1, 2. E kinde ma Zekaria ne otieko neno fweny mar abiriyo, Jo-Israel ma ne osedok Jerusalem koro ne ni e chal mane?

BANG’ ka Zekaria ne osetieko neno fweny mar abiriyo, ne odong’ ka en gi gik mang’eny ma nonego opar matut kuomgi. Jehova ne osesingo ni ne odhi kumo jo mibadhi nikech gik maricho ma ne gitimo. Singono ne ojiwo Zekaria ahinya. Kata kamano, onge lokruok moro amora ma ne osetimore. Mibadhi kod timbe mamoko maricho ne pod dhi mana nyime. Tij loso hekalu mar Jehova bende ne pok orumo. Ere kaka Jo-Israel ne nyalo jok mapiyo kamano gi migawo ma Jehova nomiyogi? Be ne gidok thurgi mana mondo gitim gigegi giwegi?

² Zekaria nong’eyo ni Jo-Israel ma nodok Jerusalem ne nigi yie motegno. Gin e joma “Nyasaye nojiwo chunygi,” mi giweyo utegi kaachiel gi ohelnigi Babilon. (Ezra 1:2, 3, 5) Ne giweyo piny ma ne ging’iyogo mi gidhi kama ng’enygi ne pok onyonoga gi tiendgi. Ka dine bed ni gero od Jehova ne ok en gima duong’negi, be dine gimako wuodh kilomita 1,600 ka gikadho kuonde motimo rogni kod le mager?

3, 4. Gin pek mage ma Jo-Israel ma nodok Jerusalem noromogo?

 ³ Wuoth mar dok Jerusalem ne chalo nade? Nyaka bed ni sama Jo-Israelgo ne ni e yo, ne giparo ahinya e wi thurgi ma ne giwinjoga awinja. Samoro nosepimnegiga kaka Jerusalem ne en taon ma jaber. Joma ne oti e kindgi ne ong’eyo kaka hekalu mar Jerusalem chon ne chaloga. (Ezra 3:12) Ka dine bed ni in bende ne in e wuodhno, dine iwinjo nade e seche ma nihango neno Jerusalem sama uchopo? Samoro dine ikuyo ka ineno ka Jerusalem en gunda motimo buya lilo. Kata, samoro dine ichako pimo ohinga momukorego gi ohingni motegno mag Babilon. Gima ber en ni chuny Jo-Israelgo ne ok onyosore. Ne giseneno kaka Jehova ne oseritogi maber e wuoth ma raborano. Ka ne gichopo achopa ni i, gima ne gikwongo timo ne en loso kendo mar misango kama chon hekalu ne nitie, kendo ne gichako chiwo ne Jehova misengini kanyo pile ka pile. (Ezra 3:1, 2) Ne gimor ahinya, kendo onge ng’ama ne nyalo paro ni gimoro amora ne nyalo dwoko kindagi chien.

⁴ Mopogore gi gero hekalu, Jo-Israel ne nyaka ger utegi bende, gipur puothe, kendo gipidh joutegi maber. (Ezra 2:70) Gik ma nonego gitim ne thoth ndi. Kata kamano, mapiyo nono, jowasikgi nochako kwedogi matek. Kata obedo ni ne gikwongo gitemo chung’ motegno e bwo akwede ma nokawo higni apar gabichno, gikone weche ne omwomogi. (Ezra 4:1-4) E higa mar 522 K.K.P., ruodh Persia nogoyo tij gero hekalu marfuk, kendo Jo-Israel noweyo tijno. Ne nenore ka gima Jerusalem wachne norumo gi kanyo.​—Ezra 4:21-24.

5. Jehova notimo ang’o ka ne chuny Jo-Israel onyosore ma giweyo tij gero hekalu?

⁵ Jehova nong’eyo gima ne nyalo konyo joge. Kuom mano, nomiyo Zekaria fweny mogik mondo onyisgo Jo-Israel ni pod noherogi kendo ni nomor gi kinda ma ne gisebedo ka gitimo e gedo. Bende, ne osingonegi ni ne odhi ritogi ka gidok e tijno. Wach dok gero hekaluno e momiyo Jehova nonyisogi kama: “Wachni notimre mana ka unuket chunyu mar winjo dwond Jehova Nyasachu.”​—Zek. 6:15.

