Julani

Lutani pa vo ve mukati

Magareta Ndipuso Chisoti cha Ufumu Vikuvikiliyeni

Magareta Ndipuso Chisoti cha Ufumu Vikuvikiliyeni

“Vichitikengi asani muvwiyengi mazu ngaku Yehova Chiuta winu.”—ZEK. 6:15.

SUMU: 17, 136

1, 2. Kumbi vinthu venga wuli ndi Ayuda ku Yerusalemu chiwona cha nambala 7 cho Zekariya wanguwona chati chamala?

ZEKARIYA wenga ndi vinandi vakuti waŵanaŵani chiwona cha nambala 7 chati chamala. Yehova wangukamba kuti ŵanthu wo achita vinthu mwambula kugomezgeka, wazakuŵayeruzga chifukwa cha uheni wawu. Layizgu ili lingumuchiska ukongwa Zekariya. Kweni pa nyengu iyi pengavi cho chingusintha. Ŵanthu ŵenga ŵeche kuchita vinthu mwauryarya ndi vinthu vinyaki viheni. Nyumba yakusopiyamu yaku Yehova ku Yerusalemu, yenga yechekutali kuti amali kuzenga. Ntchifukwa wuli Ayuda anguleka mwaliŵi kugwira ntchitu yo Yehova wanguŵatuma? Kumbi anguwere ku Yerusalemu kuti akapenji vinthu vakuliŵavu?

2 Zekariya waziŵanga kuti Ayuda wo anguwere ku Yerusalemu ŵenga ndi chivwanu. Yiwu “anguchiskika ndi mzimu waku Chiuta wauneneska” kusiya nyumba zawu ndi mabizinesi ngawu vo awonanga kuti vaŵavikiliyanga. (Ezra 1:2, 3, 5) Angutuwamu mucharu cho anguchiziŵiliya, ndi kuluta kucharu cho anandi ŵenga ŵechendachiwonepu. Asani kuzenga nyumba yakusopiyamu kwenga kwambula kukhumbika, atingi ayendengi cha ulendu wakusuzga viyo. Ulendu uwu wenga wa makilomita pafupifupi 1,600 ndipu ayendanga mumapiri kweniso nthowa yaki yenga ya vibokuboku.

3, 4. Kumbi Ayuda wo anguwere ku Yerusalemu angukumana ndi masuzgu wuli?

3 Kumbi ulendu uwu wenga wuli? Ayuda angwenda kwa nyengu yitali ndipu mwambula kukayika po ayendanga, aŵanaŵaniyanga za ko amuja. Yiwu anguvwa kuti Yerusalemu wenga wakutowa pakwamba. Ayuda akukota aziŵanga kuti nyumba yakusopiyamu yenga yakutowa. (Ezra 3:12) Asani mwengapu pa ulendu uwu, kumbi mwatingi muvwengi wuli kuwona msumba wa Yerusalemu kakwamba? Kumbi mwatingi muguŵengi kuwona kuti nyumba zo zikugumuka mwame dondu linandi? Kumbi mwatingi muyeruzgiyengi mipanda yikuluyikulu yakukho ya Babiloni ndi mipanda yakugumuka ya Yerusalemu yo yengavi mageti ndipuso vigongwi vo amangapu alonda? Chinanga kuti venga viyo, Ayuda anguwere vuli cha. Yiwu anguwona mo Yehova wanguŵawovye pa ulendu wawu utali wakuluta ku Yerusalemu. Ŵati afika, angwamba kuzenga dankha guŵa la sembi pamalu ngo kali penga nyumba yakusopiyamu ndipu pavuli paki aperekanga sembi kwaku Yehova zuŵa lelosi. (Ezra 3:1, 2) Chifukwa chakuti pakwamba ŵenga akukondwa, vawonekanga nge kuti pengavi cho chatingi chiŵaguŵisengi.

