1-3. (a) Kasi vinthu vikaŵa wuli na ŵanthu ŵa Yehova apo Zekariya wakambanga kuchima? (b) Chifukwa wuli Yehova wakapempha ŵanthu ŵake kuti ‘ŵawelere kwa iyo’?

MUPUKUTU ukuwuluka, mwanakazi wabenekelereka mu chakupimira, ŵanakazi ŵaŵiri awo ŵali na mapapindo nga gha konongo ŵakuwuluka mu mphepo. Zekariya ndiyo wakawona mboniwoni izi. (Zek. 5:1, 7-9) Chifukwa wuli Yehova wakalongora Zekariya mboniwoni zakuzizika izi? Kasi vinthu vikaŵa wuli na Ŵaisrayeli panyengo iyo? Kasi mboniwoni izo Zekariya wakalemba zikutisambizga vichi mazuŵa ghano?

² Mu 537 B.C.E., ŵanthu ŵa Yehova ŵakakondwa chomene. Ŵakawerako ku wuzga ku Babuloni ŵati ŵakhalako vyaka 70. Nyengo yeneyiyo ŵakambaso kusopa kwaunenesko mu Yerusalemu. Mu 536 B.C.E., ŵakazenga faundeshoni ya tempile. Pa nyengo iyo, “ŵanthu ŵakachemerezganga chomene mwakuti mazgu ghakapulikikwanga kutali chomene.” (Ezir. 3:10-13) Kweni ŵanthu ŵanyake ŵakakondwa yayi na ntchito yakuzenga tempile ndipo ŵakamba  kulimbana nawo. Ntheura ŵakagongowa na kuleka kuzenga tempile chifukwa cha masuzgo agho ŵakasangananga nagho. Ŵakamba kutangwanika na kuzenga nyumba zawo na kulima minda yawo. Pakati pajumpha vyaka 16, ntchito yakuzenga tempile la Yehova yikayima. Ŵanthu ŵa Chiuta ŵakeneranga kukumbuskika kuti ŵawelere kwa Yehova na kuleka kudangizga vyakukhumba vyawo. Yehova wakakhumbanga kuti ŵawelere kwa iyo na kwamba kumusopa na mtima wose ndiposo kwambura wofi.

³ Yehova wakatuma ntchimi yake Zekariya mu 520 B.C.E. kuti yikumbuske ŵanthu ŵa Chiuta chifukwa icho ŵakafwatukira ku wuzga ku Babuloni. Zina lakuti Zekariya likung’anamura kuti “Yehova Wakumbuka.” Zina ili likwenera kuti likaŵakumbuskanga fundo yinyake yakuzirwa. Fundo yake njakuti, nangauli Ŵaisrayeli ŵakaluwa umo Yehova wakaŵaponoskera, kweni iyo wakaŵakumbukanga. (Ŵerengani Zekariya 1:3, 4.) Wakaŵaphalira kuti waŵawovwirenge kuti kusopa kwaunenesko kwambireso. Kweniso wakaŵachenjezga kuti walekelerenge yayi awo ŵakumusopa na mitima yiŵiri. Tiyeni tiwone mboniwoni ya nambara 6 na 7 izo Yehova wakalongora Zekariya. Mboniwoni izi zikawovwira Ŵaisrayeli kuti ŵambeso kuzenga tempile. Tiwonengeso ivyo tingasambirako.

4. Kasi Zekariya wakawona vichi mu mboniwoni ya nambara 6? Chifukwa wuli mupukutu uwu ukalembeka kuseri na kuseri? (Wonani chithuzithuzi chakwamba 1.)

⁴ Chaputara 5 cha buku la Zekariya chikwamba na mboniwoni zakuzizika chomene. (Ŵerengani Zekariya 5:1, 2.) Zekariya wakawona mupukutu ukuwuluka. Utali wake ukaŵa pafupifupi mamita 9 ndipo muusani mamita 4.5. Ukaŵa wakuzungulura mwakuti munthu wangaŵerenga. Mukaŵa uthenga wacheruzgo. Ukalembeka kuseri na kuseri. (Zek. 5:3) Kanandi mupukutu ŵakalembanga kuseri limoza. Pakuti mupukutu uwu ukalembeka kuseri na kuseri, chikulongora kuti mukaŵa uthenga wakofya.

