ti maysa nga agtutubo nga asawa a babai maibusor iti katuganganna-a-babai. Pudno unay, dagiti kabusor ti maysa a tao isudanto dagiti tattao iti bukodna a sangakabbalayan.”—Mat. 10:34-36.

⁴ Idi imbaga ni Jesus a “Dikay pagarupen nga immayak mangikabil ti talna,” kayatna a sawen a masapul a panunoten ti dadduma a dumdumngeg ti pagbanagan ti panangsurotda kenkuana. Mabalin a masinasina dagiti tattao gapu iti mensahena. Siempre, kayat ni Jesus nga ipakaammo ti mensahe ti Dios maipapan iti kinapudno, saan a tapno perdienna ti relasion dagiti tattao. (Juan 18:37) Ngem narigat a suroten a simamatalek dagiti pannursuro ni Kristo no adda nadekket a gagayyem wenno kapamilia a saan a mangawat iti kinapudno.

5. Ania ti napadasan dagiti pasurot ni Jesus?

⁵ Imbaga ni Jesus a karaman ti ibubusor ti pamilia kadagiti banag a masapul nga anduran dagiti pasurotna. (Mat. 10:38) Tapno mapaneknekanda a maikarida nga adalan ni Kristo, masapul nga ibturanda ti pannakaidadanes wenno uray ti pannakayadayo iti pamiliada. Ngem ad-adu nga amang ti awatenda ngem iti napukawda.—Basaen ti Marcos 10:29, 30.

6. Ania ti masapul a laglagipentayo no busorendatayo dagiti kapamiliatayo nga agdayaw ken Jehova?

⁶ Uray no busoren dagiti kapamiliatayo ti panagserbitayo ken Jehova, ayatentayo latta ida, ngem masapul nga iyun-unatayo ti panagayattayo iti Dios ken ti panagayattayo ken Kristo. (Mat. 10:37) Bigbigentayo met koma nga usaren ni Satanas ti ayattayo iti pamiliatayo tapno saantayo nga agmatalek. Pagsasaritaantayo ti dadduma a situasion a busorendatayo dagiti kapamiliatayo ken kitaentayo no kasano a mapagballigiantayo dagita.

7. Dagiti Kristiano nga addaan iti saan a manamati nga asawa, kasano koma a matmatanda ti situasionda?

⁷ Kuna ti Biblia a dagiti agasawa ‘addanto rigat iti lasagda.’ (1 Cor. 7:28) No saan a Saksi ti asawam, mabalin a nakarkaro ngem iti gagangay dagiti rigat ken pakadanagan a pakaipasanguam iti panagasawam. Nupay kasta, nagpateg a matmatam ti situasionmo kas iti panangmatmat ni Jehova. Saan a nainkalintegan nga isina wenno idiborsiom ti asawam gapu laeng ta saanna a kayat a suroten ni Kristo iti agdama. (1 Cor. 7:12-16) Nupay saan a maidauluan ti saan a Saksi nga asawa a lalaki dagiti naespirituan a banag, masapul a respetuem latta ta isu ti ulo ti pamilia. Ipakita met koma ti Kristiano nga asawa a lalaki ti managsakripisio nga ayat ken dungngo ken baketna.—Efe. 5:22, 23, 28, 29.

8. Ania ti mabalin nga isaludsodmo iti bagim no limitaran ti asawam ti panagdayawmo?

⁸ Kasanon no limitaran ti asawam ti panagdayawmo? Kas pagarigan, imbaga ti asawa ti maysa a sister nga adda laeng espesipiko nga aldaw iti maysa a lawas a mabalinna ti mangasaba. No kasta ti situasionmo,  isaludsodmo iti bagim: ‘Paspasardengennak kadi ti asawak nga agserbi iti Diosko? No saan, mabalin kadi a patgak ti kiddawna?’ No nainkalinteganka, maliklikam dagiti saan a nasken a panagriri.—Fil. 4:5.

9. Kasano a maisuro dagiti Kristiano ti annakda a mangraem iti saan a Saksi a nagannakda?

⁹ Narigat a sanayen dagiti annak aglalo no saan a Saksi ti asawam. Kas pagarigan, masapul a suruam dagiti annakmo nga agtulnog iti bilin ti Biblia a, “Dayawem ni amam ken ni inam.” (Efe. 6:1-3) Ngem kasano no saan a sursuroten ti asawam ti nangato a pagalagadan ti Biblia mainaig iti kababalin? Ipakitam a resrespetuem ti asawam. Kitaem dagiti naimbag nga ugalina, ken ipariknam nga apresiarem dagita. Liklikam ti agibaga kadagiti negatibo maipapan iti asawam no sisasango dagiti annakyo. Imbes ketdi, isurom a nakadepende iti tunggal indibidual no pilienna ti agserbi ken Jehova. Mabalin a makatulong ti nasayaat nga ugali dagiti annak tapno sumrek iti pudno a panagdayaw ti saan a Kristiano a nagannak.

