1-3. (a) Ano an kamugtakan kaidto kan banwaan ni Jehova kan magpuon na maghula si Zacarias? (b) Taano ta sinabihan ni Jehova an saiyang banwaan na ‘bumalik sa saiya’?

SARONG naglalayog na rolyo, sarong babaying nakalaom sa sarong lalagan, asin duwang babaying naglalayog na may mga pakpak na arog kan sa cigueña (stork)—an pambihirang mga bisyon na ini mababasa sa libro nin Zacarias. (Zac. 5:1, 7-9) Taano ta itinao ni Jehova an makangangalas na mga bisyon na ini sa saiyang propeta? Ano an kamugtakan kan mga Israelita kan panahon na iyan? Ano an epekto sa sato ngunyan kan mga bisyon na iyan ni Zacarias?

² Sarong magaya-gayang taon an 537 B.C.E. para sa banwaan ni Jehova. Pagkatapos nin 70 taon na halawig na pagkabihag sa Babilonya, ngunyan talingkas na sinda. Gustong-gusto na nindang makabalik sa Jerusalem tanganing maitugdok liwat an templo asin sambahon duman si Jehova. Kan 536 B.C.E., nailatag na ninda an pundasyon kan templo. Kan panahon na iyan, ‘nagkururahaw an banwaan na may dakulang kaugmahan, asin nadangog [iyan] sagkod sa harayo.’ (Esd. 3: 10-13) Alagad dai nahaloy, gruminabe an pag-ulang sa proyekto ninda nin pagtugdok. Nangluyang marhay an buot kan mga Israelita huli sa mga kaulangan asin kadipisilan, kaya ipinundo ninda an pagtugdok kan templo asin nagpokus na sana sa pagtugdok kan saindang harong saka pag-asikaso kan mga uma ninda. Pakalihis nin 16 na taon, dai pa man giraray tapos an templo ni Jehova. Kaipuhan na ipagirumdom sa banwaan na dapat sindang bumalik ki Jehova asin na dapat nindang ipundo an pag-inot sa sadiri nindang kapakanan. Gusto ni Jehova na bumalik sinda sa saiya, na sambahon giraray ninda siya nin bilog na puso asin nin may kusog nin buot.

³ Tanganing tabangan an saiyang banwaan na magirumduman kun taano ta pinatalingkas niya sinda hali sa Babilonya, isinugo nin Diyos an saiyang propetang si Zacarias kan 520 B.C.E. An pangaran mismo na Zacarias nangangahulugan na “Si Jehova Nakagirumdom.” Posibleng naipagirumdom kaiyan sa sainda an mahalagang marhay na katotoohan na dawa nalingawan kan mga Israelita an mga pagliligtas sa sainda ni Jehova, siya dai nakalingaw sa sainda. (Basahon an Zacarias 1:3, 4.) Mamumuton niyang inasigurar sinda na tatabangan niya sindang maibalik an dalisay na pagsamba. Pero marigon niya man sindang pinatanidan na aakuon sana niya an saindang pagsamba kun iyan bilog na puso. Aramon ta kun paano sinda pinahiro ni Jehova paagi sa ikaanom asin ikapitong bisyon ni Zacarias. Aaramon ta man kun ano an mga manunudan niyato digdi ngunyan.

4. Ano an nahiling ni Zacarias sa saiyang ikaanom na bisyon, asin taano ta may nakasurat sa mag-ibong kan rolyo? (Hilingon an inot na ritrato sa kapinunan kan artikulo.)

⁴ An kapitulo 5 kan Zacarias nagpupuon paagi sa sarong kakaibang bisyon. (Basahon an Zacarias 5:1, 2.) May nahiling si Zacarias na sarong naglalayog na rolyo na haros 9 metros an laba asin 4.5 metros an lakbang! Nakabukas iyan asin puwede nang basahon. Sarong mensahe nin paghukom an nakasurat sa mag-ibong kan rolyo. (Zac. 5:3) Sa parati, saro sanang ibong kan rolyo an sinusuratan, kaya malinaw na magabat asin seryoso an mensahe kan rolyong ini.

5, 6. Ano an pagmansay ni Jehova sa ano man na klase nin paghabon?