4 Kusazgiyapu pa ntchitu yakuzenga nyumba yakusopiyamu, Ayisraele akhumbikanga kuzenga matawuni ngawu. Yiwu akhumbikanga so kuzenga nyumba, kulima minda ndipuso kurya vo angulima. (Ezra 2:70) Vawonekanga kuti ŵenga ndi ntchitu yikulu. Pavuli paki, arwani ŵawu anguza mwaliŵi ndipu angwamba kuŵasuzga. Pakwamba anguchita mantha cha kweni pavuli paki angwamba kuwere vuli kamana ndi kamana. Arwani yaŵa, anguŵasuzga kwa vyaka 15. (Ezra 4:1-4) Mu 522 B.C.E. Ayisraele anguguŵa ukongwa chifukwa fumu ya ku Perese yinguŵakaniza kuti angazenganga so nyumba zinyaki cha mu Yerusalemu. Vawonekanga nge kuti Yerusalemu wazengekengi so cha.—Ezra 4:21-24.

5. Kumbi Yehova wanguchitanji Ayuda ŵati aleka kugwira ntchitu yaki?

5 Yehova waziŵanga vo ŵanthu ŵaki akhumbikanga. Iyu wanguwonesa Zekariya chiwona chakumaliya kuti wasimikiziyi Ayuda kuti waŵayanjanga, wawonganga vo anguchita ndipuso waŵavikiliyengi asani ayambengi so kugwira ntchitu Yaki. Pa nkhani yakuzenga so nyumba yakusopiyamu, Yehova wangulayizga kuti: “Vichitikengi asani muvwiyengi mazu ngaku Yehova Chiuta winu.”—Zek. 6:15.

GULU LA NKHONDU LA ANGELU

6. (a) Kumbi chiwona chaku Zekariya cha nambala 8 chingwamba wuli? (Wonani chithuzi cho che papeji 26.) (b) Ntchifukwa wuli mahachi yanga ngenga nga mitundu yakupambana?

6 Chiwona cha nambala 8 cho Zekariya wanguwona, panyaki chingatiwovya ukongwa kuja ndi chivwanu chakukho. (Ŵerengani Zekariya 6:1-3.) Wonani vo Zekariya wanguwona. Iyu wanguwona kuti “pakati pa mapiri ngaŵi . . . nga mkuŵa” pangutuwa magaleta nganayi ngo ngawonekanga nge kuti ngakanga kunkhondu. Mahachi ngo ngaguzanga magaleta yanga, ngenga ngakupambana mitundu. Ivi vatingi viwovyengi kupambanisa wo angukweramu. Zekariya wangufumba kuti: “Kumbi ivi ndi vinthu wuli?” (Zek. 6:4) Nasi tikhumbika kuviziŵa chifukwa vititikwaska.

Yehova weche kugwirisiya ntchitu angelu kuti wavikiliyi ndi kuchiska ŵanthu ŵaki

7, 8. (a) Kumbi mapiri ngaŵi ngamiyanji? (b) Ntchifukwa wuli mapiri yanga nga mkuŵa?

7 M’Bayibolu, nyengu zinyaki mapiri ngamiya maufumu pamwenga maboma. Mapiri ngo ngakambika muchiwona chaku Zekariya ngayanana ndi mapiri ngaŵi ngo ngakonkhoskeka mu uchimi waku Danyele. Phiri limoza limiya ulamuliru waku Yehova wa pacharu chosi ndipuso wambula kumala. Phiri linyaki, limiya Ufumu wo Yehova wakupasa Yesu kuti walamuliyi. (Dan. 2:35, 45) Kutuliya po Yesu wangwambiya kulamuliya mu 1914, maufumu ngosi ngaŵi yanga ngagwiriya limoza ntchitu yikulu ukongwa yakufiska khumbu laku Chiuta pacharu chapasi.

8 Ntchifukwa wuli mapiri ngenanga nga mkuŵa? Nge golidi, mkuŵa nawu ngwakuzirwa ukongwa. Yehova wangukamba kuti pakupanga vinthu va muchihema azigwirisiyi ntchitu mkuŵa ndipu pavuli paki angugwirisiya so ntchitu mkuŵa pakupanga vinthu va munyumba yakusopiyamu. (Chit. 27:1-3; 1 Ŵakar. 7:13-16) Mwaviyo, mapiri ngaŵi nga mkuŵa ngakuyeruzgiya, ngatitikumbusa kuzirwa kwa ufumu waku Yehova yo ndi fumu ya chilengedu chosi ndipuso waku Yesu. Maufumu ngaŵi yanga ngazisengi chimangu ndi vitumbiku ku ŵanthu wosi.

9. Kumbi mbayani wo akwera mumagaleta, nanga ndi ntchitu wuli yo apaskika?

9 Sonu tiyeni tikambisani za magareta. Kumbi magareta ndi wo akweramu amiyanji? Magareta ndi wo akweramu amiya angelu ndipu panyaki amiya magulu nga angelu. (Ŵerengani Zekariya 6:5-8.) Yiwu atuwa “pamasu pa Ambuya a pacharu chosi” ndipu aluta kuchigwira ntchitu yakukhumbika ukongwa. Kumbi ndi ntchitu wuli yo apaskika? Angelu yaŵa ndi magaleta ngawu atumika kuchigwira ntchitu mumadera ngakupambanapambana. Yiwu avikiliya ŵanthu aku Yehova, ukongwa wo ŵe “kucharu cha kunkhondi” cho ndi Babiloni. Yehova wawonesesengi kuti Ababiloni aleki kuŵako so ukapolu. Ivi vitenere kuti vinguchiska ŵanthu a munyengu yaku Zekariya wo azenganga nyumba yakusopiyamu. Yiwu akhumbikanga kufipa mtima cha kuti arwani ŵawu aŵalekesengi ntchitu yawu.

10. Kumbi ŵanthu aku Chiuta mazuŵa nganu, angachiskika wuli ndi chiwona chaku Zekariya cha magareta ndi wo angukweramu?

10 Nge mo venge munyengu yaku Zekariya, Yehova yo ndi mulongozgi wa angelu wagwirisiya ntchitu angelu ŵaki kuvikiliya ŵanthu ŵaki ndi kuŵachiska. (Mal. 3:6; Ŵah. 1:7, 14) Kutuliya mu 1919, Akhristu akusankhika ŵati afwatuka ku ukapolu wa ku Babiloni wakuyeruzgiya, arwani ŵawu anguŵasuska ukongwa kweni kusopa kwa uneneska kwaluta mbwenu panthazi. (Chiv. 18:4) Chifukwa chakuti angelu atitivikiliya, tikhumbika cha kuchita mantha kuti panyaki ŵanthu aku Yehova ajengi so akapolu achisopa. (Sumu 34:7) Te ndi chigomezgu kuti ateŵeti wosi aku Chiuta, alutirizgengi kuluta panthazi pakuteŵete Yehova. Mwakukoliyana ndi vo Zekariya wanguwona, tikayika cha kuti te akuvikilirika ndi mapiri ngaŵi.

11. Ntchifukwa wuli ŵanthu aku Chiuta azamukhumbika cha kuchita mantha asani aziŵayukiya?

11 Pambula kuswera, magulu nga ndali ngakoliyanengi kuti nganangi ŵanthu aku Chiuta. (Ezek. 38:2, 10-12; Dan. 11:40, 44, 45; Chiv. 19:19) Uchimi waku Ezekiele ukonkhoska magulu ngenanga kuti ngazamubenekere charu nge mitambu. Yingu ngazengi mwaukali ndipu ngakwerengi pa mahachi kumikana nasi. (Ezek. 38:15, 16) * Kumbi tikhumbika kopa? Awa! Isi te ndi gulu la angelu lo lazakutiwovya. Pa nyengu ya chisuzgu chikulu, angelu azamukuza kuzivikiliya ŵanthu aku Yehova ndi kubaya wo asuska ulamuliru waki. (2 Ŵat. 1:7, 8) Ili lazamukuŵa zuŵa lapade ukongwa! Kumbi ndiyani yo walongozga gulu la angelu aku Yehova kuchanya?

YEHOVA WAVWALIKA CHISOTI WASEMBI KUTI WAJE FUMU

12, 13. (a) Kumbi Zekariya angumukambiya kuti wachitenji? (b) Kumbi tiziŵa wuli kuti yo wakambika kuti Chitivwa ndi Yesu Khristu?

12 Zekariya ndiyu pe yo wanguwona viwona 8 venivi. Pavuli paki, wanguchita vinthu vo vatingi vizichitikengi kunthazi. Ivi vinguchiska wo azenganga so nyumba yakusopiyamu yaku Chiuta. (Ŵerengani Zekariya 6:9-12.) Zekariya angumukambiya kuti wato siliva ndi golidi kwaku Heledai, Tobiya ndi Yedaya wo anguza kutuliya ku Babiloni kuti wapangiyi “chisoti cha ufumu.” (Zek. 6:11) Kumbi iyu angumukambiya kuti wavwaliki chisoti Zerubabele, Kazembi yo wenga wa fuku la Yuda kweniso mphapu yaku Davidi? Awa. Ŵanthu atenere kuti anguzizwa ŵati awona kuti wavwalika chisoti Yoswa, yo wenga Wasembi Mura.

13 Kumbi Wasembi Mura Yoswa, watingi waŵengi fumu chifukwa chakuti angumuvwalika chisoti cha ufumu? Awa. Yoswa wenga wakwenere cha kuja fumu chifukwa wenga wa mu banja laku Davidi cha lo lenga la chifumu. Kumuvwalika chisoti cha ufumu, wenga uchimi wo wamiyanga fumu yamuyaya yo yatingi yiziŵengepu kunthazi ndipu yatingi yizijengi so wasembi. Wasembi mura yo wavwalikikengi ufumu wadanika kuti Chitivwa. Malemba ngalongo mwakuvwika umampha kuti Chitivwa ichi, ndi Yesu Khristu.—Yes. 11:1.

14. Kumbi ndi ntchitu wuli yo Yesu nge Fumu ndipuso wasembi we nayu?

14 Yesu yo ndi Fumu kweniso Wasembi Mura ndiyu walongozga gulu la angelu aku Yehova. Chifukwa cha venivi, iyu wagwira ntchitu mwaphamphu kuti ŵanthu aku Chiuta ajengi mwakuvikilirika chinanga kuti ŵe mucharu cho muchitika vinthu viheni. (Yer. 23:5, 6) Pambula kuswera yapa, Khristu walongozgengi pa nkhondu yakuthereska mitundu kuti wawovyi ulamuliru waku Chiuta ndipuso ŵanthu aku Yehova. (Chiv. 17:12-14; 19:11, 14, 15) Chinanga kuti ve viyo, Chitivwa chenichi yo ndi Yesu we ndi ntchitu yikulu yakuti wagwiri wechendapereki cheruzgu.

WAZAMUZENGA NYUMBA YAKUSOPIYAMU

15, 16. (a) Kumbi ntchitu yakuweziyapu mpingu wachikhristu ndipuso yakuyenga yifiskika wuli, nanga ndiyani yo wagwira ntchitu yeniyi? (b) Kumbi ndi vinthu wuli vo vazamuchitika kukumaliya kwa Ulamuliru Waku Yesu wa Vyaka 1000?

15 Kusazgiyapu pa ntchitu yo Yesu wangupaskika nge Fumu ndipuso Wasembi Mura, wangupaskika so ntchitu ya “kuzenga nyumba yakusopiyamu yaku Yehova.” (Ŵerengani Zekariya 6:13.) Mu 1919, Yesu wangugwira ntchitu yakuzenga yo yisazgapu kufwatuwa ŵanthu ku Babiloni Mukuru ndi kuweziyapu so mpingu wachikhristu. Iyu wangusankha so “kapolu wakugomezgeka ndi wazeru” kuti walongozgengi pa kusopa kwauneneska panu pasi. (Mat. 24:45) Yesu wagwira so ntchitu yakuyenga ŵanthu aku Chiuta ndi kuŵawovya kuti kusopa kwawu kukondwesengi Yehova.—Mal. 3:1-3.

16 Mu Ulamuliru wa Vyaka 1000, Yesu ndi a 144,000 wo azamuja mafumu kweniso asembi, azamuwovya ŵanthu akugomezgeka kuti azije akufikapu. Asani ivi vazichitika, Akhristu auneneska pe ndiwu azamuja pacharu chapasi cho mwazamuŵavi vinthu viheni. Pakumaliya, kusopa kwa uneneska kwazamuweriyapu!

