Kọ who roro kpahe epanọ akpọ ọ te jọ kẹ owhẹ avọ uviuwou ra no evaọ obaro ẹdẹjọ? Kọ who roro nọ eware i ti woma manikọ e te jọ yoyoma, hayo kọ evawere e te jọ uviuwou ra manikọ ọkora? Kọ who roro nọ whọ te rria tọ manikọ who ti whu uwhu idudhe? U kri akpọ no nọ ahwo a bi ro roro kpahe enọ itienana.

Nẹnẹ, egba-eriariẹ a re muẹrohọ oghẹrẹ nọ eware e rrọ, a vẹ rọ ere ta kpahe eware nọ e te via evaọ obaro. Dede nọ eware nọ a rẹ ta i re rugba ẹsejọ, ẹsibuobu ejọ i re rugba ha. Wọhọ oriruo, ọzae jọ nọ a re se Guglielmo Marconi nọ o ku etẹligrafo nọ a sae rọ ta ẹme hayo vi uwou se ohwo nọ ọ rrọ ugbothabọ, ọ ta evaọ ukpe 1912 kpahe obaro nọ: “Oke o be tha nọ a ti ku eware nọ i ti fiobọhọ kẹ ahwo ta ẹme kugbe ziezi, yọ onana u ti ru nọ a ti gbe ro fi ẹmo ho.” Yọ ọzae ọfa jọ nọ o je ruiruo kugbe ekọmpene ile nọ a re se Decca Record Company, ọ se nọ o re ruiruo kugbe utu ile ikporo jọ nọ a re se Beatles evaọ 1962, keme o rri nọ evaọ obaro utu ile ikporo itieye na e te gbẹ viodẹ hẹ.

Ahwo buobu a rẹ rọ ogaga imizi kiẹ kpahe epanọ obaro na ọ te jọ. Ahwo jọ a rẹ nyabru enọ e rẹ rọ isi gbẹva. Evaọ emagazini gbe ebe usi buobu, a rẹ ta kpahe epanọ ohwo ọ sae rọ rehọ isi kiẹ kpahe obaro. Amọfa a rẹ nyabru ebo-eva, enọ e ta nọ a sae ruẹ obaro. Eware jọ nọ a rẹ rọ kiẹ kpahe obaro họ, inọmba, oghẹrẹ ekade jọ, gbe isi nọ e rrọ evabọ ohwo.

Fikinọ ahwo a gwọlọ rọ oghẹrẹ kpobi riẹ kpahe obaro, o whariẹ ze nọ ahwo jọ evaọ oke anwae a rọ nyae kiotọ evaọ obọ izerẹ-edhọ hayo ebo. Izerẹ-edhọ nana a vẹ vuẹ ae eware nọ ẹdhọ rai ọ ta kẹ ae. Wọhọ oriruo, a ta nọ ovie ẹwho Lydia nọ a re Croesus o vi ekẹ nọ e jọ ghaghae se ozerẹ-ẹdhọ Grisi nọ ọ jọ obọ Delphi, re ọ kiotọ kẹe kpahe oware nọ u ti noi ze nọ ọ tẹ wọ ẹmo bru Sairọs ovie Pasia. Ozerẹ-ẹdhọ na ọ ta nọ Croesus ọ te raha “uvie ulogbo” jọ, nọ ọ tẹ wọ ẹmo bru Sairọs. Onana o wha riẹ ze nọ ọ rọ wọ ẹmo bru Sairọs ududu, rekọ Croesus o fi kparobọ họ, ukpoye ọ raha uvie obọriẹ!

Ẹva nọ ozerẹ-ẹdhọ na ọ gba kpahe obaro na o vẹ vievie he. Ọ ta riẹ evaọ oghẹrẹ nọ ohwo ọ sai ro roro nọ ẹme riẹ o rugba makọ ofẹ nọ u fi kparobọ kẹhẹ. Ẹva ọrue nọ a gba kẹ Croesus ovie na o wha ọraha sei. Kọ ẹvẹ kpahe enọ e be nyabru ahwo re a kiotọ kpahe obaro kẹ ae nẹnẹ, u bi woma kẹ ae manikọ o be wha okpẹtu se ai?