Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Hemenigitina luagu Bungiu

Hemenigitina luagu Bungiu

Le “lagumuhóun Adán, aban sífiri ligía le íchugubei ibagari” (1 KO. 15:45).

UREMU: 55, 12

1-3. a) Írida humá aban lídangiñe wafiñen le méinitimabei. b) Ka uagu súdini lubéi afiñeni le? (Ariha huméi dibuhu le lídanbei lagumeseha arütíkulu).

LUN hamuga lálügüdüniwa aban gürigia katei lan burí wafiñen le méinitimabei, kaba hamuga hariñaga? Chóuruti wariñaguña lan hamuga luagu Heowá lan adügübalin sun katei ani ligía lan íchugubei ibagari woun. Wariñaguña hamuga giñe afiñe wamá luagu Hesukrístu, le óunwebei luagu wafigoun. Ani háfuga hamuga giñe wariñagun wawinwanduba lan lidan Paraísu ámuñegü. Gama lumoun, wíriduñein hamuga san águyuguni?

2 Íbini anhein hemenigi wabéi wásügürün lau ibagari lídangiñe óunwenbu asufuriruni lun wawinwandun lun súnwandan ubouagu, anihein resun buiti lun wasaminarun luagu águyuguni lan aban lídangiñe wafiñen le méinitimabei. Arufuda lumuti apostolu Pábulu ka lan uagu súdini lubéi arufudahani le: “Anhein másaarun habéi hilaaña, másaarunti lubéi giñe Kristu lídangiñe óunweni”. Lun hamuga máguyugun lan Hesusu, mama hamuga larúeihaña guentó ani masuuniti hamuga le warufudahabei luagu larúeihan (aliiha huméi 1 Korintuna 15:12-19). Gama lumoun, chouru wamuti águyugua lan Hesusu. Mítarantiwa kei saduséugu, fiú lábutigu relihión huríu lidan binadu dan, ha ariñagubaña lau ichouruni siñati lan hawinwandunya hilaaña. Ánheinti wagía, arufuda wamuti wafiñen luagu arufudahani le íbini hadügün gürigia bula wau (Mar. 12:18; Adü. 4:2, 3; 17:32; 23:6-8).

3 Abürühati Pábulu luagu “hásaarun hilaaña” ani ariñagati lídangiñeti lan “arufudahani le ménrengubei libügürü Kristu”, lidan amu dimurei, lídangiñeti furumiñeti burí katei le hafurendeirubei gürigia tídangiñe Bíbülia (Ebü. 6:1, 2). Ani ígira lumuti furangu afiñe lan luagu águyuguni (Adü. 24:10, 15, 24, 25). Gama lumoun, mama ladüga lídangiñeti lan “katei létima ménrengunbei tídangiñe Lererun Bungiu” lun wasaminarun aban lan arufudahani sensiyuti (Ebü. 5:12). Ka uagu?

4. Ka burí álügüdahani gayaraabei hadügüni húniwagua luagu águyuguni?

4 Dan le wagumeserunbei aturiahoun Bíbülia, aliihatiwa luagu burí águyuguni le asuseredubei lidan binadu dan, kéiburi láguyugun Lásaru. Furendeitiwa chouru lani meha Abüraámü, Hobu luma Danieli luagu hásaarayaba lan hilaaña ámuñegü. Gama lumoun, gayaraati lálügüdahan somu gürigia: Gebegimémegili san füramasei luáguti águyuguni íbini sügühali lan saragu irumu o sígulu lúmagiñe ladügǘn? Ariñaga tumuti san Bíbülia ídabei lan águyuguni? Ladügüba lóunabagüle álügüdahani burí le lun léredun wafiñen. Ligíati, ariha waméi le tariñagubei Lererun Bungiu.

ABAN ÁGUYUGUNI LE IRIDÚALI SARAGU SÍGULU LUBARAGIÑE LASUSEREDUN

5. Kaba uagu wayanuha furumiñe?

5 Háfuga ménrengun lan woun wasaminarun luagu gayara lan láguyugun aban gürigia murusun dan lárigiñe lounwen (Huan 11:11; Adü. 20:9, 10). Gama lumoun, gayaraati san lafiñerúniwa luagu aban füramasei lánina águyuguni le adügǘbei saragu sígulu lubaragiñe lasuseredun? Gayaraati san wafiñerun luagu meberesenga anhein lüha lubéi lounwen gürigia o anhein málügili lubéi? Le linarün katei, súngubei wagía afiñetiwa luagu aban águyuguni le asuseredubei saragu irumu lárigiñe füramasewa lan. Katei san águyuguni ligía? Ani ka lánibei luma wemenigin luagu aban águyuguni ámuñegü?

