Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

Magaleta Soni Cisoti ca Ucimwene Yikusatucenjela

Magaleta Soni Cisoti ca Ucimwene Yikusatucenjela

“Yeleyi yicitendekwa naga mkupikanila maloŵe ga Yehofa Mlungu jwenu.”—ZEK. 6:15.

NYIMBO: 17, 16

1, 2. Ana yindu yaliji wuli ni Ayuda ku Yelusalemu pambesi pa mesomkulola ga nambala 7 ga Sekaliya?

JWAKULOCESYA Sekaliya jwakwete yejinji yakuti ayiganicisye pambesi pakugawona mesomkulola ga nambala 7 Yehofa jwasimicisye kuti cacapa cilango ŵandu ŵacinyengo ligongo lya yitendo yawo yakusakala. Komboleka kuti maloŵe gelega gamlimbikasisye Sekaliya. Nambope, ŵajinji nganacenga ndamo syawo. Cinyengo nambosoni yakusakala yine yatendekwagape. Kupwatika pelepa, masengo gakutaŵasoni nyumba jakulambilila Yehofa ku Yelusalemu galiji gali gajimi. Ana yatendekwe wuli kuti Ayuda alece mwacitema masengo gakutaŵaga? Ana jemanjaji ŵawujile ku Yelusalemu kuti akagambeje kamula masengo gakulikamucisya acimsyene?

2 Sekaliya jwayimanyi kuti Ayuda ŵaŵawujile ku Yelusalemu ŵaliji acalume ni acakongwe ŵakulupicika. Jemanjaji ŵaliji ŵandu “ŵele Mlungu jwakuwona ŵalimbikasisye mitima jawo” kuti alece nyumba ni yipanje yawo. (Ezara 1:2, 3, 5) Ŵalesilesoni cilambo caŵacisyoŵelele ni kuja kutama m’cilambo cacaliji cacilendo kwa ŵajinji mwa jemanjajo. Yikaŵe kuti masengo gakutaŵasoni nyumba jakulambilila Yehofa galiji gangasosekwa, nikuti jemanjajo ngamkanawutanda ulendo wa makilomita 1,600 wakupita m’malo gakusawusya.

3, 4. Ana Ayuda ŵaŵawujile ku Yelusalemu ŵasimene ni yakusawusya yamtuli?

3 Agambe ganisya kwenda ulendo wakupesya wakutyoka ku Babulo kwawula ku Yelusalemu. Komboleka kuti paŵaliji paulendowu ŵatagulilanaga mnope ya malo gasambano gacacitamaga. Ŵanduŵa ŵapikene kuti msinda wa Yelusalemu kundanda waliji wakusalala. Komboleka yeleyi ŵayipikene kutyocela kwa acinangolo ŵawo. (Ezara 3:12) Yikaŵe kuti wawojo ali nawo paulendowu, ana akapikene wuli kuwuwona msinda wa Yelusalemu kwandaŵi jandanda? Ana cikakamwile canasa pakuwona masame soni posopepo pali pewutale? Ana akalandanyaga masamega ni yimapupa yekulungwa soni yakulimba ya msinda wa Babulo? Atamose kuti yaliji m’yiyi, ŵanduŵa ŵalimbile mtima. Jemanjaji ŵaliji ali aliweni kala ligasa lyakulupusya lya Yehofa pandaŵi jaŵaliji paulendo wakuwujila kumangwawo. Cindu candanda caŵalinganyisye ali nayikape caliji malo gakupelecela mbopesi gaŵagataŵile pamalo papaliji nyumba ja kulambilila jakala, ni ŵatandite kupeleka mbopesi kwa Yehofa lisiku lililyose. (Ezara 3:1, 2) Jemanjaji ŵagatandite masengoga ni moto, soni pangali cacawonekaga kuti mpaka catengusye.

