1, 2. (a) Kunnasi imammatan na magaru i espiritualidad? (b) Anni ira i importante nga pakkiavu nga ikonsidera tam meyannung ta espiritualidad?

“MEGAFU ta pabbalikku nga espiritual nga tolay, mas magayayya ngà anna noffunannà paga nga marubang i inaggaw ira nga problema,” kunna sister ta Canada. Kinagi gapa na brother ta Brazil, “Talaga kitassaya i 23 dagun nga pagatawami​—pia ngana laman ta nappursigi kami nga mabbalin tu sigga-nono ta espiritual.” Kunna gapa na brother ta Pilipinas, “Memammo i nono ku megafu ta pabbalin tu espiritual nga tolay, anna nakoffun yatun ta pakibagay ku ta wawwaragi nga nadduruma i naggafuadda.”

² Ipasingan na kunnatun ira nga ekspresion nga mabbenefisio ittam nu sigga-nono ittam ta espiritual. Megafu tatun, meyavu tam ta baggi tam, ‘Kunnasi ngà mapprogreso bilang espiritual nga tolay anna mas magayayya ta bendision ira nga nakagi ta utun?’ Ngem, nige tam tabbagan yatun, mawag nga alippawatattam tu mapia nu anni i kagian na Biblia meyannung ta espiritual nga totolay, onu danuri sigga-nono ta espiritual. Taw nga artikulo, tabbagattam i tallu nga importante nga pakkiavu. (1) Anni i kebalinan na pabbalin tu espiritual nga tolay? (2) Sinni ira nga ehemplo  i makoffun tapenu mapprogreso ittam ta espiritual? (3) Kunnasi makoffun i kapeggattam tu “annonopan ni Cristo” tapenu mabbalin tu espiritual nga totolay?

3. Kunnasi pinadduma na Biblia i pisikal nga tolay ta espiritual nga tolay?

³ Uffunan ittam ni apostol Pablo nga malippawa nu anni i espiritual nga tolay gukaban na pamaddumana ta “tolay nga egga sa i Espiritu” [“espiritual nga tolay,” NW] anna ta “tolay nga awan sa i Espiritu” [“pisikal nga tolay,” NW]. (Bibbigan i 1 Corinto 2:14-16.) Anni i naddumadda? Natukoy i “pisikal nga tolay” nga “arian na nga alawatan i regalu na Espiritu na Dios. Arian na nga malippawa danaw ta ikwenta na tu kolapa.” Ngem i “espiritual nga tolay” ay “ammu na nga usitakkan i kebalinan na ngamin nga adde na” anna egga sa i “annonopan ni Cristo.” Pagaramman ittam ni Pablo nga mabbalin tu espiritual nga totolay. Anni paga gafu i nadduman na pisikal anna espiritual nga tolay?

4, 5. Anni ira i ugali na pisikal nga tolay?

⁴ Ikonsidera tam i ollu nga ugali na pisikal nga tolay. Nakasentro i totolay na mundo ta nepattaggan i ugu-ugali. Tinukoy yaw ni Pablo nga “espiritu ira nga mammaguray sangoye ta totolay nga ari mamarulo ta uray na Dios.” (Efe. 2:2) Influwensian naw nga espiritu i aru ta totolay nga makibagay taw nga gagangay nga ugali—basta tuttulan i magaru. Nakafokus ira ta nepattaggan. Megafu tatun, matageno na aru nira nga fustu ira ta pagimammada anna ariadda mappursigi nga mattolay segun ta estandarte na Dios. I pisikal, onu nepattaggan i appanonona, ay kanayun nga mavurung ta kinaprominente anna material ira nga pakkaraga onu pangidefensa ta pagabbona nga mepangngo sa.

⁵ Kunnasi paga makilala i pisikal nga tolay? Kasali tatun danuri magangngua ta maski anni nga “kasingannan na neravvunan nga kata-katolay.” (Gal. 5:19-21) Kinagi ni Pablo ta ollu nga turana ta kongregasion ta Corinto i karuan nga ugali danuri neravvunan i kata-katoleda. Nelagum taw i: passirina na mavvurulu, faboritismo, paddarama, pakkara-kaso, kawan tu respeto ta pakka-ulu, anna kinavutu anna pagillellaw. Nu meparubang ta tentasion, ari labanan na pisikal nga tolay danatun. (Prov. 7:21, 22) Tinukoy ni Judas danuri sisinu nga nabbalin tu pisikal adde ta awan ngana nira i espiritu ni Jehova.​—Jud. 18, 19.

