1, 2. а) Һьнә хушк-бьра дәрһәԛа рʹӧһʹанийе чь дьбежьн? б) Әме ве готареда дәрһәԛа рʹӧһʹанийе кʹижан пьрса шеԝьр кьн?

ХУШКӘКӘ мә жь Канадайе дьбежә: «Әз дьһа бәхтәԝар бумә у мьнрʹа һе һеса йә чәтьнайа сафи кьм, чьмки әз бумә мәрьве рʹӧһʹани». Бьрак жи жь Бразилйайе гьли дькә: «Ида 23 сал ә әз зәԝащеда ньм, у әм бәхтәԝар ьн, чьмки әм алийе хԝәда һәр тьшти дькьн сәва бьбьнә мәрьвед рʹӧһʹани». У бьрак жи жь Филипине дьбежә: «Жь бо ве йәке кӧ әз рʹӧһʹанида гьһиштьмә, әз дьлрʹьһʹәт ьм, у дьһа бь сәбьр ьм һьндава хушк-бьред щурʹә-щурʹә мьләта у култура».

² Бәле, жь гьлийед ԝан әшкәрә те кʹьфше, ԝәки гәләк кʹар ә чахе мәрьв рʹӧһʹанида гьһишти йә. Дьбәкә һун пьрсәкә ӧса дьдьнә хԝә: «Ча әз дькарьм бьбьмә мәрьве рʹӧһʹани у жь ве йәке һе зедә кʹаре бьстиньм?» Йа пешийе, әм гәрәке фәʹм кьн кӧ Кʹьтеба Пироз чь дьбежә дәрһәԛа мәрьвед рʹӧһʹанида гьһишти. Ве готареда әме щаба ԝан пьрса шеԝьр кьн: 1) Чь те һʹәсабе бьбьнә мәрьве рʹӧһʹани? 2) Кʹижан мәсәлә дькарьн али мә бькьн кӧ рʹӧһʹанида пешда һәрʹьн? 3) Һәрге әм сәр «нет-фькьра» Иса бьн, ча әԝ йәк ԝе али мә бькә бьбьнә мәрьвнә рʹӧһʹани?

3. Кʹьтеба Пироз ча фьрԛийе дькә ортʹа мәрьве рʹӧһʹани у мәрьве нәрʹӧһʹани?

³ Паԝлосе шанди али мә дькә, кӧ фәʹм кьн чь те һʹәсабе мәрьве рʹӧһʹани. Әԝи мәрьве рʹӧһʹани бәрамбәри «мәрьве нәхԝәйи-рʹӧһʹ» кьр, демәк мәрьве нәрʹӧһʹани. (Бьхунә 1 Корьнтʹи 2:14-16.) Ле чь фьрԛи һәйә ортʹа ван дӧ мәрьва? Мәрьве нәхԝәйи-рʹӧһʹ «тьштед рʹӧһʹе Хԝәде ԛәбул накә, бь йа ԝи әв йәкана беһʹьши нә у нькарә жи фәʹм бькә». Ле мәрьве рʹӧһʹани әԝ ә, йе кӧ «һәр тьшти әʹнәнә дькә» у сәр «нет-фькьра Мәсиһ» йә, демәк ньһерʹандьна ԝи мина йа Иса йә. Паԝлос мә һʹәмуйа һелан дькә кӧ рʹӧһʹани бьн. Ле гәло диса чьда мәрьве рʹӧһʹани щӧдә дьбә жь йе нәрʹӧһʹани?

4, 5. Мәрьве нәрʹӧһʹани кʹижан хәйсәт-һʹӧнӧра дьдә кʹьфше?

