Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

Ye pɔtɔm se nɔɔyʋ kɛ fezuu taa ɛyʋ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?

Ye pɔtɔm se nɔɔyʋ kɛ fezuu taa ɛyʋ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?

“Tɛtɛ Ɛsɔ . . . ɛsɩnɩ-mɩ nɛ ɩwɛɛnɩ maɣzɩm mbʋ Yesu Krɩstʋ kaawɛna ɖɔɖɔ yɔ mɩ-hɛkʋ taa.”​—ROMA 15:5, nwt.

HENDU: 17, 13

1, 2. (a) Ɛzɩma fezuu taa ɛyʋ kɛʋ wazɩ ɛyaa sakɩyɛ? (b) Tɔm ndʋ yɔɔ ɖɩkaɣ cosuu tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?

KANADAA ɛjaɖɛ taa koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ yɔɔdaa se: “Ɛzɩma mɛnkɛ fezuu taa ɛyʋ yɔ, pɩsɩnɩ-m nɛ malʋbɩnɩ takɩm mbʋ mankatɩ me-wezuu caɣʋ taa yɔ nɛ pɩha-m taa leleŋ.” Preeziili ɛjaɖɛ taa koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ yɔɔdaa se: “Ma nɛ ma-halʋ ɖɩɖɔkʋʋ nesi yɔ, pɩlakɩ pɩnzɩ 23 yɔ, ɛlɛ ɖihiɣ koboyaɣ siŋŋ pɩnzɩ nzɩ sɩ-taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩkɛ fezuu taa ɛyaa.” Filipiini ɛjaɖɛ taa koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ ñɔyɔɔdaa ɖɔɖɔ se: “Lɛɛlɛɛyɔ pɩwɛ-m kɛlɛʋ se ma nɛ ɛyaa mba palɩnɩ ɛjaɖɛ hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ taa nɛ pɛwɛɛnɩ wɛtʋ ndɩ ndɩ yɔ, ɖɩnɩɩnɩ ɖama; nɛ ma-lɩmaɣza taa hɛ camɩyɛ ɖɔɖɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ mañaɣ pana nɛ mɛnkɛ fezuu taa ɛyʋ.”

2 Tɔm ndʋ koobiya panɛ pɔyɔɔdaa yɔ tɩwɩlɩɣ wazasɩ nzɩ fezuu taa ɛyʋ hikiɣ yɔ. Pʋyɔɔ lɛ pɩtɩla ŋpɔzʋʋ ña-tɩ se: ‘Ɛbɛ manpɩzɩɣ mala nɛ mɛnkɛ fezuu taa ɛyʋ weyi ewokini ɛsɩndaa yɔ nɛ mehiɣ wazasɩ nzɩ sɩ-tɔm koobiya mba pɔyɔɔdaa yɔ nɛ pɩkɩlɩ?’ Pʋcɔ nɛ ɖicosi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ lɛ, yele nɛ ɖɩna se mba ɖeyi ɖeyi Bibl yaɣ se fezuu taa ɛyaa. Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa ɖɩkaɣ cosuu tɔm kɩcɛyɩtʋ naadozo yɔɔ: (1) Ye pɔtɔm se nɔɔyʋ kɛ fezuu taa ɛyʋ, pɩ-tɔbʋʋ lɛ suwe? (2) Kɩɖaŋ weyi pɩzɩɣ nɛ ɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩɖɛɛnɩ ɛsɩndaa fezuu taa? (3) Ye ɖɩñakɩ pana se ɖɩwɛɛnɩ ‘Krɩstʋ maɣzɩm’ yɔ, ɛzɩma pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkɛ fezuu taa ɛyaa?

ƐBƐ PAPƖZƖƔ PATƖLƖNƖ FEZUU TAA ƐYƲ?

