1, 2. Ninɔmɛ tɛ mɛ wɛ Jwifu lɛ ɖè ɖò Jeluzalɛmu, hwenu e è xlɛ́ nǔmimɔ tɛnwegɔ ɔ Zakalíi gudo é?

EE È xlɛ́ nǔmimɔ tɛnwegɔ ɔ Zakalíi gudo é ɔ, nǔ gègě tíìn bɔ é na lin nǔ kpɔ́n d’eji. Jehovah d’akpá ɖɔ nǔnyanyawatɔ́ lɛ na ɖó gbè nǔ nyanya e ye wà lɛ é tɔn. É ɖò wɛn ɖɔ akpá enɛ dó wusyɛn lanmɛ nú Zakalíi. Amɔ̌, nǔ ɖě ko ɖyɔ ǎ. Nugbǒmaɖɔ kpo nùwalɔ nyanya ɖevo lɛ kpo kpó ɖò ayǐ, bɔ è ka ko flín na fó tɛmpli Jehovah tɔn e ɖò Jeluzalɛmu é vívɔ́ gbá ǎ. Nɛ̌ Jwifu lɛ ka sixu jó azɔ̌ e Mawu sɔ́ d’así nú ye é dó tlolo mɔ̌ gbɔn? Ye na lɛ́ jɛ azɔ̌ yeɖesunɔ tɔn lɛ wu kpowun wutu wɛ ye lɛkɔ wá jɔtɛn yetɔn à?

² Zakalíi tuùn ɖɔ Jwifu ɖěɖee sɛ̀ tɛn wá Jeluzalɛmu lɛ é nyí sunnu kpo nyɔnu kpo nùɖitɔ́ lɛ. Ye nyí mɛ e gbigbɔ Mawu tɔn sísɛ́ bɔ ye jó ayijayǐ e ɖò xwé yetɔn gbè lɛ é kpo azɔ̌ yetɔn lɛ kpo dó é. (Ɛsd. 1:2, 3, 5) Ye jó tò e ko má ye é dó bo xwè fí e gègě yetɔn ma tlɛ mɔ kpɔ́n ǎ é ɖé. Nú tɛmpli Jehovah tɔn vívɔ́ gbá ma ko nyí nǔ taji ǎ ɔ, ye na ko zɔn ali nú kilomɛtlu 1 600 mɔ̌ bo gbɔn ayikúngban e vɛwǔ tawun lɛ é jí ǎ.

3, 4. Wuvɛ̌ tɛ lɛ ka kpannukɔn Jwifu e lɛkɔ wá Jeluzalɛmu lɛ é?

 ³ Nɛ̌ tomɛyiyi enɛ ka na ko cí? É ɖò wɛn ɖɔ hwenu e Jwifu lɛ ɖò yiyi wɛ é ɔ, ye na ko zán ganxixo gègě dó lin tamɛ dó fí e na nyí xwé yetɔn yɔyɔ̌ ɔ é jí. È ko ɖɔ xó nú ye dó lee toxo Jeluzalɛmu tɔn nyɔ́ ɖɛkpɛ tawun ɖ’ayǐ gbɔn é jí. Mɛxomɔ e ɖò tɛntin yetɔn lɛ é ko mɔ lee tɛmpli ɔ ɖó susu sɔ ɖ’ayǐ é. (Ɛsd. 3:12) Nú a ko zɔn ali ɔ xá ye wɛ ɔ, nɛ̌ nǔ na ko cí nú we hwenu e a mɔ Jeluzalɛmu e nyí xwé towe yɔyɔ̌ ɔ é sɛ́dó é? Wǔ na ko kú we hwenu e a mɔ dǒglin lɛ bɔ gbehan baɖabaɖa lɛ ko vunbla bǐ é wɛ à? A ka na ko jlɛ́ dó ɖaxó ɖaxó weɖobǔ Babilɔnu tɔn lɛ dó Jeluzalɛmu sín dǒ e ɖó hɔntogbo lɛ kpo atɔxwɛ lɛ kpo ɖ’ayǐ, bo ka ko huzu dǒglin zizɛ dìn lɛ é wu wɛ à? Nǔ ɖò mɔ̌ có, togun ɔ kpankɔ́n. Ye ko mɔ lee Jehovah hwlɛn ye gbɔn hwenu e ye ɖò zɔnlin ɖi wɛ ɖò ali gaga enɛ jí é. Nǔ nukɔntɔn e ye bló hwenu e ye wá é wɛ nyí ɖɔ ye bló vɔsakpe ɖé ɖó fí e tɛmpli ɔ nɔ ɖ’ayǐ é, lobo jɛ vɔsanú xwlé Jehovah jí ayihɔngbe ayihɔngbe. (Ɛsd. 3:1, 2) Kpo akpàkpà e sɔ́ ye ɖò bǐbɛ̌mɛ é kpo ɔ, é cí ɖɔ nǔ ɖebǔ kún sixu dó kpò awa mɛ nú ye ó ɖɔhun.

