1, 2. (a) Aantu oyendji oya tala ko ngiini uupambepo uuwanawa? (b) Omapulo geni ga simanenena kombinga yuupambepo uuwanawa tatu ka kundathana?

OMUMWAMEME gumwe moKanada, okwa ti: “Okukala nuupambepo uuwanawa, osha ningitha ndje ndi kale nda nyanyukwa lela nosha kwathela ndje wo ndi vule okuungaunga nomaupyakadhi gandje gakehe siku nomupondo.” Omumwatate gumwe moBrazilia, okwa ti: “Otwa kala twa nyanyukwa lela uule womimvo 23 ndhoka twa kala mondjokana, notwa pandula sho twa ninga oonkambadhala dhokukala tu na uupambepo uuwanawa.” Omanga omumwatate gumwe moFilipine, a ti: “Okukala nuupambepo uuwanawa, osha kwathela ndje ndi kale nombili yopamadhiladhilo, nosha kwathela ndje ndi hwepopaleke omukalo moka handi ungaunga naamwatate yomomaputuko gi ili nogi ili.”

² Osha yela kutya uuna tu na uupambepo uuwanawa, ohashi tu etele uuwanawa momikalo odhindji. Shoka otashi vulika shi tu inyengithe tu ipule tatu ti: ‘Ongiini tandi vulu okukala nuupambepo uuwanawa nokunyanyukilwa pakuudha omauwanawa ngoka ga popiwa metetekelo?’ Ihe manga inaatu yamukula epulo ndyoka, otwa pumbwa okuuva ko nawa shoka Ombiimbeli tayi ti kombinga yomuntu ngoka e na uupambepo uuwanawa. Moshitopolwa shika, otatu ka yamukula omapulo gatatu ga simanenena. (1) Okukala omuntu e na uupambepo uuwanawa osha hala okutya ngiini? (2) Iiholelwa yini tayi ke tu kwathela tu hume komeho pambepo? (3) Ongiini okukambadhala tu kale tu na  “omadhiladhilo gaKristus” taku ke tu kwathela tu kale nuupambepo uuwanawa?

3. Eyooloko lini lya popiwa mOmbiimbeli li li pokati komuntu ngoka e na ombepo yaKalunga naangoka kee yi na?

³ Omuyapostoli Paulus okwe tu kwathela tu uve ko kutya omuntu e na uupambepo uuwanawa okwa tya ngiini, sho a gandja eyooloko pokati ‘komuntu ngoka e na ombepo yaKalunga’ ‘naangoka kee na ombepo yaKalunga.’ (Lesha 1 Aakorinto 2:14-16.) Eyooloko olini? ‘Omuntu ngoka kee na ombepo yaKalunga’ ‘ita vulu okutaamba omagano ga za mombepo yaKalunga. Oye ite ga uvu ko. Otaga kala ge mu nikila uugoya.’ Omanga omuntu ngoka ‘e na ombepo yaKalunga’ ‘oha vulu okukonakona iinima ayihe’ noku na “omadhiladhilo gaKristus.” Paulus ote tu ladhipike tu kale tu na uupambepo uuwanawa. Omomikalo dhilwe dhini omuntu ngoka e na ombepo yaKalunga naangoka kee yi na ya yooloka?

4, 5. Omuntu ngoka kee na ombepo yaKalunga oku na iikala yini?

⁴ Natu ka taleni tango kiikala yomuntu ngoka kee na ombepo yaKalunga. Aantu muuyuni oye na iikala mbyoka yi ikolelela kuuhalu wopantu. Paulus okwa popi iikala mbyoka kutya oyi li “ombepo ndjoka tayi pangele ngashingeyi aantu mboka ihaa vulika kuKalunga.” (Ef. 2:2) Ombepo ndjika oya nwetha mo aantu oyendji ya taambe ko iikala mbyoka yi igalala, taya landula shoka tashi ningwa koyendji. Ohaya gandja eitulomo kuuhalu wopantu. Shoka ohashi eta oshizemo shini? Oyendji ohaya ningi shoka ye wete shi li mondjila momeho gawo yene, noihaya ningi oonkambadhala ya kale metsokumwe nomithikampango dhaKalunga. Omuntu ngoka kee na ombepo yaKalunga nenge tu tye ha dhiladhila panyama, oha kala unene ti ipula netumbalo nokulalakanena iinima yopamaliko nenge kombinga yokupopila shoka u uvite shi li mondjila kuye.

