1-3. 1) ¿Keniuj moajsiaj israelitas keman Zacarías peuak kitematiltia tein panoskia? 2) ¿Keyej Jiova kiniluij israelitas maj mokepanij iuan?

SE AMATAJKUILOL tein patani, se siuat akin tsaktok itech se chikiuit uan ome siuamej akin kipiaj ininajtapal kemej iajtapaluan se cigüeña moajsij ejekaixko. Nejin tikajsij itech amatajkuilol tein kijkuiloj tanauatijkej Zacarías (Zac. 5: 1, 7-9). ¿Keyej Jiova kiitaltij itanauatijkauj nejin tein se kimoujkaita? ¿Keniuj moajsiaj israelitas itech nejon tonalmej? ¿Keniuj techpaleuia itech nejin tonalmej tein kiitak Zacarías?

² Itech xiuit 537 achto itech totonaluan israelitas tel yolpakiaj. Moajsikej temako ompa Babilonia setenta xiujmej, sayoj ke axkan kinkaujkaj maj kisanij. Semi kinyolpaktiaya mokepaskej Jerusalén uan kiyekchijchiuaskej templo uan ompa kiueyichiuaskej Dios. Se xiuit satepan kitalijkej itatsineualoni templo. Kemej tel yolpakiaj, “tel chikauak tsajtsiaj uan mokakia tel uejka” (Esd. 3:10-13). Sayoj ke, akin kinixnamikiaj peuak okachiok kitemouaj maj amo kiyekchijchiuanij templo. Kemej israelitas yolkuetaujkej, amo kisentokakejok  tekitikej, ta peuak mochijchiuiliaj ininchan uan motatokiaj. Dieciséis xiujmej satepan, itemplo Jiova ayamo yekchijchiujtoya. Jiova monekik kinelnamiktis israelitas ke monekia amo kisentokaskej kitayekanaltiskej inintanejnekilis uan ke monekia mokepaskej iuan uan kiueyichiuaskej ika yolchikaualis uan yolpakilis.

³ Yejua ika itech xiuit 520 Jiova kititanik tanauatijkej Zacarías maj kinelnamiktiti israelitas keyej kinkixtijka Babilonia. Tokayit Zacarías kijtosneki “Jiova Kielnamikik”. Maski yejuan kielkaujkaj keniuj Jiova kinpaleuijka, yejuatsin amo kinelkaujka (xikonixtajtolti Zacarías 1:3, 4). Dios motenkauak ke kinpaleuiskia maj oksepa kiueyichiuanij kemej yejuatsin kiyolpaktia. Sayoj ke no senkis kinnejmachtij ke kiseliskia inintaueyichiualis sayoj komo kiueyichiuayaj ika nochi ininyolo. Maj tikitakan keniuj ika chikuasentika uan chikometika taman tein kiitaltij Zacarías kinolinij maj kichiuanij tein monekia uan toni techmachtia tejuan.

4. 1) ¿Toni chikuasentika taman kiitaltijkej Zacarías? 2) ¿Keyej amatajkuilol ojkampa ijkuiliujtok? (Xikonita taixkopin 1.)

⁴ Zacarías capítulo 5 peua ika tajtoua se taman tein amo akin kiitstoya (xikonixtajtolti Zacarías 5:1, 2). Zacarías kiita se amatajkuilol tein patani tein sekopa kipia kemej chiknaui metro uan oksekopa kemej naui metro uan tajko. Ixtapotok, tein kijtosneki ke uelis se kiixtajtoltisya. Amatajkuilol ojkampa ijkuiliujtok (Zac. 5:3). Ne uejkauj, sayoj sekopa tajkuilouayaj. Yejua ika, kemej amatajkuilol ojkampa ijkuiliujtok kijtosneki ke tein kijtoua motelneki. Tein melauj, ika tajtoua tatsakuiltilis.

5, 6. ¿Keniuj kiita Jiova nochi taman tachtekilis?

