1, 2. Na cava era na rairai leqataka na itubutubu ke ra via yalayala qai papitaiso na luvedra?

E VICA na udolu na vuli iVolatabu era yalayala vei Jiova qai papitaiso. Era wili kina e levu na itabagone era susu ena dina, nira digia na bula vinaka duadua. (Same 1:1-3) Ke o itubutubu lotu vaKarisito, o na vakanamata ena siga ena papitaiso kina o luvemu.—Vakatauvatana 3 Joni 4.

² Ia eso na ka o na rairai leqataka. De dua o raica ni oti nodra papitaiso eso na itabagone, era vakatitiqataka na yaga ni kena muri na ivakatagedegede ni Kalou. Eso era biuta sara ga kina na dina. Koya gona, o na rairai leqataka ni rawa ni muria na bula vaKarisito o luvemu ni se qai tekivu, oti ena seavu na nona taleitaka na ka dina. Ena tautauvata kei na ka e cavuta o Jisu me baleta na ivavakoso e Efeso ena imatai ni senitiuri: “Ni sa sega vei iko na loloma me vaka e liu.” (Vkta. 2:4) Na cava mo cakava me kua kina ni yaco qori vei luvemu, me rawa ni ‘tubu me rawata na bula’? (1 Pita 2:2) Me  saumi qori, ena vinaka meda veivosakitaka na ivakaraitaki i Timoci.

3. (a) A mai lotu vaKarisito vakacava o Timoci? E raica vakacava na ivakavuvuli vaKarisito? (b) Na cava e tolu na ka me baleta na vuli e uqeti Timoci kina o Paula?

³ A rairai kila o Timoci na veika me baleti ira na lotu vaKarisito ena 47 G.V., donuya na imatai ni veisiko i Paula e Lisitira. De dua se itabagone kina o Timoci, a dei tale ga ena ka e vulica. Ni oti ga e rua na yabaki, e tomani Paula ena nona ilakolako. Ni oti tale e rauta ni 16 na yabaki, e vola o Paula vei Timoci: “Mo muria tiko ga na ka o vakavulici kina, na ka o vakabauta ena gauna e vakadeitaki kina vei iko, ni o sega ni lecavi ira era vakavulici iko, o kila tale ga na iVolatabu ni o se gone dramidrami, qo e vakavukui iko mo rawa kina ni vakabulai ena nomu vakabauti Karisito Jisu.” (2 Tim. 3:14, 15) E cavuta o Paula na matavosa (1) kila na iVolatabu, (2) vakabauta ena gauna e vakadeitaki kina, kei na (3) vakavukui mo rawa ni vakabulai ena nomu vakabauti Karisito Jisu.

4. Na ivukevuke cava o raica ni yaga vakalevu ena nomu tuberi luvemu itabagone? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

⁴ Ni o itubutubu lotu vaKarisito, o na vinakata me kila o luvemu na iVolatabu ruarua, na kena vakaIperiu kei na vaKirisi. Me vakatau ena levu ni ka e rawa ni katona, o ira mada ga na gone lalai e rawa nira vulica eso na itukutuku rawarawa me baleti ira na talanoataki ena iVolatabu kei na ka e yaco. Levu na ivukevuke e vakarautaka na isoqosoqo i Jiova mera tuberi luvedra kina na itubutubu. Vakacava o rawa ni vakasamataka eso na ulutaga e tabaki ena nomu vosa? Nanuma tiko ni noda kila na iVolatabu e yavu sara ga ni noda veiwekani vinaka kei Jiova.

5. (a) Na cava na ibalebale ni “vakabauta ena gauna e vakadeitaki kina”? (b) Eda kila vakacava ni a vakadeitaki o Timoci me vakabauta na itukutuku vinaka me baleti Jisu?

