1, 2. (a) Giunsa paglantaw sa daghang igsoon ang espirituwalidad? (b) Unsang importanteng mga pangutana bahin sa espirituwalidad ang atong hisgotan?

“ANG pagkahimong tawong espirituwal nakapahimo nakong mas malipayon ug nakatabang nako sa pag-atubang sa mga problema adlaw-adlaw,” matod sa usa ka sister sa Canada. Usa ka brader sa Brazil nag-ingon, “Malipayon kaayo ang among 23 ka tuig nga kaminyoon​—tungod kini sa among paningkamot nga magmahunahunaon sa espirituwal.” Ug matod pa sa usa ka brader sa Pilipinas, “Ang pagkahimong tawong espirituwal nakahatag nakog kalinaw sa hunahuna ug nakatabang nako sa pagpauswag sa akong pakiglabot sa mga igsoon nga lainlaig kagikan.”

² Nagpakita kana nga importante ang espirituwalidad. Busa makapangutana ta sa kaugalingon, ‘Sa unsang paagi mahimo kong tawong espirituwal ug makatagamtam sa mga benepisyo nga gihisgotan?’ Pero sa dili pa nato nâ tubagon, kinahanglang masabtan nato ang giingon sa Bibliya bahin sa mga tawong espirituwal o mahunahunaon sa espirituwal. Niining artikuloha, tubagon nato ang tulo  ka importanteng pangutana. (1) Unsay kahulogan sa pagkahimong tawong espirituwal? (2) Unsang mga ehemplo ang motabang nato nga mouswag sa espirituwal? (3) Sa unsang paagi ang pagpaningkamot nga mabatonan ang “panghunahuna ni Kristo” makatabang nato nga mahimong tawong espirituwal?

3. Sumala sa Bibliya, unsay kalainan tali sa tawong pisikal ug sa tawong espirituwal?

³ Gitabangan ta ni apostol Pablo nga mailhan ang kalainan tali sa “tawong espirituwal” ug sa “tawong pisikal.” (Basaha ang 1 Corinto 2:14-16.) Unsay kalainan? Ang “tawong pisikal” dili modawat “sa mga butang nga iya sa espiritu sa Diyos, kay kini kabuangan man alang kaniya; ug siya dili arang makaila niini.” Sa laing bahin, “ang tawong espirituwal nagausisa gayod sa tanang butang” ug nakabaton sa “panghunahuna ni Kristo.” Si Pablo nagdasig nato nga mahimong tawong espirituwal. Unsa pay kalainan tali sa pisikal ug espirituwal nga mga tawo?

4, 5. Unsay timailhan sa tawong pisikal?

⁴ Hisgotan unâ nato ang panghunahuna sa tawong pisikal. Ang kalibotan nagpokus sa unodnong mga tinguha. Gihubit kana ni Pablo ingong “espiritu nga nagalihok karon diha sa mga anak sa pagkadili-masinugtanon.” (Efe. 2:2) Kana nga espiritu nag-impluwensiya sa kadaghanan nga mosunod sa ginahimo sa mga tawo sa ilang palibot. Nagpokus sila sa unodnong mga tinguha. Tungod niana, gibuhat sa kadaghanan nila ang gibati nilang husto ug wala sila maningkamot sa pagsunod sa sukdanan sa Diyos. Sagad ang pisikal, o unodnon, nga tawo maghunahuna nga ang posisyon, kuwarta, o personal nga katungod mao ang labing hinungdanon.

⁵ Lain pa, ang tawong pisikal naghimo sa “mga buhat sa unod.” (Gal. 5:19-21) Ang unang sulat ni Pablo sa Corinto naghisgot sa uban pang timailhan niadtong unodnon ug panghunahuna. Apil niini ang: nagpahinabog pagkabahinbahin, nagdapigdapig, naglalisay, nagkihaay, walay apresasyon sa pagkaulo, ug nagpatuyang sa pagkaon ug pag-inom. Dihang tentalon, ang unodnong tawo maluya ug mokompromiso. (Prov. 7:21, 22) Si Judas naghisgot bahin sa mga tawo nga mahimong pisikal kaayo nga mawad-an na sila sa ilang espirituwalidad.​—Jud. 18, 19.

6. Unsay timailhan sa tawong espirituwal?

⁶ Nan, unsa may kahulogan sa pagkahimong “tawong espirituwal”? Lahi sa tawong pisikal, ang tawong espirituwal mahunahunaon sa iyang relasyon sa Diyos. Ang mga tawong mahunahunaon sa espirituwal maningkamot nga “mahimong mga tigsundog sa Diyos.” (Efe. 5:1) Nagpasabot ni nga maningkamot sila nga mabatonan ang panghunahuna ug panglantaw ni Jehova sa mga butang. Ang Diyos tinuod gayod kanila. Sila naningkamot sa pagpahiuyon sa ilang kinabuhi sa mga sukdanan ni Jehova, dili sama sa unodnong mga tawo. (Sal. 119:33; 143:10) Imbes magpokus sa unodnong mga buhat, ang tawong mahunahunaon sa espirituwal maningkamot sa pagpakita sa “bunga sa espiritu.” (Gal. 5:22, 23) Aron mapatin-aw pa ang ekspresyong “mahunahunaon sa espirituwal,” tagda kini: Ang tawong maayo sa negosyo gitawag ug business-minded. Sa susama, ang usa nga nagpabili pag-ayo sa espirituwal nga mga butang gitawag ug mahunahunaon sa espirituwal o spiritually-minded.

7. Unsay giingon sa Bibliya bahin sa mga tawong mahunahunaon sa espirituwal?

⁷ Maayo ang giingon sa Bibliya bahin sa mga tawong mahunahunaon sa espirituwal. Ang Mateo 5:3 nag-ingon: “Malipayon kadtong mahunahunaon sa ilang espirituwal nga panginahanglan, sanglit ila ang gingharian sa mga langit.” Gipakita sa Roma 8:6 ang kaayohan sa pagkamahunahunaon sa espirituwal: “Ang paghunahuna sa unod nagkahulogan ug kamatayon, apan ang paghunahuna sa  espiritu nagkahulogan ug kinabuhi ug kalinaw.” Kon magpokus ta sa espirituwal nga mga butang, atong maangkon karon ang kalinaw uban sa Diyos ug sa atong kaugalingon, ug sa umaabot kinabuhing walay kataposan.

8. Nganong gikinahanglan ang paningkamot aron mabatonan ug mapanalipdan ang espirituwalidad?

⁸ Pero, nagkinabuhi ta sa peligrosong palibot. Kay gilibotan ta sa mga tawong unodnon ug panghunahuna, kinahanglan tang maningkamot pag-ayo aron maugmad ang espirituwalidad ug mapanalipdan kini. Kon mawad-an ang usa sa iyang espirituwalidad, dali ra siyang maimpluwensiyahan sa hugawng “hangin” niining kalibotana. Unsay makatabang nato nga malikayan kana? Unsay atong buhaton aron mouswag ta sa espirituwal?

9. (a) Unsay makatabang nato nga mouswag sa espirituwal? (b) Kinsa nga maayong mga ehemplo ang atong hisgotan?

⁹ Ang usa ka bata mohamtong pinaagi sa pagpaniid ug pagsundog sa maayong ehemplo sa iyang ginikanan. Sa susama, mouswag ta sa espirituwal pinaagi sa pagpaniid ug pagsundog niadtong lig-on sa espirituwal. Sa laing bahin, ang mga tawong unodnon ug panghunahuna magsilbing pasidaan alang kanato. (1 Cor. 3:1-4) Gihisgotan sa Bibliya ang maayo ug dili maayong ehemplo. Pero kay tumong man nato nga mouswag sa espirituwal, susihon nato ang pipila ka maayong ehemplo nga atong masundog. Atong hisgotan si Jacob, Maria, ug Jesus.

10. Giunsa pagpakita ni Jacob nga siya tawong espirituwal?

¹⁰ Una, hisgotan nato si Jacob. Sama sa kadaghanan nato, dili sayon ang kinabuhi ni Jacob. Kinahanglan niyang agwantahon ang iyang unodnog panghunahuna nga igsoon, si Esau, kinsa gustong mopatay niya. Gawas pa niana, kinahanglan siyang makiglabot sa iyang ugangang lalaki, kinsa kadaghang nanglimbong niya. Pero, bisag may mga tawong “pisikal” sa iyang palibot, si Jacob usa ka tawong espirituwal. Mituo siya sa gisaad kang Abraham ug naningkamot siya sa pag-atiman sa iyang pamilya nga mahimong bahin  sa katumanan sa katuyoan ni Jehova. (Gen. 28:10-15) Gipakita sa pulong ug buhat ni Jacob nga kanunay niyang gihunahuna ang sukdanan ug kabubut-on sa Diyos. Pananglitan, dihang nagtuo siya nga patyon siya ni Esau, si Jacob miingon sa Diyos: “Luwasa ako, ako nagaampo kanimo . . . Ikaw nag-ingon: ‘Sa walay duhaduha ako makiglabot nga maayo kanimo ug himoon ko ang imong binhi nga ingon sa mga balas sa dagat.’” (Gen. 32:6-12) Dayag nga mituo siya sa gisaad ni Jehova kaniya ug sa iyang katigulangan ug gusto niyang magkinabuhi nga nahiuyon sa kabubut-on ug katuyoan sa Diyos.

