Yani kulokufunako

Yani kulokucuketfwe

Kubiketela Likusasa

Kubiketela Likusasa

Uke watibuta yini kutsi litawuba njani likusasa lakho nelemndeni wakho? Litawuba ngulelihle yini noma lelibi, litawujabulisa yini noma litawudvumata? Utawuphila sikhatsi lesidze yini noma utawuphila sikhashana? Sekuphele iminyaka leminyenti bantfu solo batibuta imibuto lefana nalena.

Namuhla, bongcondvongcondvo babuka loko lokwentekako emhlabeni jikelele, bese betama kubona kutsi yini letawenteka esikhatsini lesitako. Loko labanye labakubiketele kushaye emhlolweni kantsi kwalabanye akukenteki. Nasi sibonelo, nga-1912, Guglielmo Marconi lowaba wekucala kwakha i-telegraph lete tintsambo wabiketela naku: “Nasetitfutfuke kakhulu tebuchwephesha, timphi ngeke tisaba khona.” Nga-1962, lomelele inkapani yetemculo, wala kubhalisa licembu lelikhulu lelihlabelako lelibitwa ngekutsi yi-Beatles ngesizatfu sekutsi abecabanga kutsi emacembu ladlala lugitali abetawuhamba aphele.

Labanye bafuna kwati ngalokutakwenteka esikhatsini lesitako basebentisa emandla langatiwa. Labanye babuta kubantfu labafundza tinkhanyeti, kantsi emaphephandzaba kanye nabo magazini kugcwele imininingwane levela kubabhuli. Labanye baphindze baye kulabaphengulako nakubabhuli labatsi bangakhona kubona likusasa lemuntfu ngetindlela letehlukahlukene, lokufaka ekhatsi kufundza imigca yetandla.

Endvulo, bantfu lebebasolo betama kwati ngelikusasa bebabuta kubafundisi nakubakhokheli lebebabese babatjela loko lokuvela kubonkulunkulu babo. Nasi sibonelo, kutsiwa iNkhosi Croesus yase-Lidiya yatfumela tipho letinyenti kumfundisi lose-Delphi, eGrisi acela kutsi amtjele kutsi utawuba yini umphumela nakangalwa naKhuresi wasePheresiya. Lomfundisi wamtjela kutsi abetawuncoba “lombuso lomkhulu” nakangamelana naKhuresi. Etsemba kutsi utawuncoba, Croesus waya kuyohlasela kodvwa lokudzabukisako kutsi lombuso lomkhulu lowancotjwa, kwaba ngulowakhe.

Lombono longacaci walomfundisi bewungakabaluleki ngoba bewutawuvele ubonakale uliciniso kunoma ngabe ngumuphi umbuso lobewutawuphumelela. Croesus walahlekelwa ngiko konkhe labekanako ngesizatfu sekutsi wanikwa imininingwane lengasilo liciniso naleyamletsela inhlekelele. Ngako, bayaphumelela yini labo labachubeka basebentisa tindlela letivamile talamuhla kute bati loko likusasa lelibaphatsele kona?