1, 2. (a) Taano ta mapapakusog kita kan halimbawa ni Noe, Daniel, asin Job? (b) Ano an kamugtakan kaidto kan isurat ni Ezequiel an mga tataramon sa Ezequiel 14:14?

MAY inaagihan ka daw na pagbalo, arog nin hilang, problema sa pinansiyal, o persekusyon? Kun minsan daw nasasakitan kang pagdanayon an saimong kaugmahan sa paglilingkod ki Jehova? Kun iyo, mapapakusog ka kan mga halimbawa ni Noe, Daniel, asin Job. Bako sindang perpekto, asin napaatubang sa kadaklan sa mga problemang inaatubang niyato, kaiba na an mga problemang nagsapeligro kan saindang buhay. Pero nagdanay sindang may integridad, kaya ibinilang sinda nin Diyos na mga arugan nin pagtubod asin pagigin makinuyog.—Basahon an Ezequiel 14:12-14.

² Isinurat ni Ezequiel sa Babilonya kan 612 B.C.E. * an mga tataramon kan satong temang teksto. (Ezeq. 1:1; 8:1) Madali na kaidto  an ihinulang kalaglagan kan apostatang Jerusalem, na nangyari kan 607 B.C.E. Pipira sanang indibidwal duman an arog ni Noe, Daniel, asin Job na maimbod asin makinuyog, kaya binugtakan sinda nin tanda para sa kaligtasan. (Ezeq. 9:1-5) Kabilang sa sainda si Jeremias, Baruc, Ebed-melec, asin an mga Recabita.

3. Ano an pag-uulayan niyato sa artikulong ini?

³ Arog man kaiyan ngunyan. An mga ibinibilang sana ni Jehova na mga daing katuyawan—arog ni Noe, Daniel, asin Job—an bubugtakan nin tanda para sa kaligtasan kun mag-abot na an katapusan kan presenteng sistemang ini nin mga bagay. (Kap. 7:9, 14) Kaya pag-ulayan niyato kun taano ta ginamit ni Jehova an mga lalaking idto bilang halimbawa nin katanusan. Mantang pinag-uulayan niyato an kada saro sa sainda, aramon ta (1) kun anong mga pagbalo an inatubang ninda asin (2) kun paano ta maaarog an saindang pagtubod asin pagigin makinuyog.

4, 5. Anong mga pagbalo an inatubang ni Noe, asin taano ta pambihira an saiyang pakatagal?

⁴ Mga pagbalong inatubang ni Noe. Kan panahon ni Enoc, na lolo sa tuhod ni Noe, grabe na karaot kan mga tawo. Nagtataram pa ngani sinda nin ‘nakakapanggirabong mga bagay’ tumang ki Jehova. (Jud. 14, 15) Asin nag-urog pa an kadahasan. Sa katunayan, kan panahon ni Noe, ‘napano nin kadahasan an daga.’ An maraot na mga anghel nagsulot nin pisikal na hawak, nagkua nin mga agom, asin nagkaigwa nin mabangis na mga aki. (Gen. 6:2-4, 11, 12) Pero napapalain si Noe sa sainda. ‘Si Noe nakakua nin biyaya sa mga mata ni Jehova. [Pinatunayan] niyang siya daing katuyawan sa [tahaw] kan saiyang mga [kakontemporanyo]. Si Noe naglakaw kaiba kan [tunay na] Diyos.’—Gen. 6:8, 9.

⁵ Ano an ipinaparisa kan mga tataramon na iyan mapadapit sa matanos na lalaking si Noe? An saro iyo na dati nang maimbod na naglilingkod si Noe ki Jehova bago pa man an Baha, sa laog nin bako sanang mga 70 o 80 taon—an lawig nin buhay kan dakul ngunyan—kundi sa laog nin haros 600 na taon! (Gen. 7:11) Saka bakong arog sa sato ngunyan, mayo siyang mga kakongregasyon—o dawa pa ngani gayod mga tugang—na mararanihan niya para sa espirituwal na tabang. *

6. Sa anong mga paagi nagpahiling si Noe nin pambihirang kusog nin buot?

⁶ Hininguwa ni Noe na magin marahay na tawo, pero para sa saiya bako lang iyan an kaipuhan. Nagin man siyang makusog an buot na “parahulit nin katanusan,” na sinasabi sa iba an dapit sa saiyang pagtubod ki Jehova. (2 Ped. 2:5) “Paagi sa pagtubod na ini kinondenar niya an kinaban,” an isinurat ni apostol Pablo. (Heb. 11:7) Kaya siguradong tinuya asin kinontra si Noe kan mga tawo, asin tibaad may mga naghuma pa ngani na kulgan siya. Pero dai siya natakot sa sainda. (Tal. 29:25) Imbes, igwa siya kan kusog nin buot na itinatao ni Jehova sa saiyang maimbod na mga lingkod.

7. Kan ginigibo ni Noe an arka, anong mga kadipisilan an inatubang niya?

⁷ Pagkatapos nin labing limang siglo nin maimbod na paglilingkod ni Noe sa Diyos, sinabi ni Jehova sa saiya na gumibo nin arka para iligtas an mga tawo asin hayop. (Gen. 5:32; 6:14) Kun iisip-isipon, masakiton na asignasyon iyan—bako sana kun dapit sa paggibo kan arka! Siguradong inasahan na ni Noe na huli sa asignasyon na iyan, lalo siyang tutuyaon asin pepersegiron kan mga tawo. Pero nagtubod siya asin nagkuyog ki Jehova. ‘Siring [nanggad] an ginibo ni Noe.’—Gen. 6:22.

8. Paano ipinahiling ni Noe na nagtitiwala siya na tatabangan siya ni Jehova na masustentuhan an saiyang pamilya?

⁸ An pagsustento sa pamilya an saro pang kadipisilan na inatubang ni Noe. Bago an Baha, kaipuhan kan mga tawo na mas magmaigot sa pagtanom para may kakanon, asin siguradong iyo man si Noe. (Gen. 5:28, 29) Sa ibong kaiyan, isinentro niya an saiyang buhay sa Diyos bako sa paghanap  nin materyal na mga pangangaipo. Dawa kaidtong ginigibo niya an arka, na posibleng luminawig nin 40 o 50 taon, nagdanay siyang nakapokus sa espirituwal na mga bagay. Asin padagos siyang nakapokus diyan sa laog nin 350 pang taon pagkatapos kan Baha. (Gen. 9:28) Marahayon nanggad siyang halimbawa nin pagtubod asin pagigin makinuyog!

9, 10. (a) Paano niyato maaarog an kaimbudan asin pagigin makinuyog ni Noe? (b) Sa ano ka makakasigurado kun determinado mong sinusunod an mga pagbuot ni Jehova?

⁹ Kun paano ta maaarog an pagtubod asin pagigin makinuyog ni Noe. Magigibo ta iyan paagi sa pagsuportar sa katanusan nin Diyos, pagdadanay na bakong kabtang kan kinaban ni Satanas, asin pirming pag-inot sa intereses kan Kahadian. (Mat. 6:33; Juan 15:19) Iyo, dai ta man talaga linalauman na uuyunan kan kinaban an paagi niyato nin pamumuhay. Sa katunayan, dawa ngunyan, nagkaigwa nin negatibong mga reaksiyon sa nagkapirang kadagaan huli sa desidido niyatong pagsunod sa mga pagbuot nin Diyos—halimbawa, kun dapit sa pag-agom asin seksuwal na moralidad. (Basahon an Malaquias 3:17, 18.) Pero arog ni Noe, may takot kita ki Jehova, bakong sa tawo. Aram tang siya sana an makakatao sa sato nin buhay na daing katapusan.—Luc. 12:4, 5.

¹⁰ Pero kumusta man sa parte mo? Padagos ka daw na ‘malakaw kaiba nin Diyos,’ dawa kun tinutuya o kinikritika ka kan iba o kun nababalo an pagtitiwala mo sa saimong Paratao huli sa masakit na pagbuhay? Kun inaarog mo an pagtubod asin pagigin makinuyog ni Noe, makakasigurado ka na dai ka papabayaan ni Jehova.—Fil. 4:6, 7.

11. Anong darakulang pagbalo an napaatubang ki Daniel asin sa tulo niyang kairiba sa Babilonya? (Hilingon an ritrato sa kapinunan kan artikulo.)

¹¹ Mga pagbalong napaatubang ki Daniel. Nabuhay si Daniel bilang bihag sa Babilonya, sarong siyudad na lakop an idolatriya asin espiritismo. Dugang pa, minemenos kan mga Babilonyo an mga Judio, asin tinutuya bako sana sinda kundi an saindang Diyos, si Jehova. (Sal. 137:1, 3) Siguradong makulog ini sa buot kan maimbod na mga Judio arog ni Daniel! Saka huling sasanayon siya asin an tulo niyang kairiba—si Hananias, Misael, asin Azarias—na maglingkod sa hadi, inoobserbaran kan mga tawo an gabos nindang ginigibo. Linalauman man na kakakanon ninda an mga kinakakan kan hadi. Sa katunayan, nagin isyu an kakanon huling habo ni Daniel na ‘madigtaan [an saiyang sadiri kan mga] kakanon kan hadi.’—Dan. 1:5-8, 14-17.

12. (a) Ano an marahayon na mga kuwalidad ni Daniel? (b) Ano an paghiling ni Jehova ki Daniel?

¹² An sarong dai risang pagbalo ki Daniel posibleng may koneksiyon sa pambihirang mga abilidad niya, na huli kaiyan natawan siya nin espesyal na mga pribilehiyo. (Dan. 1:19, 20) Pero imbes na magin arogante asin gumawi na garo siya an pirming tama, nagdanay siyang mapakumbaba, na pirming itinatao ki Jehova an onrang maninigo sa Saiya. (Dan. 2:30) Sa katunayan, hoben pa kaidto si Daniel kan sambiton siya ni Jehova kaiba ni Noe asin Job bilang marahayon na mga halimbawa nin katanusan. Napasala daw si Jehova sa pagtitiwala niya ki Daniel? Dai nanggad! Nagdanay na maimbod asin makinuyog si Daniel sagkod sa kagadanan. Sa katunayan, posibleng marhay na madali nang magsanggatos an edad ni Daniel kaidto kan sabihon sa saiya kan anghel ni Jehova an nakakapakusog na mga tataramon: “O Daniel, ika na pinapahalagahan na marhay.”—Dan. 10:11, NW.

13. Paano nagin bendisyon si Daniel sa saiyang mga kapwa Judio?

¹³ Sa suporta ni Jehova, nagin halangkaw na opisyal si Daniel, inot sa Imperyo nin Babilonya dangan sa Imperyo nin Medo-Persia. (Dan. 1:21; 6:1, 2) Posibleng minaniobra ni Jehova an mga pangyayari tanganing magin bendisyon si Daniel sa saiyang mga kahimanwa, arog kaidto ni Jose sa Ehipto asin ni Ester saka Mardokeo sa Persia. * (Dan. 2:48) Siguradong naranga nanggad an  mga Judiong bihag, kaiba na si Ezequiel, na mahiling na kontrolado ni Jehova an mga bagay-bagay!

14, 15. (a) Ano an pagkakaagid kan panahon niyato asin kan panahon na kinabuhayan ni Daniel? (b) Ano an manunudan kan mga magurang ngunyan sa mga magurang ni Daniel?

¹⁴ Kun paano ta maaarog an pagtubod asin pagigin makinuyog ni Daniel. Sa ngunyan, namumuhay kitang garo baga mga dayuhan sa kinaban na lakop an palsong pagsamba asin biribid an pamantayan sa moral huli sa impluwensiya kan Dakulang Babilonya, an pambilog na kinaban na imperyo nin palsong relihiyon, na “istaran nin mga demonyo.” (Kap. 18:2) Huli kaiyan, napapalain kita asin tinutuya pa ngani. (Mar. 13:13) Kaya arog ni Daniel, rumani kita ki Jehova, an satuyang Diyos. Kun mapakumbaba asin masinunod kitang nagtitiwala sa saiya, magigin mahalagang marhay man kita sa paghiling niya.—Hag. 2:7.

¹⁵ May manunudan an mga magurang sa halimbawa kan mga magurang ni Daniel. Taano? Lakop kaidto an karatan sa Juda kan aki pa si Daniel, pero nagdakula si Daniel na may pagkamuot sa Diyos. Siyempre, dai man ini mangyayari nin basta sana. Ipinapahiling kaini na marahay an nagin pagsasanay sa saiya kan saiyang mga magurang. (Tal. 22:6) Maski an pangaran ni Daniel, na an kahulugan “An Diyos an Hukom Ko,” nagpaparisa na may takot sa Diyos an saiyang mga magurang. Kaya mga magurang, dai sumuko sa pagtukdo sa saindong mga aki, imbes mapasensiya sindang tukduan. (Efe. 6:4) Mamibi kaiba ninda asin para sa sainda. Kun hinihinguwa nindong itadom sa saindang puso an katotoohan, abunda kamong bebendisyunan ni Jehova.—Sal. 37:5.

16, 17. Anong mga pagbabago an napaatubang ki Job kan siya (a) mayaman asin iginagalang? (b) nagsasakit?

¹⁶ Mga pagbalong napaatubang ki Job. Nag-agi si Job nin dakulang mga pagbabago sa saiyang buhay. Bago nag-abot an mga pagbalo, siya an ‘pinakadakula sa gabos na mga taga Subangan.’ (Job 1:3) Mayaman siya, bantog, saka iginagalang na marhay. (Job 29:7-16) Pero, sa ibong kan gabos na iyan, dai nagin sobra an paghiling ni Job sa sadiri o inisip na dai niya kaipuhan an Diyos. Sa katunayan, inapod siya ni Jehova na “sakong lingkod.” Sinabi pa niya: “[Siya] lalaking daing katuyawan asin tanos, na natatakot sa Diyos asin naglilikay sa maraot.”—Job 1:8, NW.

¹⁷ Sa haliputon sanang panahon, biglang nagbago an buhay ni Job. Nagin pobre siyang marhay asin nawaran na nin ganang mabuhay. Aram niyato na an kawsa kaiyan iyo an parapakaraot na si Satanas, na sinahutan si Job na nagsasamba daa sana ini sa Diyos huli sa makasadiring mga dahilan. (Basahon an Job 1:9, 10.) Dai binaliwala ni Jehova an marauton na sahot na iyan. Imbes, tinawan  niya nin oportunidad si Job na patunayan an saiyang integridad, asin ipahiling na an motibo niya sa pagsamba sinsero asin bakong makasadiri.

18. (a) Ano an hinahangaan mo sa integridad ni Job? (b) Ano an manunudan niyato dapit ki Jehova sa pagtratar niya ki Job?

¹⁸ Naggibo si Satanas nin sunod-sunod asin maringis na mga pag-atake ki Job, mala ta naisip ni Job na sa Diyos hali an mga iyan. (Job 1:13-21) Dangan nag-abot an tulong sagin pararanga asin nagtaram nin makukulog na tataramon, na pinapaluwas na pinapadusahan nin Diyos si Job huli ta maraot ini! (Job 2:11; 22:1, 5-10) Pero, pinagdanay ni Job an saiyang integridad. Iyo, may mga pabigla-biglang nasabi si Job, pero nasabutan siya ni Jehova huling aram niya an kulog na namamatian kaini. (Job 6:1-3) Nahiling ni Jehova na nungka Siyang tinalikdan ni Job sa ibong kan mga pag-atake asin pang-iinsulto sa saiya na si Satanas an may pakana. Kan tapos na an mga pagbalo, tinawan ni Jehova si Job nin doble kan mga bagay na igwa siya kaidto bago mag-abot an mga pagbalo, saka pinalawig Niya nin 140 pang taon an buhay ni Job. (Sant. 5:11) Sagkod na siya magadan, padagos niyang itinao ki Jehova an saiyang eksklusibong debosyon. Paano niyato iyan naaraman? Kan isurat ni Ezequiel an mga tataramon kan temang teksto niyato, ginatos na taon nang gadan kaidto si Job.

19, 20. (a) Paano niyato maaarog an pagtubod asin pagigin makinuyog ni Job? (b) Sa satong pagtratar sa iba, paano niyato maaarog an pagigin mapagmalasakit nin Diyos?

¹⁹ Kun paano ta maaarog an pagtubod asin pagigin makinuyog ni Job. Ano man an satuyang kamugtakan, pirmi lugod na si Jehova an magin priyoridad ta sa satong buhay, na lubos na nagtitiwala asin nagkukuyog sa saiya nin bilog na puso. Iyo, kumpara ki Job mas dakul kitang dahilan na gibuhon iyan! Pag-isipan ini: Dakul na an aram ta dapit ki Satanas asin sa saiyang mga pakana. (2 Cor. 2:11) Paagi sa Bibliya, lalo na sa libro nin Job, naaraman niyato kun taano ta tinutugutan nin Diyos an pagsakit. Sa hula ni Daniel, nasabutan niyato na an Kahadian nin Diyos sarong pambilog na kinaban na gobyerno sa irarom kan pamamahala ni Cristo Jesus. (Dan. 7:13, 14) Saka aram niyato na madali nang permanenteng tapuson kan Kahadian na ini an gabos na kasakitan.

²⁰ Idinuduon man kan eksperyensiya ni Job kun taano ta kaipuhan niyatong magpahiling nin pagmalasakit sa satuyang mga kapwa Kristiyano na tibaad napapaatubang sa mga kasakitan. Arog ni Job, tibaad makapagtaram man sinda kun minsan nin pabigla-bigla. (Par. 7:7) Imbes na husgaran, sabuton niyato sinda asin pagmalasakitan. Paagi kaini, inaarog niyato an satuyang mamumuton asin mahihirakon na Ama, si Jehova.—Sal. 103:8.

21. Paano nagin totoo sa buhay ni Noe, Daniel, asin Job an mga tataramon sa 1 Pedro 5:10?

²¹ Si Noe, Daniel, asin Job nabuhay sa magkakaibang panahon asin magkakalain na marhay an saindang kamugtakan, pero natagalan ninda gabos an mga pagbalong napaatubang sa sainda. Ipinapagirumdom sa sato kan istorya kan saindang buhay an mga tataramon na isinurat ni apostol Pedro: “Pagkatapos nindong magsakit nin dikit na panahon, an Diyos na pano nin daing kapantay na kabuutan, . . . iyo mismo an makumpleto kan saindong pagsasanay. Paparigunon niya kamo, papakusugon niya kamo, ibubugtak niya kamo sa masarig na pundasyon.”—1 Ped. 5:10.

22. Ano an pag-uulayan ta sa sunod na artikulo?

²² Paagi sa ipinasabong na mga tataramon sa 1 Pedro 5:10, sinisigurado sa sato ni Jehova na papakusugon niya an saiyang mga lingkod. Aplikado man iyan sagkod sa panahon niyato. Gusto niyato gabos na pakusugon kita ni Jehova asin magdanay na marigon sa satong pagsamba. Kaya, gusto tang arugon an pagtubod asin pagigin makinuyog ni Noe, Daniel, asin Job! Arog kan maaaraman niyato sa sunod na artikulo, napagdanay ninda an saindang integridad huling talagang midbid ninda si Jehova. Sa katunayan, ‘[nasabutan] ninda an gabos na bagay’ na hinagad niya sa sainda. (Tal. 28:5) Magigibo man niyato iyan.