Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Vyakumwenesa Vamwenesele Zekaliya Vyakwata Ngachilihi haKuyoya Chenu?

Vyakumwenesa Vamwenesele Zekaliya Vyakwata Ngachilihi haKuyoya Chenu?

“Kindulukenu kuli ami. . . . Kaha ami nangukinduluka kuli enu.”—ZEKA. 1:3.

MYASO: 89, 86

1-3. (a) Chiyoyelo chavatu jaYehova chapwile ngachilihi halwola Kalunga atumine kapolofweto Zekaliya? (b) Mwomwo ika Yehova alwezelele vatu jenyi ‘vakinduluke kuli ikiye’?

MUMUKANDA waZekaliya mwatwama chakumwenesa chamukanda wakuvunga uze wapwile nakutuka mupeho, napwevo vafwikililile mumutonga, namapwevo vavali vapwile nakutuka mupeho, vaze vapwile namavava nge andalangimbu. (Zeka. 5:1, 7-9) Mwomwo ika Yehova amweneselele kapolofweto kenyi vyakumwenesa kanevi? Uno chiyoyelo chavaIsalele chapwile ngachilihi halwola kana? Kaha vyuma vamwenesele Zekaliya vyakwata ngachilihi hakuyoya chetu?

2 Mwaka wa 537 B.C.E. wapwile mwaka wakuwahilila kuvatu jaYehova. Vavasokwele muundungo muMbavilone hanyima yamyaka 70. Vawahililile hakukinduluka kuYelusalema mangana vakakindulwise kulemesa chamuchano. Kaha mu 536 B.C.E., valile chihela chatembele. Halwola kana, vatu vawahililile chikuma, “vapwile nakutambakana, kaha mazu avo evwakanyine nakuvihela vyakwakusuku.” (Ezela 3:10-13) Oloze nakushimbula chiku, vaka-kole vafumbukilile mulimo wavo wakutunga. Ngocho vatu vechele kutunga tembele, nakuputuka kuhaka mangana kumilimo yakujizuvo javo nakulima mande. Kaha mulimo wakutunga tembele yaYehova wemanyine hamyaka 16. Ngocho vatu jaKalunga vasakiwile kuvanukisa nge vatelelele kukinduluka kuli Yehova nakuhona kuhaka milimo yavo kulutwe. Yehova asakile vakinduluke kuli ikiye, nakumulemesa namichima yavo yosena, nakuhona kwivwa vatu woma.

3 Kuheta mu 520 B.C.E., Kalunga atumine kapolofweto kenyi Zekaliya mangana anukise vatu jenyi vejive ovyo avafumishilile muundungo muMbavilone. Lijina lyaZekaliya lize lyalumbununa ngwavo, “Yehova Nanuka,” lyavanukishile muchano waulemu. Numba tuhu vavulyamine ngolo jaYehova jakuvasokola, oloze ikiye apwile lika nakuvanuka. (Tangenu Zekaliya 1:3, 4.) Avafwelelesele ngwenyi mwatwalaho lika kuvakafwa vakindulwise kulemesa chamuchano, oloze avahuhumwine ngwenyi kasaka vamulemesenga namichima yivaliko. Tutalenu omu Yehova azachishile vyakumwenesa vyakusokesa 6 na 7 kuhichila muli Zekaliya, mangana akafwe vatu jenyi vaputuke cheka kumuzachila. Vyuma muka natulinangula kuvyakumwenesa kana makumbi ano?

KUSOPESA CHAKALUNGA HAWIJI

4. Vyuma muka amwene Zekaliya muchakumwenesa chakusokesa 6, kaha mwomwo ika mukanda kana vausonekelele jisali josena jivali? (Talenu muvwimbimbi wakulivanga 1.)

4 Zekaliya kapetulu 5 aputuka nachakumwenesa chakulipwila. (Tangenu Zekaliya 5:1, 2.) Zekaliya amwene mukanda wakuvunga unakutuka mupeho, muusuku wapwile jimita 9, kaha muwihi jimita 4.5. Wapwile wakuvungulula lyehi. Mwapwile mazu akusopesa, aze vasonekele kusali nasali. (Zeka. 5:3) Mukanda wakuvunga vausonekelenga sali yimwe kaha, oloze hakuwana nge ou mukanda vausonekele jisali josena jivali chasolwele nge mwapwile mujimbu waulemu chikuma.

