1-3. (a) Litén li Yéhôva li bé lelaa ngéda Sakaria a bôdôl nson wé u mpôdôl? (b) Inyuki Yéhôva a bat litén jé le li ‘témb i nyeni’?

NHÔÔK kaat u mpuue, muda wada a bé a yii ngembe éfa, ni bôda iba ba bé bet i mbebi ni bipapai kiki hinuni hi ba nsébél le nyodol​—ba nléba bititii bi yiinda ikété kaat Sakaria. (Sakaria 5:1, 7-9) Inyuki Yéhôva a bi unda mpôdôl wé biyiinda bihélha bini? Lelaa litén li Lôk Israel li bé ha ngéda i? Umbe nseñ di nla ôt mu biyiinda bi Sakaria?

² Hala a bé nwii 537 B.N.Y., litén li Yéhôva li bé maséé ngandak. Ba bé ba ma tip pam minkôm mi Babilôn, mi mi bi nom 70 ma nwii. Ba bé maséé i témb i Yérusalem inyu tiimba téé bibégés bipubi bi Yéhôva. I nwii 536 B.N.Y., hikuu hi témpel hi bi téga. Ha yo ngéda, bôt ba litén ba bé “lond makeñi, liyôgbe li nôgga nonok yaga.” (Esra 3:10-13) Ndi, ngolba inyu maoñ i bi hoo bôdôl. Mu kii ba  bé boma ngandak mandutu, litén li bi waa oñ témpel, ba bôdôl tôñ ni mambai map, ba salak i nwom nwap. Jôm li nwii ni minsamal mbus ngéda, maoñ ma témpel i Yéhôva ma bi telep. Litén li Djob li bééna ngôñ le ba bigdaha jo le li témb i bégés Yéhôva, ni le li bii ha bañ gwéñe gwap kiki yom bisu. Yéhôva a bééna ngôñ le ba témb i nyeni, le ba témbna makénd map, ni le ba bôdôl ki bégés nye ni ñem wap wonsôna.

³ Inyu hôla litén jé i bigda inyuki ba bi kobla minkôm mi Babilôn, Djob a om mpôdôl wé Sakaria i nwii 520 B.N.Y. Jôl jé jomede li li nkobla le: “Yéhôva a bi bigda,” li bé lama bigdaha bo maliga ma mahee. Tolakii ba bi hôya mam Yéhôva a boñ inyu sôñ bo, Djob a bé a ngi bigdaga litén jé. (Añ Sakaria 1:3, 4.) Ni gwéha, a bi hôñlaha bo le a bé lama hôla bo i tiimba téé bañga base, a béhe ki bo ni ngui le a bé lama bé neebe bibégés bi miñem ima. Di béñge lelaa, ni njel biyiinda bi nyônôs bisamal ni bisaambok, Yéhôva a bi tinde bo i nson. Ni ki le, bimbe biniigana di nla ôt mu i len ini?

4. Kii Sakaria a bi tehe i yiinda yé i nyônôs isamal, ndi inyuki nhôôk kaat unu u gwé matila bipes gwobiba? (Béñge titii 1 i bibôdle.)

⁴ Pes 5 i kaat Sakaria i mbôdôl ni yiinda i hélha. (Añ Sakaria 5:1, 2.) Sakaria a bi tehe nhôôk kaat u mpuue i ngii, ntel wé u bé méta 9, ni pôk yé méta 4 ni pes! U bé nyiblak, ba lak soñgol wo. U bé u bééga nwin u mbagi nôgôs, ntilbaga bipes gwobiba. (Sakaria 5:3) Ba bé béna tila ndik pes yada i nhôôk kaat, ndi unu nhôôk kaat u u bé ntilga bipes gwobiba, u bééna nwin u ngui ni u mahee.

5, 6. Lelaa Yéhôva a ntehe mintén mi wip nwominsôna?