4 Kupwatika pa masengo gakutaŵa nyumba jakulambilila, Ayisalayeliŵa ŵasosekwaga kutaŵasoni misinda ni nyumba syawo. Ŵasosekwaga kulima kuti apateje yakulya ya maŵasa gawo. (Ezara 2:70) Masengo gaŵasosekwaga kamula gawonekaga kuti galiji gejinji. Nambo mkanipapite ndaŵi, acimmagongo ŵawo ŵayice ni kwasokonasya. Acimmagongoŵa ŵajendelecele kwajogoya, mwamti masengoga gajimi kwa yaka 15. (Ezara 4:1-4) Cakutengusya cine catendekwe m’caka ca 522 B.C.E., pandaŵi jele mwenye jwa ku Pelesiya jwajimice masengo gakutaŵa gagatendekwaga ku Yelusalemu. Yeleyi yatendekasisye Ayisalayeliwo ganisya kuti masengo gakutaŵasoni nyumba jakulambilila ngasigakomboleka.—Ezara 4:21-24.

5. Ana Yehofa ŵatesile cici pakusaka kwakamucisya ŵandu ŵakwe ŵaŵatengwice?

5 Yehofa ŵamanyililaga yaŵasosecelaga ŵandu ŵakwe. M’yoyo, kupitila m’mesomkulola gakumalisya ga Sekaliya, Mlungu ŵasimicisye Ayuda kuti akusiŵanonyela soni kuti akusayamicila yakusatenda pakumtumicila. Jwasimicisyesoni kuti cacacenjela naga caciwujilasoni pa masengo ga Yehofa. Pakwamba ya kutaŵasoni nyumba jakulambilila, Yehofa ŵalagwisye jemanjajo kuti, “Yeleyi yicitendekwa naga mkupikanila maloŵe ga Yehofa Mlungu jwenu.”—Zek. 6:15.

MAHACI GA MALAYIKA GA NGONDO

6. (a) Ana mesomkulola ga Sekaliya ga nambala 8 gatandite ni cici? (Alole ciwulili cacili kundanda kwa nganiji.) (b) Ligongo cici mahacigo galiji gakulekangana mtundu?

6 Mesomkulola ga nambala 8 ga Sekaliya galiji gakulimbikasya cikulupi. Galiji mesomkulola gakumalisya. (Aŵalanje Zekariya 6:1-3.) Alinje kuganicisya yaŵayiweni Sekaliya. “Pasikati pa matumbi gaŵili . . . ga kopa” pakopocele mahaci ga ngondo gakulekangana mtundu gali mkuwuta magaleta mcece. Kulekangana mtundu kwa mahacigo kukamkamucisye Sekaliya ni ŵane kulekanganya cenene ŵakwela ŵakwe. Sekaliya ŵawusisye kuti, “Ana magaletaga gakugopolela cici?” (Zek. 6:4) M’wejisoni tukusaka kumanyilila gopolela kwa mesomkulolaga ligongo gakutukwaya.

Yehofa akukamulicisyape masengo malayika gakwe pakwacenjela soni kwalimbikasya ŵandu ŵakwe

7, 8. (a) Ana matumbi gaŵili ga kopa gakwimila cici? (b) Ligongo cici matumbiga gali ga kopa?

7 M’Baibulo, matumbi mpaka gajimile maucimwene, kapena maboma. Matumbi gaŵagaweni Sekaliya gali gakulandana ni matumbi gatukusaŵalanga mu yakulocesya ya Daniyele. Limo mwa matumbiga likwimila ulamusi wa Yehofa wa pa cilambo cosope wangamala. Lijakwelyo likwimila Ucimwene wa Mesiya wele mwenye jwakwe ali Yesu. (Dan. 2:35, 45) Kutandila pandaŵi jele Yesu ŵaŵele mwenye m’caka ca 1914, matumbi gosopega gaŵele gali mkutenda yindu mwakamulana kuti lisosa lya Mlungu pacilambo capasici cilikwanilicikwe.

8 Ligongo cici matumbiga galiji ga kopa? Kopa cili cisyano cakusalala soni capenani mnope. Yehofa ŵasalile Ayisalayeli kuti akamulicisye masengo kopa pakutaŵila nyumba jakulambilila ku Yelusalemu. (Eks. 27:1-3; 1 Maf. 7:13-16) M’yoyo ligongo lyakuti matumbiga gali ga kopa, yeleyi yikulosya kuti Ucimwene wa Yehofa ni wa Mesiya uli wambone mnope soni wapenani. Kusogoloku maucimwene gaŵiliga gacitenda yakomboleka kuti ŵandu wosope caŵe pamtendele.

