Yozefi ya Bwala Arimatea ndimaka ve nde yandi lenda solula ti Guvernere ya Roma. Ponse Pilate vandaka mfumu ya ntu-ngolo. Sambu bo zika Yezu na lukumu, yo lombaka nde muntu mosi kulomba Pilate nswa ya kubaka nitu ya Yezu. Yozefi yitukaka mingi mutindu yandi solulaka mbote ti Pilate. Pilate pesaka Yozefi nswa ya kubaka mvumbi ya Yezu sambu mfumu mosi ya basoda zabisaka yandi nde Yezu me fwa. Na nima, Yozefi yina vandaka na mawa, kwendaka nswalu na kisika yina bo fwaka Yezu.—Mar. 15:42-45.

• Yozefi ya bwala Arimatea vandaka nani?

• Inki bangwisana yandi vandaka na yo ti Yezu?

• Sambu na nki disolo na yandi kele mfunu?

Mukanda ya Marko ke binga Yozefi “muntu mosi ya lukumu ya Sanedreni.” Ntembe kele ve nde ngogo Sanedreni na verse yai ke tendula tribinale ya nene ya Bayuda to kimvuka mosi ya kuluta nene. (Mar. 15:1, 43) Sambu Ponse Pilate ndimaka mambu yina Yozefi lombaka, yo ke monisa nde Yozefi vandaka mpi mfumu. Diaka, Biblia ke tuba nde yandi vandaka mvwama.—Mat. 27:57.

Bantu ya Sanedreni vandaka ve kuzola Yezu. Bo bakaka lukanu ya kufwa yandi. Kansi Biblia ke binga Yozefi “muntu ya mbote mpi ya lunungu.” (Luka 23:50) Yandi vandaka ve bonso bantu ya nkaka ya Sanedreni, yandi vandaka muntu ya masonga, ti bikalulu ya mbote mpi yandi vandaka kusala bikesa ya kuzitisa bansiku ya Nzambi. Yandi vandaka mpi “kuvingila Kimfumu ya Nzambi,” ziku yo yina yandi kumaka longoki ya Yezu. (Mar. 15:43; Mat. 27:57) Yo ke pwelele nde Yozefi sepelaka ti malongi ya Yezu sambu yandi vandaka kuzola kieleka mpi lunungu.

Biblia ke tuba na Yoane 19:38 nde Yozefi ya bwala Arimatea “vandaka longoki ya Yezu kansi na kinsweki sambu yandi vandaka kuwa Bayuda boma.” Sambu na nki Yozefi vandaka kuwa boma? Yandi zabaka nde Bayuda vandaka ve kuzola Yezu mpi bo bakaka lukanu ya kukula na sinagoga konso muntu yina ta kwikila na Yezu. (Yoa. 7:45-49; 9:22) Lukanu yina vandaka kutendula mpi nde Bayuda ya nkaka lenda vukana diaka ve ti muntu yina mpi yandi fwete zinga yandi mosi. Yo yina Yozefi waka boma na kumonisa na meso ya bantu nde yandi ke kwikila na Yezu. Yandi vandaka kuwa boma nde bo ta katula yandi kiyeka mpi yandi ta vanda diaka ve ti lukumu.

Bantu ya nkaka mpi vandaka kuwa boma bonso Yozefi. Yoane 12:42 ke tuba nde: “Bantu mingi kwikilaka kibeni na yandi, kansi bo vandaka kundima yandi ve sambu na Bafarize, sambu bo kula bo ve na sinagoga.” Mu mbandu, Nikodemo, muntu ya nkaka ya Sanedreni. —Yoa. 3:1-10; 7:50-52.

Yozefi vandaka longoki ya Yezu, ata mpidina yandi vandaka ve kumonisa yo na bantu. Kusala mpidina vandaka mbi kibeni sambu Yezu tubaka nde: “Konso muntu yina ke ndima mono na ntwala ya bantu, mono mpi ta ndima yandi na ntwala ya Tata na mono yina kele na zulu. Kansi konso muntu yina ke buya mono na ntwala ya bantu, mono mpi ta buya yandi na ntwala ya Tata na mono yina kele na zulu.” (Mat. 10:32, 33) Yozefi buyaka ve na meso ya bantu nde yandi kele longoki ya Yezu, kansi yandi monisaka mpi ve pwelele nde yandi kele longoki ya Yezu. Ebuna nge?

Biblia ke monisa kima ya mbote yina Yozefi salaka, yandi vukana ve ti bantu ya  Sanedreni na kufwa Yezu. (Luka 23:51) Ziku, mutindu bantu ya nkaka ke tubaka, Yozefi vandaka ve ntangu bo sambisaka Yezu. Yo vanda mpidina to ve, Yozefi zolaka ve kusepela ata fioti na mambu ya mbi yina bo sadilaka Yezu. Ata mpidina, yandi lendaka ve kusoba mabanza na bo!

