1, 2. Ho ga Zekaraya saba yuguyugupai aadigo ni, ginipai naadu tipa agu aYisaraere naadu Yerusarema yo?

WA Ga Zekaraya saba yuguyugupai adigo, badungu apai duho si aida gu nebi re berẽkuriihe. Yekova aima kidohe nga ko nika fu mbusa afu fu airabiriki tipa gayo gbegberẽ mangaapai. Nirengo, gu kidohe re aima nyakasa Zekaraya. Ono wa si avura duwo, ariapai ho namangi kandara tooni te. Biriki na gu kura gbegberẽ mangaapai aamanga kindi, na sunge dua ga Yekova yekaru berewe Yerusarema yo aambedanga kandara ka nyasa te. Ginipai naasa aYudo i mbu gu sunge Mbori afuhe fuyo ni kina boro ipo wa gure? Wa duhe re, i akaragatiyo ku rogo gayo ringara tipa kaa manga kina agu apai naangba tiyo?

² Zekaraya aima ino gupai nga agu aYudo nakaragatiyo ku Yerusarema yo angia agu akumba na adee naadu na idapase tiyo. I du nangia “agu yo dunduko Mbori azingisi toroyo” i mbu akpuyo na gayo sunge-bagaahe. (Ezara 1:​2, 3, 5) I ambu gu ringara i ainidi tiyo na ni ka ga ku rogo gu ringara badunguyo aabingo kandara bibihe mbata ya. Ka sunge dua ga Yekova yekaru berewe aanyakanga fuyo ya, ka i andunga gu kere nunguro bagizoho adu nga amairo wa 1,000 (akirometere 1600) rogo kere arago te.

3, 4. Gini kpakaraapai agu aYudo nakaragatiyo agbiatiyo na ni?

 ³ Gu nunguro re adu tigaha yo wai? Wa aYudo aandu gu gbanga nunguro re, zanga kapa, i adu na bakere regbo beyo ka berãpa vovo kpuyo. I aima giapa wai gu gbata nga Yerusarema re adu mbata ni bawenehe. Gu gbinza aboro naadu dagbayo aima bi gu taarimo yekaru adu na ni mbata. (Ezara 3:​12) Ka mo andu gu nunguro re na yo, wai du ka mo adu ti gu bambata regbo ka mo abi gu vovo kpuro nga Yerusarema re? Ka rago agberẽ tiro ka bi kpatakpata abambu nvuo naima fu riihe? Ya mo ka mo aringbisi gu nyanyaki avurobambu nangia ga Babera kuti gu kurugbo avurobambu nangia ga Yerusarema, nga gu naadu na bakindigi zakizaki adagbaha rogo agu aba angbadimo na angbaõbambu sinziri anidu rogoho mbata? Ono wa si avura duwo, kpoto aboro yo aazeranga te. I aima bi be Yekova si ni batasi yo rogo gu gbanga nunguro yo i anduhe ho i aakaraga tiyo ni. Ho i ada ni, gu bambatapai i amangihe nga ka dua bamotumo rogo gu ba yekaru adu rogoho mbata, na i ki tona kaa fu motumo fu Yekova na aˈuru dũ. (Ezara 3:​1, 2) Mbiko gu bakere ngbarago i adu na ni ti tonatonaha yo, si aangera wa he ho narengbe ka zeresa yo te.

⁴ Kupati sunge yekaru, si aaida aYisaraere mbakadi gayo akporo ambakada. Si aaida i mbakadi gayo abambu, ka sopa gayo abino, na ka riga gayo aborokporo. (Ezara 2:​70) Gu sunge si aaida i mangihe aangera wa omehe aima fu riyo. Fuani, sogote ki ye ni kerehe na ni kina boro ipo. Wa i avura ka ru nyanyaki ti tonatonaha yo, gu sogote i agbiatiyo na ni tipa agarã 15 atona kadu na maapai kuriyo. (Ezara 4:​1-4) Kura kpakaraapai aye rogo gu garã nangia 522 Mbata fu Batikayo Kristo ho bakindo aParaso arugusi sunge duabambu ni Yerusarema yo. Si aangera wa ka i ya i aduanga gu gbata re berewe te.​—⁠Ezara 4:​21-​24.