⁵ (Xikonixtajtolti Zacarías 5:3, 4.) Tinochin moneki titanankiliskej iixpan Dios ika tein tikchiuaj. Uan akin timoteixmatiltiaj ika itokay okachiok moneki tikyekitaskej nejin. Akin tiktasojtaj Dios tikmatij ke nochi taman tachtekilis kichiua maj amo kuali ika motajto itokay tein yektik (Prov. 30:8, 9). Sekin kinemiliaj ke kuali yetok maj se tachteki komo se kiita ke moneki. Sayoj ke tein melauj, akin tachteki kinextia ke kiita ke tomin uan okseki taman okachi tayekantok ke Jiova, itokay uan itanauatiluan.

⁶ Maj tikitakan ke Zacarías 5:3, 4 kijtoua ke tein amo kuali tein moijtos maj kipano tachtekkej kalakis ichan, mokauas ompa uan kiixpolos. Nejin kijtosneki ke Jiova ueli kichiua maj momati uan kimelaua tajtakol tein kichiua semej itekitikauan. Xa aksa uelis kintatilis tekiuanij, iteko, tayekananij oso itatuan tein kichiuak. Sayoj ke amo uelis kitatilis Dios, akin kijtoua ke momatis nochi taman tachtekilis tein mochiuas (Heb. 4:13). Tiitekitikauan Dios tiyolpakij tiyetoskej iniuan akin mochikauaj melaujkanemiskej itech nochi (Heb. 13:18).

7. ¿Toni techmachtia amatajkuilol tein patani tein Zacarías kiitak?

⁷ Jiova amo kiyolpaktia nochi taman tachtekilis. Tiitekitikauan Dios tikitaj ke se ueyi tatiochiualis tikixmatiskej uan tiktakamatiskej itanauatiluan tein kinextiaj keniuj moneki se monejnemiltis, uan tinemiskej kemej tikueyitaliskej itokay. Ijkon, Dios amo techtatsakuiltis kemej akin kiixtaliaj amo kitakamatiskej itanauatiluan.

8-10. 1) ¿Toni kijtosneki se kijtos oso se motenkauas teisa? 2) ¿Toni tein Sedequías motenkaujka amo kichiuak?

⁸ Tein moajsi itech amatajkuilol kinnejmachtia akin kijtouaj oso motenkauaj teisa ika takajkayaualis itokaykopa Dios (Zac. 5:4). Nejin uelis yeski ke kiyekijtouaj ke teisa melauak oso ke motenkauaj kichiuaskej teisa oso amo.

⁹ Se kijtos oso se motenkauas teisa itokaykopa Jiova amo auil. Maj tikitakan tein kipanok Sedequías, akin tekiuajtik Jerusalén achto ke kiixpoloskiaj. Motenkauak itokaykopa Jiova ke kitakamatiskia akin tekiuajtia Babilonia. Sayoj ke amo kichiuak tein motenkauak. Yejua ika, Dios kijtoj ke Sedequías mikiskia ompa Babilonia (Ezeq. 17:16).

¹⁰ Jiova kichiaya maj Sedequías kichiuani tein motenkaujka itokaykopa (2 Crón. 36:13). Sayoj ke, Sedequías amo kichiuak uan kintajtanij akin nemiaj Egipto maj kimakixtianij ininmako babilonios. Sayoj ke amo uelik kipaleuijkej (Ezeq. 17:11-15, 17, 18).

11, 12. 1) ¿Katiyejua netenkaualis tein okachi moneki tein ueli tikchiuaj? 2) ¿Keniuj mojmostaj tiknextiaj ke tikchiuaj tein timotenkaujkej keman timotemaktijkej?

