Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

“Washo ayɛ wakamɛnyi kaanga lam’akimi eholoko.”​—OSAMBO 139:16

Onde Nzambi keyaka?

Onde Nzambi keyaka?

KƐNƐ KATETSHA ETONGELO

L’atei wa weho wa diɔtɔnganelo dia ma ma diakoka monga l’anto, mbele ndo diɔtɔnganelo dia ma ma lam’asa ana wa waasa wafɔna. Vɔ mongaka la diɔtɔnganelo dia ma ma dia laande. Nancy Segal lele ɔnɔmbɔdi wa kalasa mɔtshi yendana la ana wa waasa (Twin Studies Center) ndo lele ndamɛ diasa mbutaka dia ana wa waasa amɔ koka kaanga “nsawola ndo shihodiana dimɛna dimɛna lam’asawɔ.” Womoto ɔmɔtshi mɛnyaka diɔtɔnganelo diele lam’asande la diasa diande diafɔnande lo yoho nyɛ: “Sho mbeyaka akambo tshɛ wa lam’asaso.”

Kakɔna kɛnya diɔtɔnganelo dia laande sɔ? Wekelo ɛmɔtshi mɛnyaka dia kaanga mbakoka ngelo ndo ambutshi monga la shɛngiya le wɔ, dui dimɔtshi ele woho wele waasa wafɔna wekɔ la tɔtshɔngu takɔ taamɛ koka ndeka monga la shɛngiya y’efula.

OHOKANYIYA DUI NƐ: Otungi wa tɔtshɔngu ta diambo tɔsɔ teyaka sho tshɛ dimɛna oleki anto akina. Lo mɛtɛ, omembi w’esambo Davidɛ akate ɔnɛ: “Wɛ akambishɛ lo dikundju dia mama. Weka ami kombishɛma la ntondo kayɛ etena kakimi lo woshɛshɛ. . . . Washo ayɛ wakamɛnyi kaanga lam’akimi eholoko; tenyi diatɔ tshɛ diakafundama lo dibuku diayɛ.” (Osambo 139:13, 15, 16) Paka Nzambi ndamɛ mbeya ndo mbakoka nshihodia dimɛna dimɛna aha tsho tɔtshɔngu takenga demba diaso, koko ndo akambo tshɛ wa lo lɔsɛnɔ laso wele la shɛngiya le so. Nzambi teyaka lo yoho ya laande ndo tɔtshɔngu takenga demba diaso toshikikɛka dia nde mbeyaka dui tshɛ diele le so.

KƐNƐ KATETSHA BIBLE LO DIKAMBO DIA EWO KA NZAMBI

Davidɛ akalɔmbɛ ɔnɛ: “Jehowa le, wɛ akansɛdingola ndo wɛ mbeyakami. Wɛ mbeyaka etena kadjasɛmi ndo etena konɛmi. Wɛ shihodiaka tokanyi tami oma lo etale. Ndooko tshɛkɛta yele lo lolemi lami, koko Jehowa le, wɛ amboshilaka ndjieya dimɛna.” (Osambo 139:1, 2, 4) Ndo nto, Jehowa mbeyaka nsaki yaso y’oma k’ɛse otema ndo shihodiaka kaanga “nsaki tshɛ ya lo tokanyi.” (1 Ɛkɔndɔ 28:9; 1 Samuɛlɛ 16:6, 7) Kakɔna katosholɛ avɛsa anɛ lo dikambo dia Nzambi?

Oyadi kaanga hatokoki nkɛnɛmɔla tokanyi ndo nsaki yaso tshɛ l’ɛtɛkɛta etena kalɔmbaso Nzambi, Otungi aso hende tsho kɛnɛ kasalaso koko ndo shihodiaka lande na kasalaso dui sɔ. Ndo nto, nde shihodiaka kɛnɛ kele ɔlɔlɔ kakombolaso nsala, oyadi kaanga elelo aso toshimbaka diaha sho nkɛnɛmɔla nsaki yaso y’oma k’ɛse otema. Lo mɛtɛ, lam’ele Nzambi akadje ngandji l’etema aso lo dihole dia ntondo, nde ekɔ suke ndo nomɔlomɔka dia nsɛdingola ndo nshihodia tokanyi taso ta ngandji ndo eyango.—1 Joani 4:7-10.

Lo mɛtɛ ndooko ɛngɔ kashɛma lo washo wa Nzambi kahandakoke mɛna. Nde mbeyaka kaanga asui aso etena kele anto akina haweye ndo hawoshihodia dimɛna

Afundelo toshikikɛka

  • “Washo wa Jehowa wekɔ le anto w’ɛlɔlɔ ndo atoyi ande pokamɛka ɛsɛngɔsɛngɔ awɔ.”​—1 PETERO 3:12.

  • Nzambi tolakaka ɔnɛ: “Dimi layokosha shɛnɔdi ndo layokɛnya mboka kahombayɛ ntshɔ. Dimi layokolakaka ndo layokookaka sso.”​—OSAMBO 32:8.

NZAMBI MBOKANAKA KƐTSHI K’EFULA

Onde mbeya dia Nzambi shihodiaka awui ndo nsaki yele la so tokimanyiyaka dia mbikikɛ ekakatanu? Tɔsɛdingole kɛnɛ kakakomɛ Anna, l’oma la Nigéria. Nde mbutaka ate: “Lakayambolaka dia kana lɔsɛnɔ lekɔ ohomba dia ntetemala nsɛna lo ndjela awui wakahomana la mi wakamashisha elongamelo. Laki wadiaki odo lakodiaka ɔnami la womoto, laki lo lopitadi la hemɔ ka hydrocéphalie (hemɔ k’ashi efula lo wɔɔngɔ), etena kakawambishola dia lekɔ la hemɔ ka kansɛrɛ lo diwɛlɛ ndo kakamahombe nsala epaso ndo esakelo (chimiothérapie ndo radiothérapie) wendana la hemɔ kɛsɔ. Aki wolo efula le mi dia nkandola awui asɔ lo monga lo lopitadi ko l’etena kakɔ kaamɛ ɔnami la womoto ele la hemɔ.”

Kakɔna kakakimanyiya Anna dia ntondoya? Nde mbutaka ɔnɛ: “Lakakanaka yimba la avɛsa wele oko Filipɛ 4:6, 7, wɛnya dia ‘wɔladi wa Nzambi woleki tokanyi tshɛ wayolama etema anyu la timba tanyu.’ Mbala tshɛ kakandjɛka divɛsa nɛ lo yimba, lakayaokaka dia lekɔ suke suke la Jehowa, leya dia nde mbeyakami dimɛna oleki dimɛmɛ. Lakakondja nto ekeketshelo k’efula oma le anangɛso l’akadiyɛso wa ngandji wa lo etshumanelo k’Akristo.

Kaanga mbaakamatetemala ndɔshana la yoonge yami, dimi l’ɔnami la womoto takayongaka dimɛna. Lam’ele Jehowa ekɔ lo wedi aso, takeye dia hatokoke kanyiyaka lo yoho ya kɔlɔ etena kahomanaso la ekakatanu. Jakɔba 5:11 toshikikɛka ɔnɛ: ‘Sho mbɔsaka dia wanɛ wakakikɛ wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Nyu nyakoke dikambo di’ekikelo ka Jɔbɔ ndo nyambɛna oma lo woho wakɔɔtshɔkɔla Jehowa dia Jehowa ekɔ la ngandji k’efula [kana, “kɛtshi k’efula,” lo ndjela nɔtɛ] ndo la kɛtshi.’” Jehowa akashihodia dimɛna dimɛna awui wakahomana la Jɔbɔ, ndo sho la wɔ koka monga l’eshikikelo dia nde shihodiaka oseka okakatanu tshɛ wahomanaso la wɔ.