⁵ Basahon an Zacarias 5:3, 4. An gabos na tawo maninimbag ki Jehova sa saindang mga ginigibo, pero lalo na an banwaan na nagdadara kan saiyang pangaran. Aram kan mga namumuot sa Diyos na an ano man na klase nin paghabon ‘makakalanghad sa pangaran kan saindang Diyos.’ (Tal. 30:8, 9) Ano man an motibo kan paghabon o gurano man karahay an tibaad dahilan kaiyan, mas iniinot pa man giraray kan parahabon an saiyang mahanab na pagmawot sa materyal na mga bagay kisa sa Diyos. Binabaliwala niya an pagbuot nin Diyos, dai iginagalang si Jehova, asin dai pinapahalagahan an Saiyang pangaran.

⁶ Narisa nindo na sinabi sa Zacarias 5:3, 4 na ‘an sumpa maduman sa harong kan parahabon asin magdadanay sa saiyang harong asin uubuson iyan’? Dai kayang pugulan nin mga rehas o kandado an paghukom nin Diyos. Kaya kaiyan na laugon an ano man na taguan para ibuyagyag an maraot na gibo sa tahaw kan banwaan ni Jehova. Kun an saro maghabon, puwede niya iyan maitago sa mga awtoridad, sa saiyang amo, sa mga elder, o sa mga magurang niya, pero dai niya iyan maitatago sa Diyos, na sinisiyerto sa sato na ihahayag niya an ano man na paghabon. (Heb. 4:13) Nakakaugma nanggad na makaiba-iba an mga tawo na pirming naghihinguwang magin onesto “sa gabos na bagay”!—Heb. 13:18.

7. Paano ta malilikayan an sumpa kan naglalayog na rolyo?

⁷ Ikinakaanggot ni Jehova an gabos na klase nin paghabon. Para sa sato, sarong onra na mamuhay kauyon kan halangkaw na pamantayan ni Jehova sa moral, na hinihinguwang an satong paggawi dai makatao nin katuyawan sa saiyang pangaran sa ano man na paagi. Kun gigibuhon ta  iyan, malilikayan tang mapabilang sa mga tawong papadusahan ni Jehova huli sa tuyong pagbalga sa saiyang mga pagbuot.

8-10. (a) Ano an pagsumpa? (b) Anong pagsumpa an dai nautob ni Hading Zedekias?

⁸ An sunod na sinabi sa mensaheng nakasurat sa naglalayog na rolyo iyo an patanid sa ‘mga nagsusumpa nin putik sa pangaran nin Diyos.’ (Zac. 5:4) An pagsumpa sarong deklarasyon para kumpirmaron na totoo an sarong bagay, o sarong seryosong panuga na gigibuhon o dai gigibuhon nin sarong tawo an sarong partikular na bagay.

⁹ Sarong seryosong marhay na bagay an panunumpa paagi sa ngaran ni Jehova. Iyan mismo an ginibo ni Zedekias, an huring hadi na namahala sa Jerusalem. Nanumpa si Zedekias sa ngaran ni Jehova na padagos siyang maimbod na magpapasakop sa hadi kan Babilonya. Alagad, dai inutob ni Zedekias an saiyang panuga. Kaya, hinukuman siya ni Jehova: ‘[Mantang] ako nabubuhay, [si Zedekias] magagadan sa Babilonya, an lugar kan hadi na naggibo saiyang hadi, an saro na nagbasang-basang sa saiyang sumpa, asin [dai nag-utob] kan saiyang pakipagtipan.’—Ezeq. 17:16.

¹⁰ Si Hading Zedekias nanumpa sa ngaran nin Diyos, asin inaasahan ni Jehova na uutubon niya iyan. (2 Cron. 36:13) Pero dai niya iyan inutob. Imbes, nagpatabang siya sa Ehipto para makatalingkas sa Babilonya. Alagad, dai man siya natabangan kaiyan.—Ezeq. 17:11-15, 17, 18.

11, 12. (a) Ano an pinakaimportanteng panuga na puwede niyatong gibuhon? (b) Paano dapat mahiling sa satong buhay sa aroaldaw na inuutob ta an satong panuga nin pagdusay?

