Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

Akgtati putlaw chu akgtum corona nema kinkakuentajtlawayan

Akgtati putlaw chu akgtum corona nema kinkakuentajtlawayan

«Chu chuna nala... komo wixin xlikana nakgaxpatatit xtachuwin Jehová miDioskan» (ZAC. 6:15).

TAKILHTLIN: 17, 16

1, 2. Akxni Zacarías akxilhkgolh xlipulaktujun tuku maʼakxilhnika, ¿la xtatakgskgo judíos tiku xwilakgo kJerusalén?

AKXNI palakachuwina Zacarías akxilhkgolh xlipulaktujun tuku maʼakxilhnika, lhuwa tuku xlilakapastakat xwanit. Xlakata Jehová xmalaknunit pi xʼama kamalakgaxokge tiku ni xpaxkikgo tuku xaʼakgstitum max lu makgpuwantinilh. Pero nitu xtalakgpalinit. Lhuwa tiku chuntiya xtlawamakgo tuku nitlan chu ni xpaxkikgo tuku xaʼakgstitum. Nachuna, judíos nina xtlawakgo xtemplo Jehová. ¿Tuku xlakata lakapala makgxtakgkgolh taskujut nema Dios xkamaxkinit? ¿Taspitkgolh kxkachikinkan kaj xlakata tlakg tlan natawilakgo?

2 Zacarías xkatsi pi judíos tiku xtaspitkgonit kJerusalén xkgalhinikgo takanajla Jehová. Biblia lichuwinan pi «Dios xaxlikana kamaxkipa» xʼespíritu umakgolh judíos xlakata namakgxtakgkgo tuku xlipawankgo la xchikkan chu xnegocioskan (Esd. 1:2, 3, 5). Xmakgxtakgkgonit tiyat nema liwana xlakgapaskgo xlakata naʼankgo anta niku niti xlakgapasnan. Xlakata lu xlakaskinka xʼakxilhkgo nakaxtlawaparakgo xtemplo Dios, liwana xlakpuwankgonit nataspitkgo maski lu katuwa xwanit ktiji chu xʼamakgolh tlawankgo liwaka 1,600 kilómetros (1,000 millas).

3, 4. ¿Tuku tuwa titaxtukgolh judíos tiku taspitkgolh Jerusalén?

3 Akxni xtlawamakgolh, judíos max xlilakpuwankgo la xʼama wan Jerusalén, niku xʼamakgolh tawilakgo. Xkgaxmatkgonit pi uma kachikin lu stlan xwanit. Chu tiku xlinkgoya kata xʼakxilhkgonit la xlilanka xwanit templo (Esd. 3:12). Komo na anta xtawilaw, ¿la xmakgkatsiw akxni xlipulana xʼakxilhwi Jerusalén? ¿Nitlan xlimakgkatsiw akxni xʼakxilhwi la xlaklanit uma kachikin chu xlitsama lhuwa palhma? ¿Xtamalakxtumiw xpatsaps Babilonia chu xpatsaps Jerusalén nema putum xmalakgsputukanit chu xkgalhikgo laklanka lhuku wata ni malakcha chu torres? Pero judíos ni taxlajwanikgolh, xlakata xʼakxilhkgonit la kakuentajtlawalh Jehová chu kamakgtayalh akxni xtaspitmakgolh kJerusalén. Tuku pulana tlawakgolh akxni chankgolh wa akgtum pumakamastan niku xwi templo. Anta chali chali tsukukgolh tlawanikgo tamakamastan Jehová (Esd. 3:1, 2). Lu xpaxuwamakgolh chu xtasiya pi nitu xʼama kamaxlajwani.