5. Wai du Yekova aundo gako aboro?

⁵ Yekova aima ino guhe gako aboro aaidaha. Mbori afu yangara yuguyugupai fu Zekaraya tipa ka kido aYudo na pa Gako nyemuse gbiati tambuahe tipa agu apai dunduko i amangihe na tipa ka kidoyo nga ko nika bandayo abanda ka i karagatiyo kutingba Gako sunge. Yekova afu gu kidohe nibipa dua yekaru berewe nga: “Si adú wo, ka oni gi sangba Yekova ni ngarã nga gaoni Mbori.”​—⁠Zek. 6:​15.

6. (a) Wai du ga Zekaraya muambe yuguyugupai atona? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.) (b) Tipagine du agu afarasi re ti ni na arangi kpotora ni bakiakia?

⁶ Isoke si rengbe kadu nga ga Zekaraya yangara yuguyugupai du nga gu nanyakasa ga boro idapase kisusi. (Oni gedi Zekaraya 6:​1-3.) Oni denga kpia gipai re: Angbagidavura biama naora kumbatayo “dagba abaagangara ue . . . [nga ga] sirigi,” si nawira wa agu angbagidavura re regerege tipa vura. Agu afarasi nagbe agu angbagidavura re na arangi kpotora ni bakiakia. Gipai re nasa gupai nga i ini gu kparakparapai du dagba agu aboro naora ri agu angbagidavura re. Zekaraya sanahe nga, “Gini ahe nga agere?” (Zek. 6:⁠4) Ani naida ka ino agu ahe re aino a, mbiko gu yuguyugupai re na kina maapai kurirani.

7, 8. (a) Gine agu abaagangara ue re arukubaha? (b) Tipagine du agu abaagangara re ti ni rogo sirigi yo?

⁷ Rogo Ziazia Kekeapai yo, abaagangara rengbe ka rukuba akindo watadu azogarago. Agu abaagangara du paha rogo ga Zekaraya pangbanga wiri kina agu abaagangara ue peke yo paha rogo ga Daniere sangbanebi. Gu kura bagangara sa narukuba ga Yekova nyenye zogarago nga gu rengbe na arago dunduko. Gu kura bagangara narukuba gu Kindo Nga ga Masiya nga gu Yesu azogaha. (Dan. 2:​35, 45) Naatona ti gu regbo i amoi Yesu ni bakindo rogo 1914, agu abaagangara ue re aima digo nimangi kparakparaapai tipa ka digiso ga Mbori ringbisapai tipa kpotosende.

⁸ Tipagine du agu abaagangara re ti ni rogo sirigi yo? Wakina dahabu, sirigi a nga guhe du na nyanyakipaha kisusi. Yekova afu rugapai  nga i mangisunge na gi he nga sirigi nga gu nakiko akiko re tipa ka dua banye na kusa ka dua yekaru Yerusarema yo. (Gate 27:​1-​3; 1 Aba. 7:​13-​16) Si daada tie nga, agu abaagangara ue nga ga sirigi nga gu narukuba kurapai re, natingida rani na pa wai du ga Yekova zogarago rogo arago dunduko gbiati gu Kindo Nga ga Masiya ni bawenehe, nga gu nika fu ngbabase na amaku fu ngbatunga aboro dunduko.