¹¹ Dinadangog man ni Jehova an mga panuga na ginigibo ta. Tanganing mapaugma siya asin uyunan niya kita, dapat niyatong utubon an satong mga panuga. (Sal. 76:11) An pinakaimportanteng panuga na ginibo niyato iyo an pagdusay niyato kan satong sadiri ki Jehova. An pagdusay sarong sagradong promesa na maglilingkod kita ki Jehova ano man an mangyari.

¹² Paano niyato mauutob an satong panuga nin pagdusay? Sa saradit man o sa darakulang  pagbalo, dapat na mahiling sa satong paninindugan na sineseryoso niyato an satong panuga na uumawon ta si Jehova ‘aroaldaw.’ (Sal. 61:8) Halimbawa, kun may mag-flirt sato sa trabaho o sa eskuwelahan, sasayumahan daw niyato iyan asin ipapahiling na gusto tang kuyugon si Jehova? (Tal. 23:26) Kun bakong kapagtubod an satong mga kapamilya, hinahagad ta daw an tabang ni Jehova tanganing pirmi tang maipahiling an Kristiyanong personalidad dawa mayo nin ibang nagpapahiling kaiyan? Nagpapasalamat daw kita aroaldaw sa satong mamumuton na Ama sa langit sa pagdara sa sato sa saiyang pamamahala asin sa pagkamuot sa sato? Nagtatagama daw kita nin panahon na basahon an Bibliya aroaldaw? Bako daw na kan kita magdusay garo man sana nanuga kita na gigibuhon ta an mga ini? Uutubon ta iyan kun talagang makinuyog kita. An satong lubos na pakikikabtang sa pagsamba nagpapahiling na namumutan niyato si Jehova asin na talagang dusay kita sa saiya. Parte na kan satong pamumuhay an satong pagsamba, bako iyan basta pormalidad sana. Kun uutubon ta an satong panuga, mapapakarhay kita asin kun magdadanay kitang maimbod, magayunon na puturo an makakamtan ta.—Deut. 10:12, 13.

13. Ano an manunudan niyato sa ikaanom na bisyon ni Zacarias?

¹³ Tinabangan kita kan ikaanom na bisyon ni Zacarias na masabutan na an mga namumuot ki Jehova dai dapat gumibo nin ano man na klase nin paghabon o gumibo nin panugang dai man uutubon. Nahiling ta man na dawa dakul an nagibong sála kan mga Israelita, dai sinda binayaan ni Jehova. Nasabutan niya na masakit an sitwasyon ninda huling napapalibutan sinda nin mga kaiwal. Paagi kan saiyang halimbawa, ipinahiling ni Jehova na dapat niyatong utubon an satong mga panuga, asin tatabangan niya kita na magibo iyan. An sarong paagi na tinatabangan niya kita iyo an pagtao niya sa sato kan paglaom na madali na niyang tapuson an gabos na karatan sa bilog na daga. An sunod na bisyon ni Zacarias nag-aasigurar sa sato na mauutob an marahayon na paglaom na ini.

14, 15. (a) Sa saiyang ikapitong bisyon, ano an nahiling ni Zacarias? (Hilingon an ikaduwang ritrato sa kapinunan kan artikulo.) (b) Ano an irinerepresentar kan babayi sa laog kan lalagan, asin taano ta tinakupan kan anghel an lalagan?

¹⁴ Pagkatapos na mahiling ni Zacarias an naglalayog na rolyo, sinabihan siya kan anghel na ‘magtingkalag.’ Ano an mahihiling niya sa ikapitong bisyon? Nahiling ni Zacarias na nagluluwas an sarong lalagan na inaapod na “epha.” (Basahon an Zacarias 5:5-8.) An lalagan na ini may pabilog na takop na gibo sa “timga.” Kan halion an takop kaiyan, nahiling ni Zacarias an ‘sarong babayi na [nakatukaw]’ sa laog kaiyan. Sinabi kan anghel na an babayi sa lalagan iyo an ‘Karatan.’ Imahinara an takot na namatian ni Zacarias kan mahiling niyang pinupurbaran na lumuwas kan babayi sa kulungan kaini! Pero huminiro tulos an anghel, isinulnok niya an babayi sa lalagan asin sinarahan iyan kan magabat na takop na timga. Ano an buot sabihon kaiyan?