10. Kasano a maisuro ti Kristiano a nagannak ti kinapudno iti annakna no sabali ti relihion ti asawana?

¹⁰ No dadduma, kayat ti saan a Kristiano nga asawa a selebraran ti annakna dagiti pinapagano a selebrasion wenno isurona iti annakna dagiti ulbod a pannursuro ti relihion. Mabalin a paritan ti dadduma nga asawa a lalaki ti Saksi nga asawada a mangisuro iti annakda iti linaon ti Biblia. Ngem aramiden ti Kristiano nga asawa a babai ti amin a kabaelanna a mangisuro iti kinapudno kadagiti annakna. (Ara. 16:1; 2 Tim. 3:14, 15) Kas pagarigan, mabalin a paritan ti asawa a lalaki ti Saksi a baketna a mangyadal iti Biblia kadagiti menor de edad nga annakda wenno  itugot ida iti gimong. Nupay respetuenna dagiti desision ni lakayna, adda dagiti gundaway a maisurona latta ti pammatina kadagiti annakna tapno masanayna ida ken maam-ammoda ni Jehova. (Ara. 4:19, 20) Siempre, dagiti met laeng annakna ti agpili iti pagdayawanda inton agangay.—Deut. 30:19, 20. *

11. Ania ti mabalin a makagapu iti problema iti nagbaetanyo kadagiti saan a Saksi a kapamilia?

¹¹ Idi damo, mabalin a saantayo nga imbaga iti pamiliatayo a makikadkaduatayo kadagiti Saksi. Ngem idi natibtibkeren ti pammatitayo, nariknatayo a masapul nga ibagatayon kadakuada dagiti patpatientayo. (Mar. 8:38) No tumaud ti problema iti nagbaetanyo kadagiti saan a Saksi a kapamiliam gapu iti pammatim, kitaem dagiti maaramidmo tapno maksayan ti riri ken makapagmatalekka latta.

12. Apay a mabalin a busorendatayo dagiti kapamiliatayo, ngem kasano a tarusantayo ida?

¹² Tarusam dagiti saan a Saksi a kapamiliam. Mabalin a maragsakantayo kadagiti naammuantayo a kinapudno iti Biblia, ngem mabalin nga ipagarup dagiti kapamiliatayo a naallilawtayo wenno kulto ti nastrektayo. Mabalin nga ibagada a saantayon nga ay-ayaten ida gapu ta saantayon a makipagselselebrar kadakuada kadagiti pasken ti lubong. Mabalin a pakadanaganda pay ti agnanayon a pagimbagantayo. Tarusantayo koma ida babaen ti panangmatmattayo iti bambanag sigun iti panangmatmatda ken dumngegtayo a naimbag tapno maawatantayo ti talaga a pakaseknanda. (Prov. 20:5) Inkagumaan ni apostol Pablo a tarusan ti “amin a kita ti tattao” tapno makasabaanna ida. Makatulong met no kasta ti aramidentayo.—1 Cor. 9:19-23.

13. Kasano koma ti pannakisaritatayo kadagiti saan a Saksi a kapamiliatayo?

¹³ Agsao a naalumamay. Kuna ti Biblia: “Ti panagsaoyo kankanayon koma a mabuyogan iti kinaparabur.” (Col. 4:6) Mabalin a kiddawentayo ken Jehova ti nasantuan nga espirituna tapno maipakitatayo ti bungana no kasaritatayo dagiti kapamiliatayo. Saantayo koma a makiriri maipapan kadagiti di umiso a patpatienda. No masaktandatayo gapu iti sasao wenno aramidda, tuladentayo dagiti apostol. Insurat ni Pablo: “No marabrabngiskami, [wenno, main-insulto], mangbendisionkami; no maidaddadaneskami, agibturkami; no mapadpadakeskami, agpakaasikami.”—1 Cor. 4:12, 13.

14. Ania dagiti pagsayaatanna no nasayaat latta ti kababalintayo?

¹⁴ Pagtalinaedem a nasayaat ti kababalinmo. Nupay makatulong ti naalumamay a pannakisaritatayo kadagiti bumusbusor a kapamiliatayo, dakdakkel ti epekto ti kababalintayo. (Basaen ti 1 Pedro 3:1, 2, 16.) Babaen ti sao ken aramid, ipakitam kadagiti kapamiliam a naragsak ti biag dagiti agassawa a Saksi ni Jehova, ay-aywananda dagiti annakda, ken nadalus ken makapnek ti panagbiagda. Uray no saan a pulos nga awaten dagiti kapamiliatayo ti kinapudno, naragsaktayo latta ta ammotayo a maragsakan ni Jehova no agtalinaedtayo a matalek.

