1, 2. (α) Πώς βλέπουν πολλοί την πνευματικότητα; (β) Ποιες βασικές ερωτήσεις για την πνευματικότητα θα εξετάσουμε;

«ΩΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ άτομο, είμαι πιο ευτυχισμένη και αντιμετωπίζω με επιτυχία τις καθημερινές δοκιμασίες», λέει μια αδελφή από τον Καναδά. Ένας αδελφός από τη Βραζιλία αναφέρει: «Ο γάμος μας, που μετράει 23 χρόνια, είναι πολύ ευτυχισμένος χάρη στις προσπάθειες που καταβάλλουμε για να έχουμε πνευματικό φρόνημα». Και κάποιος αδελφός από τις Φιλιππίνες παρατηρεί: «Επιδιώκοντας να είμαι πνευματικό άτομο, απολαμβάνω ειρήνη διάνοιας και τα πηγαίνω καλά με τους αδελφούς ανεξάρτητα από το υπόβαθρό τους».

² Εκφράσεις όπως αυτές απεικονίζουν την πνευματικότητα ως κάτι ιδιαίτερα θετικό. Αυτό ίσως μας κάνει να αναρωτηθούμε: “Πώς μπορώ εγώ να αναπτυχθώ ως πνευματικό άτομο και να απολαύσω πληρέστερα αυτά τα οφέλη;” Προτού απαντήσουμε όμως, χρειάζεται να κατανοήσουμε καθαρά τι λέει η Αγία Γραφή για τα πνευματικά άτομα, ή αλλιώς τα άτομα που έχουν πνευματικό φρόνημα. Σε αυτό το άρθρο, θα απαντήσουμε σε τρεις βασικές ερωτήσεις: (1) Τι σημαίνει να είναι κάποιος πνευματικό άτομο; (2) Ποια παραδείγματα θα μας βοηθήσουν να αυξήσουμε την πνευματικότητά μας; (3) Πώς γινόμαστε πνευματικά άτομα όταν αγωνιζόμαστε να έχουμε «τον νου του Χριστού»;

3. Πώς αντιπαραβάλλει η Γραφή τον σαρκικό άνθρωπο με τον πνευματικό άνθρωπο;

³ Ο απόστολος Παύλος μάς βοηθάει να κατανοήσουμε τι εστί πνευματικό άτομο αντιπαραβάλλοντας τον “πνευματικό άνθρωπο” με τον “σαρκικό άνθρωπο”. (Διαβάστε 1 Κορινθίους 2:14-16) Πού έγκειται η διαφορά; Ο «σαρκικός άνθρωπος», σύμφωνα με την περιγραφή, δεν δέχεται «τα πράγματα του πνεύματος του Θεού, γιατί τα θεωρεί ανοησία· και δεν μπορεί να τα καταλάβει». Από την άλλη πλευρά, «ο πνευματικός άνθρωπος εξετάζει τα πάντα» και έχει «τον νου του Χριστού». Ο Παύλος μάς προτρέπει να είμαστε πνευματικοί άνθρωποι. Με ποιους άλλους τρόπους διαφέρουν τα σαρκικά άτομα από τα πνευματικά;

4, 5. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του σαρκικού ανθρώπου;

⁴ Ας εξετάσουμε πρώτα τη νοοτροπία του σαρκικού ατόμου. Η επικρατούσα νοοτροπία του κόσμου επικεντρώνεται στη σάρκα. Ο Παύλος την περιγράφει ως “το πνεύμα που τώρα επενεργεί στους γιους της ανυπακοής”. (Εφεσ. 2:2) Αυτό το πνεύμα ωθεί τους περισσότερους ανθρώπους να υιοθετούν μια κοινή νοοτροπία​—απλώς να ακολουθούν το πλήθος. Είναι προσηλωμένοι στη σάρκα. Ως αποτέλεσμα, οι περισσότεροι πράττουν ό,τι φαίνεται σωστό στους ίδιους και δεν κάνουν καμιά προσπάθεια να τηρήσουν τους κανόνες του Θεού. Το σαρκικό άτομο, ή αλλιώς το άτομο που έχει σαρκικό φρόνημα, συνήθως ανησυχεί υπερβολικά για την εικόνα του και για τις υλικές επιδιώξεις ή για την προάσπιση των δικαιωμάτων που θεωρεί ότι έχει.

⁵ Τι άλλο μπορεί να χαρακτηρίζει έναν σαρκικό άνθρωπο; Σε αυτή την κατηγορία εμπίπτουν εκείνοι που επιδίδονται σε οποιοδήποτε από «τα έργα της σάρκας». (Γαλ. 5:19-21) Η πρώτη επιστολή του Παύλου προς την εκκλησία της Κορίνθου αναφέρει μερικά ακόμα χαρακτηριστικά όσων έχουν σαρκική νοοτροπία. Αυτά τα άτομα προωθούν τις διαιρέσεις, μεροληπτούν, προάγουν τις διενέξεις, πηγαίνουν ο ένας τον άλλον στο δικαστήριο, δείχνουν έλλειψη εκτίμησης για την ηγεσία και κάνουν υπερβολές στο φαγητό και στο ποτό. Μπροστά στον πειρασμό, το σαρκικό άτομο λυγίζει και ενδίδει. (Παρ. 7:21, 22) Ο Ιούδας είπε ότι κάποιοι θα έφταναν μάλιστα στο σημείο να “μην έχουν πνευματικότητα”.​—Ιούδα 18, 19.

6. Τι προσδιορίζει έναν πνευματικό άνθρωπο;

⁶ Τι θα πούμε για τον “πνευματικό άνθρωπο”; Σε αντίθεση με τον σαρκικό άνθρωπο, εκείνος ενδιαφέρεται βαθιά για τη σχέση του με τον Θεό. Τα άτομα που έχουν πνευματικό φρόνημα αγωνίζονται να “γίνονται μιμητές του Θεού”. (Εφεσ. 5:1) Αυτό σημαίνει ότι προσπαθούν να έχουν τον τρόπο σκέψης του Ιεχωβά στα διάφορα ζητήματα και να βλέπουν τα πράγματα από τη δική του άποψη. Ο Θεός είναι πολύ πραγματικός για εκείνους. Σε αντίθεση με τα σαρκικά άτομα, προσπαθούν να εναρμονίζουν κάθε τομέα της ζωής τους με τους κανόνες του Ιεχωβά. (Ψαλμ. 119:33· 143:10) Αντί να επικεντρώνεται σε σαρκικά έργα, το άτομο που έχει πνευματικό φρόνημα αγωνίζεται να εκδηλώνει “τον καρπό του πνεύματος”. (Γαλ. 5:22, 23) Για να διασαφηνίσουμε περαιτέρω τη φράση «πνευματικό φρόνημα», ας σκεφτούμε τον εξής παραλληλισμό: Αν κάποιος είναι επιδέξιος σε εμπορικά ζητήματα, λέμε ότι έχει επιχειρηματικό μυαλό. Παρόμοια, αν κάποιος εκτιμάει πολύ τα πνευματικά ή τα θρησκευτικά ενδιαφέροντα, αποκαλείται άτομο με πνευματικό φρόνημα.

7. Τι λέει η Γραφή για τους ανθρώπους που έχουν πνευματικό φρόνημα;

⁷ Η Γραφή μιλάει επαινετικά για τους ανθρώπους που έχουν πνευματικό φρόνημα. Το εδάφιο Ματθαίος 5:3 λέει: «Ευτυχισμένοι είναι όσοι έχουν συναίσθηση της πνευματικής τους ανάγκης, επειδή σε αυτούς ανήκει η Βασιλεία των ουρανών». Το εδάφιο Ρωμαίους 8:6 δείχνει ποιο είναι το πλεονέκτημα του να έχουμε πνευματικό φρόνημα: «Αν κάποιος προσηλώνει τον νου του στη σάρκα, το αποτέλεσμα είναι θάνατος, αλλά αν προσηλώνει τον νου του στο πνεύμα, το αποτέλεσμα είναι  ζωή και ειρήνη». Εστιάζοντας στα πνευματικά πράγματα, αποκτούμε ειρήνη με τον Θεό και με τον εαυτό μας τώρα καθώς και την προοπτική για αιώνια ζωή στο μέλλον.

