1-3. (1) ¿Tlen tlamantli tikneltokaj? (2) ¿Tleka miak ipati? (Xikita tlaixkopinal tlen ika peua tlamachtil).

¿TLEN titlanankiliskiaj tla ikaj techtlajtlaniskia tlen tikneltokaj? Uelis tikiluiskej Jehová ye akin okichijchi nochi tlen onka uan noijki techmaka yolilistli. Noijki uelis tikijtoskej titlaneltokaj itech Jesucristo akin topatka omikik. Noijki tikijtoskej tikneltokaj satepan nochipa tiyoltoskej itech xochitlali. Pero ¿kox noijki tikijtoskej tikneltokaj kinyolitiskej akinmej yomikej?

² Tikneltokaj techmakixtiskej ijkuak uits ueyi tlajyouilistli uan tiyoltoskej itech xochitlali, pero noijki onka miak tlamantli tlen techyolinia ma tikneltokakan miak ipati kinyolitiskej akinmej yomikej. Tlatitlanil Pablo okijto tleka miak ipati: “Porke tla non yomikkeh ayakmó moyolitiskeh, kijtosneki Cristo mach omoyoliti”. Tla amo okiyolitijkej Jesús, amo tlanauatijtoskia uan amo itlaj ipati titetlapouiskej itech itekiuajkayo (xiktlajtolti 1 Corintios 15:12-19). Ik non, kuali tikmatij Jesús okiyolitijkej. Tejuan amo tikchiuaj ken tlayekankej saduceos tlen amo okineltokayaj kinyolitiskej akinmej yomikej. Tikneltokaj uan tiktematiltiaj maski sekimej techpinauiaj (Mar. 12:18; Hech. 4:2, 3; 17:32; 23:6-8).

 ³ Pablo okijkuilo “moyolitiskeh n mikemeh” poui itech tlen “otechmachtijkeh de Cristo”, kijtosneki tlen opejki timomachtiaj (Heb. 6:1, 2). Uan noijki okijto okineltokaya kinyolitiskej akinmej yomikej (Hech. 24:10, 15, 24, 25). Uan maski nin poui itech “tlan okachi amo owi se weletis kajsikamatis itech itlamachtilis Dios”, amo kijtosneki amo itlaj ipati (Heb. 5:12). ¿Tleka ijkon tikijtoaj?

4. ¿Tlen uelis ikaj techtlajtlanis?

⁴ Ijkuak opejki timomachtiaj Biblia, otiktlajtoltijkej ken okinyolitijkej sekimej ken Lázaro. Tikitaj Abrahán, Job uan Daniel okineltokayaj ika nochi inyolo satepan kinyolitiskiaj akinmej yomikej. Pero ikaj uelis techtlajtlanis: “¿Kox uelis ikaj kiyolitiskej maski yiuejkika omoijto? Uan ¿kox melauak Biblia kijtoa keman kinyolitiskej?”. Techyolchikauas tlen Biblia kijtoa itech nin tlamantli. Ik non, ma tikitakan tlen techiluia.

5. ¿Itech tlen achto timotlapouiskej?

⁵ Tla ikaj yikin omikik, amo oui tikneltokaskej uelis kiyolitiskej (Juan 11:11; Hech. 20:9, 10). Pero ¿kox uelis tikneltokaskej tla yiuejkika omoijto ikaj kiyolitiskiaj? ¿Uelis tikneltokaskej melauak kiyolitiskej maski yikin noso yiuejkika omikik? Axkan tinochtin tikneltokaj ikaj okiyolitijkej maski yiuejkika omoijto ijkon panoskia. ¿Akin okiyolitijkej? ¿Uan ken kiteititia melauak kinyolitiskej akinmej yomikej?

6. ¿Ken omochi itech Jesús tlen omoijto itech Salmo 118?

⁶ Salmo 118 techtlapouia akin okiyolitijkej. Uelis David okijkuilo nin salmo tlen kijtoa: “¡Jehová timitstlatlaujtiaj techmakixti! [...] Ma kipia tlateochiualistli akin uits itech itoka Jehová”. Uelis tikilnamikij ijkuak sekimej okitakej Jesús oajsito Jerusalén itech 9 de nisán, ijkuak yimikiskia uan okinmijtojkej nonmej tlajtolmej (Sal. 118:25, 26; Mat. 21:7-9). Non salmo otlajto itech ikaj tlen kiyolitiskiaj, pero ¿tleka tikijtoaj omochi miak xiuitl satepan? Noijki kijtoa: “Tetl tlen amo okinekej akinmej kinchijchiuaj kalmej, omochi tetl tlen tlakitskijtok” (Sal. 118:22).

7. ¿Tlen okichiuilijkej judíos Jesús?

⁷ “Akinmej kinchijchiuaj kalmej” tlen amo okiselijkej Mesías, okatkaj tekiuajkej judíos. Amo san okixtopejkej uan amo okiselijkej ken Cristo. Miakej okinekiayaj ma kimiktikan (Luc. 23:18-23). Ik non, yejuan intlajtlakol okimiktijkej.

8. ¿Ken uelis mochiuaskia Jesús se “tetl tlen tlakitskijtok”?

⁸ Tla Jesús okixtopejkej uan okimiktijkej, ¿ken uelis yetoskia “tetl tlen tlakitskijtok”? Uelis yetoskia tla kiyolitiskia. Ye ijkon okijto ijkuak otlajto itech se tlakatl tlen okintitlanki itlakeualuan ma kinmitatij akinmej okipaleuiayaj. Pero yejuan okintlajyouiltijkej. Noijki ijkon israelitas okintlajyouiltijkej teotlajtojkej tlen toTajtsin Dios okintitlanili. Ik non, tlakatl okititlanki ikone akin okitlasojtlaya, para ma kikakikan. Pero nonmej tlakamej okimiktijkej. Ijkuak otlanki otlajto, noijki okijto tlen ijkuilitok itech Salmo 118:22 (Luc. 20:9-17). Tlatitlanil Pedro noijki otlajto itech non tlaxelol ijkuak omotlapoui iuan tekiuajkej, tlayekankej uan escribas judíos tlen omonechikojkej Jerusalén. Otlajto itech “Cristo Jesús non de Nazaret” akin yejuan ‘okimiktijkeh itech [kuauitl, TNM],  iwa Dios okiyoliti de kan mikemeh’. Uan noijki okinyekilui: “Nin Jesús, Ye n tetl Akin nomejwah nonkalchijchijkeh ononkitlakaltechojkeh, pero nin tetl omochiwako non okachi tetlakxili” (Hech. 3:15; 4:5-11; 1 Ped. 2:5-7).

9. ¿Tlen omoijto itech Salmo 118:22?

⁹ Ken yotikitakej, itech Salmo 118:22 miak xiuitl achto omoijto kiyolitiskiaj. Amo kiseliskiaj Mesías uan kimiktiskiaj, pero kiyolitiskiaj uan mochiuaskia se “tetl tlen tlakitskijtok”. Ijkuak okiyolitijkej Jesús, ikone toTajtsin Dios, otechpaleui ma techmakixtikan, porque amo “onka ok se tlakatl akin weletis techmakixtis, porke Dios mach otechmák ok se tlakatl itech nin tlaltíkpaktli para inawak matimomakixtikah” (Hech. 4:12; Efes. 1:20).

10. (1) ¿Tlen omoijto itech Salmo 16:10? (2) ¿Ken tikmatij nin salmo amo omochi itech David?

¹⁰ Ma tikitakan okse tlaxelol tlen otlajto itech yolitilistli. Omoijkuilo kanaj mil xiuitl achto mochiuaskia. Nin techpaleuis okachi ma tikneltokakan melauak kinyolitiskej akinmej yomikej maski yiuejkika omoijto. Itech Salmo 16 David okijto: “Amo techkauas itech mikakoyoktli. Akin yolmelajki amo tikkauas ijtik tekochtli” (Sal. 16:10). Nonmej tlajtolmej amo okijtosnekiaya amo keman mikiskia David nion amo keman yetoskia itech mikakoyoktli. Biblia kijtoa David okokoxkatik uan omikik uan okitokakej iuan ikojkoluan itech ialtepe (1 Rey. 2:1, 10). Ik non, ¿akin itech otlajto Salmo 16:10?

11. ¿Keman okiyekijto Pedro Salmo 16:10?

¹¹ Kanaj mil xiuitl satepan ijkuak David okijkuilo nonmej tlajtolmej, Pedro okitematilti itech akin mochiuaskia nonmej tlajtolmej. Seki semanas ijkuak omikik Jesús uan okiyolitijkej, Pedro okintlapoui miakej judíos uan akinmej amo itech Salmo 16:10 (xiktlajtolti Hechos 2:29-32). Okinmilui itlaj tlen kuali okimatiayaj: David omikik uan okitokakej. Uan satepan okijto: “Kemi yaskia inewia kontlajtlatok, David okijto Cristo moyolitiskia”. Uan amo ikaj okijto amo melauak tlen okijto Pedro.

12. (1) ¿Ken omochi Salmo 16:10? (2) ¿Ken kiteititia nin tlaxelol melauak kinyolitiskej akinmej yomikej?

¹² Ijkuakon, Pedro otlajto itech tlen David okijto itech Salmo 110:1 (xiktlajtolti Hechos 2:33-36, TNM). Tlen Pedro okijto okiski itech iTlajtol toTajtsin Dios, ik non, nochtin okineltokakej Jesús ‘Inteko iwa Intemakixti’. Nochtin okajsikamatkej tlen omoijto itech Salmo 16:10 omochi ijkuak Jesús okiyolitijkej. Satepan, Pablo noijki okijto non tlamantli ijkuak okintlapoui sekimej judíos tlen ochantiayaj Antioquía de Pisidia. Nonmej tlakamej sapanoa omotlajtlachialtijkej uan okiluijkej okseki ma kintlapoui (xiktlajtolti Hechos 13:32-37, 42). Nin techpaleuia okachi ma tikneltokakan Biblia kijtoa kinyolitiskej akinmej yomikej uan melauak ijkon mochiuas maski yiuejkika omoijto.

13. ¿Tlen uelis timotlajtlaniskej?

¹³ Techyolchikaua tikmatiskej kinyolitiskej akinmej yomikej maski yiuejkika omoijto. Pero uelis ikaj motlajtlanis: “¿Kijtosneki nimochias miak xiuitl para oksepa nikinmitas akinmej nikintlasojtla? ¿Keman kinyolitiskej akinmej yomikej?”. Ma tikilnamikikan Jesús okinmilui itlatitlaniluan okatka seki tlamantli tlen amo okimatiayaj uan ijkuakon  amo kimatiskiaj. Uan ‘tejwah mach toteki tlan tonati noso kemania Totajtsi Dios kichiwas iteki. Sanwel Ye tlanawatia itech nochi tlan kichiwa’ (Hech. 1:6, 7; Juan 16:12). Pero non amo kijtosneki sepa amo tikmatij keman kinyolitiskej akinmej yomikej.

14. ¿Tleka Jesús okse tlamantli okiyolitijkej uan amo ken oksekimej?

¹⁴ Techpaleuis ma tikajsikamatikan tla tikilnamikij Biblia techtlapouia sekimej kinyolitiskej. Uan okachi miak ipati ijkuak Jesús okiyolitijkej. Tla amo, amo uelis tikchiaskej ma kinyolitikan akinmej tikintlasojtlaj. Achto kiyolitiskiaj Jesús, akinmej okinyolitijkej ijkuak okatka Elías uan Eliseo amo nochipa oyoltokaj. Oksepa omikej, okintokakej uan omokuepkej tlalpinoli. Pero “Cristo Jesús yomoyoliti itsalko n mikemeh iwa ayik oksepa mikkis” porque “mikílistli ayakmó kinawatia”. Ye kajki iluikak uan ‘ayik mikis’ (Rom. 6:9; Apoc. 1:5, 18; Col. 1:18; 1 Ped. 3:18).

15. ¿Tleka moijtoa Jesús achto okiyolitijkej?

¹⁵ Jesús okiyolitijkej para yetos iluikak. Ye achto ijkon okiyolitijkej uan tlen okachi miak ipati, pero amo san ye ijkon okiyolitijkej (Hech. 26:23). Jesús okinmilui itlatitlaniluan yaskiaj iluikak para iuan tlanauatiskej (Luc. 22:28-30). Uan para ijkon kichiuaskiaj, achto omonekiaya mikiskej uan kinyolitiskiaj ken espíritus. Pablo ijkon okiyekijto ijkuak okijkuilo: “¡Cristo omikki iwa omoyoliti! Ye omochi Akin achto omoyoliti para ayakmó mikkis”. Uan noijki okijto oksekimej kinyolitiskiaj uan yetoskej iluikak. Okijto: “Nochteh motojtokatiaskeh kemi Dios kineki: Achto Cristo omoyoliti, satepa” nochtin iaxkauan moyolitiskej ijkuak Jesús tlanauatiskia (1 Cor. 15:20, 23).

16. ¿Ken tikmatij keman kinyolitiskej akinmej yaskej iluikak?

¹⁶ Ninmej tlajtolmej techpaleuiaj ma tikajsikamatikan keman kinyolitiskiaj akinmej yetoskej iluikak ijkuak Jesús tlanauatiskia. Yikipia miak xiuitl tiiTlaixpantijkauan Jehová tikteititiaj ika Biblia Jesús opejki tlanauatia itech 1914. Uan axkan ok tlanauatijtok uan ayakmo miak poliui tlamis tlen amo kuali.

17, 18. ¿Tlen kinpanoskia sekimej tlapejpenalmej ijkuak Jesús yitlanauatiskia?