Na nima ya lufwa ya Yezu, ziku boma ya Yozefi manaka, yandi vukanaka ti balongi ya nkaka ya Yezu. Marko 15:43 ke tuba nde: “Yandi bakaka kikesa, yandi kwendaka na ntwala ya Pilate mpi lombaka mvumbi ya Yezu.”

Yo ke monana nde Yozefi vandaka ntangu Yezu fwaka sambu yandi zabaka nde Yezu me fwa na ntwala nde Pilate kuzaba. Yo yina ntangu Yozefi lombaka mvumbi ya Yezu, Pilate “yulaka yandi kana Yezu me fwa dezia.” (Mar. 15:44) Ziku mambu yina Yozefi monaka ntangu Yezu fwaka na nti ya mpasi pusaka yandi na kumonisa pwelele nde yandi kele longoki ya Yezu. Na bantangu yina ya nsuka, Yozefi bakaka lukanu. Yandi vandaka diaka ve longoki na kinsweki.

Nsiku ya Bayuda vandaka kulomba nde bo zika muntu yina bo me fwa na ntwala nde ntangu kudinda. (Kul. 21:22, 23) Kansi sambu luyalu ya Roma vandaka kuyala Bayuda, bantangu ya nkaka bo vandaka kuyambula bamvumbi ya bantu ya mbi na zulu ya nti to kulosa yo na dibulu mosi ya nene. Kansi Yozefi zolaka ve nde bo  sakana ti nitu ya Yezu mutindu yina. Yozefi vandaka ti maziamu mosi na matadi pene-pene ti kisika yina bo fwaka Yezu. Sambu maziamu yai vandaka ya mpamba, yo ke monana nde Yozefi vandaka muntu ya mpa na Yeruzalemi, yandi katukaka na Arimatea * ntama mingi ve. Ziku yandi bumbaka maziamu yina sambu na dibuta na yandi. (Luka 23:53; Yoa. 19:41) Yozefi monisaka ntima-mbote na mutindu yandi ndimaka kuzika Yezu na maziamu na yandi, yandi lungisaka mpi mambu yina Biblia tubaka nde bo ta zika Mesia “ti bamvwama.”—Yez. 53:5, 8, 9.

Baevanzile yonso iya ke monisa nde bo katulaka mvumbi ya Yezu na zulu ya nti ya mpasi, Yozefi ziungaka yo na lele mosi ya lino ya kitoko, mpi tulaka yo na maziamu na yandi. (Mat. 27:59-61; Mar. 15:46, 47; Luka 23:53, 55; Yoa. 19:38-40) Biblia ke tanga zina ya muntu mosi mpamba yina sadisaka Yozefi, muntu yango kele Nikodemo yina nataka bima ya nsudi ya kitoko yina bo tulaka na mvumbi ya Yezu. Sambu Yozefi ti Nikodemo vandaka bamfumu, ziku bo salaka ve bisalu yina bo mosi, yo ke monana nde bo lombaka bantu ya nkaka na kukatula mvumbi ya Yezu mpi kuzika yo. Yo vanda mpidina to ve, bantu yai zole salaka mambu ya mfunu mingi. Na ntangu yina, nsiku vandaka kutuba nde konso muntu yina ke simba mvumbi ta vanda mvindu bilumbu nsambwadi mpi konso kima yina yandi ta simba ta kuma mpi mvindu. (Kut. 19:11; Agai 2:13) Kana yo me salama na nkinsi ya Paki, muntu yina fwete vanda na kingenga mpi kuvukana ve ti bantu yina ke sala nkinsi. (Kut. 9:6) Yozefi zabaka nde kana yandi yidika mvumbi ya Yezu, banduku na yandi ya nkaka lenda vweza yandi, ata mpidina, yandi waka ve boma, lukanu na yandi vandaka ya kuzika Yezu na lukumu mpi kumonisa pwelele nde yandi kele longoki ya Yezu.

Na nima ya kuzika Yezu, Biblia ke tubila diaka ve Yozefi ya bwala Arimatea. Beto lenda kudiyula nde luzingu ya Yozefi sukaka nki mutindu? Beto me zaba ve. Mambu ya luzingu na yandi ya beto me tubila ke ndimisa nde na nima yandi monisaka pwelele nde yandi kele longoki ya Yezu. Ziku, bampasi yina yandi kutanaka ti yo landaka kumisaka lukwikilu na yandi ngolo.

Na nima ya kutanga disolo yai, beto yonso fwete kudiyula nde: Keti kele ti kima mosi, yo vanda lukumu, kisalu, bimvwama, bampangi ya dibuta, to kiese, yina me luta kinduku na beto ti Yehowa?