3. Bibl heyiɣ-ɖʋ se tʋkaɣ ŋga wɛ tomnaɣ yɔɔ ɛyʋ nɛ fezuu taa ñɩnʋ pɛ-hɛkʋ taa?

3 Apostoloo Pɔɔlɩ yɔɔdɩ “fezuu [taa] ɛyʋ” nɛ “ɛyʋ yem” yaa tomnaɣ yɔɔ ɛyʋ pɔ-tɔm nɛ ɛkpaɣ ɛyaa mba nɛ ɛmaɣzɩnɩ ɖama se pɩsa nɛ ɖɩtɩlɩ weyi ɖeyi ɖeyi papɩzɩɣ nɛ payaa se fezuu taa ɛyʋ yɔ. (Kalɩ 1 Kɔrɛntɩ 2:14-16.) Tʋkaɣ ŋga wɛ fezuu taa ɛyʋ nɛ tomnaɣ yɔɔ ɛyʋ pɛ-hɛkʋ taa? Bibl heyiɣ-ɖʋ se tomnaɣ yɔɔ ɛyʋ “ɛɛmʋʋ Ɛsɔ fezuu tɔm,” mbʋ pʋyɔɔ yɔ ‘tɩkɛ-ɩ kpanzɩyɩtʋ tɔm’ yaa kɩmɛlɛndʋ tɔm “nɛ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛtɩlɩ-tʋ.” Ɛlɛ ‘fezuu taa ɛyʋ’ yɔɔdʋʋ “pɩtɩŋa pɩ-tɔm” yaa ɛtazɩɣ pɩtɩŋa pɩ-taa nɛ ɛwɛnɩ ɖɔɖɔ “Krɩstʋ maɣzɩm.” Pɔɔlɩ seɣti-ɖʋ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩkɛnɩ fezuu taa ɛyaa. Hɔɔlɩŋ weyi taa ɖɔɖɔ fezuu taa ɛyaa wɛ ndɩ nɛ tomnaɣ yɔɔ mba?

4, 5. Wɛtʋ ndʋ patɩlɩɣnɩ tomnaɣ yɔɔ ɛyaa?

4 Ðɩcalɩnɩ yɔɔdʋʋ tomnaɣ yɔɔ ɛyʋ wɛtʋ tɔm. Tomnaɣ yɔɔ ɛyʋ wɛnɩ ɛjaɖɛ yɔɔ mba lɩmaɣza nɛ ɛkaŋ ɛ-lɩmaɣza tomnaɣ sɔɔlɩm labʋ yɔɔ. Pɔɔlɩ yɔɔdaa se tomnaɣ yɔɔ ɛyʋ wɛnɩ ‘ɛjaɖɛ fezuu ŋgʋ kɩlakɩ tʋmɩyɛ mba palʋkɩ’ yaa mba pɛkɛ kaañamtʋ piya yɔ pa-taa yɔ. (Efɛz. 2:2) Fezuu ŋgʋ kɩwɛnɩ ɖoŋ ɛyaa sakɩyɛ yɔɔ nɛ kiseɣtiɣ-wɛ se pala mbʋ ɛyaa lalaa sɔɔlɩ labʋ yɔ. Pakaŋ pa-lɩmaɣza tomnaɣ yɔɔ wondu ɖeke yɔɔ. Mbʋ yebina nɛ ɛyaa sakɩyɛ lakɩ mbʋ pa-maɣmaɣ pamaɣzɩɣ se pɩwɛ ɖeu yɔ nɛ pa-paa fɛyɩnɩ Ɛsɔ paɣtʋ kila. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ tomnaɣ yɔɔ ɛyʋ ɛsɩndaa yɔ lɛ hɩɖɛ sɛʋ nɛ tomnaɣ yɔɔ wondu ñɩnʋʋ kadadayaɣ yaa mbʋ ɛmaɣzɩɣ se pɩkɛ ɛ-wala yɔ, pɩ-yɔɔ lʋbʋ.

5 Ɛbɛ ɖɔɖɔ papɩzɩɣ nɛ patɩlɩnɩ tomnaɣ yɔɔ ɛyʋ? Ɛyʋ ɛnʋ, ɛsɔɔlɩ labʋ “tomnaɣ lakasɩ” nzɩ Bibl yɔɔdʋʋ sɩ-tɔm yɔ, sɩ-taa paa nzɩ. (Gal. 5:19-21) Pɔɔlɩ maɣaɣ ɛ- kajalaɣ takayaɣ Kɔrɛntɩ ñɩma lɛ, ɛyɔɔdɩ wɛtʋ ndʋ patɩlɩɣnɩ tomnaɣ yɔɔ ɛyaa yɔ tɩ-taa lɛɛtʋ tɔm. Tomnaɣ yɔɔ ɛyaa wɛtʋ ndʋ tɩ-taa natʋyʋ yɔ: Pɔkɔŋnɩ tayʋʋ ɛyaa hɛkʋ taa, patɩnɩɣ lalaa yɔɔ, peseɣtiɣ ɛyaa se pakaɖɩ lalaa, powokini ɖama awiya tɛ, paañaŋ ñʋndɩnaa, pɛwɛ hiluu nɛ pɔsɔɔlɩ sʋlʋm kpaŋʋʋ. Tomnaɣ yɔɔ ɛyaa ɩɩlʋkɩnɩ takɩm ɛlɛ peyeki pa-tɩ nɛ pɔtɔlʋʋ pɩ-taa. (Adu. 7:21, 22) Yuudi kaatɛm yɔɔdʋʋ se ɛyaa wɛtʋ kaɣ wɛɛkʋʋ siŋŋ nɛ halɩ paakaɣ wɛnʋʋ fezuu taa “lɔŋ.”​—Yud. 18, 19.

