Go na content

Go na table of contents

Fa yu kan sabi san o pasa na ini a ten di e kon?

Fa yu kan sabi san o pasa na ini a ten di e kon?

Oiti yu aksi yusrefi fa a libi o waka gi yu nanga yu famiri na ini a ten di e kon? Kande yu e aksi yusrefi efu yu o gudu noso pôti, efu yu o feni wan lobiwan noso efu yu o tan yu wawan. Yu o libi langa, noso yu o dede fruku? Dusundusun yari kaba sma e aksi densrefi den sortu sani disi.

Na ini a ten disi sabiman e ondrosuku den kenki di e pasa na grontapu fu kon sabi san o pasa na ini a ten di e kon. Aladi furu fu den sani di den ben taki pasa trutru te fu kaba, toku tra sani de tu di no pasa leki fa den ben prakseri, èn son sani no kon tru srefisrefi. Fu eksempre, na ini 1912, Guglielmo Marconi ben meki wan apparaat fu seni boskopu sondro fu gebroiki wan kabel. A man disi ben taki: „Fu di sma o man seni boskopu makriki gi trawan, meki kondre no o feti nanga makandra moro.” Na ini 1962, wan basi fu wan bedrijf di ben e meki plaat no ben wani du bisnis moro nanga a band di nen the Beatles, fu di a ben feni taki den sortu band dati no ben o pôpi moro te fu kaba.

Furu sma di wani sabi fa sani o waka gi den na ini a ten di e kon, e go suku rai na sma di e luku den stari fu kon sabi san o pasa. Son sma e leisi horoskoop na ini tijdschrift nanga koranti. Tra sma e go na bonuman noso lukuman di e luku tarot karta noso nomru, èn di e „leisi” sma anu fu kan taigi den fa sani o waka gi den.

Na ini owruten son sma di ben wani sabi san a tamara o tyari kon gi den, ben e go na lukuman di ben e taki dati den man gi sma boskopu fu den gado di den ben e dini. Fu eksempre, sma e taki dati Kownu Croesus fu Lidia ben seni diri kado gi a lukuman na Delphi, na ini Grikikondre, fu aksi en san ben o pasa efu a ben o go feti nanga Sirus fu Persia. A lukuman taigi Croesus taki a ben o pori „wan makti kownukondre” efu a ben hari go miti Sirus. Fu di Croesus ben de seiker taki a ben o wini, meki a go feti. Ma a makti kownukondre di kisi pori ben de en eigi kownukondre!

A boskopu di a lukuman ben seni gi Croesus no ben sori krin suma ben o wini a feti. Dati meki a ben o gersi leki san a lukuman taki ben tru, awinsi suma ben o wini. Croesus lasi ala san a ben abi fu di a bribi a lukuman. Sma na ini a ten fu wi e du den srefi sortu sani disi fu kon sabi fa den libi o waka. Yu denki taki sani waka moro bun gi den?