1, 2. Ongwaye ovanene tjiva tji ve rikenda, indu ovanatje vawo tji mave vanga okutoora omukambo wokupapitisiwa?

OVANDU ovengi mbe rihonga Ombeibela ndino, ve riyandja ku Jehova nave papitisiwa. Ovengi vawo omitanda mbye kurira mouatjiri nave toorora omuano omusemba wokuhupa. (Eps. 1:1-3) Indu tji u ri Omukriste ngu novanatje, mape ya u undja eyuva ovanatje voye ndu mave papitisiwa.—Sasaneka 3 Johanes 4.

² Posi yokutja u kara nongendo. Porumwe wa muna omitanda mbya papitisiwa nu kombunda ave utu okukara nomakeyakeyero ohunga nokuhupa otja komirari vya Mukuru. Nu tjiva va isa okukarera Jehova. Otjingaperi kutja mape ya orikende kutja omuatje woye pomautiro ma utu nawa okukarera Jehova, nungwari kombunda eye a pandjara orusuvero ndwa ri na ro kouatjiri. Eye mape ya a kara tjimuna imba oveserewondo etenga mba ri mombongo yOvaefese, Jesus kaa tja: “Nambano eṋe kamu tji Ndji suverere otja indu tji mwe Ndji suverere rutenga.” (Omavan. 2:4) Mo yenene vi okuvatera kutja imbi avi ha tjitwa kovanatje voye, nokuvevatera kutja  ve ‘kure nu arire tji va yamwa’? (1 Petr. 2:2) Okukazira epuriro ndi, ngatu tare kotjihorera tja Timoteus.

3. (a) Timoteus wa rira vi Omukriste, nu wa ṱakamisa vi imbi mbye rihonga? (b) Ovikwaye vitatu Paulus mbya raera Timoteus?

³ Omuapostele Paulus wa kavarura oListra otjikando otjitenga mombura ndji 47 O.Z. Indwi mape ya rwa ri oruveze Timoteus tje rihonga ohunga nomahongero wa Jesus. Eye aa ṱakamisa imbi mbye rihongo, nu ozombura 2 kombunda yanao, eye wa uta okuryanga puna Paulus. Nu ozombura 16 kombunda yanao, Paulus wa tjanga orutuu ku Timoteus na tja: “Nungwari ove paima momauatjiri ngu wa hongwa, nu mu wa zikama. Ove vari mo tjiwa imba mbe ku hongere, nu mo zemburuka kutja Omatjangwa omayapuke ove we ye tjiwa okuza kouṱiṱi woye. Owo maye ku pe ounongo mbu mau ku hongorere kombwiro yomuinyo mongamburiro, ndji ri mu Kristus Jesus.” (2 Tim. 3:14, 15) Yandja ombango kokutja Paulus wa tamuna (1) okuzemburuka omatjangwa omayapuke, (2) okupaima momauatjiri nga hongwa, (3) nokuhara ounongo mbu mau mu hongorere kombwiro yomuinyo mongamburiro, ndji ri mu Kristus Jesus.

4. Oviungurisiwa viṋe ove mbi u ungurisa okuhonga ovanatje voye? (Tara kotjiperendero pomautiro worupa ndwi.)

⁴ OtjOmukriste ngu novanatje, u zera kutja ovanatje voye ve tjiwe omatjangwa omayapuke, ndino nge kamburira mo Omatjangwa wOtjiheberi na wina wOtjigrike poo Ombeibela aihe. Nandarire ovanatje ovaṱiṱi mave yenene okurihonga ohunga novandu ovakuru, novitjitwa mbya tjitwa mOmbeibela. Otjira tja Jehova tja pitisa omambo omengi nozovidio, kutja ovanene ve yenene okuviungurisa okuhonga nokuvatera ovanatje vawo. Hapo oviungurisiwa viṋe mbi mu na vyo meraka reṋu? Ovanatje voye mave sokutjiwa kutja ovikwaye mbi ri mOmbeibela, kokutja ve yenene okukurisa oupanga wawo kuna Jehova.

5. (a) Okupaima momauatjiri ngu wa hongwa, ku heya tjike? (b) Matu tjiwa vi kutja Timoteus wa paimine momauatjiri wombuze ombwa ohunga na Jesus?