6. Ɛbɛ patɩlɩɣnɩ fezuu taa ɛyʋ?

6 Lɛɛlɛɛyɔ, ɖɩyɔɔdɩ ‘fezuu taa ɛyʋ’ tɔm. Ye pɔtɔm se nɔɔyʋ kɛ fezuu taa ɛyʋ yɔ, pɩ-tɔbʋʋ lɛ se ɛsɔɔlɩ Ɛsɔ nɛ ɛ-wɛtʋ wɛ ndɩ siŋŋ nɛ tomnaɣ yɔɔ ɛyʋ ñɩndʋ. Fezuu taa ɛyʋ ñakɩ pana se ‘ɛkpaɣ Ɛsɔ’ yaa ɛmaɣzɩnɩ-ɩ. (Efɛz. 5:1) Pɩwɩlɩɣ se ɛñakɩ pana se ɛwɛɛnɩ Yehowa lɩmaɣza hɔɔlɩŋ tɩŋa taa nɛ ɛla ɛzɩ ɛlɛ sɔɔlʋʋ yɔ. Ɛ-ɛsɩndaa lɛ, Ɛsɔ wɛɛ keekee. Ɛfɛyɩ ɛzɩ tomnaɣ yɔɔ ɛyʋ yɔ, ɛlɛ ɛñakɩ pana se ɛɖɔ Yehowa paɣtʋ yɔɔ ɛ-nʋmɔŋ tɩŋa taa. (Keɣsi 118:33; 142:10) Ekiziɣ tomnaɣ lakasɩ nɛ ɛñakɩ pana ɖɔɖɔ se ɛwɛɛnɩ “fezuu lakasɩ” yaa ɛlʋlɩ fezuu piye.​—Gal. 5:22, 23.

7. Suwe Bibl yɔɔdʋʋ fezuu taa ɛyaa yɔɔ?

7 Bibl yɔɔdɩ tɔm kɩbandʋ sakɩyɛ fezuu taa ɛyaa yɔɔ. Maatiyee 5:3 yɔɔdaa se: “Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ mba [pasɩma se fezuu taa wondu tɛɖɩɣ-wɛ yɔ,] mba patɩnɩ ɛsɔdaa kewiyaɣ.” Roma 8:6 ñɔyɔɔdɩ wazasɩ sɔsɔsɩ nzɩ fezuu taa ɛyʋ hikiɣ yɔ sɩ-tɔm. Pama peeɖe se: “Tomnaɣ sɔɔlɩm kɔyɔ sɩm, nɛ fezuu sɔɔlɩm kɔyɔ wezuu nɛ laŋhɛzɩyɛ.” Ye ɖɩkaŋ ñʋʋ nɛ fezuu taa tʋma yɔ, piyeki nɛ ɖihiɣ pɛɛyɛ nɛ laŋhɛzɩyɛ wɛɣ ɖa nɛ Ɛsɔ ɖɛ-hɛkʋ taa. Piyeki ɖɔɖɔ nɛ ɖɩwɛɛnɩ wezuu maatɛŋ lidaʋ.

8. Ɛbɛ yɔɔ pɩpɔzʋʋ pana ñaɣʋ siŋŋ pʋcɔ nɛ ɛyʋ pɩzɩ nɛ ɛkɛ fezuu taa ɛyʋ nɛ ɛɖɔkɩ fezuu taa ɛyʋtʋ ndʋ kpam?

8 Ɛlɛ, pɩfɛyɩ kɛlɛʋ se ɖɩkɛ fezuu taa ɛyaa Sataŋ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa. Pʋcɔ nɛ ɛyʋ kɛ fezuu taa ɛyʋ nɛ ɛɖɔkɩ fezuu taa ɛyʋtʋ ndʋ kpam lɛ, pɩpɔzɩ pana ñaɣʋ siŋŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyaa mba pɔsɔɔlɩ tomnaɣ lakasɩ yɔ, mba cɔnɩ-ɖʋ nɛ pata. Ye ɛyʋ ɛtɩñaɣ pana nɛ ɛɖɔkɩ Ɛsɔ paɣtʋ nɛ Ɛsɔ maɣzɩm su ɛ-ñʋʋ taa yɔ, ɛjaɖɛ fezuu kɩdɛkɛdʋʋ ŋgʋ kɩcɔ-ɖʋ nɛ kɩta yɔ kɩmʋʋ ɛ-maɣzɩm tɩŋa. Ye mbʋ ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ asɛyʋʋ ŋgʋ kɩtaatalɩ-ɖʋ? Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ ɖɩɖɛɛnɩ ɛsɩndaa fezuu taa?

ÐƖKPƐLƖKƖ LƆŊ FEZUU TAA ƐYAA LALAA CƆLƆ

9. (a) Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ ɖɩɖɛɛnɩ ɛsɩndaa fezuu taa? (b) Kɩɖaŋ weyi taa ɖɩkaɣ tazʋʋ?

9 Pɩɣa wɛɣ nɛ kapaɣlɩɣ nɛ kanaɣ ɛzɩma ka-lʋlɩyaa cɔŋnɩ pa-kʋñɔmɩŋ ɖeɖe nɛ pahaɣ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ yɔ lɛ, pɩsɩɣnɩ-kɛ nɛ kɛwɛɛnɩ lɔŋ nɛ lɛɣtʋ. Mbʋ ɖɔɖɔ ye ɖɩcɔŋnɩ ɛyaa mba pɛwɛ ɖoŋ nɛ papɩɩ fezuu taa yɔ camɩyɛ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkɛ fezuu taa ɛyaa. Hɔɔlʋʋ lɛɛkʋ taa ɖɔɖɔ lɛ, ye ɖɩmaɣzɩɣ mbʋ pɩtalɩ tomnaɣ yɔɔ ɛyaa yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩtaatɔlɩ Eleeu kpacanaa taa. (1 Kɔr. 3:1-4) Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩna kɩɖaŋ ɛnɩ Bibl taa. Ye mbʋ, ɛzɩma ɖɩsɔɔlaa se ɖɩkɛ fezuu taa ɛyaa yɔ pʋyɔɔ lɛ, iyele nɛ ɖɩmaɣzɩ ɛyaa mba paawɛnɩ fezuu taa ɛyʋtʋ yɔ pa-taa nabɛyɛ kɩɖaŋ yɔɔ pazɩ. Ðɩkaɣ yɔɔdʋʋ Yakɔɔb, Maarɩɩ nɛ Yesu pɔ-tɔm.

Ɛbɛ Yakɔɔb kɩɖaʋ pɩzɩɣ nɛ kɩkpɛlɩkɩ-ɖʋ? (Cɔnɩ tayʋʋ 10)

10. Ɛbɛ wɩlɩɣ se Yakɔɔb kaakɛ fezuu taa ɛyʋ?

10 Ðɩpaɣzɩnɩ Yakɔɔb. Ɛzɩ pɩwɛʋ ɖa-taa sakɩyɛ hɔɔlʋʋ taa sɔnɔ yɔ, wezuu caɣʋ taawɛɛ Yakɔɔb kɛlɛʋ. Ɛ-ɖomɖa Ezaawuu kaakɛ tomnaɣ yɔɔ ɛyʋ nɛ pɩtaawɛɛ yɔɔɔ yɔɔɔ se ɛ nɛ ɩ pacaɣ ɖama cɔlɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛlɛ ñɩnaɣ se ɛkʋ-ɩ. Pɩtasɩ lɛ, ɛ-yɩtɩ taawɛɛ toovenim nɛ paa ɛzɩmtaa lɛ, ɛlɛ ñɩnaɣ se emuli-i. Pɩwɩlɩɣ se ‘tomnaɣ’ yɔɔ ɛyaa kaacɔnɩ Yakɔɔb nɛ pata. Paa mbʋ yɔ ɛñaɣ pana nɛ ɛkɛ fezuu taa ɛyʋ. Ɛɛwɛnɩ tisuu se tɔm ndʋ Yehowa kaaheyi Abraham yɔ, ɛ-hɔʋ yɔɔ tɩkaɣ tɩŋnʋʋ nɛ tɩla pʋyɔɔ ɛñaɣ pana nɛ ɛcɔnɩ ɛ-hɔʋ yɔɔ ɛzɩ pɩɩpɔzʋʋ yɔ. (Kiɖe 28:10-15) Yakɔɔb yɔɔdaɣ nɛ ɛ-lakasɩ paawɩlɩ kpayɩ kpayɩ se Ɛsɔ paɣtʋ kila kaawɛ ɛ-ñʋʋ taa. Pɩ-kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Alɩwaatʋ ndʋ Ezaawuu caɣaɣ se ɛlabɩ-ɩ kɩdɛkɛdɩm yɔ, ɛtɩmnɩ Ɛsɔ nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Ya ma-ñʋʋ . . . Ñɔtɔmna se: ‘Mankaɣ-ŋ haɣzʋʋ ñɩm nɛ mankaɣ labʋ nɛ ñe-liɖe ɖɔɔ ɛzɩ teŋgu taa kañɩŋa yɔ, ŋga paakaɣ pɩzʋʋ kalʋʋ, se kakɩlɩ ɖɔʋ yɔ!’” (Kiɖe 32:7-13) Pɩnaɣ kaɣlaa se ɛɛwɛnɩ tisuu tamaɣ ŋga Yehowa kaalabɩ ɛ nɛ ɛ-cɔzɔnaa yɔ kɔ-yɔɔ; nɛ ɛɛsɔɔlaa se mbʋ ɛlakɩ yɔ, pɩwɛɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Ɛsɔ kaɖʋwa.

Ɛbɛ Maarɩɩ kɩɖaʋ pɩzɩɣ nɛ kɩkpɛlɩkɩ-ɖʋ? (Cɔnɩ tayʋʋ 11)

11. Ɛbɛ wɩlɩɣ se Maarɩɩ kaakɛ fezuu taa ɛyʋ?

11 Lɛɛlɛɛyɔ, ɖɩyɔɔdɩ Maarɩɩ tɔm. Ɛbɛ yɔɔ Yehowa lɩzɩ Maarɩɩ se ɛkɛ Yesu ɖoo? Ðɩɩpɩtɩɣ se Yehowa lɩzɩ-ɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkɛ fezuu taa ɛyʋ. Ɛzɩma ɖɩlaba nɛ ɖɩna? Samtʋ ndʋ ɛɛcɛlɩ Yehowa alɩwaatʋ ndʋ ewobi ɛ-hɔʋ taa mba Elizaabɛɛtɩ nɛ Zekariya pɔ-cɔlɔ yɔ, tɩwɩlɩ kpayɩ se ɛɛkɛ fezuu taa ɛyʋ. (Kalɩ Luka 1:46-55.) Tɔm ndʋ Maarɩɩ yɔɔdɩ alɩwaatʋ ndʋ yɔ, tɩwɩlɩɣ se ɛɛsɔɔlɩ Ɛsɔtɔm siŋŋ nɛ ɛɛsɩm ɖɔɖɔ Ebree Masɩ camɩyɛ. (Kiɖe 30:13; 1 Sam. 2:1-10; Mal. 3:12) Yʋsɩ ɖɔɖɔ se ɛ nɛ Yosɛɛfʋ pɔɖɔkɩ pa-tɩ nɛ patɩsʋʋnɩ ɖama nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ palʋlɩ Yesu yɔ. Ɛbɛ pɩwɩlɩɣ-ɖʋ Maarɩɩ nɛ Yosɛɛfʋ pɔ-yɔɔ? Tobi lɛ, Yehowa sɔɔlɩm labʋ tɔm kaacɛyɩ pɛ-ɛsɩndaa nɛ pɩkɩlɩ pa-maɣmaɣ pɔ-sɔɔlɩm labʋ. (Mat. 1:25) Alɩwaatʋ wɛɛ nɛ tɩɖɛɣ ɖɔɖɔ lɛ, Maarɩɩ lɩmaɣza kaawɛ mbʋ mbʋ pɩlakaɣ Yesu wezuu caɣʋ taa nɛ lɔŋsɩnɖɛ tɔm ndʋ ɛyɔɔdaɣ yɔ tɩ-yɔɔ. Pɩtasɩ lɛ, ‘ɛkpakaɣ tɔm ndʋ nɛ ɛsɩɣ ɛ-laŋɩyɛ taa.’ (Luka 2:51) Tamaɣ ŋga Ɛsɔ kaalaba se Mesiya nɔɔyʋ kaɣ kɔm yɔ, kaamʋ ñɩm siŋŋ ɛ-ɛsɩndaa. Maarɩɩ kɩɖaʋ kpɛlɩkɩɣ-ɖʋ se pɩcɛyaa se ɖɩsɩɩ Ɛsɔ sɔɔlɩm labʋ kajalaɣ lone taa ɖe-wezuu caɣʋ taa.

12. (a) Ɛzɩma tɩyɛ Yesu nɩɣzɩnɩ ɛ-Caa? (b) Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu? (Cɔnɩ kiɖe tɛɛ kɩlɛmʋʋ.)

12 Ɛlɛ ɛyaa mba pacaɣ tɛtʋ yɔɔ payɩ yɔ pa-taa lɛ, Yesu kɛnɩnɩ fezuu taa ɛyʋ weyi ɛha kɩɖaʋ ŋgʋ kɩkpaɖɩ pɩtɩŋa payɩ yɔ. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩyɔɔdʋʋ mbʋ? Ɛtɩŋnɩ e-wezuu caɣʋ nɛ ɛ-tɔm susuu tʋmɩyɛ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ se ɛsɔɔlaa se ɛmaɣzɩnɩ ɛ-Caa Yehowa. Ɛ-wɩlɩtʋ, ɛ-maɣzɩm, ɛ-lakasɩ nɛ e-wezuu caɣʋ kaalabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Yehowa sɔɔlɩm nɛ ɛ-paɣtʋ kila. (Yoh. 8:29; 14:9; 15:10) Pɩsa nɛ ŋna se Yesu kaamaɣzɩnɩ ɛ-Caa ɖeyi ɖeyi lɛ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkpaɣ tɔm ndʋ nayʋ Izaayii kaayɔɔdɩ Yehowa sɔɔlɩm nɛ ɛ-pʋtɔdɩyɛ naʋ pɔ-yɔɔ yɔ nɛ ŋmaɣzɩnɩ tɔm ndʋ evaŋgilim mayʋ Maarkɩ ñɔyɔɔdɩ Yesu wɛtʋ yɔɔ yɔ. (Kalɩ Izaayii 63:9; Maarkɩ 6:34.) Alɩwaatʋ ndʋ ŋnaɣ ɛyʋ nɔɔyʋ wɛ kɩcɛyɩm nabʋyʋ taa yɔ, ŋnaɣ ɛ-pʋtɔdɩyɛ ɛzɩ Yesu kaalabʋ yɔ? Pɩtasɩ lɛ, Yesu kaacɛlɩ ɛ-tɩ kiya nɛ esusuu tɔm kɩbandʋ. (Luka 4:43) Ye ña ɖɔɖɔ ŋñaɣ pana nɛ ŋwɛɛnɩ wɛtʋ ndʋ payɩ Yesu kaawɛna yɔ, pɩwɩlɩɣ se ŋkɛ fezuu taa ɛyʋ.

13, 14. (a) Lɔŋ weyi ɖa-alɩwaatʋ taa fezuu taa ɛyaa kɩɖaŋ kpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? (b) Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ.

13 Pɩtasɩnɩ kɩɖaŋ weyi ɩwɛ Bibl taa yɔ lɛ, ɖa-alɩwaatʋ taa Ɛsɔ sɛyaa sakɩyɛ ñaɣ pana nɛ pɛɖɛɛnɩ ɛsɩndaa Krɩstʋ maɣzʋʋ nʋmɔʋ taa. Pɩtɩla ŋyʋsaa se pɛwɛ kpekpeka tɔm susuu taa, pɔsɔɔlɩ agɔma mʋʋ kpem, panaɣ lalaa pʋtɔdɩyɛ nɛ pɛwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ lɛɛtʋ ɖɔɖɔ. Patɩtalɩ pilim, nɛ pɛwɛnɩ ɛjandʋ ɛzɩ ɖa ɖɔɖɔ yɔ, ɛlɛ pɛwɛɛ nɛ pañakɩ pana se pɛwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ tɩ-tɔm ɖɩtɛm yɔɔdʋʋ yɔ. Preeziili ɛjaɖɛ taa koobu halɩñɩnʋ weyi payaɣ se Rachel yɔ, ɛyɔɔdaa se: “Maasɔɔlɩ ɛzɩma ɛjaɖɛ yɔɔ mba suu wondu yɔ. Piiyeba nɛ mo-wondu suu taamʋna. Ɛlɛ mɛnkpɛlɩkɩ toovenim lɛ, piseɣti-m se mañaɣ pana nɛ mɛlɛɣzɩ nɛ manpɩsɩ fezuu taa ɛyʋ. Pɩtaawɛɛ kɛlɛʋ se mɛlɛɣzɩ, ɛlɛ mañaɣ pana nɛ mɛlɛɣzɩ lɛ, pɩha-m taa leleŋ nɛ lɛɛlɛɛyɔ mɛwɛnɩ kaɖʋwa me-wezuu caɣʋ taa.”

14 Koobu halɩñɩnʋ Reylene ñɛwɛ Filipiini ɛjaɖɛ taa. Kaɖɛ nɖɩ ɛlɛ kaakataa yɔ, ɖɩwɛ ndɩ nɛ Rachel ñɩnɖɛ. Ɛɛkam ñʋʋ nɛ sukuli kɩɖaɣlʋʋ labʋ nɛ pʋwayɩ lɛ, ehiɣ tʋmɩyɛ sɔsɔyɛ nɛ ɛ-hɩɖɛ sɛɛ. Ɛkɛdaa se: “Piyeba nɛ manpaɣzɩ sɔʋ men-fezuu taa kaɖʋsɩ yɔɔ. Ɛlɛ pʋwayɩ lɛ, manpaɣzɩ naʋ se nabʋyʋ paɣzɩ-m tɛɖʋʋ siŋŋ nɛ halɩ pɩɩmʋ ñɩm nɛ pɩkpaɖɩ tomnaɣ yɔɔ tʋmɩyɛ nɖɩ malakaɣ yɔ. Peeɖe manɖaɣnɩ ma-lɩmaɣza kam Yehowa tʋma yɔɔ.” Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, Reylene paɣzɩ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ haʋ nɛ ɛpaɣzɩ taʋ liu tɔm ndʋ Yehowa heyiɣ-ɖʋ Maatiyee 6:33, 34 taa yɔ. Ɛyɔɔdaa se: “Man-taa tɛma se Yehowa kaɣ mɔ-yɔɔ cɔnʋʋ.” Pɩtɩla ŋsɩm koobiya nabɛyɛ ñɛ-ɛgbɛyɛ taa mbʋ ɖɔɖɔ. Ɛzɩma ɛyaa panɛ patɩŋɩɣ Yesu nɩŋgbanzɩ taa camɩyɛ yɔ, pɩɩwɛɣ ɖeu se ɖɩmaɣzɩnɩ pa-kɩɖaŋ kɩbaŋ ɛnɩ?​—1 Kɔr. 11:1; 2 Tes. 3:7.

WƐƐNƖ “KRƖSTƲ MAƔZƖM”

15, 16. (a) Ɛbɛ pɩcɛyaa se ɖɩla nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Krɩstʋ? (b) Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ “Krɩstʋ maɣzɩm”?

15 Ɛzɩma ɖa-taa paa anɩ pɩzɩɣ ɛla nɛ ɛmaɣzɩnɩ Krɩstʋ? Bibl heyiɣ-ɖʋ 1 Kɔrɛntɩ 2:16 se ɖɩwɛɛnɩ “Krɩstʋ maɣzɩm.” Nɛ Roma 15:5 ñɔyɔɔdʋʋ ɖɔɖɔ se: “Ɩwɛɛnɩ maɣzɩm mbʋ Yesu Krɩstʋ kaawɛna ɖɔɖɔ yɔ.” Ye mbʋ, ye ɖɩñɩnɩɣ se ɖɩmaɣzɩnɩ Krɩstʋ yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩtɩlɩ ɛ-lɩmaɣza nɛ ɛ-ɛyʋtʋ camɩyɛ; nɛ pʋwayɩ lɛ ɖɩtɩŋ ɛ-nɩŋgbanzɩ taa. Yesu kaaɖʋ ɛ-lɩmaɣza tɩŋa ɛ nɛ Ɛsɔ pa-taabalɩyɛ yɔɔ. Ye mbʋ, ye ɖɩmaɣzɩɣnɩ Yesu yɔ, piyeki nɛ ɖɩñɔtɩnɩ Yehowa nɛ pɩkɩlɩ. Pʋyɔɔ lɛ, pɩcɛyaa se ɖɩkpɛlɩkɩ nɛ ɖɩtɩlɩ Krɩstʋ maɣzɩm nɛ ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩwɛɛnɩ-pʋ.

16 Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ? Yesu wayɩ tɩŋɩyaa kaana ɛ-maamaaci lakasɩ nɛ pɛ-ɛsa, panɩɩ tɔm ndʋ ɛwɩlaɣ yɔ nɛ pa-nɩŋgbaaŋ. Pa-maɣmaɣ paana ɖɔɖɔ wɛtʋ ndʋ ɛwɩlaɣ ɛyaa ndɩ ndɩ yɔ, nɛ ɛzɩma ɛlakaɣnɩ Ɛsɔ paɣtʋ kila tʋmɩyɛ yɔ. Pʋyɔɔ pɔyɔɔdaa se: “Ðɩnanɩ ɖɛ-ɛsa mbʋ ɛlaba” yɔ. (Tʋma 10:39) Ɛlɛ ɖa lɛ, ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩna-ɩ nɛ ɖɛ-ɛsa. Paa mbʋ yɔ, sɔɔlɩm tɛ Ɛsɔ Yehowa yeba nɛ pama Evaŋgilimwaa mba papɩzɩɣ pasɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ ɛyʋtʋ ndʋ ɖeyi ɖeyi Yesu kaawɛna yɔ. Ye ɖɩkalɩɣ Bibl taa Maatiyee, Maarkɩ, LukaYohanɛɛsɩ pa-takayɩsɩ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ ndʋ ɖɩkalɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ kɔyɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ Krɩstʋ maɣzɩm. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ ‘ɖɩɖɔ Krɩstʋ nɩŋgbanzɩ taa’ ɖeyi ɖeyi nɛ “[ɖɩwɛɛnɩ] maɣzɩm mbʋ” ɛɛwɛna yɔ.”​—1 Pɩy. 2:21; 4:1.

17. Ye ɖɩwɛnɩ Krɩstʋ maɣzɩm yɔ, ɛzɩma pɩwazɩɣ-ɖʋ?

17 Ɛzɩma Krɩstʋ maɣzɩm wɛnʋʋ sɩɣnɩ-ɖʋ? Ye ɖɩtɔkɩ tɔɔnaɣ kɩbaŋa yɔ, pɩkpazɩɣ ɖo-tomnaɣ ɖoŋ; mbʋ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩñakɩ pana nɛ ɖɩwɛɣnɩ Krɩstʋ maɣzɩm yɔ, ɖɩkpaɣ ɖoŋ fezuu taa. Pazɩ pazɩ lɛ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ paa wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ɖɩwɛɛ yɔ, ɖɩtɩlɩɣ Krɩstʋ maɣzɩm. Piyeki nɛ ɖɩkpakɩɣ lɩmaɣza kɩbana wena ayeki se ɖɩwɛɛnɩ ɛhʋyɛ kɩbanɖɛ nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ Ɛsɔ yɔ. Wazasɩ sɩnɛ siiseɣtiɣ-ɖʋ se “[ɖɩmaɣzɩnɩ] ɖa-Kɩbaɣlʋ Yesu Krɩstʋ nɛ ɖɩla ɛ-lakasɩ” na?​—Roma 13:14.

18. Fezuu taa ɛyʋ yɔɔ tɔm ndʋ ɖɩkpɛlɩkɩ ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?

18 Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩna mbʋ pɩwɩlɩɣ se ɛyʋ nɔɔyʋ kɛ fezuu taa ɛyʋ yɔ. Kɩsɩnɩ-ɖʋ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩna se ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ lɔŋ mba pɛkɛ fezuu taa ɛyaa nɛ pahaɣ kɩɖaŋ kɩbaŋ yɔ pɔ-cɔlɔ. Nɛ ɖɩna ɖɔɖɔ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ ɖɩkpɛlɩkɩ nɛ ɖɩtɩlɩ “Krɩstʋ maɣzɩm” nɛ ɖɩwɛɛnɩ-pʋ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩpɩɩ fezuu taa yɔ. Paa mbʋ yɔ, pɩcɛyaa se ɖɩtasɩ cosuu tɔm lɛɛtʋ yɔɔ. Tɩ-taa natʋyʋ yɔ: Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ ɖɩna se ɖɩwɛ ɖoŋ fezuu taa? Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtasɩ labʋ nɛ ɖɩkpa ɖoŋ fezuu taa? Nɛ ɖoŋ weyi fezuu taa ɛyʋtʋ ndʋ ɖɩwɛna yɔ, tɩwɛnɩ mbʋ ɖɩlakɩ paa evemiye nɖɩ yɔ pɩ-yɔɔ? Ñʋʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ, kɩkaɣ cosuu tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ.