Piin ni yad ma fanay e pi n’en ni bay u lan e lang ni nga rogned e n’en nra buch rok be’ nga m’on e yad ma yog ni pi t’uf, nge pul, nge boch e planet ni bay u lan e lang e ir e ma gagiyegnag rogon e pi n’en ni ma buch rok e girdi’ nu fayleng. Pi girdi’ ney e yad ma yog ni gin ni immoy reb nge reb e pi n’ey riy u lan e lang u nap’an nni gargeleg be’ e ir e ra dugliy rarogon facha’ nge pi n’en nra buch rok nga m’on.

Yugu aram rogon nu Babylon e ir e sum e re n’ey riy, machane ka boor e girdi’ e ngiyal’ ney ni yad ma maruwel ko pi n’ey. Nap’an e duw ni 2012, ma aram min fith boch e deer ko girdi’ u Meriken, min yan nni pirieg ni taab guruy u dalip guruy ko girdi’ nni fith boch e deer ngorad e yad ma lemnag nre n’ey ni ngan fanay e pi n’en ni bay u lan e lang ni nga nog e n’en nra buch rok be’ nga m’on e “ba dake ba l’ag rogon ko science,” ma 10 e pasent ko girdi’ e rogned “nrib l’ag rogon ko science.” Machane gur, riyul’ e re n’ey? Danga’, ya baaray fan.

• Pi planet nge t’uf ni bay u lan e lang e dariy gelngin nrayog ni nge gagiyegnag e yafos ko girdi’ ni bod rogon ni ma yog e pi girdi’ ney.

• Ba ga’ ni pi girdi’ ney e yad ma yog boch ban’en ndemtrug be’ nrayog ni nge buch rok.

• Rogon e sumar ni ma tay e pi girdi’ ney e ngiyal’ ney e be tor nga daken e n’en ni i lemnag e girdi’ kakrom ni aram e pi planet e ma liyeg e fayleng. Machane bin riyul’ riy e, pi planet e ma liyeg e yal’.

• Faanra yan be’ ngak l’agruw ni’ ni yow ma fanay e pi n’en ni bay u lan e lang ni nga rognew e n’en nra buch, mab thil e n’en ni yow ra yog nra buch rok facha’.

• Pi girdi’ ney e yad ma fanay ban’en ni ka nog e zodiac sign ngay ni kan pulweg nga 12 i t’uf ni bay u lan e lang, ma kan yu guruynag ni 12. Ra be’ ma bay u tan reb e pi guruy ney ni be yan u rogon e rofen nni gargeleg riy. Machane, bochan ni ke thil gil’ e fayleng u lan e lang u lan e pi chibog ni ke yan, ma aram e fapi t’uf ni yima fanay ni ngan pulweg ko rofen nni gargeleg be’ riy ni i m’ug kakrom e ke thil e rofen ni be m’ug e chiney.

Pi zodiac sign ney e yima yog ni ir e ra tamilangnag boch ban’en u rarogon be’. Machane bin riyul’ riy e, piin ni taareb rogon e rofen nni gargelegrad riy e ba thilthil rarogorad. Rofen nni gargeleg be’ riy e dariy ban’en ni be dag u rarogon facha’. Ere pi girdi’ ney e yad ma fanay bogi ban’en ni yugu yibe susunnag ni ngar dugliyed rogon e ngongol rok be’ nge rarogon ni girdi’, ko bin ni ngar guyed rogon ni ngar nanged e bin riyul’ i rarogon be’. Ere, gathi ireray reb e ban’en ni ku rayog ni nge m’ug e laniyan’ riy?

Kab kakrom i yib ni ma yan e girdi’ i guy e piin ni yad ma yog e n’en nra buch ko girdi’ nga m’on. Bay boch e pi girdi’ ney ni yad ma yaliy lan yin e gamanman nge girdi’ ma rogned ni bay ban’en ni be yip’ fan, ara ra yaliyed rogon ni be yan i k’ad reb e nimen ni dirra’ gan u but’ ma rogned fan. Ku bay boch i yad ni ma yaliy rogon lan yuwan e woldug ni tea ara ngar yaliyed e coffee ni kan bilbilig ma rogned e n’en nra buch nga m’on. Ma ngiyal’ ney e ma fanay e pi girdi’ ney e kat, nge ban’en ni bod e bat’ nrayog ni ngan guy fithik’, nge dice, nge ku boch ban’en ni nga “rogned” e n’en nra buch rok be’. Ere gur, ba puluw ni nge pagan’dad ngak e piin ni yad ma yog e n’en nra buch rok be’ ya nge yag nda nanged e n’en ni ka bay nga m’on? Danga’. Chiney e ngad weliyed boch ban’en nra tamilangnag e re n’ey.

Am lemnag rogon nder ma taareb e pi n’en ni ma yog e piin ni yad ma yog e n’en nra buch rok be’ nga m’on. Pi n’en ni ma fanay e pi girdi’ ney ni nga rogned e n’en nra buch e ba thilthil rogon e n’en ni ma m’ug riy ma kub ga’ ni ma togopuluw reb nga reb. Mus ni faanra taab n’en e kan fanay ni nga nog e n’en nra buch, machane yugu ra ba ngiyal’ ma rogon e n’en ni ke m’ug riy. Bod ni, faanra ke yan be’ i guy l’agruw e pi girdi’ ney me fith ngorow ko mang e ra buch rok nga m’on, ma ra taab miti kat e yow be fanay ni nga rognew e n’en nra buch, ma susun e ra taareb rogon e fulweg ni yow ra pi’. Machane bin riyul’ riy e, ba ga’ nder taareb e n’en ni ma yog e pi girdi’ ney.

Ke yoor e girdi’ ni kar sananaged nde riyul’ e pi n’en ni ma fanay e pi girdi’ ney ni nga rogned e n’en nra buch nge fan ni yad ma rin’ e pi n’ey. Piin ni yad ma weliy rogon lanin’rad u murung’agen e re n’ey e ka rogned ni fa yu ke kat ara bat’ ni ma fanay e pi girdi’ ney e goo bogi ban’en. Ya pi girdi’ ney e yad ma fal’eg i yaliy rogon e n’en ni be rin’ be’ ara n’en ni be yog mar dugliyed fan, ko bin ni ngar fanayed fa yu ke kat, ara bat’, ara ku boch ban’en. Bod ni be’ nib salap i yog e n’en nra buch rok be’ nga m’on e bayi n’en me fith boch e deer ngak be’ ni boor ban’en nrayog ni nge yip’ fan, me par nge fal’eg i yaliy rogon e pi n’en ni be yog facha’ ara boch ban’en ni be m’ug u rogon e mithmith rok nrayog ni nge dag ban’en u rarogon facha’. Ere facha’ ni yibe yog e n’en nra buch rok e ra pagan’ ngak faen ni ke yan i guy ni bochan e be lemnag ni manang e n’en nra buch rok nga m’on. Machane bin riyul’ riy e, ir e ke tamilangnag murung’agen nde nang. Bochan e re n’ey ma aram fan ni boor e pi girdi’ ney ni ma yag boor e salpiy ngorad ko re n’ey ni yad ma rin’.

N’en ni ma rin’ e piin ni yad ma fanay boch ban’en u lan e lang nge piin ni yad ma bey ko kat ara yugu boch ban’en ni nga rogned e tin nra buch rok be’ nga m’on e be dag ni girdi’ e kan mu’ i dugliy e n’en ni nge buch rok. Machane gur, ba puluw e re n’ey? Be yog e Bible nrayog ni ngad mel’eged e n’en ni gad baadag ni nge mich u wan’dad ara ngad rin’ed, ma pi n’en ni gad ma dugliy ni ngad rin’ed e ma rin’ ban’en nga rogon e pi n’en nra buch rodad nga m’on.​—Joshua 24:15.

Ku bay reb i fan nder ma un e pi tapigpig rok Got ko biney e ngongol. Bochan e de m’agan’ Got nga gubin mit i ngongolen e pig. Be gaar e Bible: “Dab mu paged e girdi’ romed ngar uned ko bey ara chib; ara ur motokangad; ara ra fanayed falayin e fal’egyan’ fa adag; ara pong thagith. Ya Somol ni Got romed e ba fanenikan e girdi’ ni ma ngongliy e mit ney e ngongol nib sonogor.”​—Deuteronomy 18:10-12, BT.