⁴ Gɔ́ nú tɛmpli ɔ gbigbá ɔ, Izlayɛli-ví lɛ ɖó na vɔ́ toxo yetɔn lɛ gbá. Ye ɖó na vɔ́ xwé lɛ gbá, lɛ̀ gle, lobo nya nǔ e ye na ɖu é gbé. (Ɛsd. 2:70) Azɔ̌ e ɖò nukɔn nú ye é cí nǔ e hú agbɔ̌n ye é ɖɔhun. Gbɔn vo nú enɛ ɔ, gbeklanxamɛ lɛ wá ajijimɛ, bo syɛn ɖesu. Ye kpankɔ́n ɖò bǐbɛ̌mɛ có, gbè e è klán xá ye nú xwè 15 é zɔ́n bɔ awakanmɛ kú ye. (Ɛsd. 4:1-4) Ee lɛ́ wá syɛn hú bǐ bɔ ye ɖí xwi xá ɖò 522 J.H.M. é wɛ nyí hwenu e Axɔsu Pɛsi tɔn gbɛ́ ɖɔ è kún sɔ́ na wà xɔgbigbázɔ́ ɖebǔ ɖò Jeluzalɛmu ó é. É cí ɖɔ sɔgudo toxo enɛ tɔn d’ablu ɖɔhun.​—Ɛsd. 4:21-24.

5. Nɛ̌ Jehovah ka d’alɔ togun tɔn gbɔn hwenu e awakanmɛ kú i é?

⁵ Jehovah tuùn nǔ e sín hudo togun tɔn ɖó é. Mawu xlɛ́ nǔmimɔ gudo tɔn ɖé Zakalíi bo na dó na ganjɛwu Jwifu lɛ ɖɔ emi yí wǎn nú ye, ɖɔ nǔ e wà wɛ ye ɖè sín hwenu línlín ɖíe lɛ é bǐ sù nukún emitɔn mɛ, lobo lɛ́ d’akpá nú ye ɖɔ emi na nya xɛ ɖò ye jí, nú ye lɛkɔ yì azɔ̌ emitɔn kɔn ɔ nɛ. Nú nǔ e kàn tɛmpli ɔ vívɔ́ gbá é ɔ, Jehovah d’akpá ɖɔ: ‘Nú mi setónú nú Jehovah, Mawu mitɔn ɔ, nǔ na nyí mɔ̌.’​—Zak. 6:15.

6. (a) Nɛ̌ nǔmimɔ tantɔngɔ e è xlɛ́ Zakalíi é ka bɛ́ gbɔn? (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.) (b) Etɛwu sɔ́ lɛ ka ɖó sinmɛ vovo?

⁶ Nǔmimɔ tantɔngɔ gudo tɔn e è xlɛ́ Zakalíi é sixu ko nyí ee na dó hlɔnhlɔn hlɔnhlɔn jí nú nùɖiɖi tawun é. (Xà Zakalíi 6:1-3.) Dǒ nukún nǔ e jɛ é mɛ kpɔ́n: Ahwankɛkɛví ɛnɛ tɔ́n “sín ganvɔsó wè tɛntin” bo ɖò yiyi wɛ, lobɔ é cí ɖɔ ye sɔgbe nú ahwan ɖɔhun. Sɔ́ ɖěɖee è sín dó ahwankɛkɛví ɔ wu lɛ é ɖó sinmɛ vovo. Enɛ na d’alɔ bɔ è na tuùn sɔ́xátɔ́ ɖě ɖó vo nú ee na bɔ d’ewu é. Zakalíi kanbyɔ ɖɔ: “Etɛ nyí wɛ [ye] ka ɖè?” (Zak. 6:4) Ðó nǔmimɔ enɛ kàn mǐ tlɔlɔ wutu ɔ, mǐ lɔ jló na tuùn nǔ e nyí wɛ é ɖè é.

