1-3. (a) Ki lika mañi zekona kulutusa kuzwelapili kusepahala ku Mulimu mwa mazazi a mafelelezo a? (b) Lukanyakisisañi mwa taba ye?

MAFELELEZO a lifasi le hanze aatumela, batu babamaswe bazwelapili ‘kuhula inge bucwañi.’ (Samu 92:7) Kacwalo, hakukomokisi muzamao omaswe hauatile hahulu. Lukona kueza cwañi kuli ‘lube banana babanyinyani ku zemaswe’ ni ‘kuba babahulile kwa kuutwisisa lika’ mwa lifasi le?—1 Makor. 14:20.

² Lukona kufumana kalabo mwa manzwi afumaneha mwa liñolo foitomile taba ye, aali: “Bababata Jehova bautwisisa lika kaufela”—fo kikuli, bautwisisa lika kaufela zebatokwa kuziba kuli bamutabise. (Liprov. 28:5) Taba yeswana italusizwe kwa liñolo la Liproverbia 2:7, 9, lelibonisa kuli Jehova “ubulukela babalukile butali.” Kabakaleo, babalukile bakona ‘kuutwisisa sesilukile, katulo ya niti, ni sesiswanela, zona linzila kaufela zende.’

³ Nuwe, Daniele, ni Jobo, nebaipumanezi butali bo. (Ezek. 14:14) Batu ba Mulimu kacenu ni bona baezize nto yeswana. Mina bo ka butu? Kana ‘mwautwisisa lika kaufela’ zemutokwa kuziba kuli mutabise  Jehova? Kuli mueze cwalo, mutokwa kuba ni zibo yenepahezi ka za hae. Kacwalo, halunyakisiseñi (1) zenetusize Nuwe, Daniele, ni Jobo, kuziba Mulimu, (2) mone batuselizwe ki zibo yeo, ni (3) molukona kubela ni tumelo yeswana ni yene banani yona.

4. Ki lika mañi zenetusize Nuwe kuziba Jehova, mi kuba ni zibo yenepahezi neku mutusize cwañi?

⁴ Zenetusize Nuwe kuziba Jehova. Kuzwa feela kwamulaho, baana ni basali bane banani tumelo nebazibile Mulimu ka linzila zetaalu za butokwa ze: ka kuituta kwa lika zebupilwe, ka kutalusezwa ki batu babañwi bane basaba Mulimu, ni ka kuiponela limbuyoti zetiswa ki kupila ka kulumelelana ni likuka za Mulimu zelukile. (Isa. 48:18) Pupo ya Jehova neitusize Nuwe kulemuha kuli Mulimu uteñi, mi hape nei mutusize kulemuha tulemeno twa Mulimu totuñata totusa bonahali, totucwale ka “maata ahae a kamita ni Bumulimu bwahae.” (Maro. 1:20) Kabakaleo, Nuwe naasika lumela feela kuli Mulimu uteñi, kono naabile ni tumelo yetiile ku yena.

5. Nuwe naaitutile ku bo mañi za mulelo wa Mulimu ka za batu?

⁵ Tumelo “itaha hamulaho wa kuutwa.” (Maro. 10:17) Nuwe naaitutile za Jehova ku bo mañi? Kusina kukakanya, naaitutile zeñata ku bahabo yena. Yomuñwi wa batu bao neli Lameke, yena ndatahe, muuna yanaanani tumelo, ili yanaapilile ka nako yeswana ni Adama. (Mubone siswaniso sesi fa likepe 8.) Yomuñwi hape neli Metusela kuku wahae, ni kukululu wahae, yena Jaredi, yanaapilile hamoho ni Nuwe ka lilimo ze 366. * (Luka 3:36, 37) Kubonahala kuli Nuwe naaitutile kwa baana bao ni kwa basali babona ka za mone buinezi bupilo bwa batu kwa makalelo, za mulelo wa Mulimu wa kuli lifasi litale batu babalukile, ni ka za bukwenuheli bone buezahezi mwa simu ya Edeni, ili bone butahisize matata anaaiponela Nuwe. (Gen. 1:28; 3:16-19, 24) Ibe kuli naaitutile ku bo mañi litaba zeo, zanaaitutile Nuwe neli mufitile kwa pilu, mi neli mutusize kusebeleza Mulimu.—Gen. 6:9.

6, 7. Sepo yanaanani yona Nuwe neitiisize cwañi tumelo yahae?

⁶ Tumelo itiiswa ki sepo. Kacwalo, munahane feela mwanaaikutwezi Nuwe hanaazibile kuli libizo lahae, ili leo mwendi litalusa “Pumulo; Kuomba-omba,” nelitusize babañwi kuba ni sepo! (Gen. 5:29, litaluso ze kwatasi.) Lameke naasusumelizwe ki moya wa Mulimu kubulela kuli: “Yo [yena Nuwe] uka luomba-omba kwa . . . butuku boluutwa mwa mazoho aluna kabakala mubu wakutile Jehova.” Nuwe naanani sepo ku Mulimu. Ka kuswana ni Abele ni Enoke, bane bapilile pili ku yena, Nuwe naalumela kuli “mwana” naakapyata toho ya noha.—Gen. 3:15.

⁷ Nihaike kuli Nuwe mwendi naasika utwisisa litaba kaufela za bupolofita bobubulezwi kwa Genese 3:15, kusina kukakanya naanani sepo ya kuli bupolofita bo, nebubonisa za kupuluswa kwa batu. Hape, sepiso ya mwa simu ya Edeni yeo, neilumelelana ni taba yanaapolofitile Enoke ya kuli Mulimu naakafa koto batu babamaswe. (Juda 14, 15) Kaniti, bupolofita bwanaafile Enoke, ili bobuka talelezwa ka kutala fa Armagedoni, nebutiisize tumelo ni sepo ya Nuwe!

8. Kuba ni zibo yenepahezi ka za Mulimu nekutusize cwañi Nuwe?

⁸ Kuba ni zibo yenepahezi ka za Mulimu mone kutuselize Nuwe. Kuba ni zibo yenepahezi nekutusize Nuwe kuba ni tumelo ni butali bobuzwa ku Mulimu, mi tulemeno to, netu mutusize kuli asike aeza lika zeneka tahisa kuli silikani sahae ni Mulimu sisinyehe. Ka mutala, bakeñisa kuli Nuwe “naazamaile ni Mulimu wa niti,” naasika zamaya, kamba kuswalisana ni batu babasa sabi  Mulimu. Nuwe naasika pumiwa ki madimona anaatile fa lifasi, anaatabelwa ki batu babasina tumelo ni bane bapumilwe ka bunolo ki maata aona amatuna hahulu, mi mwendi mane nebakalisize kulapela madimona ao. (Gen. 6:1-4, 9) Hape, Nuwe naaziba kuli batu ki bona bane bataluselizwe kuli bapepe ni kutaza lifasi. (Gen. 1:27, 28) Ka mukwa ocwalo, naaziba kuli nekusa swaneli kuli madimona anyale basali ni kupepa bana ni bona. Mi taba yeo neibonahezi kuli ifosahalile luli madimona ao hanaapepile bana bane bahulile kuba makwenyepa, ili babamaata hahulu. Hamulaho wa nako, Mulimu naalemusize Nuwe kuli naakatisa muunda fa lifasi. Bakeñisa kuli Nuwe naanani tumelo, ayaha aleka, mi apilisa ba ndu yahae.—Maheb. 11:7.

9, 10. Lukona kulikanyisa cwañi tumelo ya Nuwe?

⁹ Molukona kubela ni tumelo yeswana ni ya Nuwe. Kuli lube ni tumelo yecwalo, lutokwa kuituta Linzwi la Mulimu, kunahanisisa litaba zeluituta, ni kusebelisa litaba zeo mwa bupilo bwaluna. (1 Pit. 1:13-15) Kuba ni tumelo ni butali bobuzwa ku Mulimu kuka lusileleza kwa tushambwe twa Satani ni moya wa lifasi omaswe. (2 Makor. 2:11) Moya wa lifasi utahisa kuli batu balate mifilifili ni kupila ka muzamao wa buhule. Mi ususueza batu kupila ka litakazo za nama. (1 Joa. 2:15, 16) Moya wo ukona kupaleliswa batu babafokola mwa tumelo kulemuha kuli lizazi la Mulimu lelituna lisutelezi. Mulemuhe kuli Jesu hanaabapanya linako zaluna kwa linako za Nuwe, naasika bulela za mifilifili kamba muzamao wa buhule, kono naabulezi za lika zekona kuluyaulula ni kulufokolisa kwa moya.—Mubale Mateu 24:36-39.

¹⁰ Muipuze kuli: ‘Kana mupilelo waka ubonisa kuli naziba Jehova luli? Kana tumelo yaka yanisusueza kulatelela likuka za Mulimu zelukile ni kuliluta babañwi?’ Haike likalabo zamina libonise kuli ni mina ‘muzamaya ni Mulimu wa niti.’

11. (a) Lilato la Daniele ku Mulimu libonisañi ka za mwanaahuliselizwe ki bashemi bahae? (b) Ki tulemeno tufi twanaanani tona Daniele tomubata kulikanyisa?

¹¹ Zenetusize Daniele kuziba Jehova. Kubonahala kuli Daniele naalutilwe hande ki bashemi bahae, bane bamutusize kulata Jehova ni Linzwi lahae. Mi Daniele naazwezipili kulata Jehova mwa bupilo bwahae kaufela. Mane nihaiba ka nako yanaasupezi, naaitutanga Mañolo ka tokomelo. (Dan. 9:1, 2) Tapelo ya mupolofita Daniele yezwelela kwatasaa pilu, yefumaneha kwa Daniele 9:3-19, ibonisa kuli naaziba hande Mulimu ni zanaaezize Mulimu kwa Maisilaele. Mwakona kubala ni kunahanisisa litaba zefumaneha mwa tapelo yeo, mi hamunze mueza cwalo, mulemuhe zemukona kuituta ku Daniele.

12-14. (a) Daniele naabonisize cwañi butali bobuzwa ku Mulimu? (b) Daniele naafuyauzwi cwañi kabakala bundume ni busepahali bwahae ku Mulimu?

¹² Kuba ni zibo yenepahezi ka za Mulimu mone kutuselize Daniele. Nekuli taata hahulu ku Mujuda yasepahala kupila mwa Babilona, mone kutezi batu babasa sabi Mulimu. Ka mutala, Jehova naabulelezi Majuda kuli: “Mukupe kuli kube ni kozo mwa muleneñi oni miisize ku ona mwa buhapiwa.” (Jer. 29:7) Kono hape naatokwa kuli balapele feela yena anosi. (Exo. 34:14) Ki lika mañi zenetusize Daniele kumamela litaelo zepeli zeo ka nako yeswana? Butali bobuzwa ku Mulimu nebu mutusize kuutwisisa sekutalusa kuipeya kwatasaa babusi. Lilimo-limo hasamulaho, Jesu ni yena naabonisize sekutalusa kuipeya kwatasaa babusi.—Luka 20:25.

¹³ Munyakisise zanaaezize Daniele hane kutomilwe mulao wa kuli ka mazazi a 30, kusike kwaba ni mutu yakalapela ku mulimu kamba mutu usili kwandaa mulena. (Mubale Daniele 6:7-10.) Daniele naakakona kufa mabaka a kuikemela, inge cwalo ka kubulela kuli, ‘Ki mazazi a 30 feela!’ Kono naasika tuhelela mulao ozwa ku  mulena wo kumupaleliswa kulapela Mulimu. Daniele naakakona kulapelelanga kwa mukunda kuli asike abonwa ki batu. Niteñi, naaziba kuli batu kaufela nebaziba kuli naanani mukwa wa kulapelanga zazi ni zazi. Kacwalo, Daniele aikatulela kuzwelapili kulapelelanga fanaakona kubonwa ki batu ilikuli batu basike banahana kuli utuhezi kusebeleza Jehova, nihaike kuli naakakona kubulaiwa ka kueza cwalo.

¹⁴ Kabakala bundume bwanaabonisize Daniele, Jehova naamufuyauzi ka kumusileleza ka makazo kuli asike aciwa ki litau. Mane taba yahae neitahisize kuli batu babañata babafumaneha ni kwa libaka za kwahule hahulu za Mubuso wa Mamede ni Maperesia bautwe za Jehova!—Dan. 6:25-27.

15. Lutokwa kuezañi kuli lube ni tumelo yeswana ni ya Daniele?

¹⁵ Molukona kubela ni tumelo yeswana ni ya Daniele. Kuli lube ni tumelo yetiile, halutokwi feela kubalanga Linzwi la Mulimu, kono hape lutokwa “kuliutwisisa.” (Mat. 13:23) Lutokwa kuziba mwaangela lika Jehova, mi kuli lueze cwalo, luswanela kuutwisisa likuka za mwa Bibele. Kacwalo, lutokwa kunahanisisanga litaba zelubala. Nto yeñwi ya butokwa yeluswanela kueza ki kulapelanga kuzwelela kwatasaa pilu, sihulu halukopana ni miliko kamba haluli mwa miinelo yetaata. Lube ni tumelo ya kuli Jehova uka lufa butali ni maata elukupa ku yena.—Jak. 1:5.

16, 17. Ki lika mañi zenetusize Jobo kuba ni zibo yenepahezi ka za Mulimu?

¹⁶ Zenetusize Jobo kuziba Jehova. Jobo nesi Muisilaele. Kono neli wahabo Abrahama, Isaka, ni Jakobo, mi Jehova naapatululezi batu bao litaba zenee batusize kumuziba ni kuziba mulelo wahae ka za batu. Jobo ni yena naaitutile litaba za butokwa zeo ka linzila zeñwi. (Jobo 23:12) Naabulezi kuli: “Mazebe aka autwile zahao.” (Jobo 42:5) Hape, Jehova yena ka sibili naatalusize kuli Jobo naabulezi niti ka za hae.—Jobo 42:7, 8.

¹⁷ Jobo hape naaitutile za tulemeno twa Mulimu totusa bonahali totuñata ka kubuha lika zebupilwe. (Jobo 12:7-9, 13) Hasamulaho, Elihu ni Jehova nebaitusisize lika zebupilwe kutusa Jobo kuutwisisa kuli Mulimu ki yapahami hahulu habapanywa kwa batu. (Jobo 37:14; 38:1-4) Manzwi anaabulezi Jehova naafitile Jobo kwa pilu, kakuli Jobo naabulezi kuli: “Cwale naziba kuli wakona kueza lika kaufela ni kuli hakuna  seulelile kueza sesipala ku wena. . . . Nibonisa kubaka kwaka ka kuina mwa liluli ni mwa mufuse.”—Jobo 42:2, 6.

18, 19. Jobo naabonisize cwañi kuli naaziba hande Jehova?

¹⁸ Kuba ni zibo yenepahezi ka za Mulimu mone kutuselize Jobo. Jobo naautwisisa hande likuka za Mulimu. Naazibile hande Jehova, mi naasebelisize zibo yeo. Ka mutala, Jobo naaziba kuli naasakoni kubulela kuli walata Mulimu kono inze asabonisi lilato kwa batu babañwi. (Jobo 6:14) Naasaikutwi kuli ki wa butokwa hahulu kufita babañwi, kono naabonisa lilato kwa batu kaufela, ibe kuli neli bafumi kamba babotana. Naaize: “Kana Yena yaniezize mwa mba ya bo ma haki yena yabaezize ni bona?” (Jobo 31:13-22) Kaniti luli, libubo ni bufumu bwa Jobo nelisika tahisa kuli aikutwe kuba wa butokwa hahulu kufita babañwi. Jobo ushutanela kwahule ni batu babañata kacenu babatumile ni babafumile!

¹⁹ Jobo naasalati kuli nto ifi kamba ifi ibe ya butokwa ku yena kufita Mulimu. Naaziba kuli hanaaka lapela milimu ya buhata, kukopanyeleza cwalo ni kulata hahulu sifumu, naakabe alatuzi “Mulimu wa niti ya kwahalimu.” (Mubale Jobo 31:24-28.) Naanga linyalo leli mwahalaa muuna ni musali kuba lelikenile. Mane naaezize tumelelano ni meeto ahae kuli naasike atalima mwalyanjo ka kumulakaza. (Jobo 31:1) Muhupule kuli Jobo naaezize cwalo ka nako yeo Mulimu naalumeleza baana kunyala libali. Kacwalo kambe Jobo naalata, naakanyala libali. * Kono naalatelezi tukiso ya linyalo lanaatomile Mulimu mwa simu ya Edeni, mi aikatulela kulatelela mutala wo. (Gen. 2:18, 24) Lilimo zebato ba 1,600 hasamulaho, Jesu Kreste naalutile batu kuli balatelele likuka zelukile zeswana zeo mwa litaba zeama manyalo ni muzamao.—Mat. 5:28; 19:4, 5.

20. Kuba ni zibo yenepahezi ka za Jehova ni likuka zahae kulutusa cwañi kuziba moluswanela kuketela balikani babande ni lika zende za kuitabisa ka zona?

²⁰ Molukona kubela ni tumelo yeswana ni ya Jobo. Sina mokutaluselizwe, kuli lube ni tumelo yecwalo, lutokwa kuba ni zibo yenepahezi ka za Jehova ni kusebelisa zibo yeo mwa bupilo bwaluna kaufela. Ka mutala, muñoli wa samu Davida, naabulezi kuli Jehova “utoile mutu kaufela yalata lindwa,” mi hape naabonisize kuli haluswaneli kuswalisana ni “bapumi.” (Mubale Samu 11:5; 26:4.) Mañolo ao amitusa cwañi kuziba mwanahanela Mulimu? Kuziba mwanahanela Jehova kuka mitusa cwañi kulemuha lika za butokwa mwa bupilo, momuswanela kuitusiseza Intaneti, ni momuswanela kuketela balikani ni lika za kuitabisa ka zona? Likalabo zamina lika mitusa kulemuha haiba mwaziba hande Jehova. Kuli luzwelepili kuba batu babasa nyazahali mwa lifasi lelimaswe le, luswanela kutwaeza “maata [aluna] a kulemuha” ilikuli lukone kutaluhanya zelukile ku zesika luka, ni kuziba shutano ye mwahalaa kuba ni butali ni kutokwa butali.—Maheb. 5:14; Maef. 5:15.

21. Ki lika mañi zeka lutusa ‘kuutwisisa lika kaufela’ zelutokwa kuziba kuli lutabise Ndataa luna ya kwa lihalimu?

²¹ Bakeñisa kuli bo Nuwe, Daniele, ni Jobo, nebabatile Jehova ka pilu yabona kaufela, neba mufumani. Naabatusize ‘kuutwisisa lika kaufela’ zene batokwa kuziba kuli bamutabise. Ka mukwa ocwalo, babile mitala ya batu babalukile, mi nebakondisize mwa lika kaufela zene baeza. (Samu 1:1-3) Kacwalo muipuze kuli, ‘Kana naziba Jehova hande sina mone bamuzibela bo Nuwe, Daniele, ni Jobo?’ Mane mwakona kumuziba hande kufita mone bamuzibela, kakuli liseli la niti lizwelapili kuekezeha! (Liprov. 4:18) Kacwalo, muitute Linzwi la Mulimu ka tokomelo. Munahanisise litaba zemubala mwateñi. Mi mulapele ku Mulimu kuli amife moya okenile. Haiba mueza cwalo, mukasutelela hahulu ku Ndataa mina ya kwa lihalimu. Mi mukaeza lika ka kutwisiso ni butali mwa lifasi la batu babasa sabi Mulimu.—Liprov. 2:4-7.