⁵ Añ Sakaria 5:3, 4. Kiki bôt ba binam bobasôna ba gwé le b’a timbhe bisu bi Yéhôva inyu maboñok map, bôô ni ngélé yañen inyu bagwélél bé. I bet ba ngwés Yéhôva ba nyi le mintén mi wip nwominsôna mi yé le mi ‘ôbôs jôl li Djob [jap].’ (Bingéngén 30:9, 10) To ibale a nip inyu manjom ma nene malam, mut wip a mbii hép wé nkus i ngii maada mé ni Nyambe, a biak ñem wé wonsôna i bana nkus. A nyan mbén Nyambe, a nti bé ki to Yéhôva ni jôl Jé lipém, inyu yé bi gwé bé mahee.

⁶ Baa ni nyimbe le kaat Sakaria 5:3, 4 i nkal le: “ndiihe . . . i njôp i ndap mut wip . . . y’a yén mu ndap yé, i siiha yo”? Di nla bé ke kogse i Yéhôva ngwéé. Inyule kogse yé i nla jôp to numbe homa mut a nsolop, inyu héya béba i i mbôña ikété litén li Yéhôva. Mut a nla sôô baane, nwet wé bôlô, mimañ tole bagwal libak jé li mut wip, ndi a nla bé sôô jo Yéhôva, nu a nkwés bés nkaa le to umbe ntén wip u ga yeli. (Lôk Héber 4:13) Kinje maséé i ba ikété ntôñ bôt u u nyi nseñ i ba maliga “ikété manjel momasôna”!​—Lôk Héber 13:18.

7. Lelaa di nla pei ndiihe i nhôôk kaat?

⁷ Mintén mi wip nwominsôna mi nsuñgaha Yéhôva ñem. Inyu yés, i yi ni nôgôl matiñ ma Yéhôva inyu loñge ni béba, ni bana ntén niñ u nhoo bé jôl jé mahindi, bi yé nsima nkeñi. Jon, di ga pei ngéda Yéhôva a’ kogse i bet ba nkôôba bôk mbén yé.

8-10. (a) Kii i yé i kum soñ? (b) Kiñe Sédékia a kumul njee soñ, ndi a la bé yônôs yo?

⁸ Nwin u u yé ntilga i nhôôk kaat u mbéhe ki bet ba ‘nkum soñ bitembee i jôl li Nyambe.’ (Sakaria 5:4) I kum soñ, i yé pémés bibuk bi bi ñunda le jam di ntip kal li yé toi ntiik, tole mbônga u u ñunda le mut a’ boñ, tole a’ boñ bé ngim jam.

⁹ I kum soñ i jôl li Yéhôva i ta bé jam li minjôha. Hala nyen kiñe i i bi sôk yén i yééne ane i Yérusalem i bi boñ. Sédékia a bi kum soñ i bisu bi Yéhôva le a neebe yén isi énél i kiñe Babilôn. Ndi Sédékia a bi yônôs bé likak jé. Sôk bi sôk, Yéhôva a bi kogse nye, a kal nye le: “Wee niñ yem, . . . ibale [Sédékia] a nwél bé i mbai kiñe yomede i i bi téé nye kiñe, i kiñe yaga i i bi kumha nye soñ ndi a yan yo, a’ wél i Babilôn yaga.”​—Ezékiel 17:16.

¹⁰ Kiñe Sédékia a bé lama niñ inoñnaga ni mbônga a bi bôñôl Yéhôva ngéda a bi kum soñ i jôl jé. (2 Miñañ 36:13) Maselna ni hala, Sédékia a bi bat Égiptô mahôla inyu noode pam isi énél i Babilôn, ndi hala a bi bahle bé nye.​—Ezékiel 17:11-15, 17, 18.

11, 12. (a) Umbe mbônga u tôbôtôbô di ma boñ? (b) Lelaa mbônga wés i ti bésbomede nkikip i nla tihba niñ yés i hiki kel?