15. Kasano nga agplanotayo para kadagiti situasion a mabalin nga agturong iti riri?

¹⁵ Agplanoka. Panunotem dagiti situasion a mabalin a pangrugian ti riri, ken kitaem no kasano a makontrolmo dagita. (Prov. 12:16, 23) Kuna ti sister a taga-Australia: “Permi ti panangbusor ti katugangak a lalaki iti kinapudno. No mapanmi idi bisitaen, agkararagkami nga umuna ken lakayko tapno tulongannakami ni Jehova ket saan a bumara ti saritaan. Mangisaganakami kadagiti topiko a pagsasaritaanmi tapno naragsak latta ti saritaan. Limitaranmi ti oras ti ibibisitami  tapno maliklikanmi ti napaut a panagsasarita a masansan nga agturong iti riri maipapan iti relihion.”

16. Kasano a malabanam ti rikna a kasla nakabasol ta saanmo a mapagustuan dagiti kapamiliam?

¹⁶ Siempre, saantayo a maliklikan ti amin a di pagkikinnaawatan kadagiti saan a Saksi a kapamiliatayo. Mabalin a mariknam a sika ti makimbasol iti dayta nangruna ta ay-ayatem la unay dagiti kapamiliam ken kayatmo a kanayon a paragsaken ida. No kasta ti riknam, ikagumaam nga ipangpangruna ti agmatalek ken Jehova imbes a ti panagayatmo iti pamiliam. Makatulong dayta tapno makita dagiti kapamiliam a biag wenno patay ti kaipapanan ti panangtungpal iti kinapudno iti Biblia. Aniaman ti kasasaad, laglagipem a saanmo a mapilit ti dadduma a mangawat iti kinapudno. Ipakitam ketdi a pagsayaatam ti agtulnog ken Jehova. Ti naayat a Diostayo ik-ikkanna ida iti gundaway a mangpili iti dalan a surotenda a kas met laeng iti gundaway nga it-itedna kadatayo.—Isa. 48:17, 18.

17, 18. Ania ti makatulong kenka no adda kapamiliam a tumallikud ken Jehova?

¹⁷ No adda mailaksid a kapamiliatayo wenno simmina iti kongregasion, kasla maduyok ti pusotayo. Kasano a maibturantayo ti saem a resulta dayta?

¹⁸ Saanmo a baybay-an dagiti naespirituan a rutinam. Patibkerem ti bagim babaen ti kanayon a panagbasa iti Biblia, panagsagana ken panagatender kadagiti gimong, panangasaba, ken panangikararagmo a makapagibturka. (Jud. 20, 21) Ngem kasano no ar-aramidem laeng dagita gapu ta nakairuamam ngem saanen a naimpusuan? Saanka a sumuko! Makatulong ti nasayaat a naespirituan a rutina tapno makontrolmo ti panunot ken rikriknam. Utobem ti kapadasan ti nangisurat iti Salmo 73. Naaddaan iti saan nga umiso a kapanunotan ken permi a naburiboran, ngem nailintegna ti pampanunotna idi simrek iti balay a pagdaydayawan iti Dios. (Sal. 73:16, 17) Makatulong ti matalek a panagserbim ken Jehova tapno matuladmo dayta.

19. Kasano a maipakitam a resrespetuem ti urnos ni Jehova iti panangdisiplina?

¹⁹ Respetuem ti disiplina ni Jehova. Ti urnosna ket mangyeg iti kasayaatan ken agpaut a resulta para iti amin, agraman ti nakabasol, uray no nasakit dayta iti damo. (Basaen ti Hebreo 12:11.) Kas pagarigan, ibilbilin ni Jehova nga ‘isardengtayo ti makikadkadua’ kadagiti di agbabbabawi a nagbasol. (1 Cor. 5:11-13) Nupay nasakit, masapul a liklikantayo ti saan a nesesita a pannakisarita iti nailaksid a kapamiliatayo iti telepono, teks, surat, e-mail, wenno social media.

20. Ania koma ti agtultuloy a namnamaentayo?

²⁰ Saanka a maawanan iti namnama. Ti ayat “inanamaenna ti amin a bambanag,” agraman ti panangnamnama nga agsublinto ken Jehova dagiti nangpanaw kenkuana. (1 Cor. 13:7) No adda ebidensia nga agbabbabawin ti kapamiliam, mabalin nga ikararagam a maparegta koma iti Biblia ken ipangagna ti pakaasi ni Jehova: “Agsublika kaniak.”—Isa. 44:22.

21. Ania ti masapul nga aramidem no masinasina ti pamiliam gapu iti panangsurotmo ken Jesus?

²¹ Kinuna ni Jesus a no ad-adda nga ipatpategtayo ti asinoman a tao ngem isu, saantayo a maikari nga adalanna. Ngem kombinsido ni Jesus a makapagmatalek kenkuana dagiti adalanna uray no busoren ida dagiti kapamiliada. No nangyeg iti “kampilan,” wenno espada, iti pamiliam ti panangsurotmo ken Jesus, agpannurayka a tulongannaka ni Jehova tapno mapagballigiam dagiti pakarigatan. (Isa. 41:10, 13) Panunotem koma a maragragsakan da Jehova ken Jesus kenka, ken gunggonaanda ti panagmatalekmo.