Vaka-Kulishitu vosena kavatela kwiva kala chumako (Talenu palangalafu 5-7)

5, 6. Yehova amona ngachilihi wiji?

5 Tangenu Zekaliya 5:3, 4. Vatu vosena navakalyambulula kuli Yehova, kuhakilako vene navatu vaze vavulukila lijina lyenyi. Vaze vazanga Kalunga vatachikiza ngwavo, kwiva cheji “kusawisa lijina [lyaKalunga kavo].” (Vishi. 30:8, 9) Vatu vamwe veji kushinganyekanga ngwavo nge uli muukalu kachapwa chakuhenga kwivako. Oloze chamokomoko navyuma navilingisa mutu evenga, mutu nge mweva chasolola nge alizanga ivene kuhambakana Kalunga, nalijina lyenyi, naJishimbi jenyi.

6 Hali Zekaliya 5:3, 4 vasonekaho ngwavo, “changu. . . nachiya nakwingila muzuvo yamwiji . . . nachitwamanga muzuvo yenyi, kaha nachilya zuvo kana.” Echi chasolola nge Yehova nahase kumona vyuma vyavipi mwalinga mutu nakumusopesa. Numba tuhu mutu uze mweva kaveshi kumumona kuli tupokola, chipwe vakulwane vamilimo, chipwe tulama chipwe visemi jenyiko, oloze Yehova mwamumona. (Hepe. 4:13) Shikaho twatela kulikata navatu vaze vafwila kupwa vakashishi “muvyuma vyosena.”—Hepe. 13:18.

7. Tunahase kulihenda ngachilihi kuchangu, chize chapwa kusopesa chaYehova?

7 Yehova ahunga wiji wosena muwahichila. Twachimona kupwa hikutokwa kukavangiza jishimbi jaYehova nakupwanga navilinga vyamwaza kuchina kusaula lijina lyenyi. Kukavangiza chuma kana nachitukafwa tukayovoke omu Yehova mwakanongesa vaze veji kuhokolanga jishimbi jenyi.

KUYOYA “HAKUMBI HAKUMBI”KWESEKA NAMAZU ETU

8-10. (a) Uno kulishinga chapwa chika? (b) Mwangana Zetekiya ahonene kutesamo lushingo muka?

8 Mazu aze vasonekele hamukanda wakuvunga uze wapwile nakutuka mupeho hapwile nawa mazu akuhuhumuna vaze veji ‘kulishinganga mwakuhenga mulijina lyaKalunga.’ (Zeka. 5:4) Kulishinga chapwa kusolola nge mazu nahanjika mutu amuchano, chipwe kusolola nge mwafwila kukavangiza vyuma nahanjika.

9 Nge mutu nalishingi mulijina lyaYehova, kaha atela chikupu kutesamo vyuma nahanjika. Zetekiya mwangana wamakumishilo kuswana hawangana muYelusalema alishingile mulijina lyaYehova. Alishingile ngwenyi mwatwalaho lika kukafwa mwangana waMbavilone. Oloze Zetekiya kalingile kweseka namuze alishingileko. Ngocho Yehova amusopesele ngwenyi: “Omu ngwayoya tu, [Zetekiya] mwakafwila muMbavilone, muze atwama mwangana uze amuswanyishile hawangana, uze akwechi lushingo luze nalumbilisa, nachivwasano chize nahokola.”—Ezeke. 17:16.

10 Yehova amwene ngwenyi Zetekiya atelelele kutesamo lushingo alishingile mulijina lyaKalunga. (Miji. 2, 36:13) Oloze Zetekiya aputukile kukundwiza vaEjipitu hakufwila kufuma muMbavilone.—Ezeke. 17:11-15, 17, 18.

11, 12. (a) Lushiko muka luze lwapwa lwalulemu? (b) Twatela kuyoya ngachilihi kweseka nalushiko twalishikile?

