1-3. (a) Tenne goofimarchu yannara Maganoho ammaname heeˈrate mayi kaaˈlannonke? (b) Konni birxichira maa ronseemmo?

GOOFIMARCHU gambisanno wote bushuullu albinni roore ‘hayissote gede mudhanno.’ (Far. 92:6, 7) Konnira mannu Maganu fushshinoha amanyootu seera harunsa hoogiro, tini dhagge diˈˈikkitannonke. Ikkina tenne alamera heeˈne, ‘bushu coyira qaaqquullu gedeere, hedotenni kayinni jajjabbu gedeere’ ikka dandiineemmohu hiittoonniiti?—1 Qor. 14:20.

² Kuni birxichi xintamino qummeeshshi tenne xaˈmora dawaro qolannonke; qummeeshshunniti gama hedo togo yitanno: “[Yihowa] hasidhannori kayinni [iso] seekkite egentino;” togo yaa insa Yihowa hagiirsiisannore baala seekkite huwattino yaate. (Law. 28:5) Lawishsha 2:6, 9 no Yihowa iso hasidhannorira “Egenno [“hayyo,” NW]” aannota kultanno. Tini hayyo “gara ikkino coyi, halaalunna taashsha maatiro” buuxate kaaˈlitanno.

³ Nohi, Daanieelinna Iyyoobi hattoo hayyo noonsata leellishshino. (Hiz. 14:14) Yannankerano Maganu soqqamaanora togoo hayyo noonsa. Atera togoo hayyo noohe? Yihowa hagiirsiisa dandiinanni  gara ‘seekkite egennootto?’ Tennera kaaˈlannohu qaru coyi isi daafira gara ikkinore afate. Konninni aanchine (1) Nohi, Daanieelinna Iyyoobi Magano egentinohu ma garinniitiro, (2) tini egenno kaaˈlitinonsahu hiittoonniitironna (3) insara noonsa gedee ammana heedhannonke gede assiˈra dandiineemmo gara ronseemmo.

4. Nohi Yihowa egenninohu ma garinniiti? Tini egenno kaaˈlitinosihu hiittoonniiti?

⁴ Nohi Yihoware rosinohu hiittoonniiti? Hunda ammanamino manni Maganu daafira rosannohu sase qara qara doogganniiti; insano: Isi kalaqino kalaqama lae, Yihowa waajjanno manni kuleennansanna Maganu fushshinoha xalala seeranna biddishsha harunsiniro afiˈnanni atoote uminsa heeshshoonni laeeti. (Isa. 48:18) Nohi Yihowa kalaqama lae, Maganu noota calla ikkikkinni dhagge ikkitino akattasi lawishshaho “hegere wolqasinna Maganimmasi” wodanchino. (Rom. 1:20) Nohi tenne assasi Maganoho noosi ammana kaajjado ikkitanno gede kaaˈlitinosi.

5. Nohi Maganu mannu oosora hedinore rosinohu hiittoonniiti?

⁵ Ammana “macciishshatenni dagganno.” (Rom. 10:17) Nohira Yihoware kulinosihu ayeti? Fiixisi lowore rosiisinositi egennantinote. Kaajjado ammana noosihunna Addaami yannara heeˈrinohu annisi Laamehi Yihoware rosiisinosiha ikkara dandaanno. (Hanafote noo misile lai.) Ahaahisi Matusaalinna Nohi ledo 366 diro heeˈrinohu awutuutisi Yaaredino Yihoware kulinosiha ikkara dandaanno. * (Luq. 3:36, 37) Kuni manninna minaamuwinsa Nohira mannu ooso kalaqantino gara, Maganu mannu ooso uulla woˈmitara hasiˈrannotanna Edeni Gannatete kaˈino finqille daafira kulinosiha ikkara dandaanno; tini finqille abbitino qarra Nohi umisi laino. (Kal. 1:28; 3:16-19, 24) Ikkihano ikkiro, Nohi rosinori Maganoho soqqamanno gede kakkayisinosi.—Kal. 6:9.

