Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

Omatembakwiita noshishani otayi mu gamene

Omatembakwiita noshishani otayi mu gamene

“Ayihe mbika otayi ka ningwa, ngele tamu vulika shili kiipango yOmuwa Kalunga keni.” — SAK. 6:15.

OMAIMBILO: 17, 136

1, 2. Emoniko lyaSakaria etiheyali sho lya hulu, onkalo yAajuda muJerusalem oya li ya tya ngiini?

OMUHUNGANEKI SAKARIA okwa li e na oshindji okudhiladhila kusho, konima sho emoniko lye etiheyali lya hulu. Jehova okwa li e mu shilipaleke kutya ota ka geela aakolokoshi. Osha yela kutya euvaneko ndyoka olya li lya nkondopaleke Sakaria. Nonando ongawo, onkalo kaya li ya lunduluka pethimbo mpoka. Aantu oyendji oya li ya tsikile okulonga uuwinayi, notempeli yaJehova muJerusalem kaya li ya pwa okutungululwa. Omolwashike Aajuda inaaya gwanitha po iilonga mbyoka ya li ya pewa kuJehova? Mbela oya li ya galukile kuJerusalem nelalakano lyokuhwepopaleka oonkalamwenyo dhawo?

2 Sakaria okwa li e shi kutya Aajuda mboka ya yi kuJerusalem, oya li aalumentu naakiintu ye na eitaalo. Oyo aantu “mboka Kalunga a pendutha” ya thige po omagumbo gawo noongeshefa dhawo muBabilonia. (Esra 1:2, 3, 5) Oya thigi po oshilando shoka ya li ye shi nawa, e taya yi kehala hoka oyendji yomuyo kaaya li ye shi ko nando nale. Andola etungululo lyotempeli kalya li lya simana kuyo, ando inaya enda olweendo ndoka olule lwookilometa 1 600, mondjila ndjoka ombwinayi nokweenda.

3, 4. Aajuda mboka ya galukile kuJerusalem, oya li ya taalela uupyakadhi wuni?

3 Mbela olweendo ndoka olwa li lwa tya ngiini? Sho Aajuda ye li molweendo, osha yela kutya oya li ya longitha ethimbo olindji taya dhiladhila kombinga yomagumbo gawo ngoka taya ka kala ye na muJerusalem. Oye na okukala ya li yu uvu nkene oshilando Jerusalem sha li nale oshiwanawa. Aakulupe mboka ya li mokati kawo oya li ya mona nkene otempeli yonale ya li ombwanawa. (Esra 3:12) Ando nangoye owa li mosheendo shoka, ando owa kala wu uvite ngiini, sho wa mono Jerusalem oshikando shotango, moka tamu ka kala? Mbela ando owa kala wu uvite nayi, sho wa mono omakulukuma gasho gu udha omwiidhi? Mbela ando owa yelekanitha omakuma omanene ga londathana gaBabilonia nomakulukuma gaJerusalem ngoka ga mbonyokela, ge na oomwaka oonene mpoka pwa li nale omiyelo nooshungo? Aajuda kaya li ya teka omukumo, oshoka oya li ya mono nkene Jehova e ya kwathele noku ya gamena molweendo lwawo olule. Sho ya thiki muJerusalem, oya tungu tango oshiyambelo pehala mpoka pwa li otempeli onkulu, e taya tameke okuyambela Jehova omafikilondjambo esiku kehe. (Esra 3:1, 2) Oya li ye na omukumo lela gwokutameka iilonga, nopwa li tapu monika pwa fa kaapu na shoka tashi vulu oku ya teya omukumo.

4 Kakele kokutunga otempeli, Aajuda oya li wo ye na okutungulula iilando yawo nomagumbo gawo. Oya li natango ye na okulonga omapya gawo, opo ya mone iikulya. (Esra 2:70) Petameko iilonga oya li tayi monika ya fa oyindji. Konima yethimbo, aapataneki yawo oya kambadhala noonkondo oku yi indika kaaya tsikile niilonga yawo. Nonando Aajuda petameko oya li ye na omukumo, oya kala ya taalela omapataneko uule womimvo 15, noye ende taya teka omukumo. (Esra 4:1-4) Eshongo lilwe olye ya mo 522 K.E.N., sho omukwaniilwa gwaPersia i indike iilonga yokutunga muJerusalem. Oshilando osha li tashi monika sha fa itaashi vulu okutungululwa we. — Esra 4:21-24.

