YOSEFE WA KU ARIMATIYA wakamanyanga yayi kuti wangaŵa na chikanga kukumana na Kazembe Wachiroma. Pontiyo Pilato wakamanyikwanga kuti wakaŵa wakujikuzga chomene. Kweni kuti thupi la Yesu lisungike mwatchindi, munthu munyake wakeneranga kupempha dankha kwa Pilato. Panji Yosefe wakaghanaghananga kuti vyamusuzga kuyowoya na Pilato. Kweni ndimo vikaŵira yayi. Mulara wa ŵasilikari wakati wapanikizga kuti Yesu wafwa nadi, Pilato wakazomerezga kuti thupi la Yesu litoreke. Nangauli Yosefe wakaŵa kuti wachali na chitima chikuru, kweni wakaluta mwaluŵiro uko Yesu wakakomekera.—Mrk. 15:42-45.

• Kasi Yosefe wa ku Arimatiya wakaŵa njani?

• Kasi pakaŵa vichi pakati pa iyo na Yesu?

• Ndipo chifukwa wuli mukwenera kuyimanya makora nkhani yake?

Mariko, uyo wakalembako Makani Ghawemi, wakati Yosefe wakaŵa “munthu wakuzirwa mu Mphara ya Ŵayuda.” Mu nkhani iyi, Mphara ni Sanihedirini panji kuti khoti likuru la Ŵayuda, ilo likawonanga umo vinthu vikwendera. (Mrk. 15:1, 43) Yosefe wakaŵa yumoza wa awo ŵakalongozganga ŵanthu ŵamtundu wake, lekani wakaŵanga na mwaŵi kukumana na Kazembe Wachiroma. Tikuzizwa yayi kuti Yosefe wakaŵaso musambazi.—Mat. 27:57.

Awo ŵakawa mu Sanihedirini ŵakamutinkhanga chomene Yesu. Ŵakachita chiŵembu kuti Yesu wakomeke. Kweni Baibolo likuti Yosefe wakaŵa “munthu muwemi na murunji.” (Luka 23:50) Yosefe wakapambananga na ŵanyake ŵa mu Sanihedirini. Iyo wakaŵa wakugomezgeka, wankharo yiwemi, ndipo wakayezgayezganga kupulikira malango gha Chiuta. Kweniso “wakalindiliranga Ufumu wa Chiuta.” Lekani panji wakazakaŵa msambiri wa Yesu. (Mrk. 15:43; Mat. 27:57) Wakwenera kuti wakakopeka na uthenga wa Yesu chifukwa wakatemwanga chomene unenesko na urunji.

Lemba la Yohane 19:38 likuti, Yosefe “wakaŵa msambiri wa Yesu mwakubisirizga chifukwa cha kopa Ŵayuda.” Kasi Yosefe wakawopanga vichi? Wakamanyanga kuti Ŵayuda ŵakamutinkhanga chomene Yesu ndipo ŵakasezganga mu sunagoge waliyose uyo wali na chipulikano mwa iyo. (Yoh. 7:45-49; 9:22) Para munthu wasezgeka mu sunagoge, ŵakamunyozanga, kumugega, ndipo Ŵayuda ŵanyake ŵakamukhumbanga yayi. Lekani Yosefe vikamusuzga kuyowoya luŵiro kuti wali na chipulikano mwa Yesu. Wayowoyenge ŵakate ŵamuwuskengepo pa udindo wake.

Ni Yosefe pera yayi uyo wakaŵa na suzgo ili. Lemba la Yohane 12:42 likuti: “Ŵanandi, nanga mbalongozgi ŵakapulikana mwa [Yesu], kweni chifukwa cha Ŵafarisi ŵakamuzomeranga chara, mwakuti ŵaleke kusezgeka mu sunagoge.” Munyake uyo wakopanga wakaŵa Nikodemo, uyo nayo wakaŵa mu Sanihedirini.—Yoh. 3:1-10; 7:50-52.

Yosefe wakaŵa msambiri, kweni wakajipharapo yayi kuti wakaŵa msambiri wa Yesu. Kuleka kujiphara kuti wakaŵa msambiri wa Yesu yikaŵa nkhani yichoko yayi chifukwa Yesu wakati: “Waliyose uyo wakunizomera panthazi pa ŵanthu, nane nizamumuzomera panthazi pa Adada awo ŵali kuchanya. Kweni waliyose uyo wakunikana panthazi pa ŵanthu, nane nizamumukana panthazi pa Adada awo ŵali kuchanya.” (Mat. 10:32, 33) Yosefe wakamukana Yesu mwakudunjika yayi. Kweni wakaŵavya chikanga kuŵa ku chigaŵa cha Yesu. Imwe ke?

Yosefe wakachita chinthu chinyake chiwemi. Baibolo likuti wakazomerezga yayi chiŵembu cha Sanihedirini chakuti Yesu wakomeke. (Luka 23:51) Ŵanthu ŵanyake  ŵakusachizga kuti panji Yosefe wakaŵapo yayi apo Yesu wakeruzgikanga. Mulimose umo vikaŵira, chitima chikwenera kuti chikamukora chomene Yosefe na vinthu viheni ivyo ŵakachitira Yesu. Kweni pakaŵavya icho wangachitapo.