11. Unsay nagpakita nga si Maria tawong espirituwal?

¹¹ Karon tagda ang laing ehemplo, si Maria. Nganong gipili ni Jehova si Maria nga mahimong inahan ni Jesus? Tungod kay mahunahunaon siya sa espirituwal. Giunsa nato pagkahibalo niana? Siya nagpakitag klarong ebidensiya sa iyang pagkamahunahunaon sa espirituwal diha sa iyang nindot nga mga pulong sa pagdayeg dihang mibisita siya sa iyang mga paryenteng si Zacarias ug Elisabet. (Basaha ang Lucas 1:46-55.) Ang gisulti ni Maria nagpakita nga gimahal niya pag-ayo ang Pulong sa Diyos ug sinati kaayo siya sa Hebreohanong Kasulatan. (Gen. 30:13; 1 Sam. 2:1-10; Mal. 3:12) Matikdi sab nga bisag bag-o silang kasal ni Jose, naghulat sila nga matawo si Jesus unâ sila magdulog. Nagpakita kana nga giisip nila nga mas importante ang kabubut-on ni Jehova kay sa pagtagbaw sa ilang personal nga tinguha. (Mat. 1:25) Samtang nagdako si Jesus, maampingong gitiman-an ni Maria ang mga panghitabo sa kinabuhi ni Jesus ug namati siya sa maalamong mga pulong nga gisulti ni Jesus. Dugang pa, iyang “gitipigan . . . kining tanan nga mga pulong sulod sa iyang kasingkasing.” (Luc. 2:51) Klaro nga gipabilhan niya ang katuyoan sa Diyos maylabot sa Mesiyas. Ang ehemplo ni Maria motabang nato sa paghunahuna kon unsaon nato pag-una ang kabubut-on sa Diyos.

12. (a) Sa unsang paagi si Jesus susama sa iyang Amahan? (b) Unsaon nato pagsundog ang ehemplo ni Jesus? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

¹² Pero, sa tanang tawo nga nabuhi sukad, kinsa ang kinamaayohang ehemplo sa usa ka tawong espirituwal? Siyempre, si Jesus. Gipakita sa tibuok niyang kinabuhi ug ministeryo nga gusto niyang sundogon ang iyang Amahan, si Jehova. Ang iyang hunahuna, pagbati, ug mga buhat sama nianang kang Jehova. Nagkinabuhi sab siya uyon sa kabubut-on ug sukdanan sa Diyos. (Juan 8:29; 14:9; 15:10) Pananglitan, matikdi kon giunsa paghubit ni Isaias ang pagkamaluluy-on ni Jehova, ug itandi kana sa giingon sa magsusulat sa Ebanghelyo nga si Marcos bahin sa pagbati ni Jesus. (Basaha ang Isaias 63:9; Marcos 6:34.) Sama ba ta kang Jesus, nga andam magpakitag kaluoy sa mga tawong nanginahanglag tabang? Dugang pa, si Jesus nagkugi sa pagsangyaw ug pagtudlo sa maayong balita. (Luc. 4:43) Kanang tanang pagbati ug buhat maoy timailhan sa tawong espirituwal.

13, 14. (a) Unsay atong makat-onan sa modernong mga ehemplo sa pagkamahunahunaon sa espirituwal? (b) Paghatag ug pananglitan.

¹³ Gawas pa nianang gihisgotan sa Kasulatan, dunay daghang modernong ehemplo sa mga tawong mahunahunaon sa espirituwal kinsa naningkamot sa pagsundog kang Kristo. Tingali namatikdan nimo ang ilang kadasig sa ministeryo, pagkamaabiabihon, pagkamaluluy-on, o ubang maayong hiyas. Sama kanato, nakigbisog sila sa mga kahuyangan samtang naningkamot sa pag-ugmad nianang diyosnong mga hiyas. Si Rachel, nga usa ka sister sa Brazil, nag-ingon: “Ganahan kong mosunod sa uso. Tungod niana, dili desente ang akong sininaan. Pero dihang nahibaloan nako ang kamatuoran, naningkamot ko nga mahimong tawong espirituwal. Dili sayon ang paghimog kausaban, pero nahimo kong mas  malipayon ug may direksiyon na ang akong kinabuhi.”

