Ku tahesa via muilu ca pua ku nongonona vati vintangantanga, ngonde, na vikuavo ku tuala ha cifua ci vie ku kuata ku muono ua vantu ha mavu. Vakua ku taha via muilu va tsiliela nguavo, cihela ci vie ku kala vintangantanga na vikuavo via muilu via kuata ku ntsimbu ya ku semuka ca muntu, cifua ceni na muono ueni ua ku lutue.

Ku tahesa via muilu ca tunda ku Mbambilone ya laza, vutuhu ca tsimana cikuma. Cimo ku tondesesa ca hitile ku Estados Unidos mu 2012 ca soluelele ngecize, umo ha vantu vatatu, ue ku mona ku tahesa via muilu ku pua “mutamba ua siensia,” kaha vamo nguavo “ya pua vene siensia.” Vuno cili vene? Houe. Omo lia vika? Aci talenu ovu vusunga.

• Vintangantanga, ngonde na viplaneta vikuavo, ka vie ku tuma ngolo ye ku kuata ku muono ua vantu ngue mu ve ku handeka vakua ku vi tahesa.

• Viuma vi ve ku tahela muntu vi hasa ku solokela nkala muntu.

• Vakua ku taha na via muilu matematika avo a muesa ngecize vintangantanga, ngonde na viplaneta vie ku lizenga ku mukulo ua mavu. Vunoni kati vusunga, muomu evi viaco hamo na mavu vie ku lizenga ku mukulo ua litangua.

• Cingi ca viuma vi ve ku tumbula vakua ku taha via muilu ku tuala ha muntu umo lika ka vie ku litombola.

• Vakua ku taha via muilu va tombuesa vantu vose ku tusitu ni vi tantekeyeso 12 ku liya na ku semuka cavo. Vunoni omo lia ku lizenga ca mavu mu ku hita ca miaka, matangua ava hanguilile vamo vantu ka ve ku litombola na ntsimbu i lie ku hita litangua ha vintangantanga vi ve ku vi tumbuila.

Nguavo vimo vintangantanga vie ku hana vitantekeyeso via cifua ca muntu. Vuno cili ni? Houe, muomu vantu va semuka mu litangua limo ka ve ku kala na vifua vimo lika, kaha vilinga via muntu ka vie ku solola cipue kavundende ku likuata na litangua lia semukile. Mu cihela ca ku tantekeya muntu ngue mua fuila, vakua ku taha via muilu ve ku mona vilinga via muntu ku liya na litangua lia semukile mu ku setekesa ku viuma via ngoco. Mua vusunga eci ca pua kahangu!

Tunde ku laza, vantu va lema ku ya mu ku taha. Vamo vakua ku taha ve ku taha na vilio via mu kati ka tusitu na vantu hamo na cifua ce ku njonjelamo ndemba vinona. Vamo ve ku taha mu ku tala vene ha mafo a shaa ni ha vinona via kafe. Matangua ano vavengi ve ku pangesa vikartao, mavundungulu a cristale, na vikuavo via ku liseza-seza linga va “tantekeye” vi ka solokela muntu ku lutue. Vuno ku taha ca pua njila ya cili ya ku tantekeya via ku lutue ni? Houe. Kati ngoco. Tu ci hilulenuho kavundende.

Aci singaniekenu ha ku hona ku litombola ca mizimbu. Ku suma ci ve ku linga vakua ku taha ka ce ku litombola. Ca ku muenako, muntu nga a ka tahesa ku vantu vavali ve ku pangesa viuma vimo lika, tele nga ve ku litombuele. Vunoni kati vikevio vie ku soloka. Cingi cavo ve ku hana mizimbu yeka.

Ca cikalu ku tsiliela vakua ku taha na cifua ci ve ku tahelamo. Vakua ku va paya ve ku handeka nguavo, viuma vi ve ku tahesa via pua vikuisiso via ngoco kaha vakua ku taha ve ku konka vuino ha cifua ca muntu. Ca ku muenako, mukua ku taha ua mana, ue ku linga vihula na ku halakana vuino vikumbululo na cifua cali na ku handekelamo muntu linga a uane vukovelelo. Kaha ku tundaho mukua ku taha ue ku lisasa na ku lipamba mu ku tantekeya mizimbu ya na mu leka muntu ku ndzimba. Mukua ku taha mue ku zangamena vantu ni ku venda ha vuongo, ve ku mu fueta vimbongo na viuma via vingi.

Ku tahesa via muilu na ku taha via ku lutue ce ku lingisa vamo ku singanieka nguavo, va hasa ku tantekeya vi ka soloka ku lutue. Vunoni ca pua vusunga ni? Houe. Mbimbiliya nguayo tu vose tua kala na mpoko ya ku lihanguila vi tua pande ku tsiliela na vi tua pande ku linga kaha vi tue ku hangula ku linga via kuata ku muono uetu ua ku lutue.—Yehosua 24:15.

Vakua ku lemesa Njambi va kala na vusunga vua pande ku va zindisa ku tahesa via muilu na ku taha. Omo lia vika? Muomu Njambi ua vindika cifua cose ca ku taha. Mu Mbimbiliya va sonekamo aa mezi: “Kati va ka uane hamo nove . . . umosi mukua ku taha ngombo, mukua ku tahesa via ku lutue, cipue mukua ku panda vumbanda, cipue cinganga, cipue mukua lisaku, cipue mukua mahamba, cipue mukua tufuta, cipue mukua ku tahesa civimbi. Muomu uose a ku linga viuma evi ikeye cizila kuli Yehova.” a—Ndeutelonomi 18:10-12.