¹¹ Jiova no kikaki tein timotenkauaj tejuan. Yejuatsin amo kiauilmati, uan komo tiknekij tikyolpaktiskej moneki tikchiuaskej tein timotenkauaj (Sal. 76:11). Netenkaualis tein okachi moneki tein ueli tikchiuaj yejua keman timotemaktiaj iuan Dios. Ijkuak, timotenkauaj iuan ke tiktekitiliskej maski tikpanoskej ouijkayomej.

¹² ¿Keniuj tikchiuaj tein timotenkaujkej keman timotemaktijkej? Tein tikchiuaj keman tikpanouaj ouijkayomej, yeski  uejueyin oso amo, kinextis ox amo tikauilmatij keman timotenkaujkej iuan Jiova ke tiktekitiliskej “mojmostaj” (Sal. 61:8). Kemej neskayot, komo aksa akin iuan titekitij oso iuan timomachtiaj kitemoua maj okachi iuan timoixmatikan, ¿tikixtopeuaj tein toka kichiua uan tiknextiaj ke tiknekij tiktakamatiskej Jiova? (Prov. 23:26.) Oso komo itech tochankauan sayoj tejuan tiktekitiliaj Dios, ¿tiktajtaniaj maj techpaleui maj nochipa timonejnemiltikan kemej tiitekitikauan? Tein yeski tein tikpanotoskej, ¿mojmostaj tiktataujtiaj Jiova uan tiktasojkamatiliaj inetasojtalis uan itaixyekanalis? ¿Tikixtalijtokej mojmostaj tikixtajtoltiskej Biblia? Tein melauj, keman timotemaktijkej iuan Dios timotenkaujkej ke tikchiuaskiaj nochi nejon. Tikchiuaskej tein timotenkaujkej kijtosneki ke titatakamatij. Komo tikmakaj yejuatsin tein okachi kuali itech itekiyo, tiknextiskej ke tiktasojtaj uan ke yekmelauj timotemaktijkej iuan. Totaueyichiualis se taman kemej tinemij. Komo tikchiuaj tein timotenkaujkej techpaleuia, porin Dios motenkaua kinmakas se kualtsin nemilis akin kitakamatiskej (Deut. 10:12, 13).

13. ¿Toni techmachtia chikuasentika taman tein kiitak Zacarías?

¹³ Chikuasentika taman tein kiitak Zacarías techpaleuia maj tikitakan ke komo tiktasojtaj Jiova amo titachtekiskej uan tikchiuaskej tein timotenkauaj. No techmachtia ke Dios amo kinelkauak israelitas maski mopolojkej. Yejuatsin kiajsikamatia ke kinyoualouayaj taixnamikinij uan ke yejua ika ouij tein kipanotoyaj. Jiova nochipa kichiua tein motenkaua, uan ijkon technextilia toni moneki tikchiuaskej. Uan no, uelis tikyekmatiskej ke yejuatsin techpaleuis maj tikchiuakan tein timotenkauaj. Se taman kemej techpaleuia yejua keman motenkaua ke amo uejkaua kiixpolos tein amo kuali itech nochi taltikpak. Okse taman tein kiitaltijkej Zacarías techyekmatiltia ke mochiuas nejin tein tikchiaj maj pano.

14, 15. 1) ¿Toni chikometika taman kiitak Zacarías? (Xikonita taixkopin 2.) 2) ¿Toni kiixnextia siuat akin tokotsyetok iijtik chikiuit? 3) ¿Keyej ángel kitentsakua chikiuit?

¹⁴ Satepan ke Zacarías kiita amatajkuilol, se ángel kiluia: “Ximoixajokui”. ¿Toni kiita itech nejin chikometika taman? Se chikiuit tein ika kitamachiuayaj se efá (xikonixtajtolti Zacarías 5:5-8). Nejin chikiuit kipia itentsak tein chijchiujtok ika plomo. Keman kitentapouaj, Zacarías kiita “se siuat tokotsyetoya taijtik”. Ángel kiluia ke nejon siuat yejua tein amo kuali. Maj tiknemilikan keniuj Zacarías motelmoujtia keman kiita ke nejin siuat kineki kisas. Sayoj ke ángel niman oksepa kipankalakia uan kitentsakua chikiuit ika itentsak tein etik. ¿Toni kijtosneki nochi nejin?