¹⁷ Biblia techtlapouia ken kinyolitiskej akinmej yetoskej iluikak, kijtoa: “Tiknekih xikmatikah tlan mochiwaskeh non yomikkeh [...]. Porke tejwah tikneltokah Jesús omikki iwa oksepa omoyoliti, yika  noiwa tikneltokah Dios kinyolitis akimeh yomikkeh iwa okineltokakeh n Toteko Jesús”. Ijkuakon okijto: “Ijkuak Ye wits [noso ijkuak ualtlanauatis], Tejwah akimeh axa tiyolitokeh, amo tikinmoyakanaltiskeh non yomikkeh. Porke inewia n Toteko waltemos de ilwikak ika chikawak tlájtoli kemi se tekiwa”. Noijki okiyekijto: “Ijkuakó akimeh omikkeh iwa okineltokakeh n Cristo achto moyolitiskeh. Tlamis akimeh ok tiyolitoskeh, techwikaskeh inwah ipan mextli para timonamikiskeh iwan Toteko Jesús nepa tlakpak. Iwa ijkó nochipa tiyetoskeh iwan Toteko” (1 Tes. 4:13-17).

¹⁸ Akinmej yaskiaj iluikak kinyolitiskiaj satepan ijkuak Jesús peuaskia tlanauatis. Tlapejpenalmej tlen ok nikan yetoskej ijkuak panos ueyi tlajyouilistli ‘kinwikaskeh ipan mextli’ (Mat. 24:31). Biblia kijtoa akinmej ‘kinwikaskeh’ amo mikiskej, kijtosneki amo uejkika miktoskej, yejuan ‘Dios nochteh kinpatilis inkuerpo. Totokatijkak, kemi ijkuak se ixkuejkueyoni [noso ken ijkuak tikintsakuaj uan san niman tikintlapoaj toixtololouan], ijkuak mokakis n saiksemi tlapítsali’ (1 Cor. 15:51, 52).

19. ¿Tlen kinpanos akinmej kinyolitiskej itech xochitlali?

¹⁹ Akinmej tikchiuaj ken Cristo amo tinochtin titlapejpenalmej nion titlanauatiskej iuan Cristo itech iluikak. Tikchiaj ma tlami tlen amo kuali itech itonal Jehová. Amo ikaj kimati keman tlamis nochi tlen amo kuali pero nochi kiteititia ayakmo miak poliui (1 Tes. 5:1-3). Satepan, oksekimej okse tlamantli kinyolitiskej. Miakej kinyolitiskej para chantiskej itech xochitlali nikan tlaltikpak. Ayakmo kipiaskej tlajtlakoli uan amo keman mikiskej. Kinyolitiskej uan amo kinpanos ken akinmej yiuejkika okinyolitijkej uan oksepa omikej (Heb. 11:35).

20. ¿Tleka uelis tikneltokaskej sekimej achto kinyolitiskej uan oksekimej satepan?

²⁰ Biblia kijtoa itech iluikak “nochteh motojtokatiaskeh kemi Dios kineki”, kijtosneki sekimej achto kinyolitiskej uan oksekimej satepan (1 Cor. 15:23). Nin techpaleuia ma tikneltokakan akinmej kinyolitiskej nikan tlaltikpak noijki sekimej achto kinyolitiskej uan oksekimej satepan. Pero sekimej uelis motlajtlaniskej: “¿Keman kinyolitiskej akinmej yikin omikej? ¿Kox kinyolitiskej ijkuak kipeualtis mil xiuitl ualtlanauatis Cristo para ma kinselikan inkalchanejkauan uan inyolikniuan? ¿Uan tlakamej yolmelajkej tlen kuali otlanauatijkej? ¿Achto kinyolitiskej para ma kinpaleuikan itekipanojkauan toTajtsin Dios? ¿Uan tlen kinpanos akinmej amo okitekichiuilijkej Jehová? ¿Keman uan kanin kinyolitiskej?”. Onka miak tlamantli tlen uelis timotlajtlaniskej pero amo okachi ma timotekipachokan. Okachi kuali, ma timochiakan uan tikitaskej. Melauak tiyolpakiskej tikitaskej tlen kichiuas Jehová.

21. ¿Tlen tikchiaj ma kichiua toTajtsin Dios?

²¹ Axkan moneki okachi ma titlaneltokakan itech Jehová. Ye yokijto ika Jesús kinyolitis akinmej kinmilnamiktok (Juan 5:28, 29; 11:23). Jesús noijki okitematilti toTajtsin Dios uelis kinyolitis akinmej yomikej ijkuak okijto para ye yoltok Abrahán, Isaac uan Jacob (Luc. 20:37, 38). Nochi nin techpaleuia ma titlaneltokakan ken Pablo akin okijto: “Ne nikchia inawak Dios [...] nochteh non yomikkeh moyolitiskeh” (Hech. 24:15).