5, 6. Kasi Yehova wakujipulika wuli para munthu wiba?

⁵ Ŵerengani Zekariya 5:3, 4. Ŵanthu wose ŵazamupatawura kwa Yehova, kweni chomene ŵanthu ŵakumanyikwa na zina lake. Ŵanthu awo ŵakutemwa Chiuta ŵakumanya kuti awo ŵakwiba ‘ŵakulengeska zina la Chiuta [wawo].’ (Zinth. 30:8, 9) Nanga munkhungu wangiba chifukwa chakuti wasuzgika chomene, panji pa vifukwa vinyake, kweni wakujighanaghanira yekha ndipo wakupwelerako yayi vya Chiuta. Munthu uyu wakutemwa chomene vinthu vyakuthupi, wakuyuyura dango la Chiuta, kweniso wakuwona kuti Yehova na zina lake ni vyakuzirwa yayi.

⁶ Kasi mwawona pa Zekariya 5:3, 4 kuti “nthembo . . . yizamunjira mu nyumba ya munkhungu . . . [ndipo] yizamukhala mu nyumba iyo na kuyimara”? Palije uyo wangatondeska cheruzgo cha Yehova. Yehova wakuwona waliyose mu gulu lake uyo wakuchita viheni ndipo palije uyo wangabisama. Nangauli munkhungu wangajibisa ku ŵalara ŵaboma, ŵabwana ŵake, ŵalara mu mpingo, panji ŵapapi, kweni Chiuta wakumuwona. Zuŵa linyake wazamumuvumbura. (Heb. 4:13) Ntchakukondweska chomene kuŵa paubwezi na ŵanthu awo mbakugomezgeka “mu vinthu vyose.”—Heb. 13:18.

7. Kasi tingachita wuli kuti tizakapone nthembo ya mupukutu wakuwuluka?

⁷ Yehova wakutinkha unkhungu uliwose. Kulondezga malango gha Yehova ni mwaŵi ukuru chomene. Tikwenera yayi kuŵa na nkharo iyo yikutukiska zina lake. Para tichitenge nthena, tizamupona apo Yehova wazamweruzga awo ŵakulekera dala kulondezga malango ghake.

8-10. (a) Kasi kulapa ni vichi? (b) Kasi Themba Zedekiya likalapa vichi?

⁸ Uthenga uwo ukaŵa mu mupukutu wakuwuluka, ukachenjezgangaso awo ‘ŵakuchita chilapo chautesi mu zina la Chiuta.’ (Zek. 5:4) Munthu wakulapa kulongora kuti ivyo wakuyowoya ni vyaunenesko panji kuti wachitenge nadi vinthu ivyo walayizga.

⁹ Kulapa mu zina la Yehova ni nkhani yamaseŵera yayi. Ndivyo wakachita Zedekiya, uyo wakaŵa fumu yaumaliro kulamulira Yerusalemu. Zedekiya wakalapa mu zina la Yehova kuti wapulikirenge fumu ya Babuloni. Kweni wakafiska yayi chilapo chake. Ntheura Yehova wakamweruzga, wakati: “Umo ine niliri wamoyo . . . [Zedekiya] uyo wakayuyura chilapo na kuswa phangano la themba ilo likamwimika iyo kuŵa themba, wamufwira mu Babuloni, mu malo agho themba ilo likukhala.”—Ezek. 17:16.

¹⁰ Themba Zedekiya likeneranga kufiska chilapo icho likalapa mu zina la Yehova. (2 Mid. 36:13) Kweni Zedekiya wakakolerana na Eguputo kuti wagalukire Babuloni.—Ezek. 17:11-15, 17, 18.

11, 12. (a) Kasi ntchilapo wuli icho ntchakuzirwa chomene? (b) Kasi tingalongora wuli kuti ivyo talapa ni vyakuzirwa?

¹¹ Yehova wakupulika para tikulayizga. Ivyo talayizga wakuviwona mwamaseŵera yayi. Ntheura para tikukhumba kukondweska Yehova tikwenera kufiska ivyo talayizga. (Sal. 76:11) Layizgo lakuzirwa chomene kuluska ghose agho tili kulayizga Yehova ni ilo tikachita apo tikajipeleka kwa iyo. Tikalapa kuti titeŵeterenge Yehova umoyo wose, visuzge viti wuli.