¹⁵ Nejin tein Zacarías kiitak kiyeknextia ke Jiova amo kikauas maj nion se taman tein amo kuali mochiua itech ixolal. Komo kiita teisa tein amo kuali, ijsiujka kijkuanis (1 Cor. 5:13). Ángel kinextia nejin keman ijsiujka kitalilia chikiuit itentsak tein chijchiujtok ika plomo.

16. 1) ¿Toni kipanoua chikiuit? (Xikonita taixkopin 3.) 2) ¿Kani kiuikaj chikiuit siuamej akin ajtapalejkej?

¹⁶ Ompa, nesij ome siuamej akin kipiaj ininajtapaluan chikaujkej kemej iajtapaluan cigüeña (xikonixtajtolti Zacarías 5:9-11). Nejin siuamej semi tamamej, amo kemej siuat akin kiixnextia tein amo kuali akin yetok iijtik chikiuit. Zacarías kiita ke kiajokuij chikiuit uan kiuikaj ika ininajtapaluan. ¿Kani kiuikaj?  Itech “tal Sinar” oso Babilonia. ¿Keyej kiuikaj ompa?

17, 18. 1) ¿Keyej kinamiki maj kiuikakan chikiuit ompa Babilonia? 2) ¿Toni moneki tikixtaliskej tikchiuaskej?

¹⁷ Zacarías uan okseki israelitas akin nenkej itech itonaluan kiajsikamatiaj keyej kinamikia maj kiuikanij chikiuit ompa Babilonia. Yejuan nenkaj itech nejon xolal kampa taltikpakneminij auilnemiaj uan kinueyichiuayaj tiotsitsin uan mojmostaj monekik mochikauaskej amo monejnemiltiskej kemej yejuan. Nejin tein Zacarías kiitak kinyekmatiltij ke Jiova kichiuaskia maj itaueyichiualis moajsini chipauak.

¹⁸ Tein Zacarías kiitak no kinelnamiktij judíos ke yejuan monekia kichiuaskej tein tapaleuiskia maj itaueyichiualis Dios moajsini chipauak. Amo ueli se kikaua nion se kikauas maj moajsi tein amo kuali itech ixolal Jiova. Yejuatsin techpaleuij maj timoajsikan itech inechikol tein chipauak, kampa tikmachiliaj ke techtasojta uan techmatampauia. Sayoj ke moneki tikchiuaskej tein tapaleuis maj moajsi chipauak. Amo ueli moajsi nion se taman tein amo kuali itech ixolal Dios.

19. ¿Keniuj techpaleuia tein Zacarías kiitak?

¹⁹ Chikuasentika uan chikometika taman tein kiitak Zacarías senkis kinnejmachtia akin kichiuaj tein amo kuali. Uan no, techelnamiktiaj ke Jiova amo kikauas maj kisentoka mochiua tein amo kuali. Tiitekitikauan moneki tiktauelitaskej tein amo kuali. Ika tein Zacarías kiitak, Jiova techyekmatiltia ke komo timochikauaj tikyolpaktiskej, amo kijtos maj techpano tein amo kuali, ta techmatampauis uan techtatiochiuis. Uan tikyekmatij ke techpaleuis maj tiuelikan timoajsikan tichipaujkej itech nejin taltikpak kampa mochiua tein amo kuali. Sayoj ke ¿keyej ueli tikyekmatij ke amo ixpoliuis taueyichiualis tein melauak? ¿Toni kiyeknextia ke Jiova kimatampauis inechikol axkan, keman okachi motokia tonal keman mochiuas okachi ueyi tajyouilis? Itech okse tamachtilis tiknankiliskej nejin netajtanilmej.