9. Ana ŵani ŵakwesile m’magaleta, soni akwete masengo gamtuli?

9 Sambano kwende tutagulilane yakwamba magaleta gala. Ana magaletaga soni ŵakwela ŵakwe yikwimila cici? Yikwimila malayika, komboleka kuti gali m’makuga. (Aŵalanje Zekariya 6:5-8.) Malayikaga gakutyocela “pameso pa Ambuje ŵacilambo cosope capasi” kuti gakakwanilisye masengo gapajika. Ana ŵagapele masengo gamtuli? Ŵagatumile ku mbali syakulekanganalekangana sya cilambo. Ŵagatumisye kuti gakacenjele ŵandu ŵa Mlungu, mnopemnope kutyocela ku “cilambo ca kumpoto,” cacili cilambo ca Babulo. Kupitila m’mesomkulolaga Yehofa ŵasimicisye kuti a Babulo ngasiŵajigalasoni Ayisalayeli kwawula nawo ku ukapolo. Kusala yisyene, yeleyi yalimbikasisye ŵandu ŵa m’masiku ga Sekaliya ŵaŵataŵaga nyumba jakulambilila ŵala. Jemanjajo ŵalesile kudandawula cilicose pakwamba ya acimmagongo ŵawo.

10. Ana yakulocesya ya Sekaliya yakwamba magaleta soni ŵandu ŵakwesile yikutukamucisya camtuli masiku agano?

10 Masiku aganosoni Yehofa akukamulicisyape malayika gakwe pakwacenjela ŵandu ŵakwe soni kwalimbikasya. (Mal. 3:6; Ahe. 1:7, 14) Kutandila pandaŵi jele Isalayeli jwausimu jwagopwece mu ukapolo wa Babulo Jwamkulungwa mu 1919, kulambila kusyesyene kuŵele kuli mkukula. Yeleyi yiŵele yili mkutendekwa atamose kuti ŵandu nganaleka kutusisya. (Ciu. 18:4) Ligongo lyakuti malayika gakusatucenjela, m’yoyo ngatukusosekwa kutenda woga kuti mwine ndaŵi jine ŵandu ŵa Yehofa cacikamulidwasoni ukapolo ni dini jaunami. (Sal. 34:7) M’malo mwakwe, mpaka tuŵe ŵakusimicisya kuti likuga lya Yehofa cilijendelecele kula. Kusala yisyene, mesomkulola ga Sekaliya gakutukamucisya kupikanicisya kuti matumbi gaŵiliga gakutucenjela.

11. Ligongo cici ngatukusosekwa kutenda woga ni kwimucilidwa kwa ŵandu ŵa Mlungu kwakucitendekwa kusogoloku?

11 Pacangakaŵapa makuga gosope ga ndale ga cilambo ca Satanaci gacikamulana kuti gajimucile ŵandu ŵa Mlungu. (Ezek. 38:2, 10-12; Dan. 11:40, 44, 45; Ciu. 19:19) Mu yakulocesya ya Esekiyeli, makuga gelega akusagalondesya kuti gawunicile cilambo capasici mpela mawunde, soni gakwesile mahaci pagakwika kukwimucila ŵandu ŵa Mlungu. (Ezek. 38:15, 16) * Ana tukusosekwa kutenda woga ligongo lya yeleyi? Iyayi! Tukuŵeceta m’yiyi ligongo lyakuti kumbali jetu tukwete asilikali ŵa Yehofa. Pandaŵi ja yisawusyo yekulungwa malayika ga Yehofa gacitucenjela, soni gacijonanga ŵandu wosope ŵakusasisyaga ulamusi wa Yehofa. (2 Ates. 1:7, 8) Liciŵa lisiku lyakusangalasya kwabasi! Nambo ana ŵani ŵacacalongolela asilikali ŵa Yehofa?

YEHOFA ŴASAGWILE MWENYE NI JWAMKULUNGWA JWA ŴAMBOPESI

12, 13. (a) Ana Yehofa ŵamsalile Sekaliya kuti atende cici? (b) Ana akumanyilila wuli kuti mundu jwakolanjikwa kuti Jwakusipuka akwimila Yesu Klistu?