¹² Kasi tingachita wuli kuti tifiskenge ivyo tikalayizga apo tikajipeleka kwa Yehova? Para tikuyezgeka pa vinthu vikuru panji vichoko, tikwenera kulongora kuti tikuchindika ivyo  tikalayizga Yehova kuti timulumbenge “zuŵa na zuŵa.” (Sal. 61:8) Mwachiyelezgero, para munthu wakuwaro wakulongora kuti wakutikhumba ku ntchito panji ku sukulu, kasi tikukana mwakuti tilongore kuti ‘tikukondwa na nthowa za [Yehova]’? (Zinth. 23:26) Para ŵanyake mu nyumba yithu Mbakaboni yayi ndipo ŵali na nkharo yiheni, tikwenera kulomba Yehova kuti watovwire kulutilira kuŵa na nkharo yiwemi. Kasi nyengo zose tikuwonga Adada ŵithu ŵakuchanya chifukwa chakuti ŵakutitemwa kweniso kuti tili mu gulu lawo? Kasi tikupatura nyengo yakuŵelengera Baibolo zuŵa lililose? Asi ndivyo tikalayizga kuti tichitenge? Para tikuchita nthena ndikuti tikumupulikira. Para nyengo zose tikusopa Yehova na mtima wose, tikulongora kuti tikumutemwa kweniso tili kujipeleka nadi kwa iyo. Tikusopa mwadango waka yayi, kweni ndicho chinthu chakuzirwa chomene pa umoyo withu. Vinthu vikutiyendera makora para tikufiska ivyo talayizga. Tizamusanga umoyo wamuyirayira usange tili ŵakugomezgeka.—Doto. 10:12, 13.

13. Kasi mboniwoni ya nambara 6 ya Zekariya yikutisambizga vichi?

¹³ Mboniwoni ya nambala 6 iyo Zekariya wakawona yatovwira kumanya kuti awo ŵakutemwa Yehova ŵakwenera yayi kwiba panji kulapa vyautesi. Kweniso tawona kuti Yehova wakaŵataya yayi Ŵaisrayeli nangauli ŵakabudiskanga. Wakapulikiskanga masuzgo ghawo chifukwa ŵakaŵa pakati pa ŵalwani. Tingasambirako kwa Yehova chifukwa nyengo zose wakufiska ivyo walayizga. Kweniso wangatovwira kuti nase tifiskenge ivyo talayizga. Nthowa yimoza iyo wakutovwilira njakuti wali kutilayizga kuti sonosono apa wawuskengemo viheni vyose mu charu. Mboniwoni iyo Zekariya wakawona pamanyuma yikuyowoya za ivyo Chiuta walayizga.

14, 15. (a) Kasi Zekariya wakawona vichi mu mboniwoni ya nambara 7? (Wonani chithuzithuzi chakwamba 2.) (b) Kasi mwanakazi uyo wakaŵa mu chakupimira wakwimira vichi? Chifukwa wuli wakabenekelereka mu chakupimira?

¹⁴ Zekariya wati wawona mupukutu ukuwuluka, mungelo wakamuphalira kuti “laŵiska muchanya.” Kasi mboniwoni ya nambara 7 yikaŵa yakuti wuli? Zekariya wakawona chakupimira chakuchemeka “efa” chikuluta. (Ŵerengani Zekariya 5:5-8.) Chakupimira ichi chikaŵa na “chibenekelero chamuthovu.” Chibenekelero chikati chabenekuka, Zekariya wakawona “mwanakazi uyo wakakhala pasi” mukati mu chakupimira. Mungelo wakalongosora kuti mwanakazi uyo wakaŵa mu chakupimira “Mbuheni.” Zekariya wakwenera kuti wakawopa chomene apo wakawona kuti mwanakazi uyu wakukhwaŵa kuti wafumemo mu chakupimira. Mungelo wakachitapo kanthu mwaluŵiro. Wakaponyaso mwanakazi uyu mu chakupimira na kubenekelerapo chibenekelero. Kasi ivi vikung’anamurachi?