5. Jehova okwa li i inyenge ngiini koshigwana she shoka sha li sha teka omukumo?

5 Jehova okwa li e shi shoka aantu ye ya pumbwa. Onkee ano, okwa li a pe Sakaria emoniko lyahugunina, a shilipaleke Aajuda kutya oku ya hole nokwa pandula ashihe shoka ya ninga po. Kalunga okwe ya shilipaleke wo kutya ote ke ya gamena, ngele oya shuna kiilonga Ye. Shi na ko nasha nokutungulula otempeli, Jehova oku uvaneke a ti: “Ayihe mbika otayi ka ningwa, ngele tamu vulika shili kiipango yOmuwa Kalunga keni.” — Sak. 6:15.

ETANGAKWIITA LYAAYENGELI AANANKONDO

6. (a) Emoniko lyaSakaria etihetatu olya tameke ngiini? (Tala kethano lyopetameko.) (b) Omolwashike uukambe wu na omalwaala ga yoolokathana?

6 Emoniko etihetatu lyaSakaria ndyoka lya li lyahugunina, otashi vulika olyo lya li lya koleke eitaalo lyawo. (Lesha Sakaria 6:1-3.) Kala ando wa fa wu wete shoka sha li sha monika kuSakaria: Omatembakwiita gane tage ya “taga zi pokati koondundu mbali dhoshikushu,” ga fa ga longekidhilwa olugodhi. Uukambe mboka wa hila omatemba owu na omalwaala ga yoolokathana. Shino osha li tashi kwathele omuntu a yoolole aakayili yuukambe mboka. Sakaria okwa li a pula a ti: “Omatembakwiita ngaka otaga holola shike?” (Sak. 6:4) Natse otwa hala oku shi tseya, molwaashoka emoniko ndika olye tu guma wo.

Jehova ota longitha natango aayengeli ye, ya gamene noya nkondopaleka aantu ye

7, 8. (a) Oondundu mbali otadhi thaneke shike? (b) Omolwashike oondundu ndhoka dha li dha longwa moshikushu?

7 MOmbiimbeli, oondundu otadhi vulu okuthaneka komaukwaniilwa nenge komapangelo. Oondundu ndhoka dha popiwa mehokololo lyaSakaria odha faathana noondundu mbali ndhoka dha yelithwa mehunganeko lyaDaniel. Ondundu yimwe, otayi thaneke eshito lyaJehova alihe nepangelo lyaaluhe. Ondundu onkwawo, otayi thaneke Uukwaniilwa wopaMesiasa kohi yewiliko lyaJesus. (Dan. 2:35, 45) Okuza sho Jesus a tameke okupangela megulu momumvo 1914, pethimbo lyoshikufuthinge, oondundu ndhoka mbali oko dha kala nodha kala tadhi dhana onkandangala mokugwanithwa kwehalo lyaKalunga kombanda yevi.

8 Omolwashike oondundu ndhoka dha li dha longwa moshikushu? Ngaashi oshingoli, oshikushu oshiyela shoka shi na ongushu lela. Jehova okwa li a ti kutya oshiyela shika tashi tayima, oshi na okulongithwa mokutunga etsalihangano nokonima omokutunga otempeli muJerusalem. (Eks. 27:1-3; 1 Aak. 7:13-16) Odhoshili kutya oondundu mbali ndhoka dha longwa moshikushu, otadhi tu dhimbulukitha omaukwatya guuthemba waJehova wokupangela eshito alihe nosho wo gUukwaniilwa wopaMesiasa, mboka tawu ke etela aantu ombili nomayambeko ogendji.