⁵ E bibi meda kila na iVolatabu. Ia nida tuberi ira vakayalo na luveda, eda na sega ni vakamacalataka wale ga na kedra itukutuku na talanoataki ena iVolatabu se ka e yaco kina. Kena ivakaraitaki o Timoci, e “vakabauta ena gauna e vakadeitaki kina” vua. Na vosa taumada ni matavosa qori e vakaibalebaletaka ni dua na ka e “vakadeitaki,” se “vakabauta qai sega ni vakatitiqataki na dina ni dua na itukutuku.” Ni se gone dramidrami o Timoci, a kila na iVolatabu vakaIperiu. Ni toso na gauna, nona raica na ivakadinadina e sega kina ni vakatitiqataka ni Mesaia o Jisu. E rawa tale ga ni tukuni ni ka e vakabauta e vakadeitaka sara ga na ka e vulica. Na kaukaua ni nona vakabauta na itukutuku vinaka, e uqeti koya me papitaiso me tisaipeli qai tomani Paula ena ilakolako vakaulotu.

6. O na vukei luvemu vakacava me vakadeitaka na ka e vulica mai na Vosa ni Kalou?

⁶ Me vakataki Timoci, o na vukei luvemu vakacava me vakadeitaka na ka e vakabauta? Kena imatai, mo vosovoso. Ena sega ni tutu ga me vakadeitaka o gone na ka e vakabauta; e sega tale ga ni kena ibalebale ni na rawata qori baleta ni luvemu, se ni o sa vakadeitaka na ka o vakabauta. Ena vinakati mera vakayagataka na gone na nodra “vakasama” mera vakadeitaka kina nira vakabauta na ka dina ena iVolatabu. (Wilika Roma 12:1.) E tiko gona nomuni itavi na itubutubu  ena tikina qori, vakabibi nira taro. Meda raica mada e dua na kena ivakaraitaki.

7, 8. (a) E vosovoso vakacava e dua na tama me vakavulici luvena goneyalewa? (b) Tukuna na ka o cakava mo vosovoso ni vakavulici luvemu?

⁷ E tukuna e dua na tama o Thomas me baleti luvena yalewa yabaki 11: “Ena so na gauna ena taroga o luvequ, ‛A vakayagataka o Jiova na bula vakaidewadewa me rawa kina na bula e vuravura?’ se, ‛Na cava eda sega ni vakaitavi kina ena sasaga ni lewenivanua raraba, me vaka na veidigidigi, me vinaka kina na ivakatagedegede ni bula?’ Eso na gauna au dau galu ga, me kua kina ni vakavu veilecayaki noqu isaunitaro. Me nanumi ni sega ni vakatau na ka eda vakabauta ena levu ni itukutuku dina. E vakatau sara ga ena ivakadinadina lalai e tu.”

⁸ E kila o Thomas ni vinakati na vosovoso ena veivakavulici. E bibi na itovo qori vei keda kece na lotu vaKarisito. (Kolo. 3:12) E kila o Thomas ni na rairai taura toka na gauna me rau veivosakitaka vakavica qori kei luvena. Ena vinakati me yavutaka nona ivakamacala ena iVolatabu me rawa ni vakabauta sara ga o luvena na ka e vulica. E kaya o Thomas: “Me baleta eso na tikina bibi, keirau via kila sara ga vakaveiwatini ke vakabauta dina na luvei keirau na ka e vulica tiko, se vakaibalebale vua. E vinaka ke tiko nona taro. Au dau lomaleqa ke vakabauta na ka e vakavulici kina qai sega ni bau taro.”

9. O na tugana vakacava na Vosa ni Kalou vei luvemu?

⁹ Nira vosovoso na itubutubu ena nodra veivakavulici, ni toso na gauna era na vakadeitaka vakalalai na gone na kena “raba, na balavu, na cere, kei na titobu” ni nodra vakabauta. (Efeso 3:18) Meda kauaitaka na ka e veiganiti kei na nodra yabaki ni bula, kei na levu ni ka e rawa nira vulica. Nira vakadeitaka na gone na ka era vulica, sa na rawarawa sara mera tutaka nodra vakabauta, vakabibi e koronivuli. (1 Pita 3:15) Kena ivakaraitaki, vakacava e rawa ni vakamacalataka o luvemu na ka e tukuna na iVolatabu me baleti ira na mate? E vakaibalebale vua na ka e tukuni ena iVolatabu? * Io, ena vinakati na sasaga nida tugana na Vosa ni Kalou vei ira na luveda, ena yaga tale ga vakalevu.—Vkru. 6:6, 7.

