A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Arsi Hmanga Aienna leh Hma Lam Hun Sawi Lâwkna—Hma Lam Hun Hriat Theihna A Ni Em?

Arsi Hmanga Aienna leh Hma Lam Hun Sawi Lâwkna—Hma Lam Hun Hriat Theihna A Ni Em?

ARSI HMANGA AIENNA

Arsi hmanga aienna chu arsi, thla, leh planet-te’n awmze nei takin lei mihringte nun an thunun thei tih rinnaa innghat hrilh lâwkna a ni a. Arsi hmanga aientute chuan mi pakhat pian laia chûng vân lam thilte awm dânin a mizia tûr leh a hma lam hun tûr a hril niin an sawi a ni.

Arsi hmanga aienna chu hmân lai Babulon hun aṭanga lo inṭan tawh ni mah se, tûn laiah pawh a la lâr reng a. Kum 2012-a neih United States-a ngaih dân lâk khâwmnaah, hmun thuma ṭhena hmun khatin arsi hmanga aienna chu “science chi khat” angin an ngai a, zaa 10 chuan “science dik tak” a ni an ti bawk. Chu chu a dik em? Dik lo. A dik loh chhan chu a hnuaiah târ lan a ni.

  • Arsi hmanga aientute chuan planet-te leh arsite’n mihringte an thunun thei tiin sawi mah se; an thunun thei lo.

  • An sawi lâwknate chuan a huam zau theih êm ṭhin avângin tute tân pawha hman theih a ni.

  • Tûn laia arsi hmanga aienna chu planet-te’n leilung an hêl tih hmân lai thurina innghat a ni a. Dik tak chuan, planet-te’n nî an hêl zâwk a ni.

  • Arsi hmanga aientu mi hrang hrangte’n mi pakhat tâna an sawi lâwk thute chu a inmil ṭhîn lo.

  • Arsi hmanga aientute chuan mite chu an pian nî azira thliar hrangin, an tân chhinchhiahna 12 an siam a. Kum zabi tam tak chhûng vân boruakah leilung a inher kual reng avângin, an chhinchhiahna siama pian nîte chu an hming vuah arsite nên a inmil thei tawh lo.

Pian nî azira chhinchhiahnate chuan mite mizia hre tûrin a ṭanpui thei niin an sawi a. Dik tak chuan, pian nî inangte chuan mize inang an nei kher lo va, an pian ni chuan an mizia tûr engmah a hril lo. Arsi hmanga aientute chuan mite nihna dik tak hmuh aiin, an nungchang leh mizia chu rinthuin an sawi a ni. Chu chu ngaih dân siam lâwkna mai a ni lo maw?

HMA LAM HUN SAWI LAWKNA

Hmân lai aṭang tawhin, mite chuan hma lam hun sawi lâwktute chu an râwn ṭhîn a. Doctor ṭhenkhat chuan ran leh mihringte kawchhûngin, a nih loh leh ar chaw chuk dânin thil awm dân tûrte a hril lâwk thei niin an ring a ni. Mi dang lehte chuan thingpui fe, a nih loh leh coffee fe awm dân azirin thil awm dân tûr an sawi lâwk a. Tûn laiah, mite chuan aien nâna siam lehkhaden-te, lung fîm mûm te, ṭhumvawr lungte hmangin hma lam hun tûr an “sawi” lâwk ṭhîn a. Chutiang hmanga sawi lâwkna chu hma lam hun hriat theih nân a rin tlâk tak tak em? A rin tlâk lo a ni. He mi chungchâng hi i lo sawiho vang u.

Inmilna chungchâng hi han ngaihtuah teh. Hma lam hun sawi lâwktu mi hrang hrangte tih dân chu a inmil lo fo va. Tih dân inang an hmang a nih pawhin, an sawi lâwk thute chu a inmil ṭhîn lo. Entîr nân, hma lam hun sawi lâwktu mi pahnih chu lehkhaden pakhat hmanga hma lam hun “sawi” tûra zawhna thuhmun zawh an nih hian, chhânna thuhmun pe âwm tak an ni a. Mahse, an chhânna pêk chu a inmil ṭhîn lo.

Hma lam hun sawi lâwktute tih dân leh an rilru put hmang chu rinhlelh awm tak a ni a. Mi thiamte chuan lehkhaden-te leh lung fîm mûm-te chu hmanrua ve mai a ni tih an sawi. Hma lam hun sawi lâwktute chuan hmanruate aiin, mite chhân lêt dân enin thil an sawi lâwk a ni. Entîr nân, hma lam hun sawi lâwktu thiam tak chuan amah dâwrtu chu zawhna hrang hrang zâwtin, a chanchin engemaw hriattîrtu a thusawite leh a sawi duh lohte chu ngun takin a chîk a. Tichuan, a dâwrtuin thu ṭhenkhatte leh dinhmunte tum loh taka a hrilh chu a rinchhan ta a ni. Dâwrtute rin an hlawh hnuah, hma lam hun sawi lâwktu ṭhenkhat chuan an hnên aṭangin sum tam tak an dawng ṭhîn a ni.

BIBLE-IN MIN HRILHTE CHU

Arsi hmanga aientute leh hma lam hun sawi lâwktute thil tih dânah kan hma lam hun chu ruat lâwk ang a ni a. Mahse, chu chu a dik em? Bible chuan kan thurin tûr leh kan thil tih tûrte chu duh kan thlang theiin, chûng kan duh thlannate chuan kan hma lam hun tûr a hril tih min hrilh a ni.—Josua 24:15.

Pathian betute’n arsi hmanga aienna leh hma lam hun sawi lâwkna lam thilte an hnâwl a ṭûl chhan dang leh chu Pathianin aienna chi hrang hrang chu a dem vâng a ni. Bible-ah hêng thute hi kan hmu a ni: “Aien chîng te, ṭhumvâwr chîng te emaw, mitlâkdawi hmang emaw te, dawithiam te, dawi ât te, ramhuai zâwl rawih te, dawithiam te, mitthi biak chîng mi te in zîngah an awm tûr a ni lo. Hêng thil ti mi apiangte hi JEHOVA a ngaihin mi tenawm an ni si a.”—Deuteronomy 18:10-12, New World Translation.

a ‘Leilung zawng zawng chunga Chungnungbera’ hming a ni.—Sâm 83:18.