Konttenttiyaa bessa

Kesuwaa bessa

Sinttanaabaa Yootiyoogaa

Sinttanaabaa Yootiyoogaa

Neeninne ne soo asay sinttappe waananaakko qoppa eray? Neeni duretanee manqqanee, woy siiqettanee ixettanee? Ne baree aduqqaneeyye qaammanee? Asay hagaa mala oyshata shaˈan qoodettiya layttawu oychchiiddi deˈiis.

Ha wodiyan eranchchati kumetta saˈaa hanotaa xannaˈidi sinttanaabaa yootoosona. Eti yootiyo darobay polettiyaaba gidikkokka, issoy issoy polettenna; attaagee qassi bala. Leemisuwawu, shuboy baynna kiitaa yeddiyoobaa (telegraph) medhdhida Guglilmo Markoni 1912n, “SHuboy baynnan gayttiyo, sinttaara yiya wodee olay deˈennaadan oottana” yaagiis. Qassi 1962n Bitlis giyo yettanchchata toochchida, Deka Rekord Kamppani giyo dirijjitiyaa oosanchchay gitaariyaa kaaˈiya citati sinttappe koyettennaagaa yootiis.

Daro asay sinttanaabaa eranawu asa erappe aadhdhiyaabaa oychchees. Issoti issoti xoolinttiyaa qoodiyaageeta oychoosona; hegaa malabay daro maxeetetuuninne gaazexatun darotoo kiyiyaaba. Harati qassi tarot giyo karddiyan deˈiya diizayniyaanne payduwaa, woy kushiyaa gomppan deˈiya yafaraa xeellidi sinttanaabaa yootoosona giyo shareechchota oychchoosona.

Beni issi issi asay sinttanaabaa eranawu koyidi, bantta xoossatu xoossatu kiitaa yootoos giya attuma qeeseta woy macca qeeseta oychchees. Leemisuwawu, Lidiya Kawuwaa Krosesi Parsse Kawuwaa Qiiroosaara olettiyaakko hananabay aybba gidanaakko eranawu Giriiken Delfin deˈiya, shareechchuwawu alˈˈo imotaa immiis geettees. He shareechchoy Krosesi Qiiroosa olanawu woraajjikko “gita haaruwaa” xayssanaagaa yootiis. Krosesi xoonanaagaa ammanettidi olanawu biis; shin xayida gita haaroy A haaruwaa.

SHareechchoy yootido geemabay aynne maaddibeenna; olan ooni xoonikkonne I yootidobay tuma milatana danddayees. Krosesi worddo hiraagaa siyidi babaa ubbaa xayiis. Ha wodiyan shin, sinttanaabaa yootiyo erettida hiillaa goˈettiyaageeta oochchiyaageetubay hegaappe kehii?