¹⁵ Mboniwoni iyi yikulongora kuti Yehova wakulekelera yayi viheni ivyo vikuchitika pakati pa ŵanthu ŵake. Zuŵa linyake wazamuvibenekelera na kuviwuskapo mwaluŵiro. (1 Kor. 5:13) Mungelo wakabenekelerapo chibenekelero pa uheni, kutisimikizgira kuti fundo iyi njaunenesko.

16. Kasi Zekariya wakawona kuti ntchivichi chikachitikira chakupimira cha efa? (Wonani chithuzithuzi chakwamba 3.) (b) Kasi ŵanakazi ŵamapapindo ŵakaluta nacho nkhu chakupimira cha efa?

¹⁶ Pamanyuma, Zekariya wakawona ŵanakazi ŵaŵiri awo ŵakaŵa na mapapindo ghankhongono nga gha konongo. (Ŵerengani Zekariya 5:9-11.) Ŵanakazi aŵa ŵakapambananga chomene na mwanakazi uyo wakaŵa mu chakupimira. Ŵanakazi aŵa ŵakagwiliskira ntchito mapapindo ghawo kunyamulira chakupimira icho mukaŵa ‘uheni.’ Kasi ŵakaluta nacho  nkhu? Uheni ŵakaluta nawo “ku charu cha Shinara,” panji kuti Babuloni. Chifukwa wuli ŵanakazi aŵa ŵakaluta na chakupimira ichi ku Babuloni?

17, 18. (a) Chifukwa wuli Shinara ghakaŵa malo ghakwenelera kuŵikako ‘uheni’? (b) Kasi tili na udindo wuli?

¹⁷ Ŵaisrayeli mu nyengo ya Zekariya ŵakamanyanga kuti Shinara ghakaŵa malo ghakwenelera nadi kukaŵikako Uheni. Zekariya na Ŵayuda ŵanyake ŵakamanyanga kuti panyengo yira, ku Babuloni kukachitikanga viheni chomene. Apo Ŵayuda ŵakaŵa ku Babuloni, ŵakakhalanga na ŵanthu awo ŵakasopanga vikozgo ndiposo ŵakaŵa na nkharo ziheni chomene. Zuŵa lililose ŵakalimbananga na mzimu wa charu. Mboniwoni iyi yikwenera kuti yikaŵapembuzga chomene. Yikalongoranga kuti Yehova wawoneseskenge kuti kusopa kutuŵa kuleke kukazuzgika.

¹⁸ Mboniwoni iyi yikakumbuskangaso Ŵayuda kuti ŵakwenera kuchitapo kanthu kuti kusopa kutuŵa kuleke kukazuzgika. Yehova wazomerezgenge yayi kuti uheni uchitikenge pakati pa ŵanthu ŵake. Para tiza mu gulu la Yehova ilo ndakuvikilirika ndiposo ilo wakulitemwa, tikwenera kuwoneseska kuti lilutilire kuŵa lituŵa. Kasi tichitengepo kanthu kuti “nyumba” yithu yilutilire kuŵa yituŵa? Uheni uliwose ukwenera yayi kusangikamo mu paradiso withu wauzimu.

19. Kasi mboniwoni izo Zekariya wakawona zikutisambizga vichi?

¹⁹ Mboniwoni 6 na 7 izo Zekariya wakawona, zikuchenjezga wose awo ŵakulutilira kuchita uryarya. Kweniso zikutikumbuska kuti Yehova wakulekelera yayi uheni. Awo ŵakumusopa na mtima wose ŵakwenera kutinkha viheni. Kweniso Adada ŵithu ŵachitemwa ŵakutikhozga na mboniwoni izi. Para tikuyezgayezga kuchita viwemi kuti Chiuta wakondwenge nase na kutivikilira, tipokerenge yayi nthembo ndipo Yehova watitumbikenge. Titumbikikenge chomene para tikuŵikapo mtima kuti tilutilire kuŵa ŵatuŵa mu charu chakuzura na uheni. Manyani kuti Yehova wangatovwira kuti tileke kuchita viheni. Kweni chifukwa wuli tikugomezga kuti kusopa kwaunenesko kulutilirenge nangauli tili mu charu chakuzura na viheni? Chifukwa wuli tikugomezga kuti Yehova wazamuvikilira gulu lake pa suzgo yikuru? Mafumbo agha ghazamuzgoreka mu nkhani yakulondezgapo.