¹¹ Yéhôva a nok ki mimbônga di mboñ. A ndiihe ki nwo ngandak, ni le di nlama yônôs nwo inyu lémél nye. (Tjémbi 76:12) Ikété mimbônga nwominsôna di mboñ, u u nlôôha ba nseñ u yé u, di yé di boñ ngéda di nti bésbomede nkikip yak Yéhôva. I ti bésbomede nkikip i nkobla le, di nkal Yéhôva ikété masoohe ibabé njôha le di ga gwélél nye ngi nsoñgi wo ki wo.

 ¹² Lelaa di nla yônôs mbônga wés i ti bésbomede nkikip? Ndéñbe yés i bisu bi manoodana makeñi ni matitigi, i nlama unda le di ndiihe mbônga wés i bégés Yéhôva “hiki kel.” (Tjémbi 61:9) Kiki hihéga, ngéda liwanda jés li bôlô tole li suklu li ntjak bés, baa di ntehe hala kiki ngim njel i “tibil endel manjel [ma Yéhôva],” mu kii di ntjél ntjaga wé? (Bingéngén 23:26) Ibale di niñ ni bôt ba lihaa ba ba ta bé Mbôgi Yéhôva, baa di yé di bat Yéhôva le a hôla bés i tééda libak jés li kristen, to ibale mut nye ki nye ipañ yés a mboñ bé i nya biliya i? Baa di nkôôge bebee ni Isañ wés Nungingii ikété masoohe, di tinak nye mayéga hiki kel inyule a bi ôt bés i si énél ni gwéha yé? Baa di nyoñ ngéda i añ Bibel hiki kel? Baa di bi bôn bé le di ga boñ nya mam i? Hala a mbat manôgla. Ngéda di nyoñ ngaba i nya i yôni bibégés di nti nye, hala a ñunda le di ngwés nye ni le di bi ti toi bésbomede nkikip inyu boñ sômbôl yé. I bégés Djob i ta ndik bé bibép, ndi niñ yés i nlama unda hala. Yônôs mbônga wés i yé inyu loñge yés; ndéñbe yés i nlona bés bilôl bilam.​—Ndiimba Mbén 10:12, 13.

13. Yiinda i Sakaria i nyônôs isamal i niiga kii bés?

¹³ Yiinda i  Sakaria i  nyônôs isamal i nhôla bés i nok le kiki di ngwés Yéhôva, di nlama bé yoñ ngaba i ntén wip wo ki wo tole di nlama bé kum soñ bitembee. Di ntehe ki mu le, to hala kii Lôk Israel i bi hôs ngandak ngélé, Yéhôva a bi tjôô bé bo. A bé nok le matén ma bé kéña bo, mon ma bé tinde bo i ndogbene nye. A nti bés ndémbél lam i mut nu a nyônôs mimbônga nwé, ni le a’ hôla ki bés i yônôs nwés. Njel yada a ngwélél inyu hôla bés, i yé botñem le ndék ngéda a ga mélés béba yosôna i nkoñ isi wonsôna. Yiinda i  Sakaria i  i noñ i nkwés bés nkaa ni i botñem lam i.

14, 15. (a) Kii Sakaria a ntehe i yiinda i nyônôs isaambok? (Béñge titii 2 i bibôdle.) (b) Muda nu a yé yimbne i kii, inyuki ba nyoh nye mu éfa, ba band ki yo?

¹⁴ Mbus le a bi tehe nhôôk kaat u mpuue, añgel i bi kal Sakaria le a ‘paa mis ngii.’ Kii yiinda yé i nyônôs isaambok i nyelel? Nano a ntehe hél, i ba nsébél le “éfa” i mpam. (Añ Sakaria 5:5-8.) I hél i, i bé i gwé “ngiiña lipidô.” Ngéda ba bi héya lipidô li (tole ngudul i), Sakaria a tehe ‘muda wada a yii mukété.’ Ni añgel i kal le muda nu a yé “Biyabda [béba].” Hégda woñi u Sakaria ngéda a tehe muda nu a nyéñ pam! Ndi añgel i hoo nyoh muda mu ngembe Éfa, a yip ki yo ni ngok lipidô i i bé yét. Kii hala a nkobla?

