1-3. (a) Unsay makatabang nato sa pagpabiling matinumanon sa Diyos niining kataposang mga adlaw? (b) Unsay atong hisgotan niining artikuloha?

KAY hapit nang matapos ang kataposang mga adlaw, ang pagkadaotan magpadayon sa ‘pagturok ingon sa katanoman.’ (Sal. 92:7) Busa dili ikatingala nga daghan ang wala magsunod sa moral nga mga sukdanan. Niini nga palibot, sa unsang paagi mahimo tang ‘bata sa pagkadaotan’ pero ‘hingkod sa [atong] gahom sa pagsabot’?​—1 Cor. 14:20.

² Ang tubag niana naa sa atong temang teksto: “Kadtong nagapangita kang Jehova makasabot sa tanang butang”​—ang tanang gikinahanglan aron malipay siya. (Prov. 28:5) Gihisgotan sab kana sa Proverbio 2:7, 9, nga nag-ingong si Jehova “magatipig ug praktikal nga kaalam alang sa mga matul-id.” Tungod niana, ang mga matul-id “makasabot sa pagkamatarong ug sa paghukom ug sa katul-id, ang kinatibuk-ang dalan kon unsay maayo.”

³ Si Noe, Daniel, ug Job nakabaton niana nga kaalam. (Ezeq. 14:14) Mao man usab ang katawhan sa Diyos karon. Komosta sa imong bahin? ‘Nasabtan [ba nimo] ang tanang butang’ nga gikinahanglan  aron malipay si Jehova? Importante ang pagbatog tukmang kahibalo bahin kaniya. Busa atong hisgotan kon sa unsang paagi (1) si Noe, Daniel, ug Job nakaila sa Diyos, (2) nakabenepisyo sa maong kahibalo, ug (3) kon unsaon nato pag-ugmad ang pagtuo nga sama sa ilaha.

4. Sa unsang paagi nailhan ni Noe si Jehova, ug sa unsang paagi nakatabang niya ang tukmang kahibalo?

⁴ Kon sa unsang paagi nailhan ni Noe si Jehova. Sukad sa sinugdan sa kasaysayan sa tawo, ang may pagtuong mga tawo nakaila sa Diyos sa tulo ka pangunang paagi: pag-obserbar sa kalalangan, gikan sa ubang mahinadlokon sa Diyos nga mga tawo, ug pagtagamtam sa mga panalangin sa pagsunod sa matarong nga mga sukdanan ug prinsipyo sa Diyos. (Isa. 48:18) Pinaagi sa pag-obserbar sa kalalangan, makita ni Noe ang daghang ebidensiya sa paglungtad sa Diyos ug sa iyang dili makitang mga hiyas, sama sa “iyang walay kataposang gahom ug pagka-Diyos.” (Roma 1:20) Busa, si Noe wala lang basta motuo sa Diyos; iyang naugmad ang lig-ong pagtuo Kaniya.

5. Sa unsang paagi nahibaloan ni Noe ang katuyoan sa Diyos para sa tawo?

⁵ Ang pagtuo “mosunod sa butang nga nadungog.” (Roma 10:17) Sa unsang paagi nakadungog si Noe bahin kang Jehova? Seguradong nakakat-on siya gikan sa iyang mga paryente. Apil nila ang iyang papa nga si Lamek, usa ka tawong may pagtuo ug nabuhi unâ mamatay si Adan. (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.) Apil sab nila ang iyang lolo nga si Matusalem ug ang iyang lolo sa lapalapa (lolo sa iyang lolo) nga si Jared, kinsa namatay 366 ka tuig human matawo si Noe. * (Luc. 3:36, 37) Lagmit gikan nila ug tingali sa ilang mga asawa nga si Noe nahibalo bahin sa paglalang sa tawo, katuyoan sa Diyos nga pun-on sa matarong nga pamilya ang yuta, ug sa rebelyon sa Eden​—nga ang resulta nakita mismo ni Noe. (Gen. 1:28; 3:16-19, 24) Bisan unsa pa man, ang nahibaloan ni Noe nakatandog sa iyang kasingkasing ug nagpalihok niya sa pag-alagad sa Diyos.​—Gen. 6:9.

6, 7. Sa unsang paagi ang paglaom nakapalig-on sa pagtuo ni Noe?

⁶ Ang paglaom makapalig-on sa pagtuo. Nan, hunahunaa ang gibati ni Noe dihang nahibaloan niya nga ang iyang ngalan, lagmit nagpasabot ug “Pahulay; Paghupay,” may ideya sa paglaom! (Gen. 5:29) Ubos sa paggiya sa Diyos, si Lamek miingon: “Kini siya [si Noe] magdala kanato ug kahupayan gikan sa . . . kasakit sa atong mga kamot gumikan sa yuta nga gitunglo ni Jehova.” Si Noe milaom sa Diyos. Sama kang Abel ug Enoc, siya mituo sa “binhi” nga magsamad sa ulo sa bitin.​—Gen. 3:15.

⁷ Bisag wala tingali masabti pag-ayo ni Noe ang tagna sa Genesis 3:15, seguradong nakita niya niana ang paglaom sa kaluwasan. Dugang pa, kanang saad sa Eden susama sa gisangyaw ni Enoc, kinsa nagtagna usab nga hukman sa Diyos ang mga daotan. (Jud. 14, 15) Ang mensahe ni Enoc, nga may kataposang katumanan sa Armagedon, seguradong nakapalig-on sa pagtuo ug paglaom ni Noe!

8. Sa unsang mga paagi ang tukmang kahibalo sa Diyos nanalipod kang Noe?

⁸ Kon sa unsang paagi nakabenepisyo si Noe sa tukmang kahibalo sa Diyos. Ang tukmang kahibalo naghatag kang Noe ug pagtuo ug diyosnong kaalam, nga nanalipod niya sa kapeligrohan, ilabina sa espirituwal nga kapeligrohan. Pananglitan, kay si Noe “naglakaw uban sa matuod nga Diyos,” siya wala molakaw, o makig-uban, sa mga dili diyosnon. Wala siya malimbongi sa nagmateryalisar nga mga demonyo, kinsa tungod sa ilang pagkagamhanan, gidayeg sa way pagtuo ug daling  pabilibon nga mga tawo. Gani, basin gisimba pa sila sa mga tawo. (Gen. 6:1-4, 9) Nahibalo sab si Noe nga ang mga tawo gisugo sa pagsanay ug pagpuno sa yuta. (Gen. 1:27, 28) Busa, nahibalo siya nga daotan ug dili natural ang seksuwal nga relasyon tali sa mga babaye ug sa nagmateryalisar nga mga demonyo. Iya kanang napamatud-an dihang ang maong relasyon nagpatunghag higante ug mas kusgang mga anak. Sa ulahi, gipasidan-an sa Diyos si Noe nga magpahinabo Siyag lunop sa yuta. Ang pagtuo ni Noe sa maong pasidaan nagpalihok niya sa pagtukod ug arka, busa naluwas ang iyang pamilya.​—Heb. 11:7.

9, 10. Unsaon nato pagsundog ang pagtuo ni Noe?

⁹ Kon sa unsang paagi maugmad nato ang pagtuo nga sama nianang kang Noe. Importante ang pagkahimong maayong estudyante sa Pulong sa Diyos, pagpadapat sa atong nakat-onan, ug pagtugot sa maong kahibalo sa pagbag-o ug paggiya kanato. (1 Ped. 1:13-15) Ang pagtuo ug diyosnong kaalam manalipod nato batok sa panglimbong ni Satanas ug sa daotang espiritu sa kalibotan. (2 Cor. 2:11) Tungod sa maong espiritu, ang mga tawo nahimong mahigugmaon sa kapintasan ug imoralidad, ug nagpadala sa unodnong tinguha. (1 Juan 2:15, 16) Tungod sab niini, mahimong balewalaon niadtong huyang sa espirituwal ang ebidensiya nga hapit na ang dakong adlaw sa Diyos. Matikdi nga dihang gitandi ni Jesus ang atong panahon nianang kang Noe, gipasiugda niya, dili ang kapintasan o imoralidad, kondili ang kapeligrohan nga maluya sa espirituwal.​—Basaha ang Mateo 24:36-39.

¹⁰ Pangutan-a ang kaugalingon: ‘Makita ba sa akong pagkinabuhi nga nailhan gyod nako si Jehova? Ang ako bang pagtuo nagtukmod nako sa pagsunod sa matarong nga sukdanan sa Diyos ug sa pagtudlo niini sa uban?’ Hinaot ang imong mga tubag magpakita nga ikaw “naglakaw [usab] uban sa matuod nga Diyos.”

11. (a) Kay gihigugma na ni Daniel ang Diyos sa batan-on pa siya, unsay gipakita niana bahin sa iyang ginikanan? (b) Unsa nga mga hiyas ni Daniel ang gusto nimong sundogon?

¹¹ Kon sa unsang paagi nailhan ni Daniel si Jehova. Dayag nga ang ginikanan ni Daniel nagtudlo niya sa paghigugma kang Jehova ug sa iyang sinulat nga Pulong. Ug wala gyod mawala ang maong gugma sa tibuok niyang kinabuhi. Bisan ganig tigulang na, siya padayong nagtuon sa Kasulatan. (Dan. 9:1, 2) Ang lalom nga kahibalo ni Daniel sa Diyos, lakip na ang pagpakiglabot sa Diyos sa mga Israelinhon, makita diha sa iyang kinasingkasing ug mapainubsanong pag-ampo nga narekord sa Daniel 9:3-19. Gahinig panahon ang pagbasa ug pagpamalandong niana ug matikdi kon unsay gipakita niana bahin kang Daniel.

12-14. (a) Sa unsang mga paagi nagpakitag diyosnong kaalam si Daniel? (b) Sa unsang paagi gipanalanginan si Daniel tungod sa iyang kaisog ug pagkamaunongon?

¹² Kon sa unsang paagi nakabenepisyo si Daniel sa tukmang kahibalo sa Diyos. Para sa matinumanong Hudiyo, dili sayon ang kinabuhi diha sa paganong Babilonya. Pananglitan, giingnan ni Jehova ang mga Hudiyo: “Tinguhaa ang kalinaw sa siyudad diin gipahinabo ko nga madestiyero kamo.” (Jer. 29:7) Pero gisugo sab sila nga siya ray ilang alagaron. (Ex. 34:14) Unsay nakatabang kang Daniel sa pagtuman nianang duha ka sugo? Ang diyosnong kaalam nakatabang niya nga masabtan ang relatibong pagsunod sa sekular nga awtoridad. Kasiglohan sa ulahi, si Jesus nagtudlo sa samang prinsipyo.​—Luc. 20:25.

¹³ Tagda ang gihimo ni Daniel dihang may balaod nga nagdili sa pag-ampo kang bisan kinsang diyos o tawo gawas sa hari sulod sa 30 ka adlaw. (Basaha ang Daniel 6:7-10.) Puwedeng moingon si Daniel, ‘Trayenta ra bitaw ka adlaw!’ Pero wala niya supaka ang iyang Kasulatanhong mga obligasyon aron lang tumanon  ang balaod sa hari. Siyempre, puwede siyang mag-ampo nga dili makita sa uban. Pero daghan ang nahibalo nga adlaw-adlaw siyang mag-ampo. Busa, bisag mameligro ang iyang kinabuhi, si Daniel padayong nag-ampo nga makita sa mga tawo kay dili niya gustong maghunahuna sila nga mihunong na siya sa pagsimba kang Jehova.

¹⁴ Gipanalanginan ni Jehova ang kaisog ug pagkamaunongon ni Daniel pinaagi sa milagrosong pagluwas kaniya sa sakit nga kamatayon. Gani, nakahatag nig dakong pamatuod bahin kang Jehova nga nakaabot sa kinalay-ang bahin sa Imperyo sa Medo-Persia!​—Dan. 6:25-27.

15. Sa unsang paagi maugmad nato ang pagtuo nga sama nianang kang Daniel?

¹⁵ Kon sa unsang paagi maugmad nato ang pagtuo nga sama nianang kang Daniel. Aron molig-on ang atong pagtuo, kinahanglan natong ‘masabtan ang diwa’ sa Pulong sa Diyos, dili lang basta basahon kini. (Mat. 13:23) Gusto natong mahibaloan ang hunahuna ni Jehova sa mga butang, nga naglakip sa pagsabot sa mga prinsipyo sa Bibliya. Busa, kinahanglan natong palandongon ang atong gibasa. Importante sab ang regular ug kinasingkasing nga pag-ampo, ilabina kon may mga pagsulay o ubang lisod nga situwasyon. Kon moampo ta alang sa kaalam ug kusog, ihatag nâ ni Jehova kanato.​—Sant. 1:5.

16, 17. Sa unsang paagi si Job nakabatog tukmang kahibalo sa Diyos?

¹⁶ Kon sa unsang paagi nailhan ni Job si Jehova. Si Job dili Israelinhon. Pero, layo siyang paryente ni Abraham, Isaac, ug Jacob, ug gipadayag ni Jehova kanila ang mga butang bahin kaniya ug sa iyang katuyoan sa katawhan. Sa usa ka paagi, nahibaloan ni Job ang maong bililhong kamatuoran. (Job 23:12) “Sa hulungihong nakadungog ako bahin kanimo,” siya miingon. (Job 42:5) Dugang pa, si Jehova mismo miingon nga si Job nagsulti sa tinuod bahin Kaniya.​—Job 42:7, 8.

¹⁷ Nahibaloan sab ni Job ang daghang dili makitang hiyas sa Diyos pinaagi sa kalalangan. (Job 12:7-9, 13) Sa ulahi, gigamit ni Elihu ug Jehova ang kalalangan sa pagpahinumdom kang Job sa pagkagamay sa tawo kon ikomparar sa pagkadako sa Diyos. (Job 37:14; 38:1-4) Natandog ang kasingkasing ni Job sa gisulti ni Jehova, kay mapaubsanon siyang  miingon sa Diyos: “Nahibaloan ko na nga ikaw makahimo sa tanang butang, ug walay hunahuna nga dili nimo makab-ot. . . . Ako naghinulsol sa abog ug sa abo.”​—Job 42:2, 6.

18, 19. Sa unsang mga paagi gipakita ni Job nga nakaila gyod siya kang Jehova?

¹⁸ Kon sa unsang paagi nakabenepisyo si Job sa tukmang kahibalo sa Diyos. Nasabtan pag-ayo ni Job ang mga prinsipyo sa Diyos. Nakaila gyod siya kang Jehova, ug gipadapat niya ang maong kahibalo. Hunahunaa: Nahibalo si Job nga dili siya makaingong nahigugma siya sa Diyos kon dili siya maayo sa uban. (Job 6:14) Wala siya magmapahitas-on, hinunoa nagpakita siyag inigsoong pagbati sa tanan, dato ug pobre. Siya miingon: “Dili ba ang Usa nga nagbuhat kanako diha sa tiyan nagbuhat kaniya”? (Job 31:13-22) Klaro, wala magmapahitas-on si Job bisag siya inila ug dato kanhi. Lahi gyod siya sa daghang gamhanan ug dato karon!

¹⁹ Gisalikway ni Job ang tanang klase sa idolatriya​—bisan sa iyang kasingkasing. Nahibalo siya nga ang bakak nga pagsimba, apil ang pagsimba sa bahandi, magpasabot ug pagsalikway sa “matuod nga Diyos sa itaas.” (Basaha ang Job 31:24-28.) Iyang gilantaw ang kaminyoon ingong sagradong bugkos tali sa lalaki ug babaye. Nanaad pa gani siya sa kaugalingon nga dili motan-aw nga maibogon sa usa ka ulay. (Job 31:1) Hinumdomi, nianang panahona gitugotan sa Diyos ang poligamiya. Busa, puwedeng mokuha si Job ug ikaduhang asawa kon gusto niya. * Pero, dayag nga nahibalo siya sa kahikayan sa Diyos sa kaminyoon didto sa Eden, nga nag-isip niana ingong balaod nga angay niyang sundon. (Gen. 2:18, 24) Mga 1,600 ka tuig sa ulahi, si Jesu-Kristo nagtudlo sa samang matarong nga mga prinsipyo bahin sa kaminyoon ug moralidad.​—Mat. 5:28; 19:4, 5.

20. Sa unsang paagi ang tukmang kahibalo bahin kang Jehova ug sa iyang sukdanan motabang nato sa pagpilig maayong kauban ug kalingawan?

²⁰ Kon sa unsang paagi maugmad nato ang pagtuo nga sama nianang kang Job. Sa makausa pa, importante ang pagbatog tukmang kahibalo bahin kang Jehova ug tugotan kana nga mogiya sa tanang bahin sa atong kinabuhi. Pananglitan, ang salmistang si David nag-ingon nga “si bisan kinsa nga nahigugma sa kapintasan ginadumtan” ni Jehova. Nagpasidaan sab siya batok sa pagpakig-uban sa “mga tawo sa kabakakan.” (Basaha ang Salmo 11:5; 26:4.) Unsay imong nasabtan niini nga mga teksto bahin sa hunahuna sa Diyos? Sa unsang paagi makaapektar nâ sa imong prayoridad, paggamit sa Internet, ug pagpilig kauban ug kalingawan? Pinaagi sa imong mga tubag, mahibaloan nimo kon nailhan ba gyod nimo si Jehova. Aron magpabiling hinlo niining komplikado ug daotang kalibotan, kinahanglang bansayon nato ang atong “gahom sa pagsabot” aron mailhan dili lang ang kalainan sa husto ug sayop kondili sa maalamon ug dili maalamon usab.​—Heb. 5:14; Efe. 5:15.

21. Unsay makatabang nato sa ‘pagsabot sa tanang butang’ nga angayng mahibaloan aron malipay ang atong langitnong Amahan?

²¹ Tungod kay si Noe, Daniel, ug Job nangita kang Jehova sa tibuok nilang kasingkasing, gitabangan niya sila sa ‘pagsabot sa tanang butang’ nga gikinahanglan aron malipay siya. Maong nahimo silang ehemplo sa pagkamatarong ug nagmalamposon ang ilang kinabuhi. (Sal. 1:1-3) Busa pangutan-a ang kaugalingon, ‘Nailhan ba nako si Jehova sama ni Noe, Daniel, ug Job?’ Sa pagkatinuod, mas mailhan nimo siya tungod sa nagkadan-ag nga espirituwal nga kahayag! (Prov. 4:18) Busa tun-i pag-ayo ang Pulong sa Diyos. Palandonga kini. Ug pag-ampo alang sa balaang espiritu. Sa ingon, mas masuod ka sa imong langitnong Amahan ug molihok uban ang kahibalo ug kaalam niining dili diyosnong kalibotan.​—Prov. 2:4-7.