7, 8. (a) Etɛ só wè lɛ ka nɔte na? (b) Etɛwu só lɛ ka nyí ganvɔsó?

⁷ Ðò Biblu mɛ ɔ, só lɛ sixu nɔte nú axɔsuɖuto lɛ alǒ acɛkpikpa lɛ. Só ɖěɖee xó è ɖɔ ɖò Zakalíi sín tan mɛ lɛ é ɖi só wè e nǔɖɔɖ’ayǐ Daniyɛli tɔn jlɛ́ lɛ é. Só ɖokpo nɔte nú acɛkpikpa Jehovah tɔn dó wɛkɛ ɔ bǐ jí ee na nɔ ayǐ kaka sɔyi é. Só wegɔ ɔ nɔte nú Axɔsuɖuto Mɛsiya tɔn e nu Jezu kp’acɛ dó é. (Dan. 2:35, 45) Ðó è sɔ́ Jezu ɖó axɔsuzinkpo jí ɖò 1914 wutu ɔ, só wè lɛ ko tíìn bo ɖò azɔ̌ bunɔ ɖé wà wɛ bonu jlǒ Mawu tɔn ni nyí wiwa ɖò ayikúngban jí.

 ⁸ Etɛwu só lɛ ka nyí ganvɔsó? Ði siká ɖɔhun ɔ, ganvɔ nyí gan ɖé bo xɔ akwɛ tawun. Jehovah ɖegbe ɖɔ è ni zán gan enɛ e nɔ sɛ́ é dó gbá Goxɔ ɔ na, bɔ nukɔnmɛ ɔ, è lɛ́ zán dó gbá tɛmpli ɔ na ɖò Jeluzalɛmu. (Tín. 27:1-3; 1 Axɔ. 7:13-16) Enɛ wu ɔ, é sɔgbe tawun ɖɔ ganvɔsó wè nùjlɛdonǔwu tɔn lɛ ni flín mǐ ɖɔ Nǔbǐwukpétɔ́ wɛkɛ ɔ tɔn e Jehovah nyí é kpo Axɔsuɖuto Mɛsiya tɔn ɔ kpo yì aga tawun, bo na hɛn ayijayǐ kpo nyɔna e na nɔ ayǐ sɔyi lɛ é kpo wá nú gbɛtɔ́ lɛ bǐ.

9. Mɛ̌ mɛ̌ e ka ɖò ahwankɛkɛví lɛ kun wɛ? Azɔ̌ tɛ è ka sɔ́ d’así nú ye?

⁹ Dìn ɔ, mǐ ni ɖɔ xó dó ahwankɛkɛví lɛ wu. Etɛ ahwankɛkɛví lɛ kpo sɔ́xátɔ́ lɛ kpo ka nɔte na? Wɛnsagun lɛ wɛ ɖò ahwankɛkɛví lɛ kun wɛ, é sixu nyí gbɛ̌ta yetɔn vovo lɛ. (Xà Zakalíi 6:5-8, nwt.) Ye ɖò tíntɔ́n sín “Aklunɔ ayikúngban ɔ bǐ tɔn sín nukɔn” wɛ, bo ɖó azɔ̌ bunɔ ɖé bo na wà. Azɔ̌ tɛ è ka sɔ́ d’así nú ye? È sɛ́ ahwankɛkɛví lɛ kpo sɔ́xátɔ́ lɛ kpo dó bonu ye na nya xɛ ɖò ayikúngban tawun tawun ɖé lɛ jí. Azɔ̌ e è sɔ́ d’así nú ye é wɛ nyí ɖɔ ye na yì nya xɛ ɖò togun Jehovah tɔn jí, titewungbe sín “ayikúngban totaligbé tɔn ɔ,” Babilɔnu sí. Jehovah na bló bɔ Babilɔnu sɔ́ na lɛ́ wlí togun tɔn yì kannumɔgbenu ɖě ǎ. Kpɔ́n lee enɛ na ko dó gbɔ nú mɛ ɖěɖee ɖò tɛmpli ɔ gbá wɛ ɖò Zakalíi hwenu lɛ é sɔ́ é! Ye sɔ́ na ɖi xɛsi nú kɛntɔ́ yetɔn e ɖò nǔ mɛ jɛ nú ye wɛ lɛ é ǎ.

10. Ganjɛwu tɛ nǔɖɔɖ’ayǐ Zakalíi tɔn e kúnkplá ahwankɛkɛví lɛ kpo sɔ́xátɔ́ lɛ kpo é ka sixu na togun Mawu tɔn égbé?

¹⁰ Zakalíi hwenu ɖɔhun ɔ, Jehovah ahwankpá lɛ tɔn kpó ɖò wɛnsagun lɛ zán wɛ, bo nɔ nya xɛ ɖò togun tɔn jí, lobo nɔ lɛ́ dó wusyɛn lanmɛ n’i. (Mal. 3:6; Ebl. 1:14) Sín hwenu e è ɖè Izlayɛli gbigbɔ tɔn ɔ sín kannumɔgbenu Babilɔnu Ðaxó ɔ tɔn ɖò 1919 é ɔ, è ɖò gbè klán xá sinsɛn-biblo nugbǒ ɔ wɛ có, é ka fɔ́n bo ɖò kàn vlɔ́n wɛ bɔ nǔ ɖě sixu ɖó te ǎ. (Nǔɖe. 18:4) Ðó wɛnsagun lɛ ɖò xɛ nya ɖò mǐ jí wɛ wutu ɔ, mǐ ɖó na ɖi xɛsi ɖɔ tutoblonunu Jehovah tɔn sixu lɛ́ wá nyí kannumɔ ɖò gbigbɔ lixo azɔn ɖevo ǎ. (Ðɛh. 34:8) Loɔ, mǐ sixu kanɖeji ɖɔ mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn e gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ lɛ é na fɔ́n bo na ɖò vunvun wɛ ɖò gbigbɔ lixo. Nú mǐ ɖò tamɛ lin dó nǔmimɔ Zakalíi tɔn jí wɛ ɔ, mǐ na ɖeji ɖɔ mǐ ɖò ayijayǐ mɛ ɖò yɛtɛn só wè lɛ tɔn.

11. Etɛwu mǐ ma ka ɖó na ɖi xɛsi nú ahwan e è na tɔ́n togun Mawu tɔn zaanɖé dìn é à?

¹¹ Ðò malin-malin mɛ dìn ɔ, acɛkpikpa toxóɖiɖɔ tɔn gbɛ̀ Satáan tɔn tɔn lɛ na sò gbɛ̌ kpo linlin ɔ kpo ɖɔ emi na sú kún dó nú togun Mawu tɔn. (Ezek. 38:2, 10-12; Dan. 11:40, 44, 45; Nǔɖe. 19:19) Nǔɖɔɖ’ayǐ Ezekiyɛli tɔn xlɛ́ ɖɔ acɛkpikpa enɛ lɛ na cyɔn tò ɔ ahǔn ɖɔhun, bo na kun sɔ́ lɛ bo wá tɔ́n ahwan mǐ kpo xomɛsin kpo. (Ezek. 38:15, 16) * Mi ka ɖó na ɖi xɛsi wɛ à? Cɛ́nnyícɛ́nnyí ɖé lɔ ǎ! Ahwankpá ɖé ɖò akpá mǐtɔn. Ðò ninɔmɛ vɛwǔ enɛ mɛ ɖò ya ɖaxó ɔ hwenu ɔ, wɛnsagun ahwanfuntɔ́ Jehovah ahwankpá lɛ tɔn tɔn na zɔn kpɔ́ bo na nya xɛ ɖò togun Mawu tɔn jí, bo na sú kún dó nú mɛ ɖěɖee klán gbè xá Nǔbǐwukpétɔ́ e é nyí é é. (2 Tɛ. 1:7, 8) Azǎn taji ɖé wɛ azǎn enɛ na nyí. Amɔ̌, mɛ̌ ka ɖò ahwankpá Jehovah tɔn jixwé tɔn nu?