10. Na cava me tiki bibi ni nomu veivakavulici?

¹⁰ E bibi tale ga nomu ivakaraitaki, vakauasivi na ka o vakabauta. E kaya o Stephanie, e tolu na luvena yalewa: “Ni ratou se lalai na luvequ, au dau taroga, ‘Au dau vakamacalataka vei ratou na gone na vuna au vakabauta kina ni bula dina tiko o Jiova, na vuna e lomani au kina qai dodonu nona ivalavala? Vakacava ratou raica niu lomani Jiova dina?’ Ena dredre me ratou vakadeitaka na gone nodratou vakabauta keu sega mada ga ni cakava.”

11, 12. Na cava na vuku? Cava eda kaya kina ni sega ni vakatau ena yabaki ni nona bula e dua?

¹¹ Qo na ka eda sa dikeva mai me baleti Timoci: (1) e kila na iVolatabu, (2) e vakadeitaka na ka e vakabauta. Ia na cava e vakaibalebaletaka o Paula ni tukuna ni iVolatabu e rawa ni “vakavukui” Timoci me “vakabulai”?

¹² E tukuni ena Insight on the Scriptures,  Volume 2 na ivakamacala ni iVolatabu me baleta na vuku: “Oya ni okati kina na noda vakayagataka na kila kei na yalomatua meda walia kina na leqa, vorata na veika rerevaki, rawata na noda isausau, se yaga noda ivakasala. E veibasai ni lialia.” E kaya na iVolatabu ni “ka lialia e vauci e lomana na gone.” (Vkai. 22:15) Macala gona ni na laurai vua e vuku na yalomatua. Na matua vakayalo e sega ni vakatau ena yabaki ni bula, e vakatau ena nona rerevaki Jiova e dua qai tu vakarau me muria nona ivakaro.—Wilika Same 111:10.

13. Ena vakaraitaka vakacava e dua na itabagone ni tu vua na vuku me rawa ni vakabulai?

¹³ O ira na itabagone matua vakayalo era sega ni “kuitaki voli ena biau se veikauyaki” ena nodra gagadre se nodra veivakamuai na icaba. (Efeso 4:14) Ena laurai nodra matua nira vakayagataka “nodra vakasama, e vakavulici me vakaduiduitaka na ka e donu mai na ka e cala.” (Iper. 5:14) Ena kilai nira matua ena nodra vakatulewa vakavuku, ke ra sega mada ga ni tiko na nodra itubutubu se dua tale na uabula. (Fpai. 2:12) E bibi na vuku va qori ni na rawati kina na bula. (Wilika Vosa Vakaibalebale 24:14.) O na vukei luvemu vakacava me rawata qori? Kena imatai, mo vakamatatataka vua na ivakatagedegede vakaivolatabu. Ena ka o tukuna kei na nomu ivakaraitaki, me kila ni bibi vei iko na ivakatagedegede ena Vosa ni Kalou.—Roma 2:21-23.

14, 15. (a) Na cava me vakasamataka vinaka na itabagone e via papitaiso? (b) O na vukei luvemu vakacava me vakasamataka na veivakalougatataki ni nona muria na lawa ni Kalou?

¹⁴ O na sega ni tukuna wale ga vei luvemu na ka e donu kei na ka e cala. O na via vukei koya me vakasamataka eso na taro qo: ‘Na cava e vakatabuya kina na iVolatabu eso na ka e dau malele kina na lomada? Cava au vakadeitaka kina ni na vinaka tu ga na ivakatagedegede vakaivolatabu?’—Aisea 48:17, 18.

