Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Werennansapw kan oh Nihn Ehu Wia Perepomw

Werennansapw kan oh Nihn Ehu Wia Perepomw

“Mepwukat koaros pahn pweida ma kumwail peikiong ni unsek koasoandien KAUN-O, amwail Koht.”​—SEK. 6:15.

KOUL KAN: 61, 22

1, 2. Ia irair en mehn Suhs kan nan Serusalem ni kaimwiseklahn keisuh en kaudiahl me Sekaraia kilangadao?

NI KEISUH en kaudiahl me Sekaraia kilangadao eh imwisekla, mie soahng tohto me e anahne medewe. Ele sapwellimen Siohwa inou me e pahn ketin kaloke aramas likamw kan kakehlailiada ih. Ahpw mwomwen sohte mehkot me wekila. Aramas tohto wiewiahte soahng suwed oh likamw kan, oh onohnsapahldahn tehnpas sarawio nan Serusalem saikinte nek. Dahme kahrehda mehn Suhs ko mwadangete sohla wia doadoahk me Siohwa ketikihong irail en wia? Ia duwe, arail pwurodo Serusalem iei en ihte kamwahwihala pein arail mour?

2 Sekaraia ese me mehn Suhs ko me pwurodo Serusalem wia sapwellimen Siohwa tohnkaudok kei. Iei irail me “KAUN-O ketin kamwakidada kapehdirail kan” pwehn pwilikihdi oh kohkohsang imwarail oh arail pesines kan nan Papilon. (Esra 1:2, 3, 5) Re kohkohsang wasa ehu me re ahnlahr oh keseula nan sahpw ehu me pali laud en irail saikinte kilang. Mehn Suhs ko uhdahn kesempwalki onohnsapahldahn sapwellimen Siohwa tehnpas sarawio me kahrehda re mendahkihla arail pahn seiloangki mpen mwail 1,000 nan sahpw keper oh apwal ehu.

3, 4. Soangen uhwong dah kan me lelohng mehn Suhs ko me pwurodo?

3 Medewehla seiloak reirei me re wia sang Papilon lella Serusalem. Aramas ako ahneki ahnsou laud en medewe oh koasoia duwen wasa me re pahn kousoanla ie. Me mah kan padahkihongehr irail uwen kaselel en Serusalem oh tehnpas sarawio mahso. (Esra 3:12) Ma ke iang irail ahnsowo, ia pahn omw pepehm ni omw tepin kilangada Serusalem? Ke pahn nsensuwedkihla omw kilang mohn ihmw kan ar dipwidipwlahr oh dihd kan en kahnimwo ohkihla pwoahr laud kan wasa me ewen kehl oh wasahn iroir kan kin mi ie mahs? Ele ke kapahrekihong dihd ohla pwukat ong dihd kehlail oh laud kan en Papilon. Ahpw mehn Suhs ko sohte mworuskihla met. Dahme kahrehda? Pwehki erein arail seiloak reireio, Siohwa kin ketin sewese oh pere irail. Ni ahnsou me re lella Serusalem, re kauwada pei sarawi ehu wasa me tehnpas sarawio mi ie mahs oh tepida wia meirong kan ong Siohwa ehuehu rahn. (Esra 3:1, 2) Irail uhdahn ahneki ngoang laud oh onopadahr en doadoahk. Mwomwen me sohte mehkot kak kahrehiong irail en mworusala.

4 Ni mehn Suhs ko ar wie onohnsapahlih tehnpas sarawio, re pil anahne pwurehng kauwada arail kahnimwo oh pil imwarail kan. Re anahne padok mwaht kan pwe ren kak kamwenge arail peneinei. (Esra 2:70) Uwen doadoahk me re anahne wiao mwomwen inenen laud. Sohte pwand, arail imwintihti kan kohdo oh song en kauhiraildi. Uhwong wet wiawihki erein sounpar 15 oh ekisekis katikitikihala nan kapehden mehn Suhs ko. (Esra 4:1-4) Pil ehu uhwong lelohng irail nan pahr 522 mwohn Krais, ahnsou me nanmwarki en Persia koasoanehdi me doadoahk en kokou koaros nan Serusalem pahn tokedi. Mwomwen me kahnimwo sohte pahn onohnsapahlda.​—Esra 4:21-24.

5. Ia duwen Siohwa eh ketin sewese sapwellime aramas akan?

5 Siohwa ketin mwahngih me sapwellime aramas akan anahne kehl oh eimah. E ketikihong Sekaraia kaimwiseklahn kaudiahl pwehn kamehlelehiong mehn Suhs ko me E ketin poakohng irail oh kalahnganki arail nannanti en papah ih. E ketin inoukihda en pere irail ma re pwurala oh wia doadoahk me e ketikihong irail. Me pid onohnsapahldahn tehnpas sarawio, Siohwa ketin mahsanih: “Mepwukat koaros pahn pweida ma kumwail peikiong ni unsek koasoandien KAUN-O, amwail Koht.”​—Sek. 6:15.

KARIS EN TOHNLENG KAN

6. (a) Ia duwen kawaluh en kaudiahl me Sekaraia kilangadao eh tepida? (Menlau kilang tepin kilel.) (b) Dahme kahrehda poh en oahs ko wekpeseng?

6 Kawaluh oh kaimwiseklahn kaudiahl me Sekaraia kilangada ele me keieu kakehlakahda pwoson en irail koaros. (Wadek Sekaraia 6:1-3.) Song en medewehla dahme Sekaraia kilangada. E kilangada werennansapw pahpwoat me oahs kei tangahki ar tangatang “kohieisang nanpwungen nahna prons riau.” Poh en oahs ko wekpeseng, me kahrehda e mengei en kasawihada soundak oahs ko. Sekaraia eri idek: “Ia wehwehn werennansapw pwukat?” (Sek. 6:4) Kitail pil men ese, pwehki kaudiahl wet kin pidada kitail.

Siohwa pahn ketin doadoahngkihte sapwellime tohnleng kan en pere oh kakehlaka sapwellime kan

7, 8. (a) Dahme nahna riau ko karasaraskihong? (b) Dahme kahrehda nahna ko wiawihkihda prons?

7 Nan Paipel, nahna kan kin kak karasaraskihong wehi kan de koperment kan. Nahna ko me Sekaraia kilangadao kin rasehng nahna riau ko me kitail wadek nan kokohp en Daniel. Ehu nahna ko kin karasaraskihong sapwellimen Siohwa kaunda nanleng oh sampah me poatopoat. Oh meteio kin karasaraskihong Wehin Mesaiao me Sises iei Nanmwarki. (Dan. 2:35, 45) Sangete pahr 1914, ni Sises eh ketin nanmwarkihla, nahna riau pwukat mieier oh ahneki pwukoa tohrohr ehu en kapwaiada kupwuren Koht ong sampah wet.

8 Dahme kahrehda nahna ko wiawihkihda prons? Prons iei soangen mete ehu me uhdahn pweilaud oh melengileng. Ni mehlel, Siohwa ketin mahsanihong mehn Israel ko ren doadoahngki prons ni arail kauwada impwal sarawio oh mwuhr tehnpas sarawio nan Serusalem. (Eks. 27:1-3; 1 Nan. 7:13-16) Nahna ko ar wiawihkihda prons kin kasalehda laud uwen mwahu en sapwellimen Siohwa kaunda nanleng oh sampah oh pil kaundahn Wehin Mesaiao, me pahn kahrehda aramas akan ar sohte pahn perki mehkot oh pahn ahneki kapai tohto.

9. Ihs me dake werennansapw ko, oh ia arail pwukoa?

9 Dahme werennansapw ko oh me dake ko karasaraskihong? Soundake werennansapw ko iei tohnleng kan, mwein pwihn en tohnleng kei. (Wadek Sekaraia 6:5-8.) Re ale pwukoa tohrohr kei oh “kohsang mwohn silangin Kaunen sampah pwon.” Tohnleng ko pekederla wasa kei pwe ren pere sapwellimen Koht aramas akan, ahpw mehlel irail kan me kohsang “Papilonia.” Siohwa ketin doadoahngki kaudiahl wet pwehn ketin padahkihong sapwellime aramas akan me re sohla pahn pwurehng wia lidun Papilon. Medewehla ia uwen met eh kamweitala sounkou ko en tehnpas sarawio ni mwehin Sekaraiao! Re ese me arail imwintihti ko sohte kak kauhiraildi.

10. Ia duwen kokohp en Sekaraia duwen werennansapw ko oh pil soundake ko ar kak sewese kitail rahnwet?

10 Rahnwet, Siohwa pil kin ketin doadoahngkihte sapwellime tohnleng kan en pere oh kakehlailih sapwellime aramas akan. (Mal. 3:6; Ipru 1:7, 14) Sang pahr 1919, ni sapwellimen Siohwa aramas ako ar, ni karasaras, saledeksang Papilon Lapalap, arail imwintihti kan kin uhdahn nantihong en kauhdi kekeirdahn kaudok mehlel. (Kaud. 18:4) Ahpw re sohte kak kauhdi. Pwehki tohnleng kan kin perepere sapwellimen Siohwa pwihn, kitail sohte anahne masak me sapwellime aramas akan pahn pwurehng mihla pahn manaman en pelien lamalam likamw kan. (Mel. 34:7) Ahpw kitail pahn pousehlahte nsenamwahu oh soupisengki atail kin kaudokiong Siohwa. Kokohp en Sekaraiao kin sewese kitail en wehwehki me nahna riau ko kin wia perepatail.

11. Dahme kahrehda kitail en dehr masak mahwen me kohkohdohng sapwellimen Koht aramas akan?

11 Ahnsou keren palien koperment kan nan ahn Sehdan sampah pahn miniminpene oh song en kasohrehla sapwellimen Koht aramas akan. (Esek. 38:2, 10-12; Dan. 11:40, 44, 45; Kaud. 19:19) Nan kokohp en Esekiel, kitail kilang karis wet ar kipehdi sampah rasehng depwek kan. Re dake oahs tangatang kohdo inenen kehlail pwehn mahweniong sapwellimen Koht aramas akan. (Esek. 38:15, 16) * Ia duwe, kitail anahne masak irail? Soh! Sapwellimen Siohwa karis me ieiang kitail. Erein kahn kamakam kohwahlapo, sapwellimen Siohwa tohnleng kan pahn pere sapwellime aramas akan oh pahn kasohrehla koaros me uhwong sapwellimen Siohwa kaunda. (2 Des. 1:7, 8) Ia uwen kaselel en rahno! Ahpw ihs me pahn kahluwa sapwellimen Siohwa karis en nanlengo?

SIOHWA KETIKIHDIONG NIHN EHU POHN MOANGEN SAPWELLIME NANMWARKI OH SAMWORO

12, 13. (a) Dahme Siohwa ketin mahsanihong Sekaraia en wia? (b) Ia duwen atail ese me ohl me mwarenki Pons Kapw iei Sises Krais?

12 Sekaraia kelehpw me kilang kaudiahl waluh ko. Ahpw mwurin mwo, e wia mehkot me ekei pahn kilang oh me pahn kangoange irail kan me onohne sapahl sapwellimen Koht tehnpas sarawio. (Wadek Sekaraia 6:9-12.) Ohl silimen, Eldai, Dopaisa, oh Sedaia leledo wasao sang Papilon. Siohwa mahsanihong Sekaraia en alehsang ohl silimen ko silper oh kohl pwehn wiahkihda “ehu nihn.” (Sek. 6:11) Ia duwe, nihn wet wiawihda ong Kepina Serupapel, me wia keinek en Suda oh pil kadaudok en Depit? Soh. Siohwa ketin mahsanihong Sekaraia en kihdiong nihno pohn moangen Samworo Lapalapo, Sesua. Ele koaros me kilikilang met uhdahn pwuriamweikihla.

13 Ia duwe, Samworo Lapalap Sesua wiahla nanmwarki ni eh alehdi nihno? Soh. Sesua kaidehn kadaudok en Depit, eri e sohte warohng wiahla nanmwarki. Eh alehdi nihno wia kilel ehu ong dahme pahn wiawi ahnsou kohkohdo ong nanmwarki oh samworo poatopoat me mwarenki Pons Kapw. Paipel kawehwehda me Pons Kapwo iei Sises Krais.​—Ais. 11:1; Mad. 2:23. *

14. Nin duwen Nanmwarki oh Samworo Lapalap, soangen doadoahk dah me Sises kin ketin wia?

14 Sises ketin wia Nanmwarki oh Samworo Lapalap. E ketin kahluwa sapwellimen Siohwa karis en tohnleng kan oh ketin doadoahk laud pwehn pere sapwellimen Koht aramas akan nan sampah lemei wet. (Ser. 23:5, 6) Ahnsou keren, Krais pahn ketin kalowehdi wehi kan ni eh pahn ketin utungada sapwellimen Koht kaunda oh pere sapwellimen Siohwa aramas akan. (Kaud. 17:12-14; 19:11, 14, 15) Ahpw mwohn rahno, mie doadoahk laud ehu me Sises, de Pons Kapw, anahne wia.

E PAHN KAUWADA TEHNPAS SARAWIO

15, 16. (a) Ia duwen mwomwohdiso en sapwellimen Koht aramas akan eh onohnda sapahl oh kamwakelda rahnwet, oh ihs me wia doadoahk wet? (b) Ia pahn mwomwen sampah ni imwilahn Kaundahn Krais Pahr Kido?

15 Patehng pwukoahn Nanmwarki oh Samworo Lapalap, Sises pil pahn ketin pwukoahki “kauwada Tehnpas Sarawio.” (Wadek Sekeraia 6:13.) Nan pahr 1919, e ketin wia doadoahk en kokou wet ni eh ketin kasaledekihala sapwellimen Koht aramas akan sang kaudok likamw, Papilon Lapalap. Sises ketin onehda sapahl mwomwohdiso oh kesepwilda “ladu lelepek oh loalokongo.” Pwihnen brother keidi pwukat iei me kin kaweid doadoahk kesempwalo me wiewiawi nan tehnpas sarawi en Koht, de sapwellimen Koht koasoandi ong kaudok min nin sampah. (Mad. 24:45NW) Sises pil kin ketin kamwakamwakele sapwellimen Koht aramas akan, sewesewese irail en kaudokiong Koht ni ahl mwakelekel.​—Mal. 3:1-3.

16 Sises oh ienge nanmwarki oh samworo 144,000 ko pahn kaunda erein sounpar kid. Erein ahnsowo, re pahn sewese aramas lelepek kan en unsekla. Ni ahnsou me nanmwarki oh samworo pwukat kanekehla doadoahk wet, ihte me pahn luwehdi nin sampah iei sapwellimen Siohwa tohnkaudok mehlel kan. Iei ahnsowo me kaudok mehlel pahn kasapahldo ni unsek!

IANG DOADOAHK EN KOKOU

17. Dahme Siohwa pil ketin kamehlelehiong mehn Suhs ko, oh ia duwen arail mwekidki dahme e mahsanih?

17 Ia duwen mehn Suhs ko mahso ar mwekidki dahme Sekaraia ndao? Siohwa ketin inoukihda en ketin sewese oh pere irail pwe irail en kak kanekehla tehnpas sarawio. Inou wet kihong irail koapworopwor. Ahpw mwein re kin medewe ia duwen aramas malaulau keite ar pahn wia doadoahk laud wet. Sekaraia eri ndaiong irail mehkot me kahrehda irail en sohla masepwehk oh peikasal. Duwehte Eldai, Dopaisa, oh Sedaia me kohdohng sewese irail, Siohwa ketin mahsanih me me tohto teikan pil pahn “kohdo oh sewese onohnsapahl en Tehnpas Sarawien KAUN-O.” (Wadek Sekaraia 6:15.) Mehn Suhs ko kamehlele me Siohwa ketin sewesewese arail doadoahko. Ni eimah re pwuralahng doadoahk en onohnsapahlda tehnpas sarawio, mendahki nanmwarki en Persia eh keinapwidi doadoahko. Eh keinapwihdi doadoahko rasehng nahna laud ehu mwohrail, ahpw ahnsou kis mwuhr Siohwa ketikihsang uhwongo. Kedekedeo, kokoudahn tehnpas sarawio imwisekla nan pahr 515 mwohn Krais. (Esra 6:22; Sek. 4:6, 7) Ahpw sapwellimen Siohwa mahsen pwukat pil kawehwehda soahng ehu me laudsang met me wiewiawi rahnwet.

Siohwa sohte pahn ketin meliehla limpoak me kitail kasalehda ong ih! (Menlau kilang parakrap 18, 19)

18. Ia duwen Sekaraia 6:15 eh pweida rahnwet?

18 Rahnwet, aramas rar rar kei kin kaudokiong Siohwa. Re kin perenki patohwanohng ih “dipwisou kesempwal kan,” duwehte arail ahnsou, kehl, oh kepwe kan. Ni ahl wet, re kin utungada sapwellimen Siohwa koasoandi ong kaudok min. (Lep. Pad. 3:9NW) Kitail kak kamehlele me Siohwa kin ketin kesempwalki atail utuht ni loalopwoat. Tamataman me Eldai, Dopaisa, oh Sedaia wahdo silper oh kohl me Sekaraia wiakihda nihn ehu. Nihno wia “mehn ketemen ehu” duwen sawas me re kihda ong kaudok mehlel. (Sek. 6:14) Siohwa pil sohte pahn ketin meliehla atail doadoahk oh limpoak me kitail kasalehda ong ih.​—Ipru 6:10.

19. Ia duwen atail en mwekidki kaudiahl kan en Sekaraia?

19 Ni imwin rahn pwukat, sapwellimen Siohwa aramas akan kak wiahda doadoahk laud wet. Met kak wiawi pwehki kapai sang rehn Siohwa oh pil kaweid sang Krais. Kitail kin perenki atail wia kisehn pwihn ehu me sohte kin wekwekseli, sohte keper, oh me kin poatopoat. Oh kitail ese me kupwuren Siohwa ong kaudok min pahn pweida. Eri ken kalahnganki dewomw nanpwungen sapwellimen Siohwa aramas akan oh ‘peikiong ni unsek koasoandien KAUN-O, omw Koht.’ Eri ke pahn kak ale perepomw sang rehn atail Nanmwarki oh Samworo Lapalap oh pil tohnleng kan. Wia omw kak koaros pwehn utungada kaudok mehlel. Siohwa pahn ketin pereiukasang keper kan erein kaimwiseklahn koasoandi wet​—oh pil kohkohlahte!

^ par. 11 Pwehn kalaudehla omw wehwehki duwen met, menlau kilang “Peidek kan Sang Sounwadawad kan” nan Kahn Iroir en May 1, 2015, pali 30.

^ par. 13 Lepin lokaia wet “mehn Nasaret” kohsang lokaiahn Ipru me wehwehki “pons kapw.”