12, 13. (a) Etɛ è ka ɖɔ nú Zakalíi dìn ɖɔ é ni bló? (b) Tinmɛ lee mɛ e è ylɔ ɖɔ Kun é nyí Jezu Klisu gbɔn é.

¹² Zakalíi kɛɖɛ wɛ mɔ nǔmimɔ tantɔn lɛ. Dìn ɔ, é ɖ’alɔ ɖò nǔwiwa nǔɖɔɖ’ayǐ tɔn ɖé mɛ bo dó dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ ɖěɖee ɖò tɛmpli Mawu tɔn vɔ́ ɖó ayǐ wɛ lɛ é. (Xà Zakalíi 6:9-12.) È ɖɔ nú Zakalíi ɖɔ é ni yí kpatagan kpo siká kpo ɖò Heludayi, Toviya kpo Yedaya kpo sí (ye mɛ atɔn enɛ lɛ ɖò mɛ ɖěɖee lɛkɔ sín Babilɔnu é mɛ), lobo bló “ɖuɖejigbakún [alǒ axɔsugbakún] ɖokpo” na. (Zak. 6:11) Tokpɔngán Zolobabɛli ee gosin akɔta Judáa tɔn mɛ, bo nyí kúnkan Davidi tɔn é ta wɛ è ɖɔ nú Zakalíi ɖɔ é ni sɔ́ axɔsugbakún ɔ ɖó à? Eǒ. É sixu ko kpaca nùkpɔntɔ́ lɛ hwenu e Zakalíi sɔ́ axɔsugbakún ɔ ɖó ta nú Vɔsanúxwlémawutɔ́ Ðaxó Jozuwée é.

¹³ Axɔsugbakún e è sɔ́ ɖó ta nú Vɔsanúxwlémawutɔ́ Ðaxó Jozuwée é zɔ́n bɔ é huzu axɔsu wɛ à? Eǒ, Jozuwée gosin kúnkan Axɔsu Davidi tɔn mɛ ǎ, enɛ wu ɔ, é jɛxa bo nyí axɔsu ǎ. Axɔsugbakún e è xwè n’i é ɔ, nǔɖɔɖ’ayǐ ɖé wɛ bo dó gesí axɔsu sɔgudo tɔn e na ɖu gǎn kaka sɔyi lobo na lɛ́ nyí vɔsanúxwlémawutɔ́ é. Vɔsanúxwlémawutɔ́ ɖaxó e è sɔ́ axɔsu é sín nyikɔ nyí Kun. Biblu xlɛ́ nyì wɛn ɖɔ Jezu Klisu wɛ nyí Kun enɛ.​—Eza. 11:1; Mat. 2:23 *.

14. Azɔ̌ tɛ Jezu e nyí Axɔsu kpo Vɔsanúxwlémawutɔ́ Ðaxó kpo é ka na wà?

¹⁴ Jezu e nyí Axɔsu kpo Vɔsanúxwlémawutɔ́ Ðaxó kpo é wɛ ɖò nukɔn nú ahwankpá jixwé tɔn Jehovah tɔn. Enɛ wu ɔ, é nɔ w’azɔ̌ kpo kanɖodonǔwu kpo bonu togun Mawu tɔn blebu ni dó sixu nɔ ayijayǐ mɛ ɖò gbɛ̀ elɔ e mɛ hunnyahunnya ɖè é. (Jel. 23:5, 6) Zaanɖé dìn ɔ, Klisu na nɔ nukɔn bo na ɖu ɖò akɔta lɛ jí dó nɔ gudo nú Nǔbǐwukpétɔ́ e Mawu nyí é, lobo jɛhun dó togun Jehovah tɔn jí. (Nǔɖe. 17:12-14; 19:11, 14, 15) Amɔ̌, Kun ɔ ka ɖó azɔ̌ taji ɖé bo na wà cobo na ɖó hwɛ nú akɔta lɛ.