⁵ Ounongo womatjangwa omayapuke ounanḓengu tjinene. Posi yokutja, ovingi vi heperwa po kutja u yenene okuyandja ovikurya oviyapuke kovanatje voye, moruveze rwokuvehonga ohunga novitjitwa vyOmbeibela uriri. Zemburuka kutja Timoteus wina wa ‘paima momauatjiri nga hongwa.’ Omambo wa Paulus nga mOtjigrike ye heya kutja “okutjiwa nawa” poo “okukara nongamburiro nokutjiwa ouatjiri ohunga notjiṋa tjorive.” Timoteus aa tjiwa Omatjangwa wOtjiheberi okuza kouṱiṱi. Posi yokutja kombunda eye wa kakara nongamburiro kutja Jesus ongu ri Messias. Ongamburiro ya Timoteus ya ri nomasa tjinene, ngandu tja papitisiwa na kaungura puna Paulus otjomuhindwa.

6. Mo yenene vi okuvatera ovanatje voye okupaima momauatjiri ngu ve rihonga okuza membo ra Mukuru?

⁶ Mo yenene vi okuvatera ovanatje voye kutja ve kurise ongamburiro yawo tjimuna Timoteus, nokutja owo wina ve paime momauatjiri ngu va hongwa? Rutenga mo sokukara nomuretima. Ongamburiro katjiṋa tji u kara na tjo kombunda yeyuva rimwe, na wina komoo yenene okuyandja ongamburiro ove ndji u na yo kovanatje woye mena rokutja ove wa paima momauatjiri ngu wa hongwa. Omuatje auhe ma sokuungurisa ozondunge ze omuini “okupangura pokati kouwa nouvi,” kutja me kurise ongamburiro ye mouatjiri wOmbeibela. (Lesa 1 Ovaheberi 5:14.) Ove otjomunene mo sokuvatera ovanatje voye nomasa kutja ve yenene okukurisa  ongamburiro yawo, nu tjinene indu tji mave pura omapuriro. Nambano matu katara kutja matu kerihongera ko tjike kotjihorera tjomurumendu umwe ngu novanatje.

7, 8. (a) Omurumendu umwe omukambure, wa raisa vi omuretima tjaa hongo omuatje we omukazona? (b) Oruṋe tjoo hepa omuretima okuhonga ovanatje voye?

⁷ Thomas ngu nomuatje omukazona wozombura 11 wa tja, oruveze rumwe omuatje we u mu pura omapuriro otja inga: “Hapo mape ya Jehova a utu ovandu okuza kozondjima?” poo kutja “Ongwaye tji tu ha kara norupa moviṋa vyotjiwaṋa, tjimuna okutoorora, kokutja tu yenene okuṱuna oviṋa nawa?” Oruveze rumwe mbi mwina uriri kutja e ha yandja eziriro ndi heri ro. Thomas aa tjiwa nawa kutja otjiṋa tji tji kurisa ongamburiro youatjiri komundu, kaziriro rimwe uriri nungwari omapu omengi pamwe.

⁸ Thomas aa tjiwa nawa kutja okuhonga omundu ku hepa omuretima. Wina omuretima otjikaṋena otjinanḓengu kOmukriste auhe. (Kol. 3:12) Thomas wa muna kutja pe kambura oruveze nokuhungirira koviṋa ovingi kokutja ma yenene okuvatera omuatje we okukurisa ongamburiro ye. Eye aa hepa okuungurisa Omatjangwa kokutja omuatje we ma kare nongamburiro mu imbi mbi me rihongo. Thomas wa tja: “Ami nomukazendu wandje aa tu vanga okutjiwa kutja omuatje wetu omukazona u nongamburiro moviṋa mbi me rihongo nu u vi zuva nawa, nu tjinene momapu omananḓengu. Indu tji ma pura omapuriro, otjiṋa otjiwa. Posi yokutja mbi rikenda indu tji ma yakura oviṋa nokuhina okupura.”

9. Mo yenene vi okuvatera ovanatje voye okukara nongamburiro mEmbo ra Mukuru?

⁹ Indu ovanene tji mave hongo ovanatje vawo nomuretima, otja oruveze tji maru kayenda ovanatje mave utu okuzuva nawa ‘ouparanga noure noutonga noukoto’ wongamburiro. (Ef. 3:18) Owo mave sokuvehonga oviṋa mbi mave yenene okuzuva nawa otja kozombura zawo. Otja tji mave kara nongamburiro mu imbi mbi mave rihongo, owo mave utu okurwira ongamburiro yawo indu varwe poo ovakwao poskole tji mave pirukire ongamburiro yawo. (1 Petr. 3:15) Otjotjihorera, hapo ovanatje voye mape ya ave kahurura okuza mOmbeibela kutja pe tjitwa tjike tji twa koka? Hapo omakahururiro wOmbeibela ve ye zuva nawa? * Tjiwa kutja mo hepa omuretima okuvatera ovanatje voye okukara nongamburiro mEmbo ra Mukuru, nu tjiwa kutja mo toṋa mokutjita nao.—Deut. 6:6, 7.

10. Otjikwaye tji matji sokurira otjinanḓengu momahongero woye?

¹⁰ Otjihorera tjoye wina otjinanḓengu okuvatera ovanatje voye okukura mongamburiro. Stephanie, ina wovanatje vetatu ovakazona wa tja: “Ovanatje vandje ngunda ave ri ovaṱiṱi ami ee ripura kutja, ‘Hapo mbi hungira kuna wo ohunga nokutja ongwaye ami tji mbi nongamburiro kutja Jehova okeri, kutja wetu suvera, nokutja ozondjira ze ozosemba? Hapo ovanatje vandje ve muna kutja ami mba suvera Jehova tjiri?’ Ami hi munu kutja ovanatje vandje mave yenene okukara nongamburiro yomasa indu ami tji mbi hina yo.”

11, 12. Ounongo otjikwaye, nu matu tjiwa vi kutja kauzu mokutja u nozombura ngapi?

¹¹ Otja tji twa munu, Timoteus wa ri (1) nondjiviro yOmatjangwa nu wa ri (2) nongamburiro mu imbi mbyee rihongo. Posi yokutja indu Paulus tja tja omatjangwa omayapuke maye tjiti kutja Timoteus ma rire onongo “kombwiro yomuinyo,” aa hee tjike?

¹² Embo ndi Insight on the Scriptures, Volume 2, ri kahurura kutja mOmbeibela, embo ndi ounongo  ri kamburira mo “okuungurisa ondjiviro nounongo mbu u na wo nawa kutja u zengurure omauzeu. Nokuritjevera komaumba, nokuyenenisa ozondando na wina okutunduuza varwe kutja ve tjite nao. Ombeibela i tja, “omuatje tje ri eyova momutima, oruhongwe maru isa mo ouyova.” (Omiano 22:15) Okukara nounongo otjiraisiro tjokutja we kura mongamburiro. Omundu u kura mongamburiro indu tji ma kara nondira ku Jehova nokukara nonḓuviro ku ye, nu kakutja eendu tje ri omunene motjiwondo uriri.—Lesa Epsalme 111:10.

13. Omutanda ma yenene vi okuraisa kutja u nounongo kombwiro yomuinyo?

¹³ Omitanda mbi noupanga ouwa kuna Jehova ‘kavi kandakandisiwa rukwao tjimuna ozongazona nokuhingwa’ i ozonḓero zawo poo oṋiṋikizire okuza komitanda omikwao. (Ef. 4:14) Posi yokutja, owo ve ‘nozondunge nu va iririra okupangura pokati kouwa nouvi.’ (Hebr. 5:14) Owo ve raisa kutja ve kayenda komurungu okukurisa oupanga wawo kuna Jehova nokutoora ozondando ozosemba, nandarire kutja ovanene vawo poo ovandu varwe ovanene kave nakuvemuna. (Fil. 2:12) Ounongo mbo ounanḓengu kombwiro yomuinyo. (Lesa Omiano 24:14.) Mo yenene vi okuvatera kutja ovanatje voye ve mune ounongo mbwi? Rutenga, mo sokutjita kutja ovanatje voye ve tjiwe kutja ongamburiro yoye ya zikamena ku ye. Moviṋa mbi mo hungire na mbi mo tjiti, owo mave sokumuna kutja u hupa otja komirari vyOmbeibela.—Rom. 2:21-23.

14, 15. Omutanda ngu ma vanga okupapitisiwa ma sokuripurira ku ye? (b) Mo yenene vi okuvatera ovanatje voye okuripurira kozondaya nḓe za mokukara nonḓuviro komatwako wa Mukuru?

¹⁴ Ku undjirwa ko ovingi, pendje nokuraera ovanatje voye kutja ovikwaye mbi ri oviwa poo ovivi. Wina mo yenene okuvevatera kutja ve kare nomaziriro omasemba komapuriro tjimuna nga: ‘Ongwaye Ombeibela tji i nakaura oviṋa mbi munika aayo oviwa? Otjikwaye tji tji ndji pa ongamburiro yokutja omirari vyOmbeibela omisemba?’—Jes. 48:17, 18.

¹⁵ Omuatje woye tji ma vanga okupapitisiwa, mu vatera me ripure nawa ohunga nomerizirira  nge undjirwa ko ku ye indu tja zu nokupapitisiwa. Nokutja u muna ko vi komerizirira ngo? Nu ovikwaye oviwa mbi ma munu? Nu omauzeu yeṋe ngu ma munu? Nokutja ongwaye omauzeu ngo tji ye ri omaṱiṱi pondjambi ndji ma munu? (Mar. 10:29, 30) Ma rire nawa okuripura ohunga noviṋa mbi ngunda au hiya papitisiwa. Vatera ovanatje voye ve ripure kutja ozondaya zaye nḓu mave munu tji va kara nonḓuviro, nu ovikwaye ovivi mbi mave munu tji ve ha karere nonḓuviro. Nowo mape ya ave kara nongamburiro yokutja, okukongorera omirari vyOmbeibela aruhe maku ve etere ouwa.—Deut. 30:19, 20.

16. Ovikwaye omunene mbya sokutjita indu omuatje we ngwa papitisiwa tja utu okukeyakeya ohunga nouatjiri?

¹⁶ Mo tjiti vi indu omuatje woye ngwa papitisiwa tja utu okukeyakeya ohunga nouatjiri? Okutara kotjihorera, omuatje woye mape ya a utu okunanukirwa i oviṋa vyouye. Poo a utu okukara nomakeyakeyero yokutja hapo okukongorera omirari vyOmbeibela omuano omuwa wokuhupa tjiri? (Eps. 73:1-3, 12, 13) Omuano auhe mbu mo tjindi omuatje woye mau ṱunu koupanga we na Jehova. Otjomunene kondja kutja ohapose ku nomuatje woye ohunga nomapuriro nga, nandarire kutja eye omuṱiṱi poo omutanda. Posi yokutja mu raisira kutja we mu suvera nu u vanga okumuvatera.

17, 18. Indu omuatje tje nomakeyakeyero, ovanene mave yenene vi okumuvatera?

¹⁷ Otjingaperi kutja, omutanda auhe ngwa papitisiwa we riyandja omuini ku Jehova. Omeriyandjerero ngo, omakwizikiro wokutja wa suvera Mukuru nokutja ma tjiti ombango ye ondenga poviṋa avihe vyarwe. (Lesa Markus 12:30.) Jehova u vara omakwizikiro nga otjotjiṋa otjiṋanḓengu, eṱe wina matu sokuyevara nao. (Omuzuv. 5:4, 5) Moruveze orusemba na momuano omuwa zemburukisa omuatje woye ohunga nomakwizikiro nga tjita. Nu ngunda au hiya tjita nai, lesa nokurihonga oviungurisiwa otjira tja Jehova mbi tja yandja kovanene. Indu tji wa tjiti nao, momuraisire nawa ounanḓengu nozondaya nḓe za mokuriyandja ku Jehova norire Omukriste ngwa papitisiwa.

¹⁸ Okutara kotjihorera mo yenene okumuna omapu omananḓengu okuza morupa ndwi “Questions Parents Ask,” ndu ri kongotwe yokambo nga Questions Young People Ask—Answers That Work, Volume 1. Oko ke tja: “O hakahana okumuna kutja omuatje woye kavanga ongamburiro yoye. Potuingi pe kara omapu warwe.” Porumwe mape ya arire oṋiṋikizire okuza kovakwao poo ourike. Poo porumwe mape ya a utu okumuna kutja omitanda omikwao vi karera Jehova nawa kambanda ye. Embo ndi wina ri kahurura komurungu kutja, “oviṋa otja imbi kavi notjiṋa nomahongero wongamburiro yoye. Ovyo tjinene vi notjiṋa nozongaro nḓe tjita kutja ku rire ouzeu okuhungira ohunga nongamburiro yawo—moruveze ndwi.” Embo ndi ri nomapu ohunga nokutja ovanene mave yenene vi okuvatera ovanatje vawo mbe nomakeyakeyero ohunga nokukarera Jehova.

19. Ovanene mave vatere vi ovanatje vawo kutja ve rire ozonongo “kombwiro yomuinyo”?

¹⁹ Otjomunene, u nomerizirira omanene nouyara wokukurisa ovanatje voye, “nokuvevyura nokuveronga otja Muhona pe vanga.” (Ef. 6:4) Otja tji twa munu, kape undjirwa ko okuvehonga kutja Ombeibela mai tja vi uriri, posi yokutja mo sokuvevatera kutja ve kurise ongamburiro yawo mu imbi mbi mave rihongo. Otjingaperi kutja owo ve hepa ongamburiro yomasa ndji mai ve hingi okuriyandja oveni ku Jehova nokumukarera nomutima auhe. Embo ra Jehova, nombepo ye ondjapuke, nombatero yomunene mai vatere ovanatje voye kutja ve rire ozonongo “kombwiro yomuinyo.”