Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

Un Testimonio Silencioso di un Profecia Cu A Cumpli

Un Testimonio Silencioso di un Profecia Cu A Cumpli

DEN CENTRO DI ROMA, ITALIA, TIN UN ARCO DI TRIUNFO CU A SER TRAHA NA HONOR DI TITO, UN DI ROMA SU EMPERADORNAN MAS STIMA. TURISTANAN TA BIN DI TUR PARTI MUNDO PA WAK E ARCO AKI.

Tin dos obra di arte grandi graba riba e muraya di e Arco di Tito encuanto un evento historico bon conoci. Pero loke hopi hende no sa ta cu tin un relacion entre e arco y Bijbel. E Arco di Tito ta duna un testimonio silencioso cu profecia di Bijbel ta remarcablemente exacto.

UN STAD CONDENA NA DESTRUCCION

Na comienso di e prome siglo despues di Cristo, e teritorio di e Imperio Romano tabata extende for di Gran Britania y Galia (awor Francia) te na Egipto. Den e region aki tabata reina stabilidad y prosperidad. Pero ta un region leu so tabata causa dolor di cabes pa Roma: e provincia rebelde di Judea.

Encyclopedia of Ancient Rome ta bisa: “Den masha poco teritorio di e Imperio Romano tabata existi apatia entre e gobernantenan y esnan cu tabata cay bou di nan, manera tabata e caso di e provincia di Judea. E Hudiunan tabata rabia pasobra nan gobernantenan tabata stranhero y no tabata respeta nan tradicionnan. Y e Romanonan tabata haya e Hudiunan cabesura y no tabata dispuesto pa tolera esey.” Hopi Hudiu tabata carga speransa cu un mesias politico lo libra nan for di nan enemigonan Romano y asina trece e epoca di oro bek pa Israel. Pero na aña 33 despues di Cristo, Hesucristo a bisa cu un calamidad lo sosode na Jerusalem.

Hesus a bisa: “Lo bini dianan riba bo den cua bo enemigonan lo traha rond di bo un muraya di staca cu punta skerpi, y nan lo rondona bo y cera bo aden di tur banda; nan lo basha bo abou y destrui bo yiunan, y nan lo no laga ni un piedra riba otro den bo.”Lucas 19:43, 44.

Loke Hesus a bisa a laga su discipelnan keda tur confundi. Dos dia despues, ora nan tabata sali for di e tempel di Jerusalem, un di nan a sclama na Hesus: “Maestro, wak e piedranan y e edificionan aki!” Esey tabata un reaccion logico pasobra algun di e piedranan di e tempel tabata 11 meter largo, 5 meter hancho y 3 meter halto. No obstante, Hesus a bisa nan: “Pa loke ta e cosnan aki cu boso ta mira, lo bini dianan cu ni un piedra lo no keda riba otro; tur lo ser basha abou.”Marco 13:1; Lucas 21:6.

Ademas, Hesus a bisa nan: “Ora boso mira Jerusalem rondona pa ehercito, boso por ta sigur e ora ey cu su desolacion a yega cerca. E ora ey laga esnan cu ta na Judea huy bay den sero, laga esnan cu ta den stad sali bay y esnan cu ta den cunucu no mester drenta stad.” (Lucas 21:20, 21) Loke Hesus a profetisa a cumpli?

DESTRUCCION DI UN STAD

Trintitres aña largo e Hudiunan a soporta e Romanonan. Pero na aña 66 despues di Cristo ora e Procurador Romano Gesio Floro a coy placa for di e tesoro sagrado di tempel, e Hudiunan nan buchi a yena. No a dura mucho cu e Hudiunan rebelde a drenta Jerusalem rapidamente y a mata e soldaatnan Romano cu tabata proteha e stad y a declara nan independencia for di Roma.

Mas o menos un tres luna despues, mas cu 30.000 soldaat Romano, bou di mando di Cestio Galo, a ataca e stad Jerusalem pa caba cu e rebelion. E Romanonan a drenta e stad rapidamente y a debilita e muraya parti pafo di e area di tempel. Anto diripiente, pa un motibo desconoci, nan a bandona Jerusalem. E Hudiunan rebelde a alegra y di biaha nan a cuminsa persigui e soldaatnan Romano. Asina e cristiannan a haya chens di haci loke Hesus a bisa nan, esta pa huy for di Jerusalem y bay den sero na e otro banda di Riu Jordan.—Mateo 24:15, 16.

E siguiente aña, Roma a bolbe cuminsa cu nan campaña militar contra Judea, encabesa pa General Vespasiano y su yiu Tito. Sinembargo, un poco despues cu Emperador Nero a muri na aña 68 despues di Cristo, Vespasiano a bolbe Roma pa bira Emperador, y e campaña militar contra Judea a keda den man di Tito; e tabatin un ehercito di mas o menos 60.000 soldaat.

Na juni di aña 70 despues di Cristo, Tito a manda su soldaatnan pa kap tur e palonan rond di Jerusalem pa e traha un muraya di staca cu punta skerpi di 7 kilometer largo rond di e stad. Rond di september, e Romanonan a plunder y kima e stad y su tempel, y nan no a laga ni un piedra riba otro, precies manera Hesus a profetisa. (Lucas 19:43, 44) Segun un calculo cuidadoso, “entre 250.000 y 500.000 hende a muri den Jerusalem y den e resto di e pais.”

TRIUNFO DI UN IMPERIO

Na aña 71 despues di Cristo ora Tito a bolbe Italia, e habitantenan di Roma a rindi homenahe na dje. Henter e stad a sali riba caya pa celebra un di e marchanan triunfal mas grandi den e stad.

E multitud di hende a keda impresiona di e parada yen di tesoro cu tabata pasa den e cayanan di Roma. Nan por a mira masha hopi boto cu a ser captura, carosanan cu tabatin actornan riba dje, pinturanan den fondo di sucesonan cu a tuma luga den guera y obhetonan cu nan a plunder di e tempel di Jerusalem.

Na aña 79 despues di Cristo, Tito a bira sucesor di su tata, Emperador Vespasiano. Pero djis dos aña despues, Tito a muri inesperadamente. Manera cu su ruman homber Domiciano a reemplas’e como emperador, el a traha un arco di triunfo na honor di Tito.

E ARCO AWE

E Arco di Tito na Roma awe

Tur aña, miles y miles di turista cu ta bishita Roma ta keda masha impresiona ora nan mira e Arco di Tito. Algun ta mira e arco como un obra di arte maestral, otronan como un homenahe na e poderoso Imperio Romano y otronan como un monumento dedica na memoria di e caida di Jerusalem y su tempel.

Pero pa un bon studiante di Bijbel, e Arco di Tito tin un nificacion special. E ta un testimonio silencioso cu profecianan di Bijbel ta confiabel, exacto y inspira pa Dios.—2 Pedro 1:19-21.