6. Ida liña lagunfulirun Sálumu 118 luagu Hesusu?

6 Daritiwa aban ariñahani luáguti águyuguni ligía lidan Sálumu 118. Gayaraati Dawidi lan abürüdübalin Sálumu le, ani ariñagati: “Adügabá fulesei woun Aburemei, sefubáwa! [...] Biniwati le ñǘbuinbei lidan liri Aburemei!”. Háfuga haritagua wamani ha lan gürigia ha arihibalin lebelurun Hesusu Herusaléun weyu 9 lidan nisán, murusun dan lubaragiñe lounwen, hagía lan íridubalin profesía le luagu Mesíasi (Sal. 118:25, 26; Mat. 21:7-9). Kati uagu wariñaga layanuhaña lan sálumu le luagu aban águyuguni le meha lunbei lasuseredun saragu irumu lárigiñe? Ariha waméi ariñaga lan giñe: “Dübü le meha aubei meberesen hamá ábunagutiña, ligíaali dübü le tímatimaati”, lidan amu dimurei, ligíaali dübü le súdinitimabei (Sal. 118:22).

Meberesentiña meha “ábunagutiña” lau Mesíasi. (Ariha huméi párafu 7).

7. Ka meha hadügübei huríu lun Hesusu?

7 Gumadimatiña huríu “ábunagutiña” ha máhabaña lun Hesusu, le Mesíasi. Mama rúrügü hamuti hanagan luagun o hamahadun luagu ligía lan Krístubei. Amuriahatiña meha saragu huríu lun lafarún (Luk. 23:18-23). Ligía gadurun habéi meha luagu lounwen.

Águyuguagüdawati Hesusu lun ligía lan “dübü le tímatimaati”. (Ariha huméi párafu 8 luma 9).

8. Ida luba meha san Hesusu lan “dübü le tímatimaati”?

8 Anhein maha habéi meha lun Hesusu ani áfara haméi hilagubei, ida luba meha ligía lan “dübü le tímatimaati”? Ánheingubeirügü águyugua. Ligía guánarügü ariñagubalin dan le labahüdagunbei luagu aban wügüri le óunahabei íchiga uganu houn ábunagutiña ha nadagimeinbaña lun. Gama lumoun, óuserarügü hamutiña meha íchugutiña uganu wuriba. Ítarameme, óuserarügü hamutiña giñe ísüraelina profetagu ha lóunahabaña Bungiu wuriba. Lagumuhóun, aba lóunahani wügüri ligía lisaani, le lunbei libihini alagan, lau emenigini luagu haganbubei lan. Gama lumoun, aba háfaruni ábunagutiña lisaani wügüri ligía. Lárigiñe labahüdaguni Hesusu uganu le, aba layanuhan luagu profesía le lídanbei Sálumu 118:22 (Luk. 20:9-17). Írida lumuti giñe apostolu Féduru le lariñagubei bérusu le dan le layanuhanbei houn gumadimatiña, ábutigu hama máisturugu lidan halurudun huríu ha damurigubaña Herusalén. Ayanuhati luagu “Hesukrístu le Nasarétüna”, le “hádaragubei luagu wagabu, ani le lásaaragüdübei Bungiu lídangiñe óunweni”. Lárigiñe, aba lariñagun houn furangu: “Hesusu ligía, ‘ligía dübü le unbei híchiga mebereseni, huguya ha ábunagutiña muna; gama lumoun ñǘbuinhali lun ligíaba lan dübü le tímatimaati’” (Adü. 3:15; 4:5-11, TNM; 1 Fe. 2:5-7).

9. Ka sügǘ wéiriti uágubei layanuhóua lidan Sálumu 118:22?

9 Kei aubei warihei, ariñawagúati lidan Sálumu 118:22 luagu ñeinbei lan buga aban águyuguni saragu sígulu lubaragiñe lasuseredun. Labugúba meha Mesíasi ani áfarua ligía hilagubei, gama lumoun, láguyuguba ani ligíaba meha “dübü le tímatimaati”. Lárigiñebei láguyugun Liráü Bungiu, aba ligíarügaali lan lébuna wasalbarun, “ladüga míchuti Bungiu amu iri ubouagu lun gayara lan wasalbarun luéigiñe” (Adü. 4:12; Efe. 1:20).

10. a) Ka lariñagubei Sálumu 16:10 lubaragiñe lasuseredun? b) Ka uagu chouru wabalin magunfulirun lan sálumu le luagu Dawidi?

10 Akutiha wamá ábanya bérusu le ayanuhabei luagu aban águyuguni. Bürüwati meha lóugiñe milu irumu lubaragiñe lasuseredun. Léredagüdübei katei le wafiñen luagu gayara lan ñein lan aban águyuguni saragu dan lárigiñe füramasewa lan. Ariñagati Sálumu 16, le uágubei lariñawagúa labürüdün lan Dawidi: “Mígirun bubadina lidan umúahaü, mígirunbadibu lun tañaladun nuani húyurugu!” (Sálumu 16:10). Úati mini lan dimurei le móunwenbei lan Dawidi o luagu mídinbei lan lidoun umúahaü, fulasu le ñein lubéi hemeraagua hilaaña. Ariñagatu Lererun Bungiu furangu aba lan laweiyadun Dawidi hilá ligía ani “aba labunún hama lagüchagu luburuguterugu Dawidi” (1 Uru. 2:1, 10). Ligíati, ka uagu layanuha Sálumu 16:10?

11. Ka san dan lafuranguagüdei Féduru Sálumu 16:10?

11 Lóugiñe milu irumu lárigiñe labürüdüni Dawidi dimurei burí le, aba lafuranguagüdüni Féduru ka lan uagu layanuha. Sügühali meha fiú dimaasu lúmagiñe lounwen luma láguyugun Hesusu, dan le líchugunbei apostolu aban yanu luáguti Sálumu 16:10 houn saragu milu huríu hama mama huríu (aliiha huméi Adügaü 2:29-32). Aba lariñagun aban katei le subudi hamuti ha aganbubalin buidu: luagu hilá lan Dawidi ani bunawa ligía. Ani lárigiñe, aba lariñagun adimurehati lan Dawidi “luagu lásaarun Kristu lídangiñe óunweni”, aba katei le siñati lasigeneruni ni aban según lariñaguni abahüdaguni.

12. a) Ida liña san lagunfulirun Sálumu 16:10? b) Ka ichouruni líchugubei lagunfulirun füramasei luáguti águyuguni?

12 Lun líchugun Féduru iderebugu lun le lariñagubei, aba líriduni dimurei le lariñagubei Dawidi lidan Sálumu 110:1 (aliiha huméi Adügaü 2:33-35). Úarati le lariñagubei luma le tariñagubei Lererun Bungiu, ligía aba lubéi hafiñerun sun gürigia luagu Hesusu lan “Wasalbaragüle[bei], ligíame giñe Wabureme” (Adü. 2:36). Ánhatiña súngubei luagu gúnfuli lan Sálumu 16:10 luagu Hesusu dan le láguyugunbei. Dan lárigiñe, yusu lumuti giñe apostolu Pábulu dimurei ligía dan le layanuhanbei houn fiú huríu uburugu Antiokía le lani Pisidia. Aba taweiridun hanigi darí lun hamuriahan luma lun lafuranguagüdün amu katei houn (aliiha huméi Adügaü 13:32-37, 42). Lunti giñe lachoururagüdüni ariñahani burí le woun luagu chóuruti lan meha profesía tídangiñeti Bíbülia luagu águyuguni le burí meha lunbei lasuseredun lau sun sügühali lan meha saragu irumu lúmagiñe lichugún.

ÍDABEI SAN ÁGUYUGUNI

13. Ka burí álügüdahani luáguti águyuguni gayaraabei hadügüni gürigia hóuniwagua?

13 Chóuruti ru lan gurasu woun wasubudiruni gayara lan ñein lan águyuguni saragu irumu lárigiñe füramasewa lan. Gama lumoun, gayaraati hálügüdagun gürigia houngua: “Mini lan san le mosu lan nagurabahan saragu dan lun gayara lan narihiniñu niduheñu ha hilaguaañabaña? Ídaba san lasusereda águyuguni le nagurabubei?”. Haritagua waméi ariñaga lan Hesusu houn apostolugu anihein lan katei le ibidiñeti houn ani le siñati hasubudiruni lidan dan ligía. Anihein ariñahani luagu “ka lan weyu o ka lan dan lanúadirubei [L]úguchi lau lubafu lun ladügüni katei le” (Adü. 1:6, 7; Huan 16:12). Gama lumoun, úati mini lan le ibidiñe lan ni kata woun luagu ídaba lan lasusereda águyuguni.

14. Ka idan amu lan láguyugun Hesusu luéi le líbiri águyuguni le asuseredubei lubaragiñe?

14 Líderagubadiwa waritaguni águyuguni burí le meha uágubei tayanuha Bíbülia lubaragiñe lasuseredun lun gunfuranda wamani katei le. Furanguti láguyugun lan Hesusu súdinitimabei. Lun hamuga máguyugunti, memenigiti hamuga ni aban wádangiñe lunya larihiniña liduheñu ha hilaguaañabaña. Gürigia ha águyugubaña lubaragiñe Hesusu, kéiburi lidan lidaani Elíasi luma Eliséu, mawinwanduntiña lun súnwandan. Hilayatiña, ani aba labunún hágubu, ábaya lasaliragun kalikime. Ánheinti Hesusu, sarati “lídangiñe óunweni, ani móunwendügüyaali; mabafuhali óunweni luagu”. Wínwanti sielu “lun sun dan” (Rom. 6:9; Aruf. 1:5, 18; Kol. 1:18; 1 Fe. 3:18).

15. Ka uagu lariñawagúa Hesusu lan furumiñetibei ásaaruti lídangiñe óunweni?

15 Águyuguati Hesusu lun lawinwandun kei aban sífiri sielu. Ligía furumiñeti águyuguti lidan igaburi le ani ligía giñe águyuguni le súdinitimabei, gama lumoun, ñeinbei amu águyuguni lárigiñe (Adü. 26:23). Füramaseti houn lani apostolu ha úaraguabaña hóudiba lan sielun lun harúeihan luma (Luk. 22:28-30). Gama lumoun, lun hibihini afayeiruahaü le, mosu hounwen furumiñe, ani lárigiñe, ábame háguyugun lau aban úgubu le hani sífirigu, kei meha Hesusu. Afuranguagüdati Pábulu aban katei ítarati. Abürühati: “Sarati Kristu lídangiñe óunweni; ligía furumiñetibei ásaaruti lídangiñe óunweni”. Lárigiñe, aba lariñagun luagu hásaaruba lan amu lun hawinwandun sielu lárigiñe Hesusu. Ariñagati: “Furumiñeti meha ásaaruti, Kristu; lárigiñeme, danme le lagiribudun Kristu ubouagun, ligíame hásaarun lánigu lídangiñe óunweni” (1 Ko. 15:20, 23).

16. Ka tarufudahabei Bíbülia woun luagu ídaba lan háguyugua ha lúnbaña hawinwandun sielu?

16 Adügati dimurei burí le lun wasubudiruni ídaba lan háguyugua ha lúnbaña houdin sielun: danme lagiribudun Kristu keisi urúei marihúaditi. Luagu saragu irumu, arufuda hamaali gefentiña luagu Heowá tau Bíbülia luagu gumese lan larúeihan Kristu keisi urúei marihúaditi lidan irumu 1914. Awanhamémegua awinwanda lidan dan ligía ani yarafaali lagumuchagüle ubóu wuribati le.

17, 18. Kaba asusereda houn fiú kristiánugu anuadirúaaña lidan lidaani larúeihan Kristu keisi urúei marihúaditi?

17 Rutu Bíbülia saragu amu ariñahani luagu águyuguni sielu. Ariñagatu: “Mabusenrúntiwa lun herederun ibidiñounga hun kaba lan asusereda houn hilaaña [...]. Ítara kei afiñe wamá luagu hilá lan Hesusu ani sará ligía lídangiñe óunweni, ítara liña giñe afiñe wamá luagu lásaaragüdübaña lan Bungiu ha óunwegubaña afiñeñu luagu Hesusu”. Ábaya lariñagun: “Ligía wariñagunbei hun [...] luagu wagía lanme le wínwangilibei danme liabin Hesusu, mámaba wagía ñüdün habaragiñe ha hilaguaañabaña. Danme le ararireina lan Wabureme Hesusu siélugiñe, laganbúba lumalali hábuti ánheligu [...]. Gürigiameti ha óunwegubaña afiñeñu luagu Kristu, hagíaba ásaara furumiñe. Lárigiñeme, wagía afiñetiña ha wínwangiñabaña, ábame wanügǘniwa úara hama lidan dúeri lun wadunragun luma Wabureme Hesusu garabalirugu. Ábameti werederun luma Wabureme Hesusu lun sun dan” (1 Tesa. 4:13-17).