15, 16. (a) Nùvɔjlaɖó kpo nǔ kwijikwiji ɖiɖe sín mɛ wu kpo sín azɔ̌ tɛ wà wɛ è ka ɖè ɖò azǎn mǐtɔn gbè? Mɛ̌ ka ɖ’enu? (b) Ðò Axɔsuɖuɖu Xwè Afatɔ́n tɔn Klisu tɔn sín fifonu ɔ, nɛ̌ nǔ lɛ ka na cí?

¹⁵ Gɔ́ nú Axɔsu kpo Vɔsanúxwlémawutɔ́ Ðaxó e Jezu nyí é kpo ɔ, è sɔ́ azɔ̌ d’así n’i bɔ é na “gbá tɛmpli Jehovah tɔn.” (Xà Zakalíi 6:13, nwt.) Ðò azǎn mǐtɔn gbè ɔ, xɔgbigbázɔ́ Jezu tɔn ɔ zɔ́n bɔ é ɖè Mawu sɛntɔ́ nugbǒ lɛ sín kannumɔgbenu Babilɔnu Ðaxó ɔ tɔn, bo vɔ́ agun Klisanwun tɔn ɖó ayǐ ɖò 1919. É lɛ́ sɔ́ “[deví] gbejinɔtɔ́, ayiɖotenanɔ” ɖé bɔ é nɔ nɔ nukɔn nú azɔ̌ ɔ ɖò tɛmpli ɖaxó gbigbɔ tɔn ɔ sín kɔxota ayikúngban jí tɔn ɔ. (Mat. 24:45) Jezu sín alɔnu lɛ́ ján ɖò nǔ kwiji ɖiɖe sín togun Mawu tɔn wu kpo alɔdido è bonu é ni sɛ̀n Jehovah lee é yí gbè na gbɔn é kpo mɛ.​—Mal. 3:1-3.

¹⁶ Ðò Axɔsuɖuɖu Xwè Afatɔ́n tɔn ɔ hwenu ɔ, axɔsu kpo vɔsanúxwlémawutɔ́ kpo 144 000 lɛ na gɔ́ nú Jezu, bɔ ye na bló bɔ gbɛtɔ́ gbejinɔtɔ́ lɛ na huzu mɛ maɖóblɔ̌. Hwenu e nǔ na ko nyí mɔ̌ gudo é ɔ, Mawu sɛntɔ́ nugbǒ lɛ kɛɖɛ wɛ è na jó dó nyì ayikúngban e è ko slá wǔ na é jí. Gudo mɛ ɔ, è na lɛ́ vɔ́ sinsɛn-biblo nugbǒ ɔ ɖó ayǐ bǐ mlɛ́mlɛ́.

17. Ganjɛwu tɛ xó e Jehovah ɖɔ bɔ d’ewu é ka na Jwifu lɛ? Nɛ̌ wɛn tɔn ka wà ɖagbe nú ye gbɔn?

¹⁷ Ðagbe tɛ wɛn Zakalíi tɔn ka wà nú Jwifu hwetɔnnu tɔn lɛ? Jehovah ko d’akpá ɖɔ emi na nya xɛ ɖò ye jí ɖò azɔ̌ yetɔn kɔn. Ganjɛwu e é na ye ɖɔ ye na gbá tɛmpli ɔ é sixu ko na nukúnɖiɖo ayixa yetɔn e nǔ ko cikɔ na lɛ é. Amɔ̌, nɛ̌ mɛ kpɛɖé kpowun ka  sixu wà azɔ̌ ɖaxó enɛ gbɔn? Xó e Zakalíi ɖɔ bɔ d’ewu lɛ é ɖè xɛsi alǒ nǔxokpɔ́n e kpò lɛ é bǐ síìn. Gbɔn vo nú gudo e sunnu gbejinɔtɔ́ Heludayi, Toviya kpo Yedaya kpo na nɔ nú ye é ɔ, Mawu ɖɔ ɖɔ mɛ gègě ɖevo lɛ na ‘gosin zɔ wá, bo na dó alɔ mɛ e ɖò tɛmpli Jehovah tɔn gbá wɛ lɛ.’ (Xà Zakalíi 6:15.) È gbɛ́ azɔ̌ ɔ có, ɖó Jwifu lɛ ɖeji ɖɔ Mawu ɖò gudo nú emi wutu ɔ, ye lɛ́ vɔ́ xɔgbigbázɔ́ ɔ bɛ́. É sɔ́ lín ǎ bɔ Jehovah ɖè afɔklɛ́nnú e cí só ɖɔhun é síìn, bɔ è fó tɛmpli ɔ ɖò 515 J.H.M. (Ɛsd. 6:22; Zak. 4:6, 7, nwt.) Amɔ̌, xó Jehovah tɔn tinmɛ nǔ e hú mɔ̌ tawun bo kàn azǎn mǐtɔn gbè lɛ é.