⁵ Oshike ishewe tashi vulu okundhindhilikitha mo omuntu ngoka kee na ombepo yaKalunga? Aantu mboka haya kutha ombinga ‘miilonga kehe yuuhalu wopantu,’ nayo oya kwatelwa mo mwaamboka yaa na ombepo yaKalunga. (Gal. 5:19-21) Ontumwafo yotango yaPaulus ndjoka a li a nyolele egongalo lyaKorinto, oya popya iikala yilwe yaamboka haya dhiladhila panyama. Iikala mbyoka ongaashi: okuhumitha komeho etopoko, okugama ombinga, omahilathano, okufalathana koompangu, okwaaha simaneka uukwamutse nuufukedhi. Uuna omuntu ngoka ha dhiladhila panyama a taalela omashongo, oha nkundipala nohi igandja. (Omayel. 7:21, 22) Judas okwa li a popi kombinga yaamboka taya ka neyipala sigo nokuli opondondo ndjoka yokukala ‘kaaye na ombepo ondjapuki.’ — Jud. 18, 19.

6. Oshike hashi ndhindhilikitha mo omuntu ngoka e na ombepo yaKalunga?

⁶ Mbela ‘omuntu ngoka e na ombepo yaKalunga’ okwa tya ngiini? Oye ngoka ha kala mewiliko lyaKalunga, ihe ina fa ngoka kee na ombepo yaKalunga. Aantu mboka ye na uupambepo uuwanawa, ohaya kambadhala “okuholela Kalunga.” (Ef. 5:1) Shika osha hala okutya, ohaya kambadhala okudhiladhila ngaashi Jehova nokutala ko iinima ngaashi he yi tala ko. Kalunga oku li gwolela kuyo. Mboka haya dhiladhila iinima yopambepo ohaya kambadhala okukala metsokumwe nomithikampango dhaJehova. (Eps. 119:33; 143:10) Pehala lyokugandja eitulomo kiilonga yuuhalu wopantu, ohaya kambadhala okuulika ‘iiyimati yombepo.’ (Gal. 5:22, 23) Opo tu yelithe kutya “okupyokoka pambepo” osha hala okutya shike, dhiladhila kombinga yeyelekanitho ndika: Omuntu ngoka e na owino mokungeshefa oti ithanwa a pyokoka mokungeshefa. Sha faathana, omuntu ngoka a lenga iinima yopambepo oti ithanwa a pyokoka pambepo.

7. Ombiimbeli otayi ti ngiini kombinga yaamboka ye na uupambepo uuwanawa?

⁷ Ombiimbeli oya popila muuwanawa aantu mboka ye na uupambepo uuwanawa. Mateus 5:3 otayi ti: “Aanelago oomboka yu uvite oyo oohepele koomwenyo, oshoka Oshilongo shegulu oshawo.” Aaroma 8:6 oyu ulika uuwanawa wokukala omuntu a pyokoka pambepo, sho  ya ti: ‘Okukala pamadhiladhilo guuntu otashi eta eso, ihe okukala mewiliko lyombepo otashi eta omwenyo nombili.’ Ngele otwa gandja eitulomo kiinima yopambepo, otatu ka kala tu na ombili pamadhiladhilo nosho wo naKalunga ngashingeyi, notatu ka mona wo omwenyo gwaaluhe monakuyiwa.