 ¹⁵ Ke vakaraitaka e dua na gone ni via papitaiso, e dodonu me vukei me vakasamataka se cava e nanuma ena itavi e namaki vei ira na lotu vaKarisito. E yaga vakacava nona papitaiso? Cava ena vakuai koya kina? Cava e yaga kina vakalevu nona papitaiso ni vakatauvatani kei na ka ena vakuai koya kina? (Mari. 10:29, 30) Qori eso na ka ena rairai vakasamataka ni oti na papitaiso. Ena vinaka me vakasamataki rawa ni bera ni muri na ikalawa bibi qori. Nira vukei na gone mera vakasamataka na veivakalougatataki ni talairawarawa kei na ca ni talaidredre, ena rawa ni dei nodra vakabauta. Ena sala cava? Era na vakadeitaka ni vinaka tu ga na ivakatagedegede vakaivolatabu.—Vkru. 30:19, 20.

16. Na cava me nanuma na itubutubu ke sega ni dei na vakabauta i luvena sa papitaiso?

¹⁶ Vakacava ke vakatitiqa o luvemu ni papitaiso oti? Kena ivakaraitaki, ena rairai galeleta na veika ni vuravura se lomatarotarotaka na yaga ni kena muri na ivakavuvuli vakaivolatabu. (Same 73:1-3, 12, 13) Ra itubutubu, nanuma ni ka o na cakava ena ituvaki qori ena rawa ni uqeti luvemu me vakatotomuria nomu vakabauta se me gole tani mai kina. Ke mani gonelailai se itabagone, mo kua mada ga ni cudruvi koya ni sa vakatitiqa. Mo saga tiko ga mo tokoni koya vakayalololoma, mo rawai koya tale ga.

17, 18. Ke vakatitiqa e dua na itabagone, ena veivuke vakacava na itubutubu?

¹⁷ Ni papitaiso e dua na itabagone, sa bubului vei Jiova. E yalataka ni na lomani koya, ena vakaliuca na inaki ni Kalou qai muri na ka kece. (Wilika Marika 12:30.) E sega ni raica vakamamada o Jiova na yalayala, me va tale ga qori nona rai o koya e yalayala. (Dauv. 5:4, 5) Ena so na gauna veiganiti, mo vakabibitaka tale qori vei luvemu, me tukuni tale ga vakayalovinaka. Ni bera ni caka qori, vakayagataka vinaka na ivukevuke e vakarautaka na isoqosoqo i Jiova vei ira na itubutubu. Ena raica kina vakabibi o gone na nona yalayala vei Jiova, kei na ka e namaki vei ira na lotu vaKarisito papitaiso, vaka kina na veivakalougatataki ena marautaka.

¹⁸ Kena ivakaraitaki, ena yaga na ivakasala ena ulutaga “Questions Parents Ask,” ena daku ni ivola na Questions Young People Ask—Answers That Work, Volume 1. E tukuni kina: “Kua ni totolo mo nanuma ni cata nomu vakabauta o luvemu itabagone. E tiko na vuna e va kina ya nona rai.” E rawa ni veimurimuri. Se rawa ni galili se nanuma nira toso vinaka vakayalo na vo ni itabagone lotu vaKarisito. E tomana na ikuri: “Na leqa kece qo e sega ni baleta nomu vakabauta. E dusia tiko ga na ituvaki e rawa ni vakatovolei kina nomu vakabauta ena gauna mada ga qo.” E vica na vakatutu e tiko ena ikuri ena rawa ni muria na itubutubu me kua kina ni vakatitiqa o luvena.

19. Era na vukei luvedra vakacava na itubutubu mera ‘vuku me rawa nira vakabulai’?

¹⁹ Ra itubutubu, e bibi qai ka dokai nomuni itavi, moni tuberi luvemuni “ena ivakavuvuli kei na ivakasala i Jiova.” (Efeso 6:4) Me vaka ga eda raica mai, eda na vakavulici ira ena ka e tukuna na iVolatabu, eda na uqeti ira tale ga mera vakadeitaka ni dina na ka era vulica. Kena ibalebale ena vinakati me dei sara nodra vakabauta, ni na uqeti ira qori mera yalayala, mera qaravi Jiova tale ga mai vu ni lomadra. Me tokoni iko mada ga na Vosa i Jiova, kei na yalona tabu mo vukei luvemu me ‘vuku me rawa ni vakabulai.’