18. Nɛ̌ Zakalíi 6:15 ka ɖò jijɛnu wɛ ɖò azǎn mǐtɔn gbè gbɔn?

¹⁸ Égbé ɔ, gbɛtɔ́ livi mɔkpan nɔ xò kpóɖó nú mǐ ɖò sinsɛn-biblo nugbǒ ɔ mɛ, bɔ ayi yetɔn nɔ sísɛ́ ye bɔ ye nɔ na “dɔkun” yetɔn lɛ, enɛ wɛ nyí táan yetɔn, hlɔnhlɔn yetɔn kpo nǔɖokan yetɔn lɛ kpo dó nɔ gudo nú tɛmpli ɖaxó gbigbɔ tɔn Jehovah tɔn. (Nùx. 3:9) Nɛ̌ mǐ ka sixu kanɖeji ɖɔ gudo e nɔ nú sinsɛn nugbǒ ɔ wɛ mǐ ɖè kpo gbejininɔ kpo é xɔ akwɛ ɖò Jehovah nukúnmɛ gbɔn? Flín ɖɔ Heludayi, Toviya kpo Yedaya kpo hɛn azɔwanú e Zakalíi dó bló axɔsugbakún ɔ na lɛ é wá. Axɔsugbakún ɔ nyí nùɖé bɔ è na nɔ dó “flín” nǔ e ye na dó nɔ gudo nú sinsɛn-biblo nugbǒ ɔ é é. (Zak. 6:14) Ðò ali ɖokpo ɔ nu ɔ, Jehovah na wɔn azɔ̌ e mǐ wà é kpo wanyiyi e mǐ ɖexlɛ́ é kpo gbeɖé ǎ. (Ebl. 6:10) Ye na nɔ flǐn Jehovah tɔn mɛ tɛgbɛ.

19. Ðagbe tɛ nǔmimɔ Zakalíi tɔn ka ɖó na wà nú mǐ ɖò égbé?

¹⁹ Nǔ e wà wɛ è ɖè ɖò sinsɛn nugbǒ ɔ mɛ ɖò azǎn gudogudo tɔn elɔ lɛ mɛ é nyí xlɛ̌ nyɔna Jehovah tɔn tɔn kpo nukɔntɔ́ e Klisu nyí é tɔn kpo. Mǐ ɖò tutoblonunu e lidǒ, ɖò ayijayǐ mɛ lobo na nɔ ayǐ kaka sɔyi é mɛ. Linlin e Jehovah ɖó dó sinsɛn-biblo mímɛ́ ɔ wu é “na nyí mɔ̌.” Wlíbò nú tɛn e mɛ a ɖè ɖò togun Jehovah tɔn mɛ é, bo ‘setónú nú Jehovah, Mawu towe.’ Enɛ ɔ, a sixu cí Axɔsu mǐtɔn e lɛ́ nyí Vɔsanúxwlémawutɔ́ Ðaxó é sín xɛnyaɖomɛji, kpo mɛ e ɖò ahwankɛkɛví jixwé tɔn lɛ kun wɛ lɛ é kpo tɔn glɔ. Nɔ gudo nú sinsɛn-biblo mimɛ̌ ɔ lee a kpéwú gbɔn é bǐ mlɛ́mlɛ́. Nú a ɖò mɔ̌ bló wɛ ɔ, a sixu kanɖeji ɖɔ Jehovah ahwankpá lɛ tɔn na cyɔn alɔ jǐ towe ɖò táan e kpò bɔ mǐ na zán ɖò gbɛ̀ nyanya elɔ mɛ é mɛ, bo na lɛ́ wà mɔ̌ kaka sɔyi!