¹⁴ Si Reylene, nga taga-Pilipinas, lahig problema. Nagpokus siya sa pagpangab-ot ug taas nga edukasyon ug pagpangitag maayong trabaho aron moasenso. Siya miingon: “Nagkahanap ang akong espirituwal nga mga tumong. Pero akong naamgohan nga dunay kulang sa akong kinabuhi, butang nga mas importante kay sa akong trabaho. Tungod niana, nagpokus kog balik sa pag-alagad kang Jehova.” Sukad niadto, si Reylene nahimong maayong ehemplo sa pagpakitag pagtuo sa saad ni Jehova sa Mateo 6:33, 34. Siya miingon: “Segurado kong atimanon ko ni Jehova!” Tingali may susama kanila diha sa inyong kongregasyon. Dili ba mapalihok sab ta sa pagsundog sa ilang matinumanong pagsunod kang Jesus?​—1 Cor. 11:1; 2 Tes. 3:7.

15, 16. (a) Unsay atong buhaton aron mahisama kang Kristo? (b) Sa unsang paagi nato mahibaloan “ang panghunahuna ni Kristo”?

¹⁵ Unsaon nato pagsundog si Kristo? Ang 1 Corinto 2:16 nag-ingon nga angay natong batonan “ang panghunahuna ni Kristo.” Ug ang Roma 15:5 nagpahinumdom nga ugmaron nato “ang samang tinamdan sa pangisip nga nabatonan ni Kristo Jesus.” Busa, aron mahisama kang Kristo, kinahanglang mahibaloan nato ang iyang panghunahuna ug personalidad. Dayon sundon nato ang iyang mga tunob. Si Jesus nagpokus sa iyang relasyon sa Diyos. Busa, kon mahisama ta kang Jesus mahisama sab ta kang Jehova. Maong importante nga makakat-on ta sa paghunahuna nga sama kang Jesus.

¹⁶ Unsaon nato nâ paghimo? Ang mga tinun-an ni Jesus nakakita sa iyang mga milagro, nakadungog sa iyang pagpanudlo, nakasaksi sa iyang pagpakiglabot sa tanang matang sa tawo, ug nakakita kon giunsa niya pagpadapat ang diyosnong mga prinsipyo. Sila miingon: “Kami maoy mga saksi sa tanang butang nga iyang gihimo.” (Buh. 10:39) Karon, dili ta makakita kang Jesus. Pero si Jehova mahigugmaong nagtagana sa mga asoy sa Ebanghelyo nga makatabang nato nga mailhan pag-ayo si Jesus. Pinaagi sa pagbasa ug pagpamalandong sa Mateo, Marcos, Lucas, ug Juan, daghan tag mahibaloan bahin sa panghunahuna ni Kristo. Sa ingon, ‘masunod nato pag-ayo ang iyang mga tunob’ ug ‘masangkapan nato ang atong kaugalingon sa samang kiling sa kaisipan’ ni Kristo.​—1 Ped. 2:21; 4:1.

17. Sa unsang paagi makatabang nato ang paghunahuna nga sama kang Kristo?

¹⁷ Sa unsang paagi makatabang nato ang paghunahuna nga sama kang Kristo? Maingon nga ang sustansiyadong pagkaon makapalig-on sa atong lawas, ang pag-ugmad sa panghunahuna ni Kristo makapalig-on sa atong espirituwalidad. Anam-anam natong mahibaloan kon unsay buhaton ni Kristo sa bisan unsang situwasyon. Motabang ni nato sa paghimog mga desisyon nga makapahimuot sa Diyos ug makahatag natog hinlong konsensiya. Maayo gyod ni nga mga katarongan nga “isul-ob ang Ginoong Jesu-Kristo.”​—Roma 13:14.

18. Unsay imong nakat-onan bahin sa pagkahimong tawong espirituwal?

¹⁸ Atong nahisgotan kon unsay kahulogan sa pagkahimong tawong espirituwal. Nakita sab nato nga puwede tang makakat-on sa maayong ehemplo sa mga tawong espirituwal. Ug nahibaloan nato kon sa unsang paagi ang pagbaton sa “panghunahuna ni Kristo” makatabang nato nga mouswag sa espirituwal. Apan, may makat-onan pa ta bahin sa espirituwalidad. Pananglitan, unsaon nato pagkahibalo kon lig-on ba ang atong espirituwalidad? Unsa pay atong mahimo aron mas molig-on kana? Ug sa unsang paagi ang atong espirituwalidad makaapektar sa atong pagkinabuhi? Ang sunod nga artikulo motabang nato sa pagtubag niana.