11 Yehova eji kwivwililanga kuvyuma tweji kumushikanga. Shikaho nge natutesamo vyuma tunamushiki, kaha mwatwivwila kuwaha. (Samu 76:11) Lushiko lwalulemu tweji kumushikanga Yehova shina omu tweji kumushikanga ngwetu tunalihane kuli ikiye. Kulihana kuli Yehova chapwa kumushika ngwetu natumuzachilanga lika chamokomoko naukalu natumonanga.

12 Tunahase kusolola ngachilihi ngwetu tunakuyoya kweseka nakulihana chetu kuli Kalunga? Nge natushishika muvyeseko “hakumbi hakumbi” numba vipwa vyavinene chipwe nduma, kaha natusolola ngwetu twamona kulihana chetu kuli Yehova kupwa chachilemu. (Samu 61:8) Chakutalilaho, tweji kulinganga ngachilihi nge mutu kumilimo chipwe kushikola mwasapula nayetu mujila yayipi? Kutala tweji ‘kwivwilanga kuwaha jijila jaYehova,’ hakukana kusapula mujila kana tahi? (Vishi. 23:26) Kachi nge twatwama navatu vaze kavapwa Vinjihoko, kutala tweji kulombanga Yehova atukafwe tusololenga vilinga vyamwaza numba tuhu veka kaveshi nakulinga ngochoko tahi? Uno tweji kulombanga Setu wamwilu hakumbi hakumbi nakumusakwilila hakutuzanga nakutuneha muliuka lyenyi tahi? Kutala twalitomena lwola lwakutanganga Mbimbiliya hakumbi hakumbi tahi? Twatela kulinga vyuma kana mwomwo mukiko twashikile Yehova. Ngocho kulihana chetu kuli Yehova chikiko chachilemu mukuyoya chetu. Kuzata nangolo mumilimo yaYehova chasolola nge twamuzanga kaha nawa twalihana chikupu kuli ikiye. Twatela nawa kumona ngwetu tweji kulemesanga Kalunga namuchima wetu wosena keshi hakanwa kahako. Kuyoya kweseka nakulihana chetu nachitukafwa mukuyoya chetu, kaha nawa nachikatulingisa tukalivwise kuwaha kulutwe.—Lushi. 10:12, 13.

13. Vyuma muka natulinangula kuchakumwenesa chakusokesa 6 vamwenesele Zekaliya?

13 Chakumwenesa chakusokesa 6 vamwenesele Zekaliya chinatukafwe tumone ngwetu vaze vazanga Yehova kavatela kwiva chipwe kulishinga mwamakuliko. Kaha nawa tunawane nge Yehova akonekelele vaIsalele numba tuhu valimbenjelenga. Kalunga ejivile ukalu vavamweneselenga kuli vaka-kole javo. Chikupu vene atuhana chakutalilaho chamwaza chakulama jishiko, kaha mwatukafwa tulame jishiko jetu. Jila yimwe eji kutukafwilangamo shina yakutuhana lutalililo ngwenyi kalinwaha akumise kuhuka chosena hamavu. Chakumwenesa chakusokesa 7 chize vamwenesele Zekaliya chasolola nge vyuma kanevi navikasoloka chikupu.

KUHUKA ‘NAVACHIHAKA MUCHIHELA CHACHO’

14, 15. (a) Vyuma muka vamwenesele Zekaliya muchakumwenesa chakusokesa 7? (Talenu muvwimbimbi wakulivanga 2.) (b) Uno uze pwevo apwile mumutonga walifwa emanyinako ika, kaha mwomwo ika vamufwikilililemo?

14 Omu alingile Zekaliya namono lyehi mukanda wakuvunga uze wapekumukile mupeho, vamulwezele cheka kuli kangelo ngwenyi “andula meso.” Uno chakumwenesa chakusokesa 7 chasolwele vyuma muka? Amwene mutonga vavulukilenga ngwavo “lifwa” unakuhita helu. (Tangenu Zekaliya 5:5-8.) Ou mutonga wapwile nachifwiko “chamujingulule chasumbu.” Kahomu vafukunwineko, Zekaliya amwene ‘munatwame pwevo.’ Kangelo amulwezele ngwenyi, uze pwevo ikiye “Kuhuka.” Achishinganyekenu woma evwile Zekaliya omu amwene uze pwevo mwasaka kufuma muze mumutonga. Oloze uze kangelo amushinjikilile washiwashi muze mumutonga nakufwikako chize chifwiko chachilemu. Uno echi chalumbununa vyuma muka?