Vikulongora kuti Yesu wati wafwa, Yosefe wakakhwima mtima ndipo wakakhumba kovwira ŵasambiri ŵa Yesu. Fundo iyi yikukolerana na lemba la Mariko 15:43, ilo likuti: “Wakakhwima mtima na kuya kwa Pilato kukapempha thupi la Yesu.”

Vikuwoneka kuti Yosefe wakaŵapo apo Yesu wakafwanga. Wakamanya luŵiro kuti Yesu wafwa pambere Pilato wandamanye. Lekani apo Yosefe wakapemphanga thupi, Pilato “wakakhumbanga kumanya usange Yesu wakaŵa kuti wafwa kale.” (Mrk. 15:44) Panji Yosefe wakawonanga umo Yesu wakasuzgikiranga pa khuni lakusuzgikirapo. Kasi ivi ndivyo vikamupangiska kuti wajisande na kujiphara pakweru kuti wakaŵa msambiri wa Yesu? Vingachitika. Panyengo iyo, Yosefe wakachitapo kanthu. Wakajibisaso yayi kuti ni msambiri wa Yesu.

Dango la Ŵayuda likatenge awo ŵakomeka na kupayikika pa khuni ŵakwenera kusungika pambere dazi lindanjire. (Doto. 21:22, 23) Mwakuyana na Ŵaroma, mathupi gha vigeŵenga ŵakaghalekanga pakhuni m’paka ghavunde panji ŵakatayanga ku chizara. Kweni ndimo Yosefe wakachitira na thupi la Yesu yayi. Yosefe wakaŵa na dindi ilo likaŵa kuti lapangika waka pafupi na  malo agho Yesu wakapayikika. Pakuti dindi ili ŵakaŵa kuti ŵandasungemo munthu, vikulongora kuti Yosefe wakaŵa kuti wasamira waka ku Yerusalemu kufuma ku Arimatiya * ndipo wakapangira banja lake dindi ili. (Luka 23:53; Yoh. 19:41) Pakuti Yesu wakasungika mu dindi ilo ŵakate ŵazakasungengemo Yosefe kunthazi, vikalongora kuti Yosefe wakaŵa munthu wakupa ndipo wakafiska uchimi wakuyowoya za Mesiya kuti wazamusungika “pamoza na ŵasambazi.”—Yes. 53:5, 8, 9.

Ŵanthu wose 4 awo ŵakalembako Makani Ghawemi, ŵakulongosora kuti pamanyuma pakuti wakhizga thupi la Yesu pa khuni, Yosefe wakalivunga mu salu yiwemi yakutowa ndipo wakaliŵika mu dindi lake. (Mat. 27:59-61; Mrk. 15:46, 47; Luka 23:53, 55; Yoh. 19:38-40) Munthu yekha uyo wakuzunulika mwakudunjika kuti wakawovwirako Yosefe ni Nikodemo. Wakiza na vyakununkhira kuti ŵasungire Yesu. Pakuti ŵanthu aŵa ŵakaŵa ŵasambazi, ntchakukayikiska kuti ŵakanyamura ŵekha thupi la Yesu. Ŵakwenera kuti ŵakatuma ŵantchito kuti ŵanyamure na kukasunga. Nanga ŵangaŵa kuti panji ŵakatuma ŵantchito, kweni ivyo Yosefe na Nikodemo ŵakachita vikaŵa vipusu yayi. Waliyose uyo wakhwaska chitanda cha munthu wakaŵanga wakufipirwa mazuŵa 7 ndipo chilichose icho wakhwaska chikaŵanga chakufipirwa. (Maŵa. 19:11; Hag. 2:13) Pakuti ŵakaŵanga ŵakufipirwa, ŵakeneranga yayi kuŵa pafupi na munthu mu sabata ya Paska. Iwo ŵakachitangako yayi chilichose chakukhwaskana na Paska. (Maŵa. 9:6) Ubwezi wa Yosefe na ŵanyake ukwenera kuti ukanangika apo wakanozga ndondomeko yakuti Yesu wasungike. Kweni panyengo iyi Yosefe wakaŵa wakunozgeka kusuzgika chifukwa cha kusunga Yesu mwantchindi na kujiphara pakweru kuti ni msambiri wa Khristu.

Yesu wati wasungika, mabuku gha Makani Ghawemi ghakuyowoyaso yayi vya Yosefe wa ku Arimatiya. Ivi vikutipa fumbo lakuti: “Kasi vikamumalira wuli Yosefe? Unenesko ngwakuti tikumanya yayi. Kweni kuyana na ivyo tawona mu nkhani iyi, panji Yosefe wakajiphara pakweru kuti ni Mkhristu. Panyengo iyo Yosefe wakayezgeka, chipulikano chake chikalutilira kukhora ndipo wakalutilira kulongora chikanga. Ivi vikulongora kuti wakakhwima mtima.

Nkhani iyi yingatovwira tose kujifumba kuti: Kasi udindo withu, ntchito yithu, ivyo tili navyo, ŵamubanja lithu, panji wanangwa withu, ndivyo ni vyakuzirwa chomene kuluska ubwezi withu na Yehova?