6, 7. Hexxo Nohi ammana kaajjishshinohu hiittoonniiti?

⁶ Hexxo ammana kaajjishshanno. Nohi, “Fooliishsho” yitanno tiro afiˈrino suˈmisi hexxo amadinoha ikkinota huwati yannara mayi macciishshaminosiro heda dandaatto! (Kal. 5:29, lekkaalliidi qaagiishsha) Laamehi qullaawu ayyaaninni togo yee coyiˈrino: “Kuni beetti [Nohi] Maganu rumino baatto aana daafuru loosinkenni fooliishshiishannonke.” Nohi Magano hexxino. Isi Abeelinna Heenooki gede ‘sirchoho’ yinihu hamashshu umo cancanannota ammanino.—Kal. 3:15.

⁷ Nohi Kalaqama 3:15 te kulloonni masaalo woˈmunni woˈma huwata hoogirono, tini masaalo gatote hexxo kultannota ikkitinota wodanchikki digatino. Qoleno Maganu Edenete kaashshu basera eino qaali, Heenooki duduwino sokka ledo sumuu yaannoho; Heenooki Yihowa bushuulleho yoo yaannota kultanno sokka duduwino. (Yih. 14, 15) Armaagedooni oli yannara woˈmunni woˈma woˈmitannoti Heenooki duduwino sokka, Nohi ammananna hexxo kaajjishshinoti dihuluullissannote!

8. Nohi Maganu daafira afinoti gara ikkitino egenno kaaˈlitinosihu hiittoonniiti?

⁸ Nohi Maganu daafira afinoti gara ikkitino egenno kaaˈlitinosihu hiittoonniiti? Nohi gara ikkitino egenno afiˈrasi, ammananna hayyo heedhannosi gede kaaˈlitinosi; tini qolte gawajjanno coyinni roorenkanni ayyaanaamitte gawajjannorinni agartinosi. Lawishshaho, Nohi ‘Maganu ledo qaafino’ daafira, Magano waajjannokki manni ledo dijaalooˈmino. Hatte yannara heeˈrinohu ammana noonsakkihunna gowwu manni, mannu biso uddidhino agaaninte mannu wolqara aleenni ikkitino wolqa noonsa daafira, lowo geeshsha dhageeffattinoti dihuluullissannote; insa giddo mitu tenne agaaninte magansidhinoha nafa ikkara  dandaanno. Nohi kayinni horo didogamino. (Kal. 6:1-4, 9) Nohi, ‘ille ilamme baatto woˈme’ yinoonniti mannu ooso ikkitinota afino. (Kal. 1:27, 28) Konni daafira seennunna mannu biso uddidhino agaaninte siimu xaadooshshe assansa gara ikkitinokkita wodanchikki digatino. Konni garinni ilantino ooso mannu oosowiinni baxxitinore ikkansa ledote taje ikkitinositi dihuluullissannote. Yannate gedensaanni Maganu Nohira uullate aanira Baote Waa abbannota kule qorowisiisinosi. Nohi konne qorowishsha ammanino daafira, markaawe seekkire minisi manni gatanno gede assino.—Ibi. 11:7.

9, 10. Nohira noosi gedee ammana heedhannonke gede mayi kaaˈlannonke?

⁹ Nohira noosi gedee ammana heedhannonke gede assiˈra dandiineemmohu hiittoonniiti? Tennera kaaˈlannonkehu qaru coyi, Maganu Qaale seekke xiinxallate, ronsoommori wodaninkera qaˈmiranno gede assiˈratenna ronsoommo rosi garinni heeˈrate. (1 Phe. 1:13-15) Togo assinummoro, ammananna hayyo heedhannonke; tini qolte Sheexaanunna alamennihu bushu ayyaani gawajjannonkekki gede kaaˈlitannonke. (2 Qor. 2:11) Sheexaanu alame finqillenna amanyootu maaeelle batidhanno gede assitino. Qoleno mannu maalaamittete coye calla illachishanno gede assitanno. (1 Yoh. 2:15, 16) Wole agurina ayyaanaamittetenni shoshshoggino manni tini busha alame baˈanno yanna rakkinota leellishshanno malaatta lashshi assanno gede assitino. Yesuusi ninke heeˈnoommo yanna Nohi diri ledo heewisiisi wote, roore illachishinohu finqille woy amanyootu maaeelle aana ikkikkinni, ayyaanaamittete coye lashshi assa abbitanno gawajjooti.—Maatewoosi 24:36-39 nabbawi.

¹⁰ Ateneeto togo yite xaˈmi: ‘Heeˈreemmo heeshsho Yihowa egennoommota leellishshannote? Ammanaˈya Maganunniha xalala seera harunseemmonna konne seera woleho kuleemmo gede kakkayissannoe?’ Tenne xaˈmora qolatto dawaro ‘Maganu ledo qaaffanni’ noottoronna teˈee leellishshanno.

11. (a) Daanieeli Magano baxannoha ikkasi annisinna amasi daafira maa leellishshanno? (b) Ati Daanieelira noosi akatta giddo heedhahera hasiˈrattoti hiitteeti?

¹¹ Daanieeli Yihowa daafira rosinohu hiittoonniiti? Daanieeli anninna ama, isi Yihowanna Qaalesi baxanno gede rosiissusikki digattino. Qoleno Daanieeli heeshshosi diro woˈma Maganonna Qaalesi baxino. Isi geedhe noo yannara nafa, Qullaawa Borro seekke xiinxallino. (Dan. 9:1, 2) Daanieeli Maganu daafiranna Isi Israeelete assinore seekke afino; Daanieeli 9:3-19 aana kulloonniti Daanieeli giddosinni huucciˈrino huuccatto tenne leellishshanno. Tenne huuccatto nabbawitto gedensaanni ateneeto togo yite xaˈma dandaatto: ‘Tini huuccatto Daanieeli daafira maa kultannoe?’

12-14. (a) Daanieeli hayyicha ikkinota leellishinohu hiittoonniiti? (b) Daanieeli worbanna ammanaminoha ikkino daafira, Maganu maassiˈrinosihu ma garinniiti?

¹² Daanieeli Maganu daafira afinoti gara ikkitino egenno kaaˈlitinosihu hiittoonniiti? Ammanaminohu Yihudu mannira Magano magansiˈrannokkihu Baabiloonete manni ledo heeˈra qarra ikkitinonsa. Lawishshaho Yihowa Yihudu manna “Woroommoˈne katami keere ikkannota halche” yiinonsa. (Erm. 29:7) Qoleno insa Iso calla magansidhara hasiˈranno. (Ful. 34:14) Daanieeli tenne lamenta hajajo agadhanno gede kaaˈlinosiri maati? Daanieelira noosi hayyo balaxe Maganoho hajajamanno gedenna, hakkunni gedensaanni uullate gashshaanora hajajamanno gede assitinosi. Lowo xibbi diri gedensaanni, Yesuusino konne xintu seera kulino.—Luq. 20:25.

¹³ Hanni silxaane noonsari mannu 30 barra woˈma wole magannawa huucciˈrannota hooltu wote Daanieeli maa assinoro hedi. (Daanieeli 6:7-10 nabbawi.) Daanieeli hasiˈroommero ‘Maaho disajjoo barraatilla!’ yee hedara dandaanno. Ikkollana isi mannu fushshino seeri, Magano magansiˈrannokki gede assasira diwodhino.  Isi hasiˈroommero, mannu laikkinni maaxame huucciˈra dandaanno. Mannu Daanieeli barrunni sase hige huucciˈrannota seekke afino; Daanieeli qole tenne huwatino. Daanieeli mannu isi Magano magansiˈra agurinohu gede asse hedara hasiˈrinokki daafira, shinasira dandiinannita afinoha ikkirono, alba assannore assa diagurino.

¹⁴ Yihowa Daanieeli worbanna ammanaminoha ikkino daaafira maassiˈrinosi; isi Daanieeli Doobbiyu afiinni maalaletenni gatisinosi. Qoleno, tini Meedooninna Faarsi Gashshooti giddo heeˈranno manni Yihowa daafira macciishshanno gede assitino!—Dan. 6:25-27.

15. Daanieelira noosi gedee ammana heedhannonke gede assiˈra dandiineemmohu hiittoonniiti?

¹⁵ Daanieelira noosi gedee ammana heedhannonke gede assiˈra dandiineemmohu hiittoonniiti? Maganu Qaale nabbawa calla kaajjado ammana heedhannonke gede diassitanno; togoo ammana heedhannonke gede Qaalesi ‘wodancha’ hasiissannonke. (Mat. 13:23) Yihowa hedo maatiro afate, yaano Qullaawu Maxaafiha xintu seera huwatate woˈnaala hasiissannonke. Nabbamboommore hiinca tennera kaaˈlitannonke. Qoleno ganyine giddonkenni huuccatto assiˈra, roorenkanni fonqolu woy qarru iillannonke wote huucciˈra lowo geeshsha kaaˈlitannonke. Yihowa hayyonna jawaante aannonke gede ammanatenni huucciˈnummoro, isi huuccattonke macciishshanno.—Yai. 1:5.

16, 17. Iyyoobi Maganunnire rosinohu hiittoonniiti?

¹⁶ Iyyoobi Yihoware rosinohu hiittoonniiti? Iyyoobi Israeelete gaˈre diˈˈikkino. Ikkirono isi Abirihaamira, Yisihaaqiranna Yaiqoobira xeertote fiixaati; Yihowa qole kuri mannira Isi daafiranna mannu oosora hedinore xawisinonsa. Ninke ma garinni rosinoro anfoommokkiha ikkirono, Iyyoobi konne muxxe halaale rosino. (Iyo. 23:12) Iyyoobi Maganoho ‘ate daafira macciishshoommo’ yiino. (Iyo. 42:5) Qoleno Yihowa umisi Iyyoobi Isi daafira halaale kulinota coyiˈrino.—Iyo. 42:7, 8.

¹⁷ Iyyoobi illete leellannohaMaganu kalaqinore lae, Isita dhagge ikkitanno akatta huwatino. (Iyo. 12:7-9, 13) Gedensaanni, Eelihunna Yihowa kalaqama horoonsidhe Iyyoobi Maganu bayirreenya hendiro, mannu ooso garire ikkitinokkita huwatanno gede assitino. (Iyo. 37:14; 38:1-4) Yihowa coyiˈrinori Iyyoobi wodanira coino daafira, isi umosi heeshshi asse Maganoho togo yiino: “Baalankare assa dandaattoha ikkoottotanna, hedoottore hoola dandaannohu nookkita [xa afoommo]. . . . Konni daafira, buluulunna bukote aana ofolle aagintaaweemmo.”—Iyo. 42:2, 6.

18, 19. Iyyoobi Yihowa seekke egenninota leellishinohu hiittoonniiti?

¹⁸ Iyyoobi Maganu daafira afinoti gara ikkitino  egenno kaaˈlitinosihu hiittoonniiti? Iyyoobi Maganu seera seekke wodanchino. Isi Yihowa seekke egennino, qoleno tenne egenno ledo sumuu yaanno garinni heeˈrino. Lawishshaho,Iyyoobi manna baxikkinni, Yihowa baxeemmo yaa dandaannokkita afino. (Iyo. 6:14) Isi woloota roorannohu gede asse dihedino; hatteentenni isi kuni buxichoho kuni dureessaho yiikki baalunkura baxille leellishino. Isi “Borojjichoˈyano ane kalaqino Magani kalaqino” yee coyiˈrino. (Iyo. 31:13-22) Iyyoobira noosi ayirrinyinna jiro isonooto gotti asse, woloota kayinni woffi asse laˈˈanno gede diassitinosi. Alamete aana noohu mitu silxaanenna jiro noonsa manni umonsa gotti asse laˈˈanno; Iyyoobi kayinni togoo manniwiinni baxxinoho!

¹⁹ Iyyoobi wole agurina wodanisinni nafa kaphu magannawiinni xeertiˈrino. Isi Maganunni roorse jiro baxa, kaphu magano magansiˈrate gede ikkitinotanna ‘Maganoho ammanama hooga’ woy Magano kaada ikkitinota huwatino. (Iyyoobi 31:24-28 nabbawi.) Isi adhanna adhama labbaahunna meyati eannoha qullaawa gondooro ikkinota afino. Iyyoobi meyata busha illenni laˈˈa hoogate, illesi ledo nafa gondooro eino. (Iyo. 31:1) Hatte yannara, Maganu mitte galte sayinse adhinannita hoolinokkita deˈooti. Konni daafira, Iyyoobi hasiˈroommero galte layinki assiˈra dandaanno. * Ikkirono, Iyyoobi Maganu umo adhanna adhama xinti wote, mitto labbaahanna mitte meyata calla xaadisinota afikki digatino; konni daafira isi hakkonne lawishsha harunsa hasiˈrino. (Kal. 2:18, 24) Yesuusino mitu 1,600 diri gedensaanni, adhanna adhamate, hattono foorrete daafira rosiisi yannara tenne ledo sumuu yaanno seera kulino.—Mat. 5:28; 19:4, 5.

20. Yihowanna isi seera afanke dancha jaallanna boohaarsha doodhate kaaˈlitannonkehu hiittoonniiti?

²⁰ Iyyoobira noosi gedee ammana heedhannonke gede assiˈra dandiineemmohu hiittoonniiti? Aleenni ronsummonte gede, tenne assate kaaˈlannonkehu qaru coyi Yihowa daafira rosatenna ronsoommore heeshshonke giddo loosunni leellishate. Lawishshaho, faarsaasinchu Daawiti Yihowa ‘bunshe baxxannore giwanno’ yiino; hattono ‘kaphaanote ledo’ jaaloommeemmokki gede qorowisiisinonke. (Faarso 11:5; 26:4 nabbawi.) Ateneeto togo yite xaˈmi: ‘Kuni lamunku qummeeshshi Yihowa hedo afeemmo gede kaaˈlannoehu hiittoonniiti? Yihowa hedo afaˈya, balaxisiisa hasiissannoe coye afate, laeemmo interneete, jaallaˈyanna boohaareemmo boohaarsha qorophe doodhate kaaˈlitannoehu hiittoonniiti?’ Kuri xaˈmuwara qolatto dawaro, Yihowa mageeshshi geeshsha egennoottoro leellishshanno. Tini heeˈnoommoti bushanna raqaxaabbino alame daaffannonkekki gede, ‘danchanna busha bade afate’ dandoonke qajeelsiˈra hasiissannonke; togo assanke bushanna dancha bande afate calla ikkikkinni hayyotenni millinseemmo gede kaaˈlitannonke.—Ibi. 5:14; Efe. 5:15.

21. Iimi Annanke hagiirsiisannori maatiro wodanchate mayi kaaˈlannonke?

²¹ Nohi, Daanieelinna Iyyoobi woˈmu wodaninsanni Yihowa hasidhino daafira, Iso afidhino. Yihowa iso hagiirsiisannori maatiro ‘wodanchitanno’ gede kaaˈlinonsa. Insa keeraanchimmate lawishsha ikkitino, hattono hagiirru noo heeshsho heedhino. (Far. 1:1-3) Konni daafira ateneeto togo yite xaˈmi: ‘Nohi, Daanieelinna Iyyoobi gede Yihowa egennoommo?’ Yihowa galatamona, xaa yannara lowohu halaalu xawaabbi xawinonke daafira, Magano insanni roore egenna dandiineemmo! (Law. 4:18) Konni daafira Maganu Qaale seekkitine xiinxalle, hattono hiince. Qoleno qullaawa ayyaannasi aannoˈne gede Yihowa huuccidhe. Hatto assitinoro, iimi Anniˈnewa albinni roore shiqqinanni. Hattono, tenne Maganoho hajajamannokki manni woˈmino alame giddo hayyonna wodancha afidhinanni.—Law. 2:4-7.