15 Echi chakumwenesa chasolola nge Yehova kasaka muli vatu jenyi mupwenga vaka-kuhukako. Ngocho nge namono muli vaka-kuhuka eji kuvafumisangamo washiwashi. (Koli. 1, 5:13) Twafwelela chuma kana mwomwo uze kangelo afwikile washiwashi kuze kumutonga.

Yehova azachile nangolo mangana atomese kulemesa chamuchano (Talenu palangalafu 16-18)

16. (a) Vyuma muka vyasolokele kuli uze mutonga walifwa vamwenesele Zekaliya? (Talenu muvwimbimbi wakulivanga 3.) (b) Vaze mapwevo vapwile namavava vatwalile kulihi uze mutonga walifwa?

16 Kufumaho amwene mapwevo vavali vaze vapwile namavava nge andalangimbu. (Tangenu Zekaliya 5:9-11.) Ava mapwevo valihandunwine chikuma kupwevo uze apwile mumutonga. Vejile nakuhukula uze mutonga mwapwile uze “Kuhuka” nakuuzezula helu. Uno uze Kuhuka vamutwalile kulihi? Vamutwalile “kulifuchi lyaShinale,” chipwe ngwetu kuMbavilone. Mwomwo ika vamutwalilile kuMbavilone?

17, 18. (a) Mwomwo ika Shinale yapwile ‘chihela chatela’ uze “Kuhuka”? (b) Twatela kumona ngachilihi vilinga vyakuhuka?

17 VaIsalele vamumakumbi aZekaliya vamwene ngwavo chapwile chakutamo kuli uze pwevo wakuhuka kumutwala kuShinale. Zekaliya navakwavo vaYuleya vatachikijile ngwavo muMbavilone mwapwile chikuma vatu vakuhuka. Hakukolela munganda kaneyi yavilinga vyavipi, vatachikijile ngwavo vatelele kuzata nangolo numba vafungulule shipilitu yayipi yamulifuchi vafumine. Ngocho echi chakumwenesa chavevwishile kuwaha chikuma, mwomwo vatachikijile jino ngwavo Yehova asaka vamulemese mujila yitoma.

18 Echi chakumwenesa chakafwile nawa vaYuleya vatachikize ngwavo vatelelele kutwalaho kulemesa Kalunga mujila yitoma. Yehova keshi kwitavila vilinga vyakuhuka vipwenga muli vatu jenyiko. Ngocho, omu natunehe muliuka lyenyi lyamwaza, twatela kuzata nangolo jetu josena mangana tulilame kupwa litoma. Mupalachise yetu yakushipilitu kamwatela kupwa vatu vavilinga vyakuhukako.

VATU VAVILINGA VITOMA VEJIKUVUMBIKANGA YEHOVA

19. Vyakumwenesa vamwenesele Zekaliya vyatunangula ika makumbi ano?

19 Vyakumwenesa vyakusokesa 6 na 7 vize vamwenesele Zekaliya vyahuhumuna vaze veji kutwalangaho lika kulinga vyuma vyavipi. Kaha nawa vyeji kuvanukisanga nge Yehova keshi kwivwila kuwaha vilinga kanako. Vaka-kumulemesa vamuchano vatela kuhunga vilinga vyakuhuka. Ou mujimbu nawa wasolola nge Setu wamwilu atuzanga. Kachi nge natuzata nangolo tupwenga vatu vaze mwevwila kuwaha, kaha keshi kutwangulako oloze mwatukinga nakutukisula. Yehova mwakatuhana fweto yayinene nge natulihenda kuvilinga vyavipi. Twatela kufwelela nawa ngwetu Yehova mwatukafwa tulinge mwaya kujina chenyi. Jino tunahase kufwelela ngachilihi ngwetu kulemesa chamuchano nachitwalaho lika mukaye kano kanazale navilinga vyakuhuka? Tunafwelela ngachilihi ngwetu Yehova mwakakinga liuka lyenyi haluyando lwalunene? Vihula kanevi natuvishimutwila muchihande nachikavangizaho.