⁴ Пешийе ԝәрә әм шеԝьр кьн дәрһәԛа мәрьве нәрʹӧһʹани. Иро дьнйайеда фькьр у ньһерʹандьна гәләка тʹәне сәр тьштед бәдәни йә. Паԝлос дәрһәԛа ве йәке гот кӧ «рʹӧһʹе кӧ ньһа . . . нава ԝан мәрьвада йа хԝә дькә, йед кӧ нә гӧрʹа Хԝәдеда нә» (Әфәс. 2:2). Әв рʹӧһʹ һʹәчʹи зәʹф мәрьва һелан дькә кӧ пәй гәләка һәрʹьн, демәк чʹәʹв бьдьнә ԝан. Әԝана тʹәне дәрһәԛа хԝәстьнед хԝә дьфькьрьн. Ләма жи әԝана ԝан тьшта дькьн кʹижан кӧ әԝана һʹәсаб дькьн рʹаст ә, у принсипед Хԝәде пьшт гӧһе хԝәва давежьн. Әԝе нәхԝәйи рʹӧһʹ, демәк йе кӧ пәй хԝәстьнед бәдәне дькʹәвә, гәләк дькʹәвә һʹәйра наве хԝә, һәбуке, йан жи бона ԝи изьна ԝийә шәхси йа лапә фәрз ә.

⁵ Диса ча те кʹьфше кӧ мәрьв нәрʹӧһʹани йә? Мәрьвед кӧ дькʹәвьнә бәр байе «кьред бьнйатʹа инсен», мәрьвнә нәрʹӧһʹани нә (Галт. 5:19-21). Паԝлос нәʹма хԝәйә пешьнда Корьнтʹийарʹа, бәʹса хәйсәт-һʹӧнӧред дьн дькә, кʹижан кӧ мәрьве бь һʹьш-аԛьле бәдәни дьдә кʹьфше. Мәсәлә, әԝи гот кӧ мәрьвед ԝи щурʹәйи ортʹа мәрьва хьраб дькьн, дәʹԝ-доза пешда тиньн, һәврʹькʹийе дькьн, һәвдӧ дьдьнә диԝане, бешекьр ьн һьндава ԝан йед кӧ рʹебәрийе дьдьнә ԝан, у пәй хԝарьн-вәхԝарьне дькʹәвьн. Чахе мәрьве бәдәни дькʹәвә щерʹьбандьне, әԝ нькарә хԝә рʹаст бьдә кʹьфше, сьст дьбә у дькʹәвә тʹәльке (Мәтʹлк. 7:21, 22). Щьһуда дәрһәԛа мәрьвед ԝи щурʹәйи һәла һе жи гот, ԝәки «рʹӧһʹе пироз» бал ԝан тʹӧнә (Щьһуд. 18, 19).

6. Мәрьве рʹӧһʹани чь щурʹәйи йә?

⁶ Ле мәрьве рʹӧһʹани кʹе йә? Мәрьве рʹӧһʹани һәр гав дәрһәԛа һәләԛәтийа хԝә тʹәви Хԝәде дьфькьрә. Мәрьвед ӧса дьхԝазьн «чʹәʹв бьдьнә Хԝәде» (Әфәс. 5:1). Әв те һʹәсабе кӧ әԝана дьхԝазьн мина Йаһоԝа бьфькьрьн у сәр тьшта пе чʹәʹве ԝи бьньһерʹьн. Хԝәде бона ԝан реали йә. Әԝана һʹәму тьштада принсипед Йаһоԝа һьлдьдьн һʹәсаб (Зәб. 119:33; 143:10). Мәрьвед бь һʹьш-аԛьле рʹӧһʹани сәр хԝә дьхәбьтьн, ԝәки бәре рʹӧһʹе пироз бьдьнә кʹьфше, нә кӧ бькʹәвьнә пәй хԝәстьнед бәдәне (Галт. 5:22, 23). Сәва фәʹм кьн кӧ чь те һʹәсабе мәрьве рʹӧһʹани, ԝәрә мәсәләкә ӧса биньн: Мәрьве кӧ бь һʹьш-аԛьле хԝә педа дькʹәвә бизнесе у ве йәкеда пешда дьчә, ԝи нав дькьн ча бизнесмен. Ле әԝе кӧ һʹьш-аԛьле ԝан сәр тьштед рʹӧһʹани йә, дькарьн ԝи нав кьн ча мәрьве рʹӧһʹани. Бәле, мәрьве кӧ гәләк ԛимәт дькә тьштед рʹӧһʹани, әԝ мәрьве рʹӧһʹани йә.

7. Дәрһәԛа мәрьвед бь һʹьш-аԛьле рʹӧһʹани Кʹьтеба Пирозда чь те готьне?

⁷ Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа мәрьвед рʹӧһʹани дьбежә кӧ әԝана бәхтәԝар ьн. Мәтта 5:3-да әм дьхуньн: «Хԝәзи ль рʹӧһʹфәԛира, чьмки Пʹадшатийа Әʹзмана йа ԝан ә». Ӧса жи Рʹомайи 8:6-да әм дьхуньн дәрһәԛа ве кʹаре, кʹижан кӧ мәрьве бь һʹьш-аԛьле рʹӧһʹани дьстинә: «Ахьрийа фькьра бьнйатʹа мәрьвайе  мьрьн ә, ле ахьрийа фькьра рʹӧһʹ жийин у әʹдьлайи йә». Бәле, чахе һʹьш-аԛьле мә сәр тьштед рʹӧһʹани йә, әʹдьлайа мә тʹәви Хԝәде у тʹәви мәрьва һәйә, у һьн жи баԝәрийа мә һәйә кӧ әме ахьрийеда жийина һʹәта-һʹәтайе бьстиньн.

8. Чьрʹа һеса нинә кӧ рʹӧһʹанида пешда һәрʹьн у рʹӧһʹанийа хԝә хԝәй кьн?

⁸ Әм иро дьнйакә хьрабда дьжин. Дор бәре мә һʹәму мәрьв тʹәне дәрһәԛа тьштед бәдәни дьфькьрьн, у ләма мәрʹа лазьм ә рʹӧһʹанида гьһишти бьн у рʹӧһʹанийа хԝә хԝәй кьн. Һәрге әм рʹӧһʹанийа хԝә ӧнда кьн, әв дьне ԝе һʹьш-аԛьле мә бь фькьред бәдәни тʹьжә кә. Ле чь дькарә али мә бькә ԝәки нәкʹәвьнә ве ԛәзийе? Ча әм дькарьн рʹӧһʹанида мәзьн бьн?

9. а) Чь дькарә али мә бькә рʹӧһʹанида мәзьн бьн? б) Кʹижан мәсәла мәрьвед рʹӧһʹани әме ве готареда шеԝьр кьн?

⁹ Зарʹ дькарә бьбә гьһишти, һәрге дина хԝә бьдә де-баве хԝә у чʹәʹв бьдә мәсәла ԝанә баш. Мина ве йәке, әм жи дькарьн рʹӧһʹанида мәзьн бьн, һәрге дина хԝә бьдьн мәрьвед рʹӧһʹанида ԛәԝи у чʹәʹв бьдьнә ԝан. Ле әм дькарьн дәрсе хԝәрʹа һин бьн жь мәсәла мәрьвед кӧ дина ԝан сәр тьштед бәдәни нә, у нәбьнә мина ԝан (1 Корн. 3:1-4). Кʹьтеба Пирозда мәсәлед баш жи һәнә у йед хьраб жи. Ле нета мә әԝ ә кӧ рʹӧһʹанида мәзьн бьн, ләма жи ԝәрә әм шеԝьр кьн чәнд мәсәлед мәрьвед рʹӧһʹани, у бьвиньн кӧ чьда әм дькарьн чʹәʹв бьдьнә ԝан. Әме шеԝьр кьн мәсәла Аԛуб, Мәрйәме, у Иса.

10. Жь чь дьһатә кʹьфше кӧ Аԛуб мәрьвәки рʹӧһʹани бу?

¹⁰ Пешийе ԝәрә шеԝьр кьн сәрһатийа Аԛуб. Чаԝа иро әʹмьре мә нәһеса йә, әʹмьре Аԛуб жи нәһеса бу. Бьре ԝийи һʹәлал Әсаԝ, кʹижан кӧ мәрьвәки бь һʹьш-аԛьле нәрʹӧһʹани бу, дьхԝәст ԝи бькӧшта. Хенщи ве йәке, хәзуре Аԛуб жи жерʹа һʹәйф нибу у тʹьме бона кʹара хԝә ԝи дьда хәбате. Ле йәкә Аԛуб нав әԝан мәрьвед нәрʹӧһʹанида, рʹӧһʹанийа хԝә хԝәй кьр. Әԝи баԝәр дькьр әв созе  кӧ Хԝәде да Бьраһим. Аԛуб заньбу кӧ әв соз малбәта ԝива жи гьредайи йә, ләма әԝ тʹьме мьԛати нәфәред хԝә дьбу (Дәстп. 28:10-15). Пе хәбәрдан у кьред Аԛуб дьһатә кʹьфше, ԝәки принсип у созед Хԝәде тʹьме бира ԝида бун. Бәʹса хәбәре чахе Аԛуб тьрсийа чьмки бьре ԝи дьхԝәст ԝи бькӧшта, әԝи дӧада жь Йаһоԝа һиви кьр: «Кʹәрәма хԝә, мьн . . . хьлаз кә . . . Нә тә готийә: ‹Әзе әʹсәйи ԛәнщийе ль тә бькьм у зӧрʹәта тә бькьмә ԝәкә ԛума бәʹре›» (Дәстп. 32:6-12). Бәле, әшкәрә йә кӧ Аԛуб созед Хԝәде һьндава хԝә у кал-бавед хԝә, ԛайим баԝәр дькьр у ль гора ԛьрара Хԝәде дьжит.

11. Жь чь те кʹьфше кӧ Мәрйәм мәрьвәкә рʹӧһʹани бу?

¹¹ Ԝәрә ньһа мәсәла Мәрйәме шеԝьр кьн. Гәло чьрʹа Йаһоԝа Мәрйәм бьжарт сәва бьбә дийа Иса? Бешьк дькарьн бежьн, чьмки әԝ мәрьвәкә рʹӧһʹани бу. Ле жь кʹӧ әм ве йәке заньн? Рʹӧһʹанийа ԝе те кʹьфше жь ве йәке, кӧ әԝе ча бь гьлийа Йаһоԝа рʹумәт кьр чахе тʹәсәлийа мәрьвед хԝә Зәкәрйа у Елизабете кьр. (Бьхунә Луԛа 1:46-55.) Жь гьлийед ԝе әʹйан те кʹьфше, ԝәки әԝе Хәбәра Хԝәде чьԛас ԛәԝи һʹьз дькьр, у Ньвисаред Ибрани рʹьнд заньбу (Дәстп. 30:13; 1 Сам. 2:1-10; Малх. 3:12). Ӧса жи чахе әԝ у Усьв тʹәзә зәԝьщибун, сафи кьрьбун кӧ һʹәта Иса ԝанрʹа нәбә, ча жьн-мер тʹәви һәв рʹанәзен. Гәло әв йәк чь дьдә кʹьфше? (Мәт. 1:25). Әв дьдә кʹьфше, ԝәки бона ԝан һәрда жи һе зедә ԛьрара Йаһоԝа фәрз бу, нә кӧ хԝәстьнед ԝан (Мәт. 1:25). Ԝәʹдә дәрбаз дьбу, Мәрйәме дина хԝә дьдайе кӧ чь дьԛәԝьмә әʹмьре Исада у гӧһ дьда һәр готьнед Исайә билан. Хенщи ве йәке, әԝе «әв һʹәму тьшт дьле хԝәда хԝәй дькьрьн» (Луԛа 2:51). Әԝ гәләк дьфькьри дәрһәԛа ԛьрара Хԝәде һьндава Мәсиһ. Ԝәрә әм чʹәʹв бьдьнә Мәрйәме, у әʹмьре хԝәда тʹьме ԛьрара Хԝәде дайньн щийе пешьн.

12. а) Иса чьда мина Баве хԝә бу? б) Ча әм дькарьн чʹәʹв бьдьнә Иса? (Бьньһерʹә шькле әʹԝльн.)

¹² Ле гәло кʹе йә мәсәла лапә мәзьн алийе рʹӧһʹанида? Әԝ һәйә Иса! Әԝи тʹәмамийа әʹмьре хԝәда у хьзмәтийеда избат кьр, ԝәки дьхԝазә бь тʹәмами чʹәʹв бьдә Баве хԝә Йаһоԝа. Әԝи һәр тьштида, мәсәлә хәбәрданеда, фькьр у кьред хԝәда чʹәʹв дьда Йаһоԝа. Әԝи ль гора ԛьрар у принсипед Хԝәде дьжит (Йуһʹн. 8:29; 14:9; 15:10). Бәʹса хәбәре, дина хԝә бьдьне кʹьтеба Ишайада ча дьлшәԝатийа Йаһоԝа те кʹьфше, у бәрамбәр кьн кӧ кʹьтеба Марԛосда ча дьлшәԝатийа Иса те кʹьфше. (Бьхунә Ишайа 63:9; Марԛос 6:34.) Ле гәло әм чʹәʹв дьдьнә Иса, у тʹьме һазьр ьн дьлшәԝат бьн һьндава мәрьвед кӧ һʹәԝще ве йәке нә? Иса ӧса жи ԝәʹде хԝә у ԛәԝата хԝә бь тʹәмами хәрщ дькьр сәр шьхӧле бәлакьрьна мьзгинийе (Луԛа 4:43). Әԝ һʹәму хәйсәт-һʹӧнӧр у кьред ԝи нишан дькьн кӧ әԝ рʹӧһʹани бу.

13, 14. а) Әм чь дькарьн һин бьн жь хушк-бьред рʹӧһʹани? б) Мәсәле гьли кьн.

¹³ Иро жи һәнә гәләк хушк-бьред рʹӧһʹанида гьһишти, йед кӧ чʹәʹв дьдьнә Иса. Дьԛәԝьмә һун дьвиньн хушк-бьред ӧса кӧ хьзмәтийеда хирәт ьн, меванһʹьз ьн, дьлшәԝат ьн, у һʹӧнӧред ԝанә баш һәнә. Рʹаст ә кемасийед ԝан жи һәнә, чьмки әԝана гӧнәкʹар ьн, ле йәкә әԝана һәр тьшти дькьн сәва нав хԝәда пешда биньн ԝан һʹӧнӧра, кʹижан кӧ Хԝәде хԝәш тен. Хушкәкә мә жь Бразилйайе бь наве Рейчел, дьбежә: «Мьн һʹьз дькьр пәй мода ве дьнйайе һәрʹьм. Ләма жи мьн кʹьнще нәлайиԛ хԝә дькьр. Ле чьԛас зәʹф мьн рʹасти фәʹм кьр, һаԛас зәʹф әз һелан бум кӧ нав хԝәда гӧһастьна бькьм у бьбьмә мәрьве рʹӧһʹани. Рʹаст ә һеса нибу хԝә бьгӧһезьм, ле әз дьһа бәхтәԝар бумә у нета әʹмьре мьн жи һәйә».

 ¹⁴ Рален кӧ жь Филипине йә, рʹасти чәтьнайикә дьн һатийә. Әԝе дьхԝәст пешдачуйи бә, ләма жи нет хԝәрʹа дани ԝәки хԝәндьна бьльнд бьстинә у хәбатәкә баш хԝәрʹа бьвинә. Әԝ гьли дькә: «Нетед мьнә рʹӧһʹани ида һеди-һеди бира мьн дьчун. Ле паше мьн тедәрхьст, ԝәки әʹмьре мьнда тьштәк мьн кем ә, чь кӧ жь хәбате дьһа фәрзтьр ә. Ләма мьн ида нетед хԝә гӧһаст у дина хԝә да сәр хьзмәтийа хԝә Йаһоԝарʹа». Жь ԝи ԝәʹдәйи, Рален бь тʹәмами нава шьхӧле Йаһоԝада нә у баԝәр дькә, ԝәки Хԝәде хԝәйе созе хԝә йә кӧ Мәтта 6:33, 34-да ньвисар ә. Әԝ дьбежә: «Әз ԛә дӧдьли ниньм кӧ Йаһоԝа ԝе бона мьн хәм бькә!» Дьбәкә щьвата ԝәда жи һәнә хушк-бьред кӧ ӧса дьжин. Чахе әм дьвиньн кӧ ча әԝана чʹәʹв дьдьнә Иса, әм жи дьхԝазьн чʹәʹв бьдьнә ԝан (1 Корн. 11:1; 2 Тʹеслн. 3:7).

15, 16. а) Сәва бьбьнә мина Мәсиһ, әм гәрәке чь бькьн? б) Ча нет-фькьра Мәсиһ дькарә сәре мәда бә?

¹⁵ Ча әм дькарьн чʹәʹв бьдьнә Мәсиһ? Кʹьтеба Пирозда 1 Корьнтʹи 2:16-да те готьне, ԝәки нет-фькьра Мәсиһ гәрәке сәре мәда бә. Ле Рʹомайи 15:5-да те готьне ԝәки әм гәрәке «сәр нетәке бьн, ԝәкә нәхш-тʹәрзе Мәсиһ Иса». Демәк, сәва кӧ әм бьбьнә ԝәк Иса, әм гәрәке бьзаньбьн кӧ нет-фькьред ԝи чь бун у әԝ ча дьфькьри, у дәрһәԛа хәйсәт-һʹӧнӧред ԝи жи пебьһʹәсьн. Паше әм гәрәке пʹегәһа ԝида һәрʹьн. Иса һʹьш-аԛьле хԝә дабу сәр һәләԛәтийа хԝә тʹәви Хԝәде. Ләма жи һәрге әм бьбьнә мина Иса, әме һе зәʹф чʹәʹв бьдьнә Йаһоԝа. Жь ве йәке те кʹьфше, ԝәки чьԛас фәрз ә әм һин бьн мина Иса бьфькьрьн.

¹⁶ Ле ча әм дькарьн ве йәке бькьн? Шагьртед Иса кʹәрәмәтед ԝи дьдитьн, гӧһ дьдан һинкьрьнед ԝи, дина хԝә дьдан кӧ әԝ ча бу һьндава һʹәму щурʹә мәрьва, у дьдитьн кӧ әԝи чаԝа принсипед Хԝәде дьани сери. Ләма жи ԝана гот: «Әм хԝәха шәʹдед ԝан һʹәму тьшта нә» (Кʹар. Шанд. 10:39). Рʹаст ә әм нькарьн Иса бьвиньн, ле Йаһоԝа жь һʹьзкьрьне мьзгини дайә ньвисаре, кʹидәре әм дәрһәԛа Иса дьхуньн у дькарьн хәйсәт-һʹӧнӧред ԝи бьвиньн. Чахе әм бьхуньн у бьфькьрьн сәр кʹьтеба Мәтта, Марԛос, Луԛа у Йуһʹәнна, ԝе нет-фькьра Мәсиһ сәре мәда бә. Ԝи щурʹәйи әм дькарьн «пʹегәһа ԝида һәрʹьн» у «бь ԝе нет-фькьре сильһʹкьри бьн» чаԝа Мәсиһ (1 Пәт. 2:21; 4:1).

17. Һәрге әм мина Иса бьфькьрьн, әԝ йәк чьда ԝе али мә бькә?

¹⁷ Һәрге әм мина Иса бьфькьрьн, әв йәк ԝе чьда али мә бькә? Чаԝа хԝарьна баш сьһʹәт-ԛәԝата мә ԛәԝи дькә, ӧса жи чахе әм һʹьше хԝә тʹьжә дькьн бь нет-фькьред Иса, әԝ йәк рʹӧһʹанийа мә хԝәй дькә. Паше, һеди-һеди әме ида тедәрхьн кӧ чь дәрәщада Иса ԝе чь бькьра. Бь сайа ве йәке, әме сафикьрьнед баш бькьн у ԝе исафа мә бәр Хԝәде тʹәмьз бьминә. Дьбәкә һун жи ԛайил бьн кӧ һәрге әм «Хӧдан Иса Мәсиһ ль хԝә бькьн мәртʹал», әме кʹарәкә мәзьн бьстиньн (Рʹом. 13:14).

18. Ве готареда дәрһәԛа мәрьве рʹӧһʹани һун чь пеһʹәсийан?

¹⁸ Мә шеԝьр кьр кӧ чь те һʹәсабе бьбьнә мәрьве рʹӧһʹани. Мә ӧса жи дит кӧ әм жь мәрьвед рʹӧһʹани чь дькарьн һин бьн. У әм ӧса жи пеһʹәсийан кӧ чахе «нет-фькьра Мәсиһ» сәре мәда йә, ча әԝ йәк али мә дькә кӧ рʹӧһʹанида гьһишти бьн. Ле һәнә диса тьштед дьн, кӧ әм гәрәке дина хԝә бьдьне. Мәсәлә, ча әм дькарьн тедәрхьн кӧ әм рʹӧһʹанида ча ньн? Әм чь дькарьн бькьн сәва рʹӧһʹанида һе ԛәԝи бьн? У чаԝа рʹӧһʹанийа мә сәр әʹмьре мә һʹӧкӧм дькә? Готара дьнда әме щабед ԝан пьрса пебьһʹәсьн.