6. Kunnasi makilala i espiritual nga tolay?

⁶ Anni gafu i kayà kagian na pabbalin tu “espiritual nga tolay”? Nakasentro ta Dios i espiritual nga tolay, katulia na pisikal nga tolay. Mappursigi danuri sigga-nono ta espiritual nga ‘parigan i Dios.’ (Efe. 5:1) Kebalinanna nga mappursigi ira nga malà i appanono ni Jehova ta ganna-gannug anna sifutan danatun segun ta pagimammana. Kuru-kurug i Dios nira. Ari tu kagitta danuri nepattaggan i appanonona nga indibidual, kuadda i ngamin segun ta estandarte ira ni Jehova. (Sal. 119:33; 143:10) Imbes nga maffokus ta nepattaggan nga annangngua, makkaraga i sigga-nono ta espiritual nga tolay nga ipasingan i “vunga na Espiritu.” (Gal. 5:22, 23) Tapenu mas manawag paga i kebalinan na ekspresion nga “sigga-nono ta espiritual,” nonopan yaw nga ilustrasion: I tadday nga malalaki ta komersio ay makagi nga sigga-nono ta negosio. Kunnatun gapa, i tadday nga talaga tagibaloranna i espiritual onu relihioso ira nga gannug ay magalan nga sigga-nono ta espiritual.

7. Anni i kagian na Biblia meyannung ta totolay nga sigga-nono ta espiritual?

⁷ Makasta i deskripsion na Biblia ta totolay nga sigga-nono ta espiritual. Mabibbig ta Mateo 5:3 (NW): “Magayayya danuri sigga-nono ta espiritual nga kawagadda,  megafu ta kukuada i Pappatulan na langa-langi.” Ipasingan gapa na Roma 8:6 i bentaha na pabbalin tu sigga-nono ta espiritual, nga mabibbig: “I pakimoray ta kata-katolay nga neravvunan ay mattuppal ta patay; ngem i pakimoray ta Espiritu ay mattuppal ta kurug nga attolay anna imammo.” Nu maffokus ittam ta espiritual ira nga gannug, memammo i relasiottam ta Dios anna ta baggi tam ta maddaggun anna egga i iddanama tam ta mannanayun nga inango ta mappange.

8. Ngatta mappursigi tam nakuan nga mapeggan anna pattalupaddianan i espiritualidad tam?

⁸ Ngem, mattolay ittam ngana ta peligroso nga pallevu. Megafu ta napalevutan ittam na makamundo nga ugali, mappursigi tam nakuan nga mapeggan tu espiritualidad anna pattalupaddianan yatun. Nu ariattam pannuan i nono tam tu appanono ni Jehova, pannuan na mundo i nono tam tu neravvunan ira nga ugali anna appanono. Anni i makoffun nittam tapenu ari mesimmu yatun? Kunnasi ittam mapprogreso ta espiritual?

9. (a) Anni i makoffun nittam tapenu mammanakam ta espiritual? (b) Sinni ira nga ehemplo na espiritual nga totolay i ikonsidera tam?

⁹ Mammanakam i tadday nga abbing nu obserbanna i maganana anna pariganna i makasta nga ehemploda. Mammanakam ittam gapa ta espiritual nu obserbattam anna parigan danuri matuyag ta espiritual. Masserbi gapa nga marake nga ehemplo danuri totolay nga nepattaggan i appana-panonoda. (1 Cor. 3:1-4) Mabibbig ta Biblia i marake anna makasta ira nga ehemplo. Ngem megafu ta gakkag tam nga mammanakam ta espiritual, ikonsidera tam i karuan nga positibo nga ehemplo nga puede tam parigan. Ikonsidera tam i ehemplo da Jacob, Maria, anni Jesus.

10. Kunnasi nipasingan ni Jacob nga espiritual nga lalaki yayya?

¹⁰ Ollu, innan i ehemplo ni Jacob. Kagitta na aru nittam, ari gapa nga malogon i pattolay ni Jacob. Mawag tu pasa-pasensianna i wagina nga si Esau, nga nepattaggan i appanonona, anna napplano nga patayan yayya.  Mawag paga tu arubanganna i minangngilloku nga katuganganna nga lalaki nga kanayun nga maddarogas nisa. Maski napalevutan yayya na “pisikal” nga lallaki, espiritual nga lalaki lagapa si Jacob. Magiddanama yayya ta nepromesa kani Abraham anna naffokus yayya ta panangngaw ta familiana nga napeggan tu espesial nga papel ta ketuppal na gakkag ni Jehova. (Gen. 28:10-15) Masingan ta kinagi anna kingngua ni Jacob nga sigga-nono yayya ta estandarte na Dios anna ta urena. Angngariganna, turi ta naganassing si Jacob kani Esau, kinagina ta Dios: “Ipakimemallo ku nikaw, ipaliagmà . . . Tapus kinagim: ‘Siguradu nga makilallang ngà tu mapia nikaw, anna pabbalinakku i gaka-gakam nga gittana agga na dagà ta bebay.’” (Gen. 32:6-12) Manawag nga mangurug yayya ta promesa ira ni Jehova sa anna ta naggafuanna ira anna kayàna nga magguyu segun ta uray anna gakkag na Dios.

11. Anni i mangipasingan nga espiritual nga tolay si Maria?

¹¹ Ikonsidera tam ngana i ehemplo ni Maria. Ngatta pinili yayya na Dios nga mabbalin tu yena ni Jesus? Siguradu nga megafu ta sigga-nono yayya ta espiritual. Kunnasi tam nammuan? Nipasinganna i manawag nga ebidensia na espiritualidadna ta makasta ira nga ekspresion na pamadayaw turi ta nabbisita yayya ta balay na parientesna nga da Zacarias anni Elizabet. (Bibbigan i Lucas 1:46-55.) Masingan ta kinagi ni Maria nga monag i ayana ta Uvovug na Dios anna kabisaduna i Hebreo nga Katurakan. (Gen. 30:13; 1 Sam. 2:1-10; Mal. 3:12) Daddamman gapa nga maski bagu ira nga magatawa ni Jose, nibitada i mabbiko adde ta neyana si Jesus. Anni i kayà kagian natun? Ipasingan natun nga parehu ira nga sigga-nono ta uray ni Jehova anne ta pamagustu ta pakkaraga na baggida. (Mat. 1:25) Ta pappasa na tiempo, memmugug nga inobserba ni Maria i ngamin nga nesimmu ta pattolay ni Jesus anna nagginna tu mapia ta masirib ira nga uvovugna. Tapus, ‘pinatalattona ta mapia ngamin danaw nga nesimmu.’ (Luc. 2:51) Talaga interesadu yayya ta gakkag na Dios meyannung ta Mesias. Ari kari nga makoffun i ehemplo ni Maria nu kunnasi tam pagolluan i uray na Dios ta pattoletam?

12. (a) Kunnasi pinarigan ni Jesus i Yamana? (b) Kunnasi tam maparigan i ehemplo ni Jesus? (Innan i letratu ta gafu na artikulo.)

¹² Ta ngamin nga tolay nga nattolay, sinni i kapianan nga ehemplo na espiritual nga tolay? Siempre, si Jesus. Ta interu pattolay anna ministeriona, nipasinganna nga kayàna nga parigan i Yamana, si Jehova. Kagitta ni Jehova i nono, panageno, anna konduktana anna nattolay yayya segun ta estandarte anna uray na Dios. (Juan 8:29; 14:9; 15:10) Angngariganna, ikumpara tam i deskripsion ni Isaias ta pangikabbi ni Jehova ta deskripsion na Evanghelio ni Marcos ta panageno ni Jesus. (Bibbigan i Isaias 63:9; Marcos 6:34.) Kagitta tam kari si Jesus, nga sigga-paran nga mangipasingan tu minangngikabbi nga pangikavurung nu makasimmu tu totolay nga egga pakawagadda? Naffokus paga si Jesus ta trabahu nga pallayyagayya anna panuddu tu mapia nga dumug. (Luc. 4:43) Ebidensia na espiritual nga tolay i kunnatun nga panageno anna kondukta.

13, 14. (a) Anni i magigiammu tam ta moderno-aggaw nga ehemplo danuri sigga-nono ta espiritual? (b) Mangistoria tu angngarigan.

¹³ Fuera paga ta ehemplo ira ta Katurakan, aru i moderno-aggaw nga ehemplo danuri sigga-nono ta espiritual nga napprogreso ta pamarig ta alle-Cristo nga personalidad. Awayyana nga nasingammu i talikaragda ta ministerio, pamadulo, pangikallo, onu tanakuan paga nga makasta nga kualidadda. Kagitta tam, nilabanadda i pakkafian anna kina-imperfekto ira durante nga kultiban danatun nga makadios nga kualidad. Kinagi ni Rachel nga taga-Brazil: “Kakayà ku nga parigan i istilo na assissinnun na mundo. Megafu tatun,  ari tu mepangngo i assissinnukku. Ngem napaguyunà na paggigiammu tu kinakurug nga mabbalin tu espiritual nga tolay. Mariga manguli, ngem mas nagayayya ngà anna nalegakku i kurug nga gakkag na pattolay.”

¹⁴ Tanakuan gapa i problema nga neparubang kani Reylene nga taga-Pilipinas. Naffokus yayya ta paggawa ta atannang nga edukasion anna dakal nga sueldu tapenu makkasta i pattolena. Kunna: “Sisinu nga nawawan i espiritual ira nga addetakku. Tapus natageno ku nga gittana egga i kurang ta pattolè, nga mas importante anne ta trabahù. Megafu tatun, naffokus ngà uli ta passerbi kani Jehova.” Makasta nga ehemplo si Reylene ta pangurug ta nekagi ta Mateo 6:33, 34, nga ari yayya pagurayan ni Jehova. Kunna: “Siguradu ngà nga tangngallannà ni Jehova!” Awayyana nga egga i kunnatun ira nga ekspiriensa ta kongregasionnu. Ari kari nga mapaguyu ittam nga parigan i kuddanatun nga matalo ta panuttulda ta Cristo?​—1 Cor. 11:1; 2 Tes. 3:7.

15, 16. (a) Anni nakuan i kuattam tapenu maparigattam si Jesus? (b) Kunnasi tam mas magigiammu i “annonopan ni Cristo”?

¹⁵ Kunnasi tam maparigan si Cristo? Kagian na Biblia ta 1 Corinto 2:16 i kapeggan tu “annonopan ni Cristo.” Tinukoy gapa na Roma 15:5 i ‘pattolay nga tumuttul kani Cristo Jesus.’ Tapenu maparigan gafu si Cristo, ammuattam i appanono, panageno, anna konduktana. Tapus kawagan nga tuttulattam i dakkuana ira. Nakafokus i nono ni Jesus ta relasionna ta Dios. Yatutta nu paparigattam si Jesus, maddukko ittam kani Jehova. Megafu tatun ira, manawag nu kunnasi ka-importante nga ammuan nu kunnasi mannono si Jesus.

¹⁶ Kunnasi tam makua yatun? Nasingan na disipulos ni Jesus i milagrona ira, naginnada i diskursona, nemammatadda i pakilallanna ta ngamin nga klase na totolay, anna naobserbada nu kunnasina niyaplika i prinsipio ira nga naggafu ta Dios. Kinagida: “Testigu kami ta ngamin nga kingngua na.” (King. 10:39) Ariattam yayya direkta nga maobserban. Ngem meddu nga nipetura ni Jehova i rekord ira na Evanghelio tapenu manawag nga masingattam i personalidad ni Jesus. Gukaban na pabbibbig anna pannono tu mapia ta libru ira na Biblia nga Mateo, Marcos, Lucas, anna Juan, mas magigiammu tam i appanono ni Cristo. Nu kuattam yatun, ‘matuttul tam yaya’ anna ‘sigga-paran ittam gapa nga mazziga-riga nga kunne sa.’​—1 Ped. 2:21; 4:1.

17. Kunnasi makoffun nittam i paggigiammu ta annonopan ni Cristo?

¹⁷ Kunnasi makoffun nittam i paggigiammu ta annonopan ni Cristo? Nu kunnasi nga mapasikan na masustansia nga makan i pisikal nga baggi, mapatuyag gapa i espiritualidad tam na pappakan ta nono tam ta annonopan ni Cristo. Sisinu tam mammuan nu anni i kuan ni Cristo ta maski anni nga situasion. Makoffun yatun tapenu makapaddesisiottam nga marenu i konsensia tam anna mala i fabor na Dios. Ari kamu kari nga umanugu nga danaw nga benefisio ay makasta nga rason tapenu “apan nu lallagu i Yafu Jesu-Cristo nga kunna armas nu?”​—Roma 13:14.

18. Anni i nagigiammum ta pangikonsidera ta pabbalin tu espiritual nga tolay?

¹⁸ Nagigiammu tam ngana nu anni i kebalinan na pabbalin tu espiritual nga tolay. Nammuattam gapa nga matudduan ittam ta makasta ira nga ehemplo danuri espiritual nga tolay. Tapus, nagigiammu tam nu kunnasi makoffun ta papprogreso bilang espiritual nga tolay i kapeggan tu “annonopan ni Cristo.” Ngem egga paga i karuan nga mawag tam ikonsidera. Angngariganna, kunnasi tam magukug i espiritualidad tam? Anni paga i kuattam tapenu kultiban yatun? Kunnasi makafekto i espiritualidad tam ta inaggaw nga pattoletam? Uffunan ittam na tumunug nga artikulo nga tabbagan danatun nga pakkiavu.