12 Pangali jwakulocesya jwine jwalijose juŵagaweni mesomkulola 8 gaŵagaweni Sekaliya. Kaneko Sekaliya ŵasasile yakulocesya yayalimbikasisye ŵandu ŵaŵataŵaga nyumba ja Mlungu. (Aŵalanje Zekariya 6:9-12.) Yehofa ŵamsalile Sekaliya kuti ajigale silifa ni golidi kwa Heledayi, Tobiya, ni Yedaya, acalume ŵaŵatyocele ku Babulo. Ŵamsalile kuti apanganye “cisoti caucimwene.” (Zek. 6:11) Ana Sekaliya ŵamsalile kuti cisotici akam’wece Bwanamkubwa Selubabele, juŵaliji jwa mtundu wa Ciyuda soni jwa mumbagwilo ja Daudi? Iyayi. Ŵamsalile kuti akam’wece Yoswa, juŵaliji Jwamkulungwa jwa Ŵambopesi. Kusala yisyene, ŵandu ŵaŵayiweni yeleyi yili mkutendekwa ŵasimonjile mnope.

13 Ana kuwecedwa cisoti kwa Yoswa, Jwamkulungwa jwa Ŵambopesi, kwalosyaga kuti ali mwenye? Iyayi, ligongo Yoswa nganaŵa jwa mu msela wa Daudi, m’yoyo nganaŵa jwakuŵajilwa kuŵa mwenye. Nambo yeleyi yalocesyaga ya jwambopesi soni mwenye jwangamala jwa msogolo juŵamkolasile kuti Jwakusipuka. Malemba gakusalosya cenene kuti Jwakusipukaju ali Yesu Klistu.—Yes. 11:1; Mat. 2:23. *

14. Ana Yesu akusakamula masengo gamtuli mpela Mwenye soni Jwamkulungwa jwa Ŵambopesi?

14 Pakuŵa Yesu ali Mwenye soni Jwamkulungwa jwa Ŵambopesi, jwalakwe akusiŵalongolela asilikali ŵa Yehofa ŵakwinani. Nambosoni akusatenda yindu mwamacili pakusaka kwacenjela ŵandu ŵa Yehofa ŵakutama m’cilambo cakusakalaci. (Yer. 23:5, 6) Pacangakaŵapa, Klistu cacigomeka mitundu ja ŵandu pakamucisya ulamusi wa Mlungu soni pakwacenjela ŵandu ŵa Yehofa. (Ciu. 17:12-14; 19:11, 14, 15) Nambo mkaniliyice lisikuli, Yesu akwete masengo gekulungwa gakusosekwa kugakwanilisya.

CACITAŴA NYUMBA JAKULAMBILILA

15, 16. (a) Ana masengo gapi gagakukwanilicikwa mu ndaŵi jetu jino, soni ŵani ŵakugakamula? (b) Ana pambesi pa Ulamusi wa Yaka 1,000 wa Klistu pacitendekwa cici?

15 Konjecesya pakuŵa Mwenye soni Jwamkulungwa jwa Ŵambopesi, Yesu akwete masengo “gakutaŵa nyumba jakulambilila Yehofa.” (Aŵalanje Zekariya 6:13.) Mu 1919, Yesu ŵagakamwile masengoga paŵakopwesye ŵakulambila ŵasyesyene mu Babulo Jwamkulungwa ni kutamilikasyasoni mpingo wa Ciklistu. Jwalakwe ŵasagwilesoni “kapolo jwakulupicika ni jwalunda” kuti alongoleleje pa kulambila kusyesyene pa cilambopa. (Mat. 24:45) Yesu aŵele ali mkwaswejesya ŵandu ŵa Mlungu ni kwakamucisya kuti alambileje Yehofa m’litala lyakuŵajilwa.—Mal. 3:1-3.

16 Mkati mwa Ulamusi wa Yaka 1,000, Yesu pampepe ni ŵa 144,000 ŵacaciŵa mayimwene soni ŵambopesi cacakamucisya ŵandu ŵakulupicika kuti aŵe ŵamlama. Yeleyi payicikwanilicikwa, ŵakulambila Mlungu ŵasyesyene cacisangalala pa cilambo capasi cambone. Pambesi pakwe, pacilambo cosope paciŵa kulambila kusyesyene.