8. Omolwashike twa pumbwa okuninga oonkambadhala tu kokeke uupambepo wetu noku wu kaleka po?

⁸ Odhoshili kutya otu li muuyuni wa kolokosha. Molwaashoka otwa dhingolokwa kaantu ye na iikala yopantu, otwa pumbwa lela okuninga oonkambadhala, tu kale tu na uupambepo uuwanawa noku wu gamena. Ngele omuntu okwa nkundipala pambepo, ohe etha a nwethwe mo ‘kombepo’ yuuyuni. Oshike tashi vulu oku tu kwathela tu yande oshinima shoka? Ongiini tatu vulu okukoka pambepo?

9. (a) Oshike tashi vulu oku tu kwathela tu koke pambepo? (b) Otatu ka kundathana iiholelwa yoolye mboka ya li ya kola pambepo?

⁹ Okanona otaka vulu okukoka pambepo mokutala shoka aavali yako taya ningi, nokuholela oshiholelwa shawo oshiwanawa. Momukalo gwa faathana, natse otatu vulu okukoka pambepo, uuna tatu tala nokuholela aantu mboka ye na uupambepo wa kola. Ihe otu na okukotokela iiholelwa yaantu mboka haya dhiladhila panyama. (1 Kor. 3:1-4) MOmbiimbeli omu na iiholelwa yaantu mboka tu na okuholela naamboka kaatu na okuholela. Ihe molwaashono elalakano lyetu okukoka pambepo, natu ka tale kiiholelwa yontumba iiwanawa yaantu mboka tatu vulu okuholela. Otatu ka tala koshiholelwa shaJakob, Maria naJesus.

10. Jakob okwa li u ulike ngiini kutya ye omulumentu a kola pambepo?

¹⁰ Tango, natu taleni koshiholelwa shaJakob. Ngaashi oyendji yomutse kunena, onkalamwenyo kuJakob kaya li ompu. Okwa li e na okwiidhidhimikila omumwayina Esau, ngoka a li ha dhiladhila panyama nokwa li nokuli a hala oku mu dhipaga. Shimwe ishewe, okwa li wo e na okuungaunga nahemweno, ngoka a li a kambadhala oku mu dhengela konankondongolo lwiikando. Nonando Jakob okwa li mokati kaantu mboka ‘kaa ye na ombepo yaKalunga,’ okwa kala a kola pambepo. Okwa li i itaala meuvaneko ndyoka lya li lyu uvanekelwa Abraham. Okwa  li a sile oshimpwiyu uukwanegumbo we, mboka wa li tawu ka dhana onkandangala yi ikalekelwa mokugwanithwa po kwelalakano lyaJehova. (Gen. 28:10-15) Oohapu niilonga yaJakob, oyu ulika kutya okwa li ha dhiladhila komithikampango dhaKalunga nokehalo lye. Pashiholelwa, Sho Jakob a Ii a tila Esau, okwa ti kuKalunga: ‘Hupitha ndje. Dhimbulukwa, nkene u uvaneke, u ninge ndje nawa e to pe ndje oluvalo lu thike pehekevi lyomooha dhefuta.’ (Gen. 32:6-12) Odhoshili kutya Jakob okwa li i itaala momauvaneko gaJehova, ngoka ga li ge mu uvanekelwa noohekulululwa, nokwa li a hala okukatuka metsokumwe nehalo lyaKalunga nonelalakano lye.

11. Oshike tashi ulike kutya Maria okwa li e na uupambepo wa kola?

¹¹ Ngashingeyi natu taleni koshiholelwa shaMaria. Omolwashike Jehova a li a hogolola Maria a ninge yina yaJesus? Omolwaashono okwa li e na uupambepo uuwanawa. Otu shi shi ngiini? Okwa li e shi ulike sha yela kutya okwa kola pambepo, okupitila moohapu dhe ndhoka tadhi tanga Kalunga, sho a ka talela po megumbo lