1, 2. (a) Nganong madasig ta sa ehemplo ni Noe, Daniel, ug Job? (b) Sa unsang mga kahimtang gisulat ni Ezequiel ang Ezequiel 14:14?

NAG-ANTOS ka bag mga kalisdanan, sama sa sakit, problema sa kuwarta, o paglutos? Naglisod ka ba sa pagpabiling malipayon sa pag-alagad kang Jehova? Kon mao, madasig ka sa ehemplo ni Noe, Daniel, ug Job. Sila dili hingpit, ug nakasinatig kalisdanan nga ato pong giantos karon, ug diha pa ganiy mga higayon nga nameligro ang ilang kinabuhi. Pero sila nagmaunongon, nga nahimong mga ehemplo sa pagtuo ug pagkamatinumanon ngadto sa Diyos.​—Basaha ang Ezequiel 14:12-14.

² Ang atong temang teksto gisulat ni Ezequiel sa Babilonya niadtong 612 B.C.E. * (Ezeq. 1:1; 8:1) Hapit nang malaglag ang apostatang Jerusalem, nga nahitabo pagka-607 B.C.E. Pipila lang ang nagsundog sa mga hiyas ni Noe, Daniel, ug Job, ug sila naluwas.  (Ezeq. 9:1-5) Apil nila si Jeremias, Baruk, Ebed-melek, ug ang mga Rekabita.

3. Unsay atong hisgotan niining artikuloha?

³ Karon usab, kadto lang giisip ni Jehova nga matarong​—sama ni Noe, Daniel, ug Job—​ang maluwas dihang taposon ang presenteng sistema sa mga butang. (Pin. 7:9, 14) Busa, atong konsiderahon kon nganong gigamit ni Jehova ang maong mga tawo ingong ehemplo sa pagkamatarong. Samtang atong hisgotan ang matag usa, atong konsiderahon (1) kon unsang mga kalisdanan ang nasinati sa maong tawo ug (2) kon unsaon nato pagsundog ang iyang pagtuo ug pagkamatinumanon.

4, 5. Unsa ang mga kalisdanan ni Noe, ug nganong talagsaon ang iyang paglahutay?

⁴ Mga kalisdanan nga nasinati ni Noe. Panahon sa lolo sa tuhod ni Noe nga si Enoc, ang mga tawo daotan na kaayo. Misulti gani silag “makalilisang nga mga butang” batok kang Jehova. (Jud. 14, 15) Nagkagrabe ang kapintasan. Gani, sa adlaw ni Noe, “ang yuta napuno sa kapintasan.” Ang daotang mga anghel nagsul-ob ug lawas sa tawo, nangasawa, ug nanganak ug bayolenteng mga higante. (Gen. 6:2-4, 11, 12) Pero lahi kaayo si Noe. “Si Noe nakakaplag ug pabor sa mga mata ni Jehova. . . . Siya walay-ikasaway taliwala sa iyang mga katalirongan. Si Noe naglakaw uban sa matuod nga Diyos.”​—Gen. 6:8, 9.

⁵ Konsideraha ang gipakita niana bahin kang Noe. Una, si Noe naglakaw uban sa Diyos niadtong daotang kalibotan unâ pa sa Lunop, pero dili lang sa 70 o 80 ka tuig​—nga maoy gitas-on sa kinabuhi sa kadaghanan karon. Siya nabuhig 600 ka tuig niadtong kalibotana! (Gen. 7:11) Dili pareho nato karon, walay kongregasyon sa mga igsoon sa pagtuo​—lagmit wala poy igsoon sa unod—​nga misuportar niya sa espirituwal. *

6. Sa unsang mga paagi si Noe nagmaisogon?

⁶ Si Noe wala maghunahuna nga igo na ang pagkamaayong tawo. Nahimo sab siyang “magwawali sa pagkamatarong,” nga nagsulti sa uban bahin sa iyang pagtuo kang Jehova. (2 Ped. 2:5) Si apostol Pablo nagsulat bahin kang Noe: “Pinaagi [sa iyang] pagtuo iyang gihukman ang kalibotan.” (Heb. 11:7) Seguradong siya gibugalbugalan ug gisupak, ug tingali gihulga pa ganing pasakitan. Pero wala siya ‘mangurog sa mga tawo.’ (Prov. 29:25) Hinuon, siya nagmaisogon tungod sa kusog nga ginahatag ni Jehova sa iyang mga alagad.

7. Sa pagtukod sa arka, unsa ang mga kalisdanan ni Noe?

⁷ Human maglakaw uban sa Diyos sa kapig lima ka siglo, si Jehova nagsugo kang Noe sa paghimog arka aron sa pagluwas sa mga tawo ug hayop. (Gen. 5:32; 6:14) Pagkalisod niana nga proyekto​—ug dili lang ang paghimo niana! Seguradong nahibalo si Noe nga mas bugalbugalan ug supakon siya tungod niini. Bisan pa niana, matinumanon niya kanang gihimo tungod sa pagtuo. “Gibuhat niya ang ingon gayod.”​—Gen. 6:22.

8. Sa unsang mga paagi si Noe misalig kang Jehova ingong iyang Magtatagana?

⁸ Ang laing kalisdanan ni Noe mao ang pagtagana sa materyal nga panginahanglan sa iyang asawa ug mga anak. Sa wala pa ang Lunop, ang mga tawo kinahanglang magkugi pag-ayo sa pagpanguma aron makakaon, ug seguradong mao pod nay gibuhat ni Noe. (Gen. 5:28, 29) Bisan pa niana, siya nagpokus, dili sa materyal nga panginahanglan, kondili sa pag-alagad sa Diyos. Bisan dihang naghimo sa arka, nga tingali gidangtan ug  40 o 50 ka tuig, giuna gihapon ni Noe si Jehova. Ug padayon niya kanang gihimo 350 ka tuig human sa Lunop. (Gen. 9:28) Pagkamaayong ehemplo sa pagtuo ug pagkamatinumanon!

9, 10. (a) Unsaon nato pagsundog ang pagtuo ug pagkamatinumanon ni Noe? (b) Giunsa paglantaw sa Diyos kadtong nagsunod sa iyang mga sugo?

⁹ Kon unsaon nato pagsundog ang pagtuo ug pagkamatinumanon ni Noe. Mahimo nato nâ pinaagi sa pagpaluyo sa pagkamatarong sa Diyos, pagbulag sa kalibotan ni Satanas, ug pag-una kanunay sa buluhaton sa Gingharian. (Mat. 6:33; Juan 15:19) Sa paghimo niana, seguradong dili malipay nato ang kalibotan. Gani, bisan karon, gisaway ta sa media diha sa pipila ka nasod kay gisunod gyod nato ang mga sugo sa Diyos, sama nianang bahin sa kaminyoon ug moralidad. (Basaha ang Malaquias 3:17, 18.) Pero sama kang Noe, kita mahinadlokon kang Jehova, dili sa mga tawo. Nahibalo ta nga siya ray makahatag ug kinabuhing walay kataposan.​—Luc. 12:4, 5.

¹⁰ Komosta sa imong bahin? Magpadayon ka ba ‘sa paglakaw uban sa Diyos’ bisag bugalbugalan o sawayon? Mosalig ba gihapon ka sa Magtatagana dihang magkalisodlisod? Kon imong sundogon ang pagtuo ug pagkamatinumanon ni Noe, makasalig ka nga atimanon ka ni Jehova.​—Filip. 4:6, 7.

11. Unsang kalisdanan ang nasinati ni Daniel ug sa iyang tulo ka kauban sa Babilonya? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

¹¹ Mga kalisdanan nga nasinati ni Daniel. Si Daniel nabihag sa Babilonya, usa ka siyudad nga puno sa idolatriya ug espiritismo. Dugang pa, ubos ang pagtan-aw sa mga Babilonyanhon sa mga Hudiyo​—nga nagbugalbugal nila ug sa ilang Diyos, si Jehova. (Sal. 137:1, 3) Pagkasakit niana para sa matinumanong mga Hudiyo sama kang Daniel! Dugang pa, napokus ang atensiyon sa mga tawo kang Daniel ug sa tulo niya ka kauban​—si Hananias, Misael, ug Azarias—​kay bansayon sila sa pag-alagad sa hari. Bisan ang ilang pagkaon gibut-an na. Gani, wala madugay, nahimong isyu ang bahin sa pagkaon ug ilimnon kay dili gusto ni Daniel nga “hugawan ang iyang kaugalingon sa lamiang mga pagkaon sa hari.”​—Dan. 1:5-8, 14-17.

12. (a) Unsang maayong mga hiyas ang gipakita ni Daniel? (b) Unsay panglantaw ni Jehova kang Daniel?

¹² Ang laing kalisdanan ni Daniel, nga sa unang tan-aw morag dili lisod, lagmit may kalabotan sa iyang talagsaong abilidad​—nga tungod niana, nakadawat siyag espesyal nga mga pribilehiyo. (Dan. 1:19, 20) Pero, imbes manghambog ug mobati nga pirmeng husto ang iyang opinyon, nagpabilin siyang mapainubsanon ug makasaranganon, nga kanunayng naghatag sa pasidungog kang Jehova. (Dan. 2:30) Sa pagkatinuod, batan-on pa si Daniel dihang giapil siya ni Jehova sa mga ehemplo sa pagkamatarong​—kauban ni Noe ug Job. Nasayop ba ang Diyos sa pagsalig kang Daniel? Wala gayod! Si Daniel nagmaunongon ug nagmatinumanon bisan hangtod sa kamatayon. Oo, lagmit mag-100 anyos na siya dihang giingnan siya sa anghel sa Diyos: “Oh Daniel, ikaw nga tawong tilinguhaon kaayo.”​—Dan. 10:11.

13. Sa unsang paagi si Daniel nahimong panalangin sa ubang Hudiyo?

¹³ Sa tabang sa Diyos, si Daniel nahimong taas nga opisyal ubos sa pagmando sa Babilonya ug Medo-Persia. (Dan. 1:21; 6:1, 2) Tingali gimaniobra ni Jehova ang mga panghitabo aron si Daniel mahimong panalangin sa iyang katawhan, sama kang Jose sa Ehipto ug Ester ug Mardokeo sa Persia. * (Dan. 2:48) Hunahunaa kon unsa ka makapadasig  para sa nabihag nga mga Hudiyo, apil kang Ezequiel, nga makitang naglihok ang kamot ni Jehova niining paagiha!

14, 15. (a) Sa unsang mga paagi susama ang atong kahimtang kang Daniel? (b) Unsay makat-onan sa mga ginikanan karon sa mga ginikanan ni Daniel?

¹⁴ Kon unsaon nato pagsundog ang pagtuo ug pagkamatinumanon ni Daniel. Karon, sama pod tag mga langyaw niining kalibotan nga nadaot sa moral ug espirituwal tungod sa Dakong Babilonya, ang imperyo sa bakak nga relihiyon, ang “puloy-anan sa mga demonyo.” (Pin. 18:2) Mao nga lahi pod kaayo ta, gani bugalbugalan pa ta sa uban. (Mar. 13:13) Busa, sama kang Daniel, makigsuod ta sa atong Diyos, si Jehova. Dihang mapainubsanon ug masinugtanon tang mosalig niya, mahimo pod tang bililhon sa iyang mga mata.​—Hag. 2:7.

¹⁵ Ang mga ginikanan karon makakat-on sa ginikanan ni Daniel. Sa unsang paagi? Bisag kaylap ang pagkadaotan sa Juda sa bata pa si Daniel, nagdako siyang nahigugma sa Diyos. Siyempre, dili kay kalit nang nahitabo. Gipakita niana nga gibansay si Daniel sa iyang ginikanan. (Prov. 22:6) Gani, ang ngalan ni Daniel, nga nagkahulogang “Ang Akong Maghuhukom Mao ang Diyos,” nagpakita nga ang ginikanan ni Daniel mahinadlokon sa Diyos. (Dan. 1:6) Busa, mga ginikanan, ayawg surender sa pagtabang sa inyong mga anak. Hinuon, magmapailobon sa pagtudlo kanila. (Efe. 6:4) Pag-ampo sab mo uban nila ug para kanila. Kon maningkamot mo sa pagtisok sa kamatuoran diha sa ilang kasingkasing, panalanginan mo ni Jehova.​—Sal. 37:5.

16, 17. Unsang mga kalisdanan ang nasinati ni Job sa lainlaing kahimtang sa iyang kinabuhi?

¹⁶ Mga kalisdanan nga nasinati ni Job. Naeksperyensiyahan ni Job ang lainlaing kahimtang sa kinabuhi. Sa wala pa ang pagsulay kaniya, siya “ang labing bantogan sa tanan nga taga-Sidlakan.” (Job 1:3) Siya dato, ilado, ug tinahod kaayo. (Job 29:7-16) Bisan pa niana, si Job wala maghunahunang labaw o mobating wala niya kinahanglana ang Diyos. Gani, si Jehova nagtawag niyang “akong alagad,” ug midugang: “[Siya] walay-ikasaway ug matul-id, mahadlokon sa Diyos ug naglikay sa daotan.”​—Job 1:8.

¹⁷ Sa kalit lang, nausab pag-ayo ang kinabuhi ni Job. Nahimo siyang pobre kaayo ug nawad-ag paglaom. Kita nahibalo nga ang hinungdan niadto mao ang mabutangbutangong si Satanas, kinsa nag-akusar nga si Job nagsimba sa Diyos tungod sa kaugalingong  bentaha. (Basaha ang Job 1:9, 10.) Wala balewalaa ni Jehova ang maong daotang akusasyon. Hinunoa, gihatagan ni Jehova si Job ug kahigayonan nga pamatud-an ang iyang pagkamatinumanon ug ipakita nga ang iyang pagsimba hinlo ug kinasingkasing.

18. (a) Nganong nakadayeg ka sa pagkamatinumanon ni Job? (b) Unsay atong makat-onan kang Jehova sa iyang pagpakiglabot kang Job?

¹⁸ Si Satanas naghimog sunodsunod nga grabeng pag-atake kang Job aron basolon niini ang Diyos. (Job 1:13-21) Dayon tulo ka dili tinuod nga maghuhupay ang miabot ug misultig sakit nga mga pulong. Matod nila, gibuhat sa Diyos kon unsay angay kang Job! (Job 2:11; 22:1, 5-10) Bisan pa niana, si Job nagmatinumanon. Oo, usahay makasulti siyag dili maayo, pero nakasabot si Jehova sa kasakit nga gibati ni Job. (Job 6:1-3) Nakita sa Diyos nga nagmaunongon gyod si Job bisag nag-antos pag-ayo, nga si Job samag gikulata ni Satanas hangtod nalukapa ug dayon gipatidpatiran pinaagig mga insulto. Human sa pagsulay, si Jehova naghatag kang Job ug doble sa kon unsay nawala kaniya, ug gidugangan pag 140 ka tuig ang iyang kinabuhi. (Sant. 5:11) Nianang panahona, padayon siyang nag-alagad kang Jehova sa tibuok kasingkasing. Nganong makaingon ta niana? Gatosan ka tuig nang patay si Job dihang girekord ni Ezequiel ang atong temang teksto.

19, 20. (a) Unsaon nato pagsundog ang pagtuo ug pagkamatinumanon ni Job? (b) Sa atong pagpakiglabot sa uban, unsaon nato pagsundog ang pagkamaluluy-on sa Diyos?

¹⁹ Kon unsaon nato pagsundog ang pagtuo ug pagkamatinumanon ni Job. Bisag unsay atong kahimtang, himoon natong sentro kanunay sa atong kinabuhi si Jehova, nga padayong mosalig ug motuman niya sa tibuok natong kasingkasing. Oo, mas daghan tag rason nga buhaton kana kay kang Job! Hunahunaa: Daghan tag nahibaloan bahin kang Satanas ug sa iyang mga taktika. (2 Cor. 2:11) Sa Bibliya, ilabina sa basahon sa Job, nahibaloan nato kon nganong gitugotan sa Diyos ang pag-antos. Sa tagna ni Daniel, atong nasabtan nga ang Gingharian sa Diyos maoy usa ka gobyerno nga si Kristo Jesus ang magmando. (Dan. 7:13, 14) Ug nahibaloan nato nga sa dili madugay ang maong Gingharian magtapos sa tanang pag-antos.

²⁰ Ang kaagi ni Job magpahinumdom pod nato sa pagpakitag pagkamabination sa atong mga igsoon sa pagtuo nga nakasinatig kalisdanan. Sama kang Job, ang pipila makasulti tingalig dili maayo. (Eccl. 7:7) Pero imbes hukman sila, ato silang sabton ug kaluy-an. Pinaagi niana, atong gisundog ang atong mahigugmaon ug maluluy-ong Amahan, si Jehova.​—Sal. 103:8.

21. Sa unsang paagi ang 1 Pedro 5:10 magpahinumdom nato sa nasinati ni Noe, Daniel, ug Job?

²¹ Bisag si Noe, Daniel, ug Job nabuhi sa lainlaing panahon ug nakasinatig lainlaing kalisdanan, sila nakalahutay. Ang ilang mga kasinatian magpahinumdom nato sa giingon ni apostol Pedro: “Human nga kamo makaantos sa makadiyot, ang Diyos sa tanang dili-takos nga kalulot . . . magtapos mismo sa inyong pagbansay, siya magpalig-on kaninyo, siya magpakusgan kaninyo.”​—1 Ped. 5:10.

22. Unsay atong hisgotan sa sunod nga artikulo?

²² Pinaagi kang Pedro, si Jehova nagpasalig nato nga iyang palig-onon ug hatagag kusog ang iyang mga alagad. Ang gisulti ni Pedro mapadapat sab kanato karon. Gusto natong tanan nga palig-onon ta ni Jehova ug makapabiling lig-on sa atong pagsimba. Busa, gusto natong sundogon ang pagtuo ug pagkamatinumanon ni Noe, Daniel, ug Job! Sa sunod artikulo, atong makita nga nakapabilin silang matinumanon kang Jehova kay nakaila gyod sila kaniya. Sa pagkatinuod, sila ‘nakasabot sa tanang butang’ nga gisugo niya kanila. (Prov. 28:5) Puwede sab nato nang buhaton.