KOVYA PA NTCHITU YAKUZENGA

17. Kumbi ndi mazu ngakuchiska nanga ngo Yehova wangukambiya Ayuda, nanga uthenga uwu utitichiska wuli?

17 Kumbi uthenga waku Zekariya unguŵawovya wuli Ayuda a munyengu yaki? Yehova wangulayizga kuti alutirizgengi kugwira ntchitu yawu ndipu waŵavikiliyengi. Vo iyu wangukamba kuti nyumba yakusopiyamu yizengekengi, vitenere kuti vinguŵachiska ukongwa. Kumbi ŵanthu amanavi yaŵa atingi afiskengi wuli kugwira ntchitu yikulu yeniyi? Vo Zekariya wangukamba pavuli paki, vinguŵachiska kuti aleki kukayika kweniso kuchita mantha. Yiwu anguchiskika so ndi ŵanthu akugomezgeka nge Heledai, Tobiya ndi Yedaya. Chiuta wangukamba so za ŵanthu anyaki ‘wo atingi azengi kuzigwiraku ntchitu yakuzenga nyumba yaku Yehova.’ (Ŵerengani Zekariya 6:15.) Ayuda ŵenga ndi chigomezgu kuti Chiuta waŵawovyengi ndipu anguswera cha kwamba so kuchigwira ntchitu chinanga kuti anguŵakaniza. Pati pajumpha nyengu yimanavi, Yehova wanguchitisa kuti fumu ya Perese yiŵazomerezgi kuti ayambi so kuzenga nyumba yakusopiyamu. Ntchitu iyi yingumala mu 515 B.C.E. (Ezra 6:22; Zek. 4:6, 7) Mazu ngaku Yehova ngakonkhoska so vinthu vikuluvikulu vo vichitika mazuŵa nganu.

Yehova waluwengi cha chanju cho titimulongo (Wonani ndimi 18, 19)

18. Kumbi lemba la Zekariya 6:15, lifiskika wuli mazuŵa nganu?

18 Mazuŵa nganu, ŵanthu mamiliyoni atuza mugulu laku Yehova ndipu apereka ndi mtima wosi “vinthu vakuzirwa” vo visazgapu nyengu, nthazi ndipuso vinthu vo ŵe navu kuti awovyi pa kusopa kwa uneneska. (Nthanthi 3:9) Kumbi tiziŵa wuli kuti Yehova wakondwa ndi kugomezgeka kwidu? Kumbukani kuti Heledai, Tobiya ndi Yedaya anguza ndi vinthu vo Zekariya wangupangiya chisoti. Chisoti ichi chinguzija “chikumbusu” cha vinthu vawu vo angupereka kuti viwovyi pa kusopa kwa uneneska. (Zek. 6:14) Mwakuyanana ŵaka, Yehova wazamuluwa cha ntchitu yo tigwira ndipuso chanju cho titimulongo. (Ŵah. 6:10) Vinthu ivi Yehova wazakuviluwa cha.

19. Kumbi vo Zekariya wanguwona vititikwaska wuli mazuŵa nganu?

19 Ntchitu yosi yo yigwirika mazuŵa nganu ngakumaliya pakovya kusopa kwa uneneska, mbukaboni wambula kususkika kuti Yehova watititumbika ndipuso Khristu ndiyu watitilongozga. Te mu gulu lakugomezgeka, lakuvikilirika ndipuso lambula kumala. Khumbu laku Yehova lakukwaskana ndi kusopa kwambula kufipisika ‘lazamuchitika.’ Mwaviyo, mungaviwonanga mwakupepuka cha vo muchita mugulu laku Yehova ndipu “muvwiyengi mazu ngaku Yehova Chiuta winu.” Asani muchitengi viyo, Yesu yo ndi Fumu yidu ndipuso Wasembi Mura limoza ndi wo akwera mumagaleta, alutirizgengi kukuvikiliyani. Yesesani kugwira ntchitu mwaphamphu pakovya kusopa kwa uneneska. Po muchita venivi, jani ndi chigomezgu kuti Yehova yo ndi mulongozgi wa angelu wakuvikiliyeningi po kwaja kanyengu kamanavi kuti charu ichi chimali ndipu wazakukuvikiliyani kwamuyaya!