AKAMUCISYEJE PA MASENGOGA

17. Ana Yehofa ŵasimicisye Ayuda ya cici, soni ana maloŵe gelega gakamucisye wuli?

17 Ana maloŵe ga Sekaliya gakamucisye camtuli Ayuda ŵa mundaŵi jakwe? Yehofa ŵasimicisye kuti cacicenjela masengo gawo. Kusimicisya kwakwe kuti nyumba jakulambilila jicitaŵidwa kwapele cembeceyo ŵandu ŵaŵajasile mtima. Nambo ana ŵandu ŵamnonoŵa akakombwele camtuli kamula masengo gejinjiga? Maloŵe gakuyicisya ga Sekaliya gatyosisye woga wosope waŵakwete ŵanduwo. Konjecesya pa ŵandu ŵakulupicika mpela Heledayi, Tobiya, ni Yedaya ŵaŵayice kukukamucisya, Mlungu ŵasasile kuti ŵane ŵajinji “caciyika kukutaŵa nawo nyumba jakulambilila Yehofa.” (Aŵalanje Zekariya 6:15.) Ayuda ŵaliji ŵakusimicisya kuti Mlungu ciŵakamucisye, mwamti ŵalimbile mtima kukamula masengo gakutaŵa mwangasamala kandu kuti ŵalekasisye. Kulekasyaku kwaliji mpela litumbi lyalijimi petala, nambo mwacitema Yehofa ŵalityosisye mwamti masengo gakutaŵa nyumba jakulambilila gamasile mu 515 B.C.E. (Ezara 6:22; Zek. 4:6, 7) Maloŵe ga Yehofa galocesyaga ya yindu yine yayikutendekwa masiku agano.

Yehofa ngasaliŵalila cinonyelo catukusamlosya! (Alole ndime 18, 19)

18. Ana lilemba lya Zekariya 6:15 likukwanilicikwa camtuli masiku agano?

18 Masiku agano, ŵandu ŵajinji akwika ku mbali ja kulambila kusyesyene. Jemanjaji akukamulicisya masengo ‘yindu yawo ya mtengo wapenani,’ yayikupwatikapo ndaŵi, macili, soni cipanje pakukamucisya kulambila kusyesyene. (Miy. 3:9) Ana mpaka tusimicisye camtuli kuti Yehofa akusasangalala ni masengo getu? Akumbucile kuti Heledayi, Tobiya ni Yedaya ŵayice ni yindu yakuti Sekaliya apanganyile cisoti caucimwene. Cisotici caliji mpela cikumbucilo cakuti ŵanduwo ŵakamucisye nawo pakulambila kusyesyene. (Zek. 6:14) M’yoyosoni, Yehofa ngasaliŵalila masengo getu ni cinonyelo catukusamlosya. (Ahe. 6:10) Ngasaliŵalila yeleyi mpaka kalakala.

19. Ana mesomkulola ga Sekaliya gakutukwaya wuli m’weji masiku agano?

19 M’masiku gambesi gano yindu yikwenda cenene pakulambila kusyesyene. Welewu uli umboni wakuti Yehofa akutujaliwa pasi pa ulamusi wa Klistu. Apano tuli m’likuga lyakulimbangana cenene, lyalikusatucenjela. Cakusangalasya cine ni cakuti, likugali ngasilimala. Cakulinga ca Yehofa cakuti kulambila kusyesyene kugumbale pacilambopa ‘cicitendekwa.’ Tusangalaleje kuti tuli m’likuga lya Yehofa, soni ‘tupikanileje maloŵe ga Yehofa Mlungu jwetu.’ Kutenda yeleyipe ni kwampaka kukamucisye kuti Mwenye soni Jwamkulungwa jwa Ŵambopesi ni ŵakwela pa magaleta atucenjeleje. Alipeleceje pakutenda yosope yakwayana ni kulambila kusyesyene. Naga akutenda yeleyi mpaka aŵe ŵakusimicisya kuti Yehofa jwamakuga ga ngondo cacacenjela kutandila apano mpaka kumbesi kwa cilambo ca Satanaci soni mpaka kalakala!

^ ndime 11 Naga akusaka kumanyilila yejinji, alole “Yiwusyo Yakutyocela kwa Ŵakuŵalanga” mu Sanja ja Mlonda ja May 1, 2015, pp. 30-31.

^ ndime 13 Liloŵe lyakuti “Mnasaleti” lyatyocele ku liloŵe lya Cihebeli lyagopolela kuti “kusipuka.”