¹⁵ Idinuduon kan bisyon na ini na dai kukunsintihon ni Jehova an ano man na klase nin karatan sa saiyang banwaan. Sisiguraduhon niya na iyan dai magdadanay asin mahahali tulos. (1 Cor. 5:13) Sinisiyerto ini sa sato kan anghel kan ibalik niya an takop na timga sa ibabaw kan lalagan.

16. (a) Ano an nahiling ni Zacarias na nangyari sa lalagan na epha? (Hilingon an ikatulong ritrato sa kapinunan kan artikulo.) (b) Sain dadarahon kan mga babaying may mga pakpak an lalagan na epha?

¹⁶ Dangan si Zacarias may nahiling na duwang babayi na may makusog na mga pakpak na siring kan sa cigueña. (Basahon an Zacarias 5:9-11.) Ibang-iba nanggad an mga babaying ini sa babaying nasa lalagan! Ginagamit kan mga babaying ini an saindang makusog na mga pakpak tanganing sakluton an lalagan kan ‘Karatan.’ Sain ninda siya dadarahon? An Karatan ibubugtak sa ‘daga kan Sinar,’ o sa Babilonya. Pero taano ta dadarahon ninda iyan sa Babilonya?

17, 18. (a) Taano ta an Sinar angay na pagdarahan kan ‘Karatan’? (b) Ano an dapat na magin determinasyon niyato kun dapit sa karatan?

 ¹⁷ Para sa mga Israelita kan panahon ni Zacarias, angay na pagdarahan kan Karatan an lugar nin Sinar. Aram ni Zacarias asin kan mga kapwa niya Judio na an Babilonya sarong lugar na pano nin karatan. Nagdakula sinda sa siyudad na iyan na grabe an imoralidad asin idolatriya, kaya aroaldaw nindang kaipuhan paglabanan an paganong impluwensiya kaiyan. An bisyon na ini garantiya nanggad sa sainda na pagdadanayon ni Jehova na daing digta an dalisay na pagsamba!

¹⁸ Pero, ipinagirumdom man sa mga Judio kan bisyon na may responsabilidad sindang pagdanayon an kadalisayan kan saindang pagsamba. An karatan dai puwede asin dai tutugutan na makalaog saka magdanay sa banwaan ni Jehova. Pagkatapos niyatong makalaog sa nagpoprotektar asin mamumuton na pag-ataman kan malinig na organisasyon nin Diyos, may responsabilidad kitang pagdanayon iyan na malinig. Bako daw na napapahiro kita kaiyan na pagdanayon na malinig an satong “harong”? An ano man na porma nin karatan mayong lugar sa satong espirituwal na paraiso.

19. Ano an kahulugan para sa sato ngunyan kan makangangalas na mga bisyon ni Zacarias?

¹⁹ An ikaanom asin ikapitong bisyon ni Zacarias sarong seryosong patanid para sa mga padagos na naggigibo nin maraot—sarong pagirumdom na dai kukunsintihon ni Jehova an salang mga gibo. Bilang sinserong mga parasamba niya, dapat niyatong ikaungis an karatan. An mga bisyon na ini mamumuton man na garantiya hali sa satong Ama sa langit. Kun pagmamaigutan niyatong magin an klase nin mga tawong maninigo sa saiyang pag-uyon asin proteksiyon, dai ta sasaparon an sentensiya niyang kagadanan. Imbes, maugma niya kitang bebendisyunan. Dipisil na magdanay na malinig sa kinaban na ini na pano nin karatan pero magigin sulit nanggad iyan. Makakasigurado kita na magigibo ta iyan sa tabang ni Jehova! Pero paano kita makakasigurado na mangingibabaw an tunay na pagsamba sa kinaban na ini na pano nin bakong diyosnon na mga gibo? Ano an garantiya niyato na poprotektaran ni Jehova an saiyang organisasyon mantang padangadang na an grabeng kasakitan? Pag-uulayan niyato an mga hapot na ini sa sunod na artikulo.