6. (a) Fweny mar aboro ma Zekaria noneno chakore gi weche mage? (Ne picha ma ni e chak sulani.) (b) Ang’o momiyo farese ma Zekaria noneno ne nigi rangi mopogore opogore?

⁶ Fweny mar aboro ma Zekaria noneno jiwo jotich Nyasaye ahinya. (Som Zekaria 6:1-3.) Ne ane kaka weche ne chalo: Geche ang’wen ringo matek ka wuok e “kind gode ariyo . . . mag mula,” kendo nenore ni giikore ne lweny. Farese ma ywayo gechego nigi rangi mopogore opogore. Nikech ang’o? Rangigo konyo e pogo joriemb faresego. Zekaria nopenjo kama: “Gigi gin ang’o?” (Zek. 6:4) Wan be dwaher ng’eyo, nikech fwenyni mulowa achiel kachiel.

7, 8. (a) Gode ariyo mag mula ochung’ ne ang’o? (b) Ang’o momiyo godego gin mag mula?

⁷ E Muma, gode seche moko ochung’nega pinjeruodhi kata sirkende. Gode ma Zekaria noneno e fweny chalre gi gode ariyo ma Daniel bende noneno. Achiel kuom godego ochung’ ne loch mar Jehova mosiko nyaka chieng’. To got machielo ochung’ ne Pinyruodh Mesia moket e lwet Yesu. (Dan. 2:35, 45)  Nyaka ne ket Yesu ruoth e higa mar 1914, godego osekonyo e neno ni dwach Nyasaye timore e piny.

⁸ Ang’o momiyo godego gin mag mula? Mana kaka dhahabu, mula bende en chuma ma ni e rang’iny ma malo ahinya. Mula e chuma ma ne Jehova ochiko mondo tigo e gero tabenakel, kendo bang’e e gero hekalu ma ne ni Jerusalem. (Wuok 27:1-3; 1 Ru. 7:13-16) Kuom mano, gode ariyo mag mula paronwa kaka loch Jehova kod Pinyruodh Mesia gin gik ma ni e rang’iny ma malo ahinya. Lojego biro kelo gueth mosiko ne oganda dhano duto.

9. Geche lweny ang’wen kaachiel gi joma oidhogi ochung’ ne ang’o, to en migawo mane ma omigi?

⁹ To nade geche lweny ang’wenka kaachiel gi joma oidhogi? Gichung’ ne ang’o? Gechego kaachiel gi joma oidhogi ochung’ ne malaike, kendo nenore ni opoggi e grube-grube. (Som Zekaria 6:5-8.) Giduto giwuok “e nyim Ruodh piny ngima” mondo gidhi gitim migawo moro makende ma omigi. En migawo mane? Gidhi e alwora mopogore opogore mondo gimi jotich Jehova rit makende, to ahinya-ahinya joma noa e “piny masawa [kata nyandwat],” tiende ni Babilon. Jehova ne dhi rito joge mondo Jo-Babilon kik tergi e tuech kendo. Nyaka bed ni wachno nojiwo joma ne gero hekalu e ndalo Zekaria! Koro ne onge tiende mondo giparre nikech jowasikgi.

10. Fweny ma Zekaria noneno mar geche lweny kod joma riembogi miyo wabedo gadier mane?

¹⁰ Mana kaka e kinde Zekaria, Jehova Nyasach ogend lweny pod tiyo gi malaikene e rito yore mag jotichne. (Mal. 3:6; Hib. 1:7, 14) Chakre ne gol Israel mar roho e tuech mar Babilon Maduong’ e higa mar 1919, lamo madier osemedo landore, kendo onge gima nyalo thire kata obedo ni jo akwede to nitie. (Fwe. 18:4) Nikech malaike ni kodwa, ok onego waluor kata matin ni samoro lamo maler nyalo rumo. (Zab. 34:7) Kar mano, onego wabed gadier ni jotich Nyasaye e piny ngima biro dhi nyime bedo motegno. Sama waparo matut kuom fweny ma Zekaria noneno, wan gadier chuth ni onge gima biro timowa nikech wan e kind gode ariyo mag mula.

11. Ang’o momiyo ok onego waluor monj ma biro?

¹¹ Machiegnini, loje mag piny Satan biro riwore e paro achiel mondo gimonj jo Jehova. (Eze. 38:2, 10-12; Dan. 11:40, 44, 45; Fwe. 19:19) Weche ma janabi Ezekiel nokoro nyiso ni lojego biro kwako piny te mana ka luoch kata boche, kendo gibiro monjowa ka giidho farese kendo ka gin gi ich-wang’ matek. (Eze. 38:15, 16) * Be onego wabed maluor? Ooyo! Malaike ma jolweny ni kodwa. E kinde masira maduong’, malaikego biro chokore kanyachiel mondo girit jotich Jehova, kendo mondo giketh joma kwedo lochne. (2 The. 1:7, 8) To mano kaka chieng’no biro bedo malich! En ng’a ma biro tayo malaikego?

12, 13. (a) Ne onyis Zekaria mondo koro otim ang’o? (b) Wang’eyo nade ni Bad Yath miwuoyoe e fwenyni en Yesu Kristo?

¹² Bang’ ka Zekaria noseneno fweny aboro, koro nochopo kama en be ne oti kode e timo ranyisi moro moting’o weche mokor ma ne dhi jiwo joma ne gero hekalu mar Jehova. (Som Zekaria 6:9-12.) Ne onyis Zekaria mondo okaw fedha gi dhahabu kuom Heldai, Tobija, gi Jedaya mondo olosgo ‘osimbo.’ Jogo e ka ne oa Babilon. (Zek. 6:11) Be ne onyis Zekaria ni osidh osimbono e wi Zerubabel ma ne en gavana ma a e anyuola Daudi? Ooyo. Nyaka bed ni joma noneno wachno nowuoro ahinya ka ne osidho osimbono e wi Joshua jadolo maduong’.

¹³ Be Joshua nobedo ruoth ka ne osesidhne osimbo? Ooyo. Joshua ne ok wuog e anyuola Daudi. Nikech mano, ne ok onyal bedo ruoth. Ne osidhne osimbono mana mondo onyis ni ne nitie ng’at ma ne dhi biro ma ne idhi ket obed ruoth kendo jadolo maduong’. Jadolo ma ne idhi ket ruothno omi nying ni Bad Yath. Muma nyiso maler ni Bad Yadhno en Yesu Kristo.​—Isa. 11:1; Mat. 2:23, NW, weche moler piny.

14. Yesu timo ang’o e migape kaka Ruoth kendo Jadolo Maduong’?

¹⁴ Yesu ma e Ruoth kendo Jadolo Maduong’ e ma tayo malaike kata jolweny mag Jehova. Otiyo matek mondo one ni oganda Jehova odak gi kue kata obedo ni gin e piny marachni. (Yer. 23:5, 6) Kiny-kiny kae, Yesu Kristo biro tayo malaike moko e kedo gi joma kwedo loch Jehova kendo tiekogi, kendo gibiro rito jo Jehova. (Fwe. 17:12-14; 19:11, 14, 15) Kata kamano, ka kindeno pok ochopo, Yesu nigi tije mamoko ma nyaka otim.

15, 16. (a) E kindewagi, osebed kipiedho jotich Nyasaye kendo duoko lamo madier e yo mane, to ng’a ma timo tijno? (b) Loch Yesu mar higni aluf achiel biro kelo ber mage?

¹⁵ Ok ne oket Yesu mondo obed mana Ruoth gi Jadolo Maduong’ kende, to nomiye bende migawo mar ‘gero hekalu mar Jehova.’ (Som Zekaria 6:13.) Tij gedo ma Yesu timo e kindewagi oriwo nyaka gima notimo e higa mar 1919 kogolo jolupne madier e tuech mar Babilon Maduong’ kendo chiero kanyakla mar Jokristo. Bende, ne oketo “jatich mogen kendo mariek” mondo ota tich ma jo Jehova timo e piny ka. (Mat. 24:45) E wi mago, Yesu osebedo modich ahinya e piedho jo Nyasaye kendo konyogi mondo lamogi obed maler pile.​—Mal. 3:1-3.

¹⁶ E kinde loch Yesu mar higni aluf achiel, obiro konyo dhano obed makare chuth. Obiro timo mano kanyachiel gi ji 144,000 ma biro locho kode ka gin ruodhi kendo jodolo. Joma lamo Nyasaye gadier kende e ma biro dong’ e piny manyien. Gikone, lamo madier biro kwako piny ngima!

17. Jehova nojiwo Jo-Israel nade, to mano ne okonyogi e yo mane?

¹⁷ Ote ma ne omi Zekaria e fweny ne okonyo Jo-Israel e yo mane? Jehova ne osenyisogi ni ne odhi ritogi ka gigedo. Nyaka bed ni joma ne chunygi onyosore ne oyudo teko nikech ne osenyisogi ni ibiro ger hekalu. To ere kaka joma tin kamano ne dhi tieko tich maduong’no? Weche ma ne Zekaria owacho bang’e ne ogolo kiawa moro amora ma ne gin-go.  Heldai, Tobija, kod Jedaya ne okonyo ahinya e tij gero hekalu, kata kamano, Jehova ne owacho ni ne nitie ji mang’eny mamoko ma ne dhi biro mondo gikony e gero hekalu. (Som Zekaria 6:15.) Kata obedo ni ne ogogi marfuk, Jo-Israel ne ochako gero hekalu nikech ne ging’eyo ni Nyasaye ne dhi sirogi. Bang’e, Jehova ne okonyogi mi ogolnegi marfuk, kendo ne gitieko gero hekalu e higa mar 515 K.K.P. (Ezra 6:22; Zek. 4:6, 7) Weche ma ne otimorego bende lero gik ma ne dhi timore e kindewagi.

18. Ere kaka weche ma nokor e Zekaria 6:15 timore e kindewagi?

¹⁸ E kindewagi, ji mang’eny donjo e lamo madier kendo gichiwo thuologi, tekregi, kod mwandugi e riwo lamo madier lwedo. (Nge. 3:9) Ere kaka wanyalo bedo gadier ni Jehova bedo mamor sama watimo kamano? Donge inyalo paro ka Heldai, Tobija, gi Jedaya kelo fedha gi dhahabu mondo Zekaria olosgo osimbo? Osimbono nobedo kaka “rapar” miparogo kinda ma ne gitimo e siro lamo madier. (Zek. 6:14) Wan bende, wi Jehova ok bi wil gi hera ma waherego kod kinda ma watimo e siro lamo madier. (Hib. 6:10) Obiro paro kinda ma kamano nyaka chieng’.

19. Fweny ma Zekaria noneno onego ojiwwa watim ang’o?

¹⁹ Gik ma osetimore e lamo madier e ndalo mag gikogi nyiso maler ni Jehova guedho joge kendo Kristo tayogi e yo maber. Riwruok mar oganda Jehova ok yiengni kata matin kendo obiro siko nyaka chieng’. Joma ni e riwruogno yudo rit makende. Dwach Jehova motudore gi lamo madier ‘biro timore.’ Ne thuolo ma in-go mar bedo achiel kuom jo Jehova kaka thuolo makende ahinya, kendo idhi nyime ‘winjo dwond Jehova Nyasachi.’ Kitimo kamano, ibiro dhi nyime yudo rit makende ma malaike miyowa. Bende, Ruodhwa kendo Jadolowa Maduong’ biro rito yoreni. Omiyo, dhi nyime riwo lwedo lamo madier gi chunyi duto. Kitimo kamano, inyalo bedo gadier ni Jehova mar ogend lweny biro riti maber e ndalo mag gikogi. To ok mana mano kende—obiro riti nyaka chieng’!