¹⁵ Ini pes i yiinda i nti dinyo malép di ñunda le Yéhôva a ga nwas bé béba yo ki yo ikété litén jé. A ga yoñ bitelbene le béba i keñep bañ, ni le ba pala héya yo. (1 Korintô 5:13) Añgel i nkwés bés nkaa mu jam li, ngéda i nhihe ngudul i nyo i éfa.

16. (a) Kii Sakaria a bi sôk tehe i mpémél éfa? (Béñge titii 3 i bibôdle.) (b) Hee bôda ba ba bééna bipapai ba nkena éfa?

¹⁶ Jam lipe li noñ ha, Sakaria a bi tehe bôda iba, ba bééna bipapai bi ngui wengoñle bipapai bi nyodol. (Añ Sakaria 5:9-11.) Kinje maselna ma yé ipôla bôda ba ni muda nu a yé éfa! Bôda ba, ba ngwélél bipapai bi ngui inyu jôp isi éfa ni paa muda “Biyabda” mukété. Hee ba nkena nye? Ba bi ke ba  bii nye “i loñ Sinar,” tole i Babilôn. Ndi inyuki ba bi kena éfa i Babilôn?

17, 18. (a) Inyuki loñ Sinar i yé “homa a kôli” inyu liyééne li “Béba”? (b) Mambe makidik ma ngui di nlama yoñ inyu béba?

¹⁷ Inyu bon ba Israel ba dilo di Sakaria, Sinar a bé toi homa ba bé lama bii Béba. Sakaria ni lôk kéé yé i Lôk Yuda i bé yi ntiik le Babilôn a bé toi homa béba i bé nnayak dilo ti. Kiki ba bi niñ ipôla bôt ba Babilôn, ni maboñok map ma nyega ni bibégés bi bisat, ba bé lama boñ biliya hiki kel inyu jôs mbuu u bihaiden u u bé tôl ha ngéda i. Kinje hogbe i yiinda ini, i bi lama lona bo​—u bé mbônga ngui le Yéhôva a bé lama tééda bañga base mapubi!

¹⁸ Ndi, yiinda i bé hôñlaha ki Lôk Yuda mbegee ba bééna i tééda mapubi ma base yap. Béba i gwé bé kunde, y’a bana bé ki to kunde i yén ikété litén li Yéhôva. Kiki di bi jôp i ntôñ Yéhôva u u yé mapubi, i si bipapai gwé bi gwéha, di gwé mbegee i tééda wo mapubi. Baa ñem u ntinde bés i tééda “ndap” yés mapubi? Béba yo ki yo i nlama bé ba ikété paradis yés i mbuu.

19. Kii biyiinda bihélha bi Sakaria bi niiga bés i len ini?

¹⁹ Biyiinda bi Sakaria bi nyônôs bisamal ni bisaambok bi gwé mabéhna ma ngui inyu bet ba nke ni bisu i nôñôl manjel ma kôdi, bi mbigdaha bés le Yéhôva a ga nwas bé le béba i yaaba. Bés ba di ngwélél nye ni ñem wés wonsôna, di nlama oo béba bañga liook. Miñañ mini mi nkwés bés nkaa le Isañ wés Nungingii a ngwés bés. Ibale di nsal ni ngui inyu lémél Djob, a ga tiihe bé bés, ndi a ga tat bés. Maselna ni hala, Yéhôva a’ ba maséé i sayap bés. Biliya gwobisôna di mboñ inyu tééda bésbomede mpubi munu ikété nkoñ isi unu u nyon ni béba bi ga bane bés nseñ. Di nla ba nkwoog nkaa le di ga pamba ni mahôla ma Yéhôva! Lelaa di nla ba nkwoog nkaa le bibégés bipubi bi ga pam i yémbél munu nkoñ isi unu u u yé nyonok ni baboñbéba? Nano nu di yé kôôge bebee ni njiiha keñi, kii i nkwés bés nkaa le Yéhôva a ga sôñ ntôñ wé? Di ga timbhe mambadga ma i yigil i noñ ha.