18 Lasusereduba meha águyuguni le lánina sielu fiú dan lárigiñe lagumeserun Kristu arúeiha keisi urúei marihúaditi. Kristiánugu anuadirúaaña ha lúnbaña wínwangiña lan ubouagu lidan lidaani óunwenbu asufuriruni ábame hanügǘniwa tidan dúeri (Mat. 24:31). Ariñagatu Bíbülia móunwenbaña lan ha lúnbaña hanügǘniwa, lidan amu dimurei, merederunbaña hilañu luagu saragu dan, “hasansirawagúba súngubei, lidan murusun oura, lidan aban léfegechun luma lámurudun aguu, danme le laganbúniwa tumalali fidu” (1 Ko. 15:51, 52).

19. Kaba águyuguni buídutimati asusereda ámuñegü?

19 Hibe-agei kristiánugu ha úaraguabaña uguñe weyu mama anuadirúaaña ani maguarúnwati giñe houn lun harúeihan luma Kristu sielu. Hagurabahañein lagumuchun ubóu wuribati le lídanme luéyuri Heowá. Úati gürigia asubudiruti ídaba lan liabin lagumuchagüle ubóu, gama lumoun, arihúati luagu yarafaali lan (1 Tesa. 5:1-3). Lárigiñe, ñeinbei amu luwuyeri águyuguni. Háguyuguba saragu míñunu gürigia lun hawinwandun lidan Paraísu ubouagu. Gemenigibaña lun lagidarun figóu hawéi ani lun móunwendigiaña lan. Háguyuguba “lidoun aban ibagari le buídutimati” sügǘ hau ha águyugubaña lidan binadu dan ani ábaya hóunwegun (Ebü. 11:35).

20. Ka uagu gayara lubéi wafiñerun luagu ñeinbei lan aban aransehani buiti lidan águyuguni?

20 Ariñagatu Bíbülia háguyuguba lan sielu “kada aban lidan lidaani”, lidan amu dimurei, lábugiñe aban aransehani (1 Ko. 15:23). Ligía gayara lubéi wafiñerun luagu ñeinbei lan giñe aban aransehani danme le háguyugun gürigia ubouagu. Adügati le lun wálügüdagun woungua: “Ídaba san háguyugua ha óunwegubaña lidan wadaani? Háguyuguba san murusun dan lárigiñe lagumeserun Larúeihan Kristu le lánina milu irumu lun heresibiruniña haduheñu hama hamadagu? Agia wügüriña úaraguatiña ha lánina binadu dan ha meha eseriwidubaña keisi ichügüdinaü buítiña? Háguyuguba san hadan furumiñetiña águyugutiña lun hídehan lidan aransehani? Agia gürigia ha meseriwidunbaña lun Heowá? Ídaba san háguyugua ani halíaba?”. Anihein saragu álügüdahani le gayaraabei wadügüni, gama lumoun, moun lumuti wadiheridun luagu katei burí le guentó. Buítimati wagurabahan lun warihini. Chóuruti buídubei lan warihini ida luba lan ladügüni Heowá katei.

21. Ka wemeniginbei?

21 Lidan awanha lan agurabaha, lunti wéredagüdüni wafiñen luagu Heowá. Chouru lumuti woun liyumulugugiñe Hesusu luagu láguyuguagüdübaña lan ha lídanbaña lisaminan (Huan 5:28, 29; 11:23). Rúyati Hesusu ichouruni luagu gayara lan lásaaragüdüniña Bungiu hilaaña dan le lariñagunbei luagu wínwangiña lan lanügüniña Bungiu Abüraámü, Isaakü luma Hakobu (Luk. 20:37, 38). Ligíati, anihein saragu resun lun wariñagun kei lariñagun Pábulu: “Anihein giñe emenigini le hawagubei luagu Bungiu nuagu, luagu lásaaragüdübaña lan hilaaña” (Adü. 24:15).