9. Aalondi yomatembakwiita oolye, noshinakugwanithwa shawo oshini?

9 Ngashingeyi natu shuneni komatembakwiita. Omatembakwiita otaga thaneke shike nosho wo aalondi yago? Aalondi yomatembakwiita otaya thaneke aayengeli, ano oongundu dhaayengeli. (Lesha Sakaria 6:5-8.) Aayengeli mboka oya zi “koshipala shOmuwa gwevi alihe,” ya ka gwanithe po oshinakugwanithwa shi ikalekelwa. Oya li ya pewa oshinakugwanithwa shashike? Omatembakwiita nosho wo aalondi yago, oya li ya tumwa ya ka kwathele kiitopolwa yontumba. Oshinakugwanithwa shawo osha li okugamena aapiya yaJehova, unene tuu “koshilongo shokuumbangalantu,” Babilonia. Jehova okwa li a shilipaleke kutya oshigwana she itashi ka ninga we aapika muBabilonia. Shika kasha li tuu ehekeleko kwaamboka ya li taya tungu otempeli pethimbo lyaSakaria! Onkee ano, aapiya yaKalunga kaya li ye na okukala tayi ipula unene kombinga yokupiyaganekwa kaatondi yawo.

10. Uushili wuni aapiya yaKalunga kunena taya vulu okumona mehunganeko lyaSakaria li na ko nasha nomatembakwiita naalondi yago?

10 Ngaashi pethimbo lyaSakaria, Jehova mwene gwomatangakwiita, ota longitha natango aayengeli ye, a gamene nokunkondopaleka aantu ye. (Mal. 3:6; Heb. 1:7, 14) Okuza mo 1919, sho Israeli shopambepo sha mangululwa mo muupika wopathaneko waBabiloni Oshinene, elongelokalunga lyashili olya kala tali humu komeho, nonando opwa kala omapataneko omadhigu. (Eh. 18:4) Molwaashono aayengeli ohaye tu gamene, inatu pumbwa okukala twa tila kutya ehangano lyaJehova otashi vulika li ye natango muupika womalongelokalunga giifundja. (Eps. 34:7) Pehala lyaashono, otatu vulu okukala nuushili kutya aapiya yaJehova muuyuni awuhe, otaya ka tsikila okukala yi ipyakidhila niinima yopambepo. Sho tatu dhiladhila kemoniko lyaSakaria, otashi tu kwathele tu kale nuushili kutya otwa gamenwa koondundu mbali.

11. Omolwashike inaatu pumbwa okukala twa tila uudhigu mboka tawu ka adha oshigwana shaKalunga?

11 Masiku omapangelo gopapolotika omanankondo muuyuni mbuka waSatana, otaga ka hangana nelalakano lyokuhanagula po oshigwana shaKalunga. (Hes. 38:2, 10-12; Dan. 11:40, 44, 45; Eh. 19:19) Mehunganeko lyaHesekiel, omapangelo ngoka oga popiwa gi ihanena evi, naakwiita yago oya geya noya kayila uukambe ya hala okuponokela oshigwana shaJehova. (Hes. 38:15, 16) * Mbela otu na okukala twa tila? Hasho nando, oshoka otu na aayengeli aanankondo mboka ya gama kombinga yetu. Pethimbo ndyoka lyuudhigu unene, etangakwiita lyaayengeli yaJehova, otali ka gamena oshigwana she, e tali hanagula po mboka ye li ompinge nuunamapangelo we. (2 Tes. 1:7, 8) Mbela esiku ndyoka otali ka kala lya tya ngiini? Mbela olye ta ka kwatela komeho etangakwiita lyaJehova lyomegulu?

JEHOVA TA ZALEKE OMUKWANIILWA OSHISHANI, NGOKA WO E LI OMUYAMBI

12, 13. (a) Sakaria okwa li a lombwelwa a katuke onkatu yini? (b) Yelitha nkene omulumentu ngoka ti ithanwa Oshitutuma ta thaneke Jesus Kristus.