4 Israelitas ni kaj watiya xʼamakgolh kaxtlawakgo templo, nachuna xlikaxtlawatkan xwanit xkachikinkan. Xkaxtlawakgolh xchikkan xchananankgolh xlakata tlan xkamaxkilh xfamilia tuku nawakgo (Esd. 2:70). Lhuwa tuku xlitlawatkan xwanit. Pero, kaj ni makgas xtalamakgasitsinkan xmalakgachokgoputunkgo taskujut. Xapulana, israelitas chuntiya kskujmakgolh. Pero liwaka akgkukitsis kata lata xkataratlawamaka chu israelitas tsinu tsinu taxlajwanikgolh (Esd. 4:1-4). Lu nitlan, pero kkata 522 akxni nina xmin Jesús, mapakgsina xalak Persia limapakgsinalh pi xmachokgoka putum taskujut kJerusalén. Xtasiya pi nikxni xʼamaka kaxtlawakan Jerusalén (Esd. 4:21-24).

5. ¿Tuku tlawalh Jehová xlakata nakamakgpuwantini xkachikin?

5 Jehová xkatsi tuku xmaklakaskinkgo judíos. Wa xlakata wi tuku xaʼawatiya maʼakxilhnilh Zacarías, xlakata nakalimasiyani pi xlikana xkapaxki chu xkapaxtikatsini putum tuku xtlawakgonit. Nachuna xlakaskin pi nakatsikgo pi xʼama kakuentajtlawa komo xtlawaparakgolh taskujut nema xkamaxkikanit. Xlakata Zacarías, Jehová kamalaknunilh xlakata xkaxtlawakgolh templo: «Chu chuna nala... komo wixin xlikana nakgaxpatatit xtachuwin Jehová miDioskan» (Zac. 6:15).

XTAMAKGTAYKAN ÁNGELES

6. 1) ¿La litsuku xlipulaktsayan tuku maʼakxilhnika Zacarías? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo). 2) ¿Tuku xlakata kawayu tanu tanu xcolorkan?

6 Xaʼawatiya xlipulaktsayan tuku maʼakxilhnika Zacarías max wa nema tlakg matliwakglha kintakanajlakan (kalikgalhtawakga Zacarías 6:1-3). Kalilakpuwaw tuku akxilhli palakachuwina: akgtati putlaw nema xkaxwilikanit xlakata nalinkan kʼguerra lakapala taxtukgoyacha kxlakgʼitat akgtiy sipi xla cobre. Kawayu tanu tanu xcolorkan nema limakgolh putlaw, uma tlawa pi natakatsi niku wi akgatunu putlaw. Zacarías kgalhskininan: «¿Tuku uma kimalana?» (Zac. 6:4). Komo uma tuku maʼakxilhnika na wi tuku kinkamasiyaniyan, na kinkakgalhskinkanan tuku kilhchanima.

Jehová chuntiya kamaklakaskima la uku xʼángeles xlakata nakakuentajtlawa chu namatliwakglha xkachikin

7, 8. 1) ¿Tuku kilhchanima uma akgtiy sipi? 2) ¿Tuku xlakata litatlawanit cobre uma sipi?

7 Anta kBiblia tachuwin sipi max kilhchanima tamapakgsin o mapakgsinanin. Tuku maʼakxilhnika Zacarías xtachuna akgtiy sipi nema na maʼakxilhnika palakachuwina Daniel. Pulaktum kilhchanima xtamapakgsin Jehová nema putum kilhtamaku natawila. Chu atanu kilhchanima xTamapakgsin Mesías nema makamaxkikan Jesús (Dan. 2:35, 45). Lata kata 1914 akxni Jesús mapakgsina tlawaka, uma akgtiy sipi akxtum wilakgolh chu wi tuku lu xlakaskinka makgantaxti xlakata natlawa xtalakaskin Dios Katiyatni.

8 ¿Tuku xlakata litatlawanit cobre? Chuna la oro, cobre lu xlakaskinka liʼakxilhkan. Jehová limapakgsinalh pi xlimaklakaskinka uma lu stlan likan akxni xtlawaka tabernáculo chu templo xla Jerusalén (Éx. 27:1-3; 1 Rey. 7:13-16). Wa xlakata uma akgtiy sipi nema wi tuku kilhchanima chu litatlawanit cobre, limasiya pi ni anan tuku tatalakxtumi xTamapakgsin Jehová chu xTamapakgsin Mesías uma natlawa pi latamanin tlan natawilakgo chu nalipaxuwakgo lhuwa tasikulunalin.

9. ¿Tiku matlawanimakgolh putlaw chu tuku kalakgayawakanit?

9 ¿Tuku kilhchanima putlaw chu tiku matlawanimakgolh? Tiku matlawanimakgolh wa ángeles, max pulakatunu la tapitsikgonit (kalikgalhtawakga Zacarías 6:5-8). Taxtukgo «kxlakatin malana xliputum Katiyatni» chu kalakgayawakanit lu xlakaskinka taskujut. ¿Tuku uma? Kamalakgachakan niku talakaskin nakakuentajtlawakan xkachikin Jehová xlakata nitu nakatlawani Babilonia, «tiyat xalak norte». Jehová lu kuenta nakatlawa xlakskujnin xlakata ni nakachilimparakan kBabilonia. Xlikana pi uma lu tlan kamamakgkatsinilh tiku xtlawamakgolh templo xkilhtamaku Zacarías. Liwana xkatsikgo pi tiku ni xkaʼakxilhputunkgo ni xʼama kamalakgachokgokgo.

10. ¿Tuku liwana katsiyaw xlakata tuku lichuwinalh Zacarías xlakata putlaw chu tiku matlawanimakgolh?

10 Chuna la kxkilhtamaku Zacarías, Jehová tiku pulalin soldados la uku nachuna kamaklakaskima xʼángeles xlakata nakamatliwakglha chu nakakuentajtlawa xkachikin (Mal. 3:6; Heb. 1:7, 14). Lata kata 1919 Israel nialh wa kaʼakgchipanit Xalanka Babilonia, xaxlikana takanajla chuntiya stakma maski lu kaputsastalanimakgolh tiku ni kaʼakxilhputunkgo (Rev. 18:4). Xlakata kinkakuentajtlawamakgon ángeles, xkachikin Dios ni anan tuku nalipekuanaw xlakata nakinkaʼakgchipaparayan ni xaxlikana takanajla (Sal. 34:7). Wata liwana katsiyaw pi xlakskujnin Jehová xliputum katiyatni chuntiya xatapaxuwan naskujnaniyaw kiDioskan. Akxni lilakpuwanaw uma tuku lichuwinan Zacarías, tlan makgkatsiyaw xlakata kinkakuentajtlawamakgon uma akgtiy sipi.

11. ¿Tuku xlakata ni kilipekuanatkan akxni natalatlawakan xkachikin Jehová?

11 Nialh makgas tiku mapakgsinamakgolh kxkakilhtamaku Satanás akxtum nalakgo xlakata namasputuputunkgo xkachikin Dios (Ezeq. 38:2, 10-12; Dan. 11:40, 44, 45; Rev. 19:19). Tuku lichuwinalh Ezequiel wan pi naʼakgchipakgo Katiyatni chuna la puklhni. Nachuna wan pi kgewilakgolh kawayu chu lu nakatalatlawakgo xkachikin Dios (Ezeq. 38:15, 16). * ¿Na pekuanaw? Ni kilipekuanatkan. Ksoldados Jehová nakinkakuentajtlawakgoyan. Akxni nachin lanka takatsanajwat, ángeles nakakuentajtlawakgo xlakskujnin Dios, tiku nakamasputukgo tiku lakatayakgo xtamapakgsin Jehová (2 Tes. 1:7, 8). ¡Lu tlan nawan ama kilhtamaku! ¿Pero tiku kapulalin xʼángeles Jehová?

JEHOVÁ AKWILI XCORONA XMAPAKGSINA CHU XSACERDOTE

12, 13. 1) ¿Tuku wani Jehová Zacarías pi katlawalh? 2) ¿Tuku xlakata chixku tiku wanikan «Kgalhapu» kilhchanima Jesucristo?

12 Kaj xman wa Zacarías tiku maʼakxilhnika pulaktsayan nema lichuwinan kxlibro. Wi tuku tlawa nema wi tuku kilhchanima chu lu kamatliwakglha tiku kaxtlawamaparakgolh xtemplo Dios (kalikgalhtawakga Zacarías 6:9-12). Jehová wani pi katachuwinalh Heldai, Tobiya chu Jedayá, tiku aku minkgocha kBabilonia, chu kaskini plata chu oro. Uma nalimaklakaskin palakachuwina xlakata nalitlawa «xastlan corona» (Zac. 6:11). ¿Tiku xʼamaka maxkikan corona? ¿Wa xʼamaka maxkikan mapakgsina Zorobabel, tiku xtapakgsini xtribu Judá chu tiku xminacha kxfamilia David? Ni. Jehová wani Zacarías pi wa namaxki corona xapuxku sacerdote Josué. Uma kaks nalilakawankgo tiku naʼakxilhkgo.

13 ¿Xkilhchanima uma pi xapuxku sacerdote Josué mapakgsina xʼama litaxtu? Ni. Xla nila mapakgsina nalitaxtu xlakata ni anta minacha kxfamilia David. Xlakata maxkika uma corona xkilhchanima tuku xʼama akgspula tiku alistalh xʼama tawila putum kilhtamaku la mapakgsina chu sacerdote tiku wanikan «Kgalhapu». ¿Tiku uma? Biblia liwana masiya pi wa Jesucristo (Is. 11:1; Mat. 2:23, nota).

14. ¿Tuku taskujut tlawa Jesús la mapakgsina chu xapuxku sacerdote?

14 Jesús chatum mapakgsina chu sacerdote chu kapulalin lhuwa xʼángeles Jehová. Lhuwa skuja xlakata xkachikin Dios liwana natawilakgo kʼuma kxalixkajni kakilhtamaku (Jer. 23:5, 6). Kaj nialh makgas, nakamasputu kachikinin chu chuna natataya pi wa Jehová lakgchan namapakgsinan chu nakalakgmaxtu xlakskujnin (Rev. 17:12-14; 19:11, 14, 15). Pero xlakata nina min ama kilhtamaku, Jesús o «Kgalhapu» kgalhi akgtum lanka taskujut.

NATLAWA TEMPLO

15, 16. 1) ¿Tiku lakkaxwilinit chu maskulunkima congregación xla kstalaninanin Cristo la uku chu la tlawama? 2) ¿La natawila Katiyatni akxni nasputa xTamapakgsin Cristo xaʼAkgtum Mil Kata?

15 Maski Jesús mapakgsina tlawaka chu sacerdote, lakgayawaka atanu taskujut pi «natlawa xtemplo Jehová» (kalikgalhtawakga Zacarías 6:13). Kkata 1919, tlawalh uma taskujut akxni kalakgmaxtulh xkachikin Dios anta kxaLanka Babilonia chu xlakkaxwilimaka xaxlikana takaknin. Nachuna laksakli «skujni xalipaw chu xaskgalala» xlakata napulalinkgo taskujut nema tatlawa unu katiyatni ktemplo xaʼespiritual (Mat. 24:45). Nachuna Jesús liwana lakkaxwilima xkachikin Jehová chu makgtayanama xlakata xaskulunku nakakninanikan (Mal. 3:1-3).

16 Akxni namapakgsinan xaʼAkgtum Mil Kata Jesús chu 144,000 mapakgsinanin chu sacerdotes nakamakgtayakgo latamanin tiku ni makgxtakgkgo Dios xlakata akgstitum nawankgo. Akxni chuna natlawakgo, kaj xman wa natawilakgo xkakninanin Dios unu kxastlan Katiyatni. Alistalh putum xaxlikana takaknin natawilapara.

KAMAKGTAYANAW KTASKUJUT NEMA TATLAWAMA

17. 1) ¿Tuku liwana kawanilh Jehová judíos? 2) ¿La kamatliwakgli xtamakatsinin?

17 ¿La kamakgtayalh judíos xtamakatsinin Zacarías? Jehová xkamalaknuninit pi tlan xʼamakgolh tawilakgo xlakata tlan xtlawakgolh templo chu uma max kamaxkilh takgalhkgalhin. Pero ¿la xʼamakgolh tlawakgo taskujut xlakata ni klhuwakan xwankgonit? Max nialh pekuankgolh akxni Zacarías chuntiya kawanilh tamakatsinin nema Dios maxkinit. Nachuna xkgalhikgo xtamakgtaykan lakchixkuwin tiku ni xmakgxtakgkgo Dios la komo Heldai, Tobiya chu Jedayá, Dios kawanilh pi lhuwa tiku na xʼamakgolh kamakgtayakgo xlakata natlawakgo «xtemplo Jehová» (kalikgalhtawakga Zacarías 6:15). Wa xlakata judíos liwana xkatsikgo pi Jehová xʼama kamakgtaya. Wa xlakata matsukiparakgolh taskujut maski mapakgsina xalak Persia ni xlakaskin. Dios masputulh uma tuku xkamalakgachokgo nema xtachuna la akgtum sipi nema xwi kxlakatinkan. Chu kkata 515 akxni nina xmin Jesús tlawakgoka templo (Esd. 6:22; Zac. 4:6, 7). Pero xtachuwin Jehová kilhchanima tuku lama la uku kkinkilhtamakukan.

Jehová putum kilhtamaku nalakapastaka tapaxkit nema kgalhiniyaw (Kaʼakxilhti párrafos 18 chu 19).

18. ¿La kgantaxtuma la uku tuku lichuwinan Zacarías 6:15?

18 La uku lhuwa millones latamanin skujnanimakgolh Jehová. Xnakujkan kamatlawi pi nalimakgtayanankgo «wantuku laklanka xtapalh», nema kilhchani xkilhtamakujkan, xtuminkan chu xlitliwakgakan (Prov. 3:9). Chuna makgtayakgo templo xaʼespiritual. Liwana katsiyaw pi Jehová lhuwa xtapalh akxilha la makgtayananaw chu xlakata ni makgxtakgaw. Kalakapastakwi pi Heldai, Tobiya chu Jedayá mastakgolh tuku tamaklakaskilh xlakata corona nema tlawalh Zacarías. Uma corona limaklakaskinka xlakata nalilakapastakkan la makgtayanankgolh natawila xaxlikana takaknin (Zac. 6:14). Nachuna Jehová putum kilhtamaku nalakapastaka tuku tlawayaw xpalakata chu tapaxkit nema kgalhiniyaw (Heb. 6:10).

19. ¿La kinkamakgtayayan tuku maʼakxilhnika Zacarías?

19 Putum tuku kgantaxtunit la uku kxaʼawatiya kilhtamaku xpalakata xaxlikana takaknin, litasiya xtasikulunalin Jehová chu xtapulalin Cristo. Akinin xlakskujnin Dios makgtapakgsiyaw kʼakgtum kachikin niku tlan liwana natawilayaw chu tlan putum kilhtamaku natawilayaw. Nakgantaxtu tuku lakpuwanit Jehová xlakata xaskulunku natawila xtakaknin, chuna la lichuwinalh Zacarías. Lhuwa xtapalh kaliʼakxilhwi xlakata makgtapakgsiyaw kxkachikin Jehová chu kakgaxmatwi «xtachuwin Jehová» kiDioskan. Komo chuna natlawayaw, nakinkakuentajtlawayan kiMapakgsinakan chu xaPuxku Sacerdote chu ángeles nema matlawanimakgo putlaw. Lu kaliskujwi xlakata namakgtayayaw xaxlikana takaknin. Chuna liwana nakatsiyaw pi Jehová nakinkakuentajtlawayan kʼuma kxaʼawatiya kilhtamaku chu putum kilhtamaku chuna natlawa.

^ párr. 11 Tlakg natekgsa xlakata uma ksección «Tuku katsiputunkgo tiku likgalhtawakgakgo» krevista Makatsinina 15 xla mayo kata 2015, páginas 27 chu 28.