8. Γιατί χρειάζεται προσπάθεια προκειμένου να αναπτύξουμε πνευματικότητα και να τη διατηρήσουμε;

⁸ Ωστόσο, ζούμε σε επικίνδυνο περιβάλλον. Εφόσον η σαρκική νοοτροπία είναι διάχυτη γύρω μας, χρειάζεται πραγματική προσπάθεια προκειμένου να αναπτύξουμε πνευματικότητα και κατόπιν να την περιφρουρήσουμε. Όταν κάποιος χάνει την πνευματικότητά του, δημιουργεί ένα ηθικό κενό στο οποίο θα εισβάλει ο μολυσμένος «αέρας» αυτού του κόσμου. Τι θα μας βοηθήσει να μη βρεθούμε σε αυτή την κατάσταση; Πώς θα αυξήσουμε την πνευματικότητά μας;

9. (α) Τι θα μας βοηθήσει να αυξήσουμε την πνευματικότητά μας; (β) Ποια παραδείγματα πνευματικών ατόμων θα εξετάσουμε;

⁹ Ένα παιδί μπορεί να ωριμάσει παρατηρώντας τους γονείς του και μιμούμενο το καλό τους παράδειγμα. Παρόμοια και εμείς μπορούμε να αυξήσουμε την πνευματικότητά μας αν παρατηρούμε πνευματικά ισχυρούς ανθρώπους και τους μιμούμαστε. Από την άλλη πλευρά, τα άτομα με σαρκικό προσανατολισμό είναι παραδείγματα προς αποφυγή. (1 Κορ. 3:1-4) Η Γραφή αναφέρει παραδείγματα και των δύο ειδών. Αλλά εφόσον ο στόχος μας είναι να αυξήσουμε την πνευματικότητά μας, ας δούμε κάποια θετικά παραδείγματα που μπορούμε να μιμηθούμε. Θα εξετάσουμε την περίπτωση του Ιακώβ, της Μαρίας και του Ιησού.

10. Πώς έδειξε ο Ιακώβ ότι ήταν πνευματικός άνθρωπος;

¹⁰ Ας αρχίσουμε με τον Ιακώβ. Όπως αληθεύει και για τους περισσότερους από εμάς σήμερα, η ζωή του Ιακώβ δεν ήταν εύκολη. Ήταν αναγκασμένος να ανέχεται τον αδελφό του τον Ησαύ, έναν άνθρωπο με σαρκικό φρόνημα ο οποίος ήθελε να τον σκοτώσει. Σαν να μην έφτανε αυτό, είχε και έναν ύπουλο πεθερό ο οποίος επιχείρησε επανειλημμένα να τον εκμεταλλευτεί. Παρότι όμως τον περιέβαλλαν “σαρκικοί” άνθρωποι, ο Ιακώβ ήταν πνευματικό άτομο. Είχε πίστη στην υπόσχεση  που δόθηκε στον Αβραάμ και αφοσιώθηκε στη φροντίδα της οικογένειας που έμελλε να παίξει ιδιαίτερο ρόλο στην επεξεργασία του σκοπού του Ιεχωβά. (Γέν. 28:10-15) Τα λόγια του και οι πράξεις του φανερώνουν ότι είχε κατά νου τους κανόνες και το θέλημα του Θεού. Για παράδειγμα, όταν ένιωσε να απειλείται από τον Ησαύ, είπε στον Θεό: «Σώσε με, σε ικετεύω . . . Εσύ είπες: “Ασφαλώς θα κάνω να πάνε καλά τα πράγματα για εσένα και θα κάνω τους απογόνους σου σαν τους κόκκους της άμμου της θάλασσας”». (Γέν. 32:6-12) Είναι φανερό ότι πίστευε στις υποσχέσεις που είχε δώσει ο Ιεχωβά στον ίδιο και στους προπάτορές του και ήθελε να ενεργεί σε αρμονία με το θέλημα και τον σκοπό του Θεού.

11. Τι δείχνει ότι η Μαρία ήταν πνευματικό άτομο;

¹¹ Ας εξετάσουμε τώρα το παράδειγμα της Μαρίας. Γιατί διάλεξε ο Ιεχωβά τη Μαρία να γίνει μητέρα του Ιησού; Αναμφίβολα επειδή ήταν άτομο με πνευματικό φρόνημα. Πώς το γνωρίζουμε; Μια ξεκάθαρη απόδειξη της πνευματικότητάς της βρίσκουμε στις όμορφες εκφράσεις αίνου που χρησιμοποίησε όταν επισκέφτηκε τον Ζαχαρία και την Ελισάβετ, τους συγγενείς της. (Διαβάστε Λουκάς 1:46-55) Τα λόγια της φανερώνουν ότι είχε βαθιά αγάπη για τον Λόγο του Θεού και ήταν καλά εξοικειωμένη με τις Εβραϊκές Γραφές. (Γέν. 30:13· 1 Σαμ. 2:1-10· Μαλ. 3:12) Σημειώστε δε πως, αν και ήταν νιόπαντροι, εκείνη και ο Ιωσήφ δεν είχαν σεξουαλικές σχέσεις ώσπου να γεννηθεί ο Ιησούς. Τι δείχνει αυτό; Ότι και οι δύο ενδιαφέρονταν περισσότερο για το θέλημα του Ιεχωβά παρά για την ικανοποίηση των προσωπικών τους επιθυμιών. (Ματθ. 1:25) Καθώς ο καιρός περνούσε, η Μαρία παρατηρούσε προσεκτικά όσα συνέβαιναν στη ζωή του Ιησού και έδινε προσοχή στα σοφά λόγια που έλεγε εκείνος. Επιπρόσθετα, «φύλαγε . . . όλα αυτά τα λόγια στην καρδιά της». (Λουκ. 2:51) Ενδιαφερόταν σαφώς για τον σκοπό του Θεού σε σχέση με τον Μεσσία. Ασφαλώς, το παράδειγμα της Μαρίας μάς βοηθάει να σκεφτούμε πώς μπορούμε και εμείς να βάζουμε το θέλημα του Θεού πρώτο στη ζωή μας.

12. (α) Με ποιον τρόπο μιμούνταν ο Ιησούς τον Πατέρα του; (β) Πώς μπορούμε να μιμούμαστε το παράδειγμα του Ιησού; (Βλέπε εικόνα στην αρχή του άρθρου.)

¹² Από όλους όμως τους ανθρώπους που έχουν ζήσει ποτέ, ποιος είναι το εξοχότερο παράδειγμα πνευματικού ατόμου; Μα φυσικά ο Ιησούς. Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του και της διακονίας του έδειχνε ότι ήθελε να μιμείται τον Πατέρα του, τον Ιεχωβά. Σκεφτόταν, ένιωθε και ενεργούσε όπως ο Ιεχωβά και ζούσε σε αρμονία με το θέλημα και τους κανόνες Του. (Ιωάν. 8:29· 14:9· 15:10) Δείτε για παράδειγμα πώς περιγράφει ο προφήτης Ησαΐας τα αισθήματα συμπόνιας του Ιεχωβά και συγκρίνετε αυτή την περιγραφή με την αναφορά του Ευαγγελιστή Μάρκου στα αισθήματα του Ιησού. (Διαβάστε Ησαΐας 63:9· Μάρκος 6:34) Είμαστε και εμείς όπως ο Ιησούς πάντοτε έτοιμοι να δείξουμε συμπονετικό ενδιαφέρον σε όποιον χρειάζεται βοήθεια; Επιπρόσθετα, ο Ιησούς αφοσιώθηκε στο έργο κηρύγματος και διδασκαλίας των καλών νέων. (Λουκ. 4:43) Τέτοια αισθήματα και πράξεις χαρακτηρίζουν ένα πνευματικό άτομο.

13, 14. (α) Τι μαθαίνουμε από σύγχρονα παραδείγματα πνευματικών ατόμων; (β) Αφηγηθείτε ένα παράδειγμα.

¹³ Εκτός από τα Γραφικά παραδείγματα, υπάρχουν και πολλά σύγχρονα παραδείγματα πνευματικών ατόμων που έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο επιδιώκοντας να μιμούνται την προσωπικότητα του Χριστού. Ίσως έχετε παρατηρήσει τον ζήλο τους στη διακονία, την εξαιρετική τους φιλοξενία, τη συμπόνια τους ή άλλες θαυμάσιες ιδιότητες. Εκείνοι, όπως και εμείς, χρειάστηκε να καταπολεμήσουν αδυναμίες και ατέλειες ενώ προσπαθούσαν να αναπτύξουν αυτές τις θεοσεβείς ιδιότητες. Η Ρέιτσελ, μια αδελφή από τη Βραζιλία, λέει: «Τρελαινόμουν για τη μόδα. Ως αποτέλεσμα, δεν ντυνόμουν και πολύ σεμνά. Αλλά όταν γνώρισα την αλήθεια, υποκινήθηκα να καταβάλω την αναγκαία προσπάθεια για να γίνω  πνευματικό άτομο. Αν και δεν μου ήταν εύκολο να αλλάξω, τώρα είμαι πιο ευτυχισμένη και έχω βρει πραγματικό σκοπό στη ζωή».

¹⁴ Η Ρεϊλίν από τις Φιλιππίνες αντιμετώπισε μια διαφορετική πρόκληση. Είχε εστιάσει σε στόχους όπως η ανώτερη εκπαίδευση και μια καλή εργασία θεωρώντας ότι έτσι θα πάει μπροστά. Η ίδια αφηγείται: «Οι πνευματικοί μου στόχοι είχαν αρχίσει να ξεθωριάζουν. Τότε συνειδητοποίησα ότι κάτι έλειπε από τη ζωή μου, κάτι πολύ πιο σημαντικό από τη δουλειά μου. Έτσι λοιπόν, εστίασα ξανά την προσοχή μου στην υπηρεσία του Ιεχωβά». Έκτοτε, η Ρεϊλίν αποτελεί ζωντανό παράδειγμα πίστης στην υπόσχεση του Ιεχωβά που βρίσκεται στα εδάφια Ματθαίος 6:33, 34. Όπως λέει η ίδια: «Είμαι βέβαιη ότι ο Ιεχωβά θα με φροντίσει!» Ίσως να γνωρίζετε παρόμοια παραδείγματα στην εκκλησία σας. Δεν υποκινούμαστε να μιμούμαστε τέτοια πιστά άτομα καθώς ακολουθούν τον Χριστό;​—1 Κορ. 11:1· 2 Θεσ. 3:7.

15, 16. (α) Τι χρειάζεται να κάνουμε για να είμαστε σαν τον Χριστό; (β) Πώς μπορούμε να εκθέτουμε τον νου μας στον «νου του Χριστού»;

¹⁵ Πώς μπορούμε εμείς προσωπικά να μιμούμαστε τον Χριστό; Το εδάφιο 1 Κορινθίους 2:16 αναφέρεται στο να «έχουμε τον νου του Χριστού». Και το εδάφιο Ρωμαίους 15:5 λέει να έχουμε «την ίδια διανοητική στάση που είχε ο Χριστός Ιησούς». Επομένως, για να είμαστε σαν τον Χριστό, χρειάζεται να γνωρίζουμε τον τρόπο σκέψης του και όλες τις πτυχές της προσωπικότητάς του. Στη συνέχεια χρειάζεται να ακολουθούμε τα ίχνη του. Ο νους του Ιησού είναι προσηλωμένος στη σχέση του με τον Θεό. Συνεπώς, αν είμαστε σαν τον Ιησού, τότε μιμούμαστε ακόμα περισσότερο τον Ιεχωβά. Έτσι λοιπόν, καταλαβαίνουμε καλά γιατί είναι σημαντικό να μάθουμε να σκεφτόμαστε όπως ο Ιησούς.

¹⁶ Πώς μπορούμε να το κάνουμε αυτό; Οι μαθητές του Ιησού έβλεπαν τα θαύματά του, άκουγαν τις ομιλίες του, παρατηρούσαν πώς συμπεριφερόταν σε κάθε είδους ανθρώπους και διέκριναν πώς εφάρμοζε τις θεϊκές αρχές. Όπως είπαν χαρακτηριστικά: «Είμαστε μάρτυρες όλων όσων έκανε». (Πράξ. 10:39) Βέβαια εμείς δεν μπορούμε να τον παρατηρούμε άμεσα. Αλλά ο Ιεχωβά με καλοσύνη μάς έχει δώσει τις αφηγήσεις των Ευαγγελίων οι οποίες ζωντανεύουν την προσωπικότητα του Ιησού μέσα στον νου μας. Διαβάζοντας με στοχασμό τα Γραφικά βιβλία του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη, εκθέτουμε τον νου μας στον νου του Χριστού. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να “ακολουθήσουμε τα ίχνη του πιστά” και να “οπλιστούμε με την ίδια διανοητική διάθεση” που είχε ο Χριστός.​—1 Πέτρ. 2:21· 4:1.

17. Πώς θα ωφεληθούμε αν σκεφτόμαστε όπως ο Χριστός;

¹⁷ Πώς θα ωφεληθούμε αν μάθουμε να σκεφτόμαστε όπως ο Χριστός; Όταν παρέχουμε θρεπτική τροφή στο σώμα μας, το δυναμώνουμε. Παρόμοια, όταν τρέφουμε τον νου μας με τον τρόπο σκέψης του Χριστού, ενισχύουμε την πνευματικότητά μας. Σταδιακά, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τι θα έκανε ο Χριστός σε κάθε περίπτωση. Αυτό μας βοηθάει να παίρνουμε αποφάσεις που μας επιτρέπουν να έχουμε καθαρή συνείδηση καθώς και την επιδοκιμασία του Θεού. Δεν συμφωνείτε ότι αυτά τα οφέλη μάς δίνουν βάσιμους λόγους για να “ντυθούμε τον Κύριο Ιησού Χριστό”;​—Ρωμ. 13:14.

18. Τι μάθατε από αυτή τη μελέτη γύρω από την πνευματικότητα;

¹⁸ Σε αυτό το άρθρο εξετάσαμε τι σημαίνει να είναι κάποιος πνευματικό άτομο. Είδαμε επίσης ότι μπορούμε να διδαχτούμε από καλά παραδείγματα πνευματικών ανθρώπων. Και τελικά μάθαμε πώς θα αυξήσουμε την πνευματικότητά μας αν έχουμε «τον νου του Χριστού». Υπάρχουν όμως και άλλες πτυχές της πνευματικότητας τις οποίες πρέπει να εξετάσουμε. Για παράδειγμα, πώς θα εξακριβώσουμε πόσο ισχυρή είναι η πνευματικότητά μας; Πώς θα την καλλιεργήσουμε περαιτέρω; Και πώς θα επηρεάσει την καθημερινότητά μας; Το επόμενο άρθρο θα μας δώσει τις απαντήσεις.