Skip to content

Skip to table of contents

Nobazyali​—Amubagwasye Bana Banu Kuba ‘Basongo Kutegwa Bakafwutuke’

Nobazyali​—Amubagwasye Bana Banu Kuba ‘Basongo Kutegwa Bakafwutuke’

“Kuzwa kubuvwanda ulaazyi malembe aasalala, aayo aakonzya kukupa kuti ube musongo kutegwa ukafwutuke.”—2TIM. 3:15.

NYIMBO: 141, 134

1, 2. Ino bazyali bamwi inga balibilika nzi ciindi bana babo nobayanda kubweza ntaamu yakulyaaba akubbapatizyigwa?

MWAKA AMWAKA bantu banji ibaiya Bbaibbele balalyaaba kuli Jehova akubbapatizyigwa. Bunji bwabo mbakubusi ibakakomezyegwa mukasimpe alimwi ibakasala kupona buumi bubotu kwiinda. (Int. 1: 1-3) Ikuti kamuli muzyali Munakristo, tacidoonekwi kuti mulabulangila buzuba ciindi mwanaanu nayoobbapatizyigwa.—Amweezyanisye 3 Johane 4.

2 Nokuba boobo, ambweni kuli zintu nzyomulibilika. Andiza mwakabona bakubusi bamwi ibakabbapatizyigwa pele mukuya kwaciindi bakatalika kudooneka busongo bujanwa kwiinda mukupona kweelana azyeelelo zya Leza. Mane buya bamwi bakakasiya kasimpe. Aboobo, ambweni mulalibilika kuti mwanaanu kumatalikilo uyootobela nzila ya Bunakristo pele kumbele akacince maano akululeka luyando ndwaakajisi kujatikizya kasimpe. Ulakonzya kuba mbuli baabo ibakali mumbungano yamumwaanda wamyaka wakusaanguna mu Efeso yalo Jesu njaakaambila kuti: “Waleka kutondezya luyando ndowakajisi kumatalikilo.” (Ciy. 2:4) Ino inga mwacita buti kutegwa cintu cili boobo citacitiki akugwasya mwanaanu kutegwa ‘akomene mane kulufwutuko’? (1Pet. 2:2) Kutegwa tujane bwiinguzi, atulange-lange cikozyanyo ca Timoteyo.

“ULAAZYI MALEMBE AASALALA”

3. (a) Ino Timoteyo wakaba buti Munakristo, alimwi ino mbuti mbwaakazitambula njiisyo zya Bunakristo? (b) Ino nimbazu nzi zyotatwe zyakwiiya Paulo nzyaakaambila Timoteyo kubikkila maano?

3 Kulibonya kuti Timoteyo wakabuzyiba Bunakristo mu 47 C.E., ciindi mwaapostolo Paulo naakali kuswaya Lustro ciindi cakusaanguna. Nokuba kuti Timoteyo aciindi eeco kulibonya kuti wakacili mukubusi, weelede kuti wakali kuzibelesya nzyaakali kwiiya. Myaka yobilo yakatobela wakatalika kweenda a Paulo. Nokwakainda myaka iili 16, Paulo wakalembela Timoteyo kuti: “Kozumanana kuzitobela zintu nzyookayiisyigwa alimwi nzyookagwasyigwa kusyoma camoyo woonse, nkaambo ulibazyi aabo ibakakuyiisya nzizyo akuti kuzwa kubuvwanda ulaazyi malembe aasalala [Magwalo aa Chihebrayo], aayo aakonzya kukupa kuti ube musongo kutegwa ukafwutuke kwiinda mulusyomo muli Kristo Jesu.” (2Tim. 3:14, 15) Amubone kuti Paulo wakaamba kujatikizya (1) kuzyiba malembe aasalala, (2) kugwasyigwa kusyoma zintu nzyaakaiya, alimwi (3) kuba musongo kutegwa akafwutuke kwiinda mulusyomo muli Kristo Jesu.

4. Ino nzibelesyo nzi nzyomwajana kuti zilagwasya kapati nomuyiisya bana banu ibacili baniini? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

4 Mbuli muzyali Munakristo, muyanda kuti mwanaanu azyibe malembe aasalala, aayo mazuba aano aabikkilizya Magwalo aa Chihebrayo alimwi a Magwalo aa Bunakristo aa Chigriki. Kweelana aumwi mwana mbwakonzya, nobaba bana baniini kapati balakonzya kuba aluzyibo lwabantu alimwi azintu zyaambidwe mu Bbaibbele. Mbunga ya Jehova yatupa zibelesyo zinji bazyali nzyobakonzya kubelesya kutegwa babagwasye bana babo. Sena kuli nzyomukonzya kuyeeya iziliko mumwaambo wanu? Amuyeeye kuti, kuba aluzyibo lwamu Magwalo mpaayeeme cilongwe ciyumu a Jehova.

“NZYOOKAGWASYIGWA KUSYOMA”

5. (a) Ino ‘kugwasyigwa kusyoma’ caamba nzi? (b) Ino tuzyiba buti kuti Timoteyo wakagwasyigwa kusyoma makani mabotu kujatikizya Jesu?

5 Luzyibo lwamalembe aasalala lulayandika kapati. Nokuba boobo, nzinji zijatikizyidwe mukuyiisya bana zintu zyakumuuya kwiinda kwiile kubayiisya kuzyiba bantu azintu izyakacitika izyaambidwe mu Bbaibbele. Timoteyo alimwi ‘wakagwasyigwa kusyoma.’ Mumwaambo wakusaanguna, majwi aayo aamba “kuba masimpe kujatikizya cintu cimwi” naa “kusinizya kuti cintu cimwi ncamasimpe.” Timoteyo wakayiisyigwa Magwalo aa Chihebrayo kuzwa kubuvwanda. Pele aciindi cimwi wakasinizya kwiinda mubumboni bulimvwisya bwakuti Jesu wakali Mesiya. Munzila imwi, luzyibo lwakwe lwakakomena kwiinda mukusinizya. Mubwini, lusyomo lwa Timoteyo kujatikizya makani mabotu lwakali luyumu kapati cakuti wakaba sikwiiya uubbapatizyidwe akusangana Paulo mumulimo wabumisyinali.

6. Ino mbuti mbomukonzya kugwasya bana banu kugwasyigwa kusyoma nzyobaiya kuzwa mu Jwi lya Leza?

6 Ino mbuti mbomukonzya kugwasya kuti bana banu babe alusinizyo kutegwa bagwasyigwe kusyoma mbubwenya mbuli Timoteyo? Cakusaanguna, amukkazike moyo. Lusyomo talubooli-booli buyo; talukonzyi kuzwa kulindinywe akuunka kubana banu akaambo kakuti nywebo mwakagwasyigwa kusyoma. Mwana umwi aumwi weelede “kubelesya maano” kutegwa abe alusyomo kujatikizya kasimpe kamu Bbaibbele. (Amubale Baroma 12:1.) Nywebo mbuli bazyali mulijisi mukuli mupati mumbazu eeyi, kwaambisya ciindi bana banu nobabuzya mibuzyo. Atulange-lange cikozyanyo.

7, 8. (a) Ino mbuti usyi umwi Munakristo mbwatondezya kukkazika moyo ciindi nayiisya mwanaakwe musimbi? (b) Ino mbuti andinywe mbomwajana kuti cilayandika kutondezya kukkazika moyo kuli boobo?

7 Ba Thomas, ibajisi mwana musimbi uujisi myaka iili 11 bakaamba kuti: “Mwanaangu inga ulandibuzya kuti, ‘Sena Jehova wakabelesya nzila yakusanduka kwazintu ikutalisya buumi aanyika?’ naa, ‘Ino nkaambo nzi ncotutatoli lubazu mumakani aacitika mucilawo, mucikozyanyo mukusala beendelezi bamfwulumende, kutegwa tusoleke kupa kuti zintu zibote?’ Zimwi ziindi inga ndiyandika kulilesya buya kutegwa nditamwaambili nzyayelede kusyoma. Kayi, icipa kuti muntu asyome takali kasimpe komwe buyo pe. Pele ntubeela-beela tunji itupa bumboni.”

8 Kweelana ambobazyi ba Thomas, kuyiisya kuyandika kukkazika moyo. Alimwi buya, kukkazika moyo kulayandika ku Banakristo boonse. (Kol. 3:12) Ba Thomas balizyi kuti inga kwayandika mibandi minji kwaciindi cili mbocibede. Beelede kumugwasya kwaamvwisya Magwalo kutegwa mwanaabo musimbi asinizye kujatikizya nzyaiya. Ba Thomas bakaamba kuti: “Mebo abakaintu bangu tulayanda kuzyiba naa mwaneesu musimbi ulazisyoma ncobeni nzyaiya alimwi akuti naa zilalimvwisya kulinguwe. Ikuti kajisi mibuzyo, cili buyo kabotu. Ikwaamba masimpe, nondali kulibilika ikuti naali kuzumina cintu cimwi kakunyina kubuzya mibuzyo.”

9. Ino mbuti mbomukonzya kuyiisya bana banu Jwi lya Leza?

9 Kwiinda mukuyiisya cakukkazika moyo kwabazyali babo, bana asyoonto-syoonto bayootalika kumvwisya “bwamba, bulamfwu, bulamfwu bwakuya mujulu alimwi abulamfwu bwakuyaansi” bwalusyomo. (Ef. 3:18) Tulakonzya kulanga-langa ceeco iceelela kweelana amyaka yabo alimwi anzyobakonzya kwiiya. Mbobayaabusinizya zintu nzyobaiya, bayoozumanana kwiiminina nzyobasyoma kuli bamwi, kubikkilizya abasicikolonyina. (1Pet. 3:15) Mucikozyanyo, sena bana banu balakonzya kupandulula ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya icicitika kuti muntu wafwa? Sena bupanduluzi mbolipa Bbaibbele bulalimvwisya kulimbabo? * Masimpe, kuyiisya bana banu Jwi lya Leza kuyandika kukkazika moyo, pele cilagwasya kusolekesya.—Dt. 6:6, 7.

10. Ino ncinzi ceelede kuba cintu ciyandika kapati mukuyiisya kwanu?

10 Pele, cikozyanyo canu acalo cilayandika kapati caboola kukupa kuti babe alusyomo. Ba Stephanie, ibajisi bana basimbi botatwe, baamba boobu: “Kuzwa ciindi bana bangu nobakacili baniini, ndakali kulibuzya kuti, ‘Sena ndilabaambila bana bangu kujatikizya kaambo mebo ncondisinizyide kujatikizya kubako kwa Jehova, luyando lwakwe, alimwi anzila zyakwe ziluzi? Sena cakutadooneka bana bangu balakonzya kubona kuti mebo ndilamuyanda ncobeni Jehova?’ Tandikonzyi kulangila kuti bana bangu balagwasyigwa ccita kuti mebo ndakagwasyigwa.”

“UBE MUSONGO KUTEGWA UKAFWUTUKE”

11, 12. Ino busongo ninzi, alimwi nkaambo nzi ncotukonzya kwaamba kuti tabuyeeme buyo aciimo camuntu?

11 Kweelana ambotwabona, Timoteyo wakajisi (1) luzyibo lujatikizya Magwalo alimwi (2) wakasinizya kujatikizya zintu nzyaakali kusyoma. Pele ino ncinzi Paulo ncaakali kupandulula kwiinda mukwaamba kuti malembe aasalala akali kukonzya kupa Timoteyo kuti ‘abe musongo kutegwa akafwutuke’?

12 Ibbuku lya Insight on the Scriptures, Volyumu 2, lipandulula kuti mu Bbaibbele, busongo bubikkilizya “nguzu zyakubelesya luzyibo alimwi akumvwisya cakuzwidilila kutegwa mumane penzi, mweelebe ntenda, musike ambaakani imwi naa kutegwa mukonzye kupa lulayo lweelede. Busongo buliindene abufwubafwuba.” Ibbaibbele lyaamba kuti “bufwubafwuba bulaangidwe mumoyo wamwana.” (Tus. 22:15) Aboobo cileelela kuti, busongo—oobo ibwiindene abufwubafwuba—mbumwi bwabumboni ibutondezya kusima. Kusima kumuuya takuyeeme buyo aciimo camuntu pe, pele kulalibonya kwiinda mukuyoowa kwini-kwini muntu nkwajisi kuli Jehova alimwi ambwalibambilide kutobela milawo yakwe.—Amubale Intembauzyo 111:10.

13. Ino mbuti mukubusi mbwakonzya kutondezya kuti ulijisi busongo kutegwa akafwutuke?

13 Bakubusi ibasimide kumuuya kunyina ‘nobaibaulwa amayuwe akupepululwa’ azisusi zyabo naa kuyungwa abeenzinyina. (Ef. 4:14) Muciindi caboobo, bayaambele kwiinda ‘mukubelesya maano aabo aayiisyidwe kwaandaanya ciluzi acitaluzi.’ (Heb. 5:14) Batondezya kuti bayaambele kutegwa basime kwiinda mukusala cabusongo—noliba leelyo bazyali babo naa bapati bamwi nobatako. (Flp. 2:12) Busongo ibuli boobo bulayandika kutegwa bakafwutuke. (Amubale Tusimpi 24:14.) Ino mbuti mbomukonzya kubagwasya bana banu kutegwa babujane? Cakusaanguna, amubone kuti mwabaambila bana banu cakusalazya zyeelelo zyanu zyamu Bbaibbele. Kwiinda mumajwi aanu alimwi acikozyanyo canu, amubazyibye bana banu kuti zyeelelo zyamu Jwi lya Leza nzyezyeelelo zyanu andinywe.—Rom. 2:21-23.

Ino nkaambo nzi kuzumanana kusolekesya ncokuyandika kapati kumuzyali? (Amubone muncali 14-18)

14, 15. (a) Ino nzintu nzi nzyayelede kulanga-langa mwana uujisi makanze akubbapatizyigwa? (b) Ino mbuti mbomukonzya kubagwasya bana banu kulanga-langa zilongezyo ziboola akaambo kakumvwida milawo ya Leza?

14 Nokuba boobo, nzinji zibikkilizyidwe kunze buyo akubaambila ciluzi acitaluzi bana banu. Alimwi inga cabota kubagwasya kulanga-langa mibuzyo mbuli bwayeeyi: ‘Ino nkaambo nzi Bbaibbele ncolikasya zintu zilibonya mbuli kuti zili kabotu? Ino ncinzi cindipa kusyoma kuti zyeelelo zyamu Bbaibbele zinoondigwasya lyoonse?’—Is. 48:17, 18.

15 Mwana iwatondezya luyando lwakubbapatizyigwa weelede kugwasyigwa kulanga-langa mbazu aimwi—mbwalimvwa kujatikizya mikuli iboola akaambo kakuba Munakristo. Ino mbubotu nzi buliko? Ino mbuyumuyumu nzi mbwakonzya kujana? Ino bubotu mbunji buti kwiinda buyumuyumu? (Mk. 10:29, 30) Eezyi nzyezintu nzyalangilwa kuyaanya umwi amana kubbapatizyigwa. Aboobo, cilayandika kapati kuziyeeya zintu eezyi katanabweza ntaamu eeyi iyandika kapati. Ciindi bana nobagwasyigwa kuzilanga-langa cakubikkila maano zilongezyo ziboola akaambo kakumvwida alimwi abubi buboola akaambo kakutamvwida, balalangilwa kutalika kusyoma. Kusyoma nzi? Bayoosyoma kuti zyeelelo zyamu Bbaibbele zinoobagwasya lyoonse.—Dt. 30:19, 20.

CIINDI MUKUBUSI UUBBAPATIZYIDWE NAJANA BUYUMUYUMU

16. Ino ncinzi bazyali ncobeelede kulanga-langa ikuti naa mwana uubbapatizyidwe kale watalika kuzidooneka nzyasyoma?

16 Pele ino ncinzi ncomweelede kucita ikuti naa mwanaanu watalika kuzidooneka zintu zimwi aciindi cimwi naamana kubbapatizyigwa? Mucikozyanyo, mukubusi uubbapatizyidwe ulakonzya kulibonya kuyandisisya zintu zyamunyika eeyi naa ambweni inga watalika kudooneka naa cilagwasya kupona kweelana anjiisyo zyamu Bbaibbele. (Int. 73:1-3, 12, 13) Mbomuli muzyali, amuzyibe kuti nzila mbomukulanganya kudooneka kuli boobo ikujatikizya mwanaanu, kulakonzya kupa kuti azumanane kukwelelezyegwa kulusyomo lwanu naa kumutantamuna buya. Amubone kuti tiimwatalika kumulwana mwanaanu kujatikizya twaambo ootu, kufwumbwa naa ucili muniini naa lino mukubusi buya. Mbaakani yanu yeelede kuba yakupa lugwasyo munzila yaluyando alimwi akumugwasya kutegwa azunde.

17, 18. Ikuti mukubusi kadooneka, ino mbuti bazyali mbobakonzya kumugwasya?

17 Masimpe ngakuti, mukubusi uubbapatizyidwe wakalyaaba camoyo woonse kuli Jehova. Kulyaaba ooko ncisyomezyo cakuyanda Leza alimwi akubikka kuyanda kwakwe mubusena bwakusaanguna kwiinda zintu zyoonse. (Amubale Marko 12:30.) Jehova tacuubyi-ubyi cisyomezyo eeco, alimwi naba yooyo iwakasyomezya tayelede kucuubya-ubya naaceya pe. (Muk. 5:4, 5) Aciindi ceelede alimwi caluyando, amumuyeezye mwanaanu twaambo ooto twamasimpe. Nokuba boobo, kamutanacita oobo, amulubelesye kabotu lulayo lupegwa ambunga ya Jehova kubazyali. Kuti mwacita boobo cilakonzya kupa kuti mube antalisyo mbotu yakukankaizya mbwaali mapati makani aakulyaaba kuli Jehova azilongezyo ziboola alimwi akuba Munakristo uubbapatizyidwe.

18 Mucikozyanyo, lulayo lugwasya lulakonzya kujanwa mucibeela cabupanduluzi buyungizyidwe cijisi mutwe wakuti “Questions Parents Ask,” kumamanino aabbuku lyakuti Questions Young People Ask—Answers That Work, Volume 1. Caamba kuti: “Tamweelede kubinda ikwaamba kuti mwanaanu walukaka lusyomo lwanu. Kanji-kanji, inga kuli kaambo kaliko.” Ambweni nkuyungwa abalongwe. Atumbi twaambo itulangilwa kuti ntotupa kuti cibe boobo ambweni nkulendelelwa naa kulimvwa kuti bakubusi bamwi Banakristo bacita kabotu kumuuya. Cibeela cabupanduluzi buyungizyidwe cilazumanana kwaamba kuti, “Mubwini twaambo ituli boobo taakwe ambotuswaangene anjiisyo zyalusyomo lwanu. Kanji-kanji tujatikizya bukkale bwalo ibupa kuti ciyume kutondezya lusyomo.” Aboobo, cibeela cabupanduluzi buyungizyidwe cilapa nzila zili mbozibede muzyali Munakristo mbwakonzya kugwasya mukubusi uudooneka lusyomo lwakwe.

19. Ino mbuti bazyali mbobakonzya kubagwasya bana babo kuti babe ‘basongo kutegwa bakafwutuke’?

19 Mbomuli muzyali, mulijisi mukuli mupati—alimwi acoolwe—cakukomezya bana banu “mululayo alwiiyo lwa Jehova.” (Ef. 6:4) Kweelana ambotwabona, kucita boobo tacibikkilizyi buyo kubayiisya ncolyaamba Bbaibbele pele alimwi cibikkilizya kubagwasya kuti bazisyome nzyobaiya. Inzya, beelede kuzisyoma kapati nzyobaiya cakuti ceelede kubapa kulyaaba kuli Jehova alimwi akumubelekela camoyo woonse. Aboobo amulekele Jwi lya Jehova, muuya wakwe alimwi akusolekesya kwanu mbuli muzyali kuti zibagwasye bana banu kuba ‘basongo kutegwa bakafwutuke.’

^ munc. 9 Zibeela zigwasya kwiiya zya “Ino Ncinzi Cini Bbaibbele Ncoliyiisya?” nzibelesyo zibotu kapati kugwasya bakubusi alimwi abapati kumvwisya akupandulula kasimpe kamu Bbaibbele. Zilakonzya kujanika a jw.org mumyaambo minji. Amubone aalembedwe kuti NJIISYO ZYAMU BBAIBBELE > ZIBELESYO ZIGWASYA KWIIYA BBAIBBELE.