9. Ada du nga abandu rii agu angbagidavura re, na gini sunge du i nafuhe fura?

⁹ Ani karaganga tirani awere tie fuo angbagidavura. Gine agu angbagidavura re na abandu rira arukubaha? Abandu ri agu angbagidavura re nga amaraika, nga gu si awira wa badona amaraika du. (Oni gedi Zekaraya 6:​5-8.) I nakura ka ndu “ku bangiri Yekova nga ga kpotosende ko dunduko” na kparakpara sunge tipa ka mangaha. Gini sunge du i nafuhe fuyo? I kedi agu angbagidavura re na abandu rira tipa ami ndu ka ngerafuo kura adagbarago. Gaami sunge nga ka banda ga Yekova aboro, gbe aguyo du “ringara nodiyo,” du nga Babera yo. Si adu nga Yekova nika mangapai tipa gupai nga ka Babera zingo gako aboro berewe ni akanga ya. Nairiwo gu wasa gipai re arengbe ka ye na ni fu agu aboro naadua yekaru ti rago Zekaraya! Ndupai aadunga ho i bakibangiriyo nga avurayo nika rugusa sunge te.

10. Gini kido rengbe ga Mbori aboro areme ka gbiaha ti ga Zekaraya sangbanebi tipa angbagidavura na abandu rira?

¹⁰ A wa si adu ti rago Zekaraya, Yekova nga ga arimbasa ko namangasunge kindi na gako amaraika tipa ka banda gako aboro na ka nyakasayo. (Mara. 3:6; Eb. 1:​7, 14) Naatona ti gu regbo agu aYisaraere nga ga toro yo akuru tii gu zio nga ga Babera Du na Bakere Ome Ti Ni rogo 1919, ndikidi irisombori naakio kina kumbatayo zanga ru, kakaka sogote ki vura du kutini vurũ. (Yugo. 18:⁠4) Mbiko gupai nga amaraika nabanda rani, si aidanga ani naagunde nga ga Yekova aboro nika du berewe ni zizi yo ni akanga fu ziree pambori te. (Tam. 34:⁠7) Kuba gure, ani rengbe kadu na gu kido nga ga Mbori amoyambu rogo zegino dunduko nikaa zambua azambua kindi kumbatayo rogo toro yo. Wa ani aberãkurii ga Zekaraya yuguyugupai, ani akapanga gupai nga ba rani ima ngba tii nzereme agu abaagangara ue re te.

11. Tipagine si aaidanga ani gunde ti ni be gu zubohe nika ye kuti ga Mbori aboro ya?

¹¹ Barambeda, agu azogarago nga ga gi ga Satana zegino re nika dunguratihe tipa ka gbarasa ga Mbori aboro. (Yeze. 38:​2, 10-​12; Dan. 11:​40, 44, 45; Yugo. 19:19) Gu sangbanebi nga ga Yezekere fura tipa gu rimbasa vura re nga i nika dada ringara kina wai dubo naadada ringara, kini zubo rii afarasi kaa ye sarani na kere zinga. (Yeze. 38:​15, 16) * Ya mo ndupai ho ani du na gunde? Wagusa te! Rii vura nga ga amaraika na kina rani. Ti gu kere regbo re ti regbo bakere gberãngbi, agu abanzengere nga ga Yekova amaraika nika dunguratiyo ka banda ga Mbori aboro na ka gberesa agu aboro nasovura kuti ga Mbori bakere pagbia. (2 Tesa. 1:​7, 8) Nairiwo gu riko wene uru nika ngiaha re! Ono da du nika ngbembatayo fu gu ga Yekova abanzengere nga ga ngbangbaturũ yo re?

12, 13. (a) Ginipai i aya fu Zekaraya ko mangihe? (b) Oni sakingo rogo wai yo du gu rimo nga Bengua ni gu sangbanebi nafura tipa Yesu Kristo.

¹² Zekaraya abi yuguyuguapai nisako nga muambe. Awere tie, si ki da nga ko mangi  gupai nga ga sangbanebi tipa ka ngarasa agu aboro naambakada ga Mbori yekaru. (Oni gedi Zekaraya 6:​9-​12.) Mbori ki ya fu Zekaraya ko dungura feda na dahabu be Eredai, Tobiya na Yedaya, nga aguyo nayego Babera yo barambeda, na ki mbakadi “kpakpari bakindo” rogo agu agamahe re. (Zek. 6:​11) Ya mo i ya fu Zekaraya wẽ ko moi gu kpakpari bakindo re kurii Zerubabera yo nga guko nga banyaki nga ga Yuda na ki ngia tita Davide? Oó. Agu aboro naabi gipai re, ngbayo ima zera ho ko namoi gu kpakpari bakindo re ni kurii gu Gbiamotumo yo nga Yosua.

¹³ Ya mo pa maa yo kpakpari bakindo rii gu gbiamotumo yo nangia Yosua asako ni bakindo? Wagusa te, Yosua aadunga rogo gu gene kindo nangia ga angbatunga Davide te na rogo gi gene re, ko aarẽnga tipa kadu ni bakindo te. Pa maa yo kpakpari bakindo riko yo angia gupai nga ga sangbanebi, si aayugopa gupai nika manga kumbatayo na pa gu bakindo na boromotumo nyeanye kindi. Gu gbiamotumo i namoiko ni bakindo re, i nayamba ko nga Bengua. Ziazia Kekeapai ima yugoho ziazia nga Bengua nga Yesu Kristo.​—⁠Yes. 11:1; Mt. 2:​23. *

14. Gini sunge Yesu amangaha wangia ko Bakindo na ni Gbiamotumo?

¹⁴ Wa duhe nga Yesu namangasunge ni Bakindo na ni Gbiamotumo, ko du nangbembatayo fu gu ga Yekova abanzengere nga ga ngbangbaturũ yo re. Fuo duhe wo, ko namangasunge nyanyaki tipa ga Mbori aboro wadu yo ni badona i raki rogo zereda si ki vura du vurũ nga i naraka rogo gu zegino naima gberã be sogote. (Yere. 23:​5, 6) Mbembedi kumbatayo, Kristo nika ngbe kumbatayo ka diabe rika aboro tipa ka songoda ga Mbori bakere pagbia na ka songodapai ku bara ga Yekova aboro yo. (Yugo. 17:​12-​14; 19:​11, 14, 15) Ono tie, mbata fu Bengua sapungbanga, bakere sunge duho si aida ko mangihe.

15, 16. (a) Gini sunge karaga apai kubaha na girisohe mangi ti gi gaani regbo re, na da du mangihe? (b) Ginipai nika manga ti digido ga Kristo Zogarago Tipa Agarã Kutu?

¹⁵ Kupati gu sunge i nafuhe fu Yesu nga kadu ni Bakindo na ni Gbiamotumo, i fu gu kura sunge fuko nga ka dua “ga Yekova yekaru.” (Oni gedi Zekaraya 6:​13.) Ti gi gaani regbo re, ga Yesu sunge duabambu akodi kusa ndikidi airisimbori kusayo tii gu zio nga ga Babera Du na Bakere Ome Ti Ni na ka karaga gu dungurati nga ga aKristano berewe kubaha rogo 1919. Ko asia “kangara moyambu” a tipa gupai nga i ngbembatayo kaa nungusa sunge tungusapai rogo gu vurukporo nga ga gu bakere yekaru nga ga toro du auru kpotosende no. (Mt. 24:45) Yesu aima digo ni girisi ga Mbori aboro a na kini undoyo tipa gupai nga i nifu gu iriso du ni gigirihe.​—⁠Mara. 3:​1-3.

¹⁶ Ti regbo gu Zogarago du Tipa Agarã Kutu, Yesu gbiati agu abakindo na aboromotumo du bangeyo nga 144,000 nika sa ruru aboro i da ni rengberengbeyo. Ho gipai re nika manga ni, kina ndikidi airisi Mbori sa nika nye auru kpotosende. Gu regbo re du nzunzu i nika karaga ndikidi irisombori kubaha niyangaraha!

17. Gini kura kidohe Yekova afuhe fu aYudo, na wai du gako pangbanga adu na maapai kuriyo?

¹⁷ Ono wai tie ga Zekaraya pangbanga adu na maapai kurii agu aYudo naadu ti ragoko? Yekova aima kidohe nga ko nika undoyo aundo na ki bandayo tipa gupai nga i nyasi gayo sunge. Gu gako kidohe nga i nika dua gu yekaru re adua aima fu maabangirise nirengo fuyo. Ono wai du ka kina bete aboro arengbe ka manga gu bakere sunge re? Agu afugo Zekaraya aye ka gumbaha berewe aima dia ai gu gunde watadu kapa i adu na ni. Kupati gu undo nga ga gu ruru aboro naadu wa Eredai,  Tobiya, na Yedaya, Mbori agumbapa badungu aboro nga aguyo si adu nga i nika “ka unda pa dua ga Yekova yekaru.” (Oni gedi Zekaraya 6:​15.) Mbiko gupai nga aYudo adu na kido nga Mbori kina kugiiyo, i aguari nibasa ki tona ka mangapai, i ki tona ka mangasunge duabambu berewe wa bakindo aParaso avura rugusaha vurũ. Ka si aimanga ya Yekova ki di guhe kusayo naaka na sunge nga gu nangia pa rugusa bakindo sunge duabambu, na i ki nyasi sunge dua gu yekaru re rogo gu garã nangia 515 Mbata fu Batikayo Kristo. (Ezara 6:​22; Zek. 4:​6, 7) Ono tie, agu afugo Yekova re a nafura tipa gupai du ni bakerehe kisusi, nga gu namanga ti gi gaani regbo re.

18. Wai du Zekaraya 6:​15 adigisotihe areme?

¹⁸ Areme, amirioni aboro naye ku rogo ndikidi irisombori, na ngbaduyo yo nafõ yo i gamu gayo nyanyakipa “ahe,” nga gu nakoda gayo regbo, gu ome du tiyo, na agu ahe du beyo tipa ka songoda ga Yekova bakere yekaru nga ga toro. (Snz. 3:⁠9) Wai du rengbe ani kadu na gu kido nga Yekova nabi gu bee ani afuhe na nyanyakipaha? Oni tingidi gupai nga Eredai, Tobiya, na Yedaya du nga agu aboro naaye na agu ahe Zekaraya ambakadi kpakpari bakindo rogoho. Gu kpakpari bakindo re adu ni “ũtingida” pa gayo gamahe tipa ndikidi irisombori. (Zek. 6:​14) Wakina gure a, bangiri Yekova agonga ti gu sunge ani amangaha fuko na gu nyemuse ani ayugoho fuko te. (Eb. 6:​10) Si nika nyeanye kindi berã Yekova yo.

19. Gini maapai kurii si aida ga Zekaraya yuguyuguapai du na ni kurirani areme?

¹⁹ Agu apai mangi tipa ndikidi irisombori ti gi yangara areme re nga gu gopai ziazia nayugopa ga Yekova maku na ga Kristo ngbembatayo. Ani nga papara gu riigbu du ni nyanyakihe, ni bandabandaha na nika nyeanye kindi. Ga Yekova ringbisapai tipa ndikidi irisombori nika ‘duadu wo’ watadu nika manga amanga. Mo nibi gamo bangiriba dagba ga Yekova aboro na nyanyakipaha, na “oni gi sangba Yekova ni ngarã nga gaoni Mbori.” Ho nga ni re tie, oni rengbe ka nye tii gu bandahe nga ga gaani Bakindo na Gbiamotumo gbiati agu abandu rii angbagidavura du ngbangbaturũ yo. Mo nisongodi ndikidi irisombori na omero dũ. Wa mo nikaa mangaha wo, mo rengbe kadu na gu kido nga Yekova nga ga arimbasa ko nika banda ro abanda rogo gi yangara papara gi sinoraka re, na nyeanye kindi!