12 Sakaria oye awike a li a mono omamoniko ngoka gahetatu. Ihe konima yethimbo okwa ka kala ta hunganeke, shoka sha li sha ladhipike mboka ya li taya tungulula otempeli yaKalunga. (Lesha Sakaria 6:9-12.) KuBabilonia okwa li kwa zi aalumentu yatatu, Heldai, Tobia naJedaia. Jehova okwa lombwele Sakaria a ka tale omayambidhidho goshisiliveli noshingoli kuyo, opo a ninge “oshishani”. (Sak. 6:11) Mbela Sakaria okwa li a lombwelwa a tule oshishani komutse gwomunashikandjo Serubbabel gwomezimo lyaJuda nogwomoluvalo lwaDavid? Hasho nando. Jehova okwa li a lombwele Sakaria a tule oshishani komutse gwOmuyambi Omukuluntu, Josua. Shoka oshi na okukala sha li sha kumitha oyendji mboka ya li po.

13 Mbela sho omuyambi omukuluntu, Josua, a zalekwa oshishani, osha li she mu ningi omukwaniilwa? Aawe. Josua ka li gwomezimo lyaDavid noka li a gwana okuninga omukwaniilwa. Oshishani she osha li tashi ulike kwaashoka tashi ka ningwa monakuyiwa nosho wo komukwaniilwa ngoka e li omuyambi ta kalelele. Omuyambi omukuluntu ngoka a ningwa omukwaniilwa oti ithanwa Oshitutuma. Omanyolo oge shi ulika sha yela kutya Oshitutuma, oJesus Kristus. — Jes. 11:1; Mat. 2:23.

14. Jesus ngoka e li Omukwaniilwa nOmuyambi Omukuluntu, oha longo shike?

14 Jesus ngoka e li Omukwaniilwa nOmuyambi Omukuluntu, oye omuwiliki gwetangakwiita lyaJehova lyomegulu. Oha longo nuudhiginini, opo oshigwana shaKalunga ashihe shi vule okukala shi li megameno, nonando oshi li muuyuni mbuka wa piyagana. (Jer. 23:5, 6) Masiku, Kristus ota ka kwatela komeho mokusinda iigwana, sho ta ambidhidha uunamapangelo waKalunga nokugamena aapiya yaJehova. (Eh. 17:12-14; 19:11, 14, 15) Manga esiku ndyoka inaali ya, Oshitutuma oshi na iilonga oyindji okugwanitha po.

OTA KA TUNGA OTEMPELI

15, 16. (a) Iilonga yini yokutotulula nokuyogola ya kala nokugwanithwa po pethimbo lyetu, noya gwanithwa po kulye? (b) Oshizemo otashi ka kala shini pehulilo lyElelo lyaKristus lyOomvula Eyuvi?

15 Kakele kokukala Omukwaniilwa nOmuyambi Omukuluntu, Jesus okwa li a langekwa po a ‘tungulule otempeli yaJehova.’ (Lesha Sakaria 6:13.) Pethimbo lyetu, momumvo 1919, iilonga yaJesus yokutunga oya li ya kwatela mo okumangulula aapiya yaKalunga kuBabiloni Oshinene nokutotulula elongelokalunga lyashili. Okwa langeke po wo “omumati omwiinekelwa nomunandunge” nenge omupiya omudhiginini nomunandunge, a kwatele komeho mokuwilika iilonga yokombanda yevi yotempeli onene yopambepo. (Mat. 24:45) Jesus okwa kala wo nokuyogola oshigwana shaKalunga noku shi kwathela shi kale tashi longele Kalunga momukalo gwa yela. — Mal. 3:1-3.

16 Pethimbo lyElelo lyOomvula Eyuvi, Jesus pamwe naantu 144 000 mboka ye li aakwaniilwa naayambi, otaya ka eta aantu aadhiginini megwaneneno. Uuna shika sha gwanithwa, aalongelikalunga owala yashili taya ka thigala kombanda yevi. Onkee ano, elongelokalunga owala lyashili tali ka kala ko!

KUTHA OMBINGA MIILONGA YOKUTUNGA

17. Eshilipalekululo lini Jehova a li a pe Aajuda, nolya li lye ya guma ngiini?

17 Mbela etumwalaka lyaSakaria olya li lya gumu ngiini Aajuda pethimbo lye? Jehova okwa li e ya shilipaleke kutya ote ke ya kwathela noku ya gamena ya gwanithe po iilonga yokutunga otempeli. Eshilipaleko ndyoka oli na okukala lya li lye ya pe etegameno. Ihe ongiini aantu mboka aashona ya li taya ka gwanitha po iilonga mbyoka oyindji? Oohapu dhaSakaria dha landula ko, odha li dhe ya kwathele kaaya kale ya tila nenge ya limbililwa. Kakele kaapiya aadhiginini ngaashi Heldai, Tobia naJedaia mboka ya li ya ambidhidha iilonga, Kalunga okwa li wo a popi kutya aantu yamwe oyendji otaye “ke ya e taa kwatha metungululo lyotempeli yOmuwa.” (Lesha Sakaria 6:15.) Aajuda oya li ye na uushili kutya Kalunga ote ke ya kwathela, naashoka oshe ya ningitha ya tsikile niilonga yokutunga, nonando oya li yi indikwa. Jehova okwa li a kandula po uupyakadhi mboka wa li wa fa ondundu onene yi li mondjila yawo, notempeli oya li ya pu okutungwa mo 515 K.E.N. (Esra 6:22; Sak. 4:6, 7) Oohapu dhaJehova odha yelitha iinima ya simanenena mbyoka tayi ningwa pethimbo lyetu.

Jehova ita ka dhimbiwa nando ohole yetu ndjoka tatu mu ulukile (Tala okatendo 18,19)

18. Enyolo lyaSakaria 6:15 otali gwanithwa ngiini kunena?

18 Kunena, aantu omamiliyona oya wayimina elongelokalunga lyashili, nohaya gandja tashi zi komutima ‘iinima’ yawo yongushu. Iinima mbyoka oya kwatela mo ethimbo lyawo, oonkondo dhawo niiniwe yawo, opo ya ambidhidhe otempeli onene yaJehova yopambepo. (Omayel. 3:9) Ongiini tatu vulu okukala nuushili kutya Jehova okwa lenga omayambidhidho getu? Dhimbulukwa kutya Heldai, Tobia naJedaia oya li ye eta oshisiliveli noshingoli, mbyoka Sakaria a ka longitha a ninge oshishani. Oshishani shoka osha “kala endhindhiliko” lyomayambidhidho gawo ngoka ya gandja kelongelokalunga lyashili. (Sak. 6:14) Sha faathana, Jehova ita ka dhimbiwa nando iilonga yetu nohole yetu ndjoka tatu mu ulukile. (Heb. 6:10) Jehova ote ke yi dhimbulukwa sigo aluhe.

19. Omamoniko gaSakaria oge na oku tu guma ngiini kunena?

19 Iinima ayihe mbyoka ya kala nokugwanithwa po melongelokalunga lyashili momasiku ngaka gahugunina, otayi ulike shili kutya oya ningwa omolweyambeko lyaJehova newiliko lyaKristus. Otwa nyanyukwa sho tu li oshitopolwa shehangano ndyoka lya kola, tali kalelele nomu na egameno. Elalakano lyaJehova li na ko nasha nelongelokalunga lyashili ‘otali ka ningwa’ nenge tu tye otali ka gwanithwa. Onkee ano, natu pandule sho tu li oshigwana shaJehova e tatu ‘vulika shili kiipango yOmuwa Kalunga ketu.’ Ngele otwa ningi ngawo, otatu ka kala twa gamenwa kOmukwaniilwa gwetu ngoka e li Omuyambi Omukuluntu nosho wo kaalondi yomatembakwiita gomegulu. Natu ninge ngaashi tatu vulu, tu ambidhidhe elongelokalunga lyashili. Sho tatu ningi ngawo, otatu vulu okukala nuushili kutya Jehova mwene gwomatangakwiita, ote ke tu gamena muuyuni mbuka wa Satana nosigo aluhe!

^ okat. 11 Opo wu mone uuyelele owundji, tala oshitopolwa “Omapulo ga za kaaleshi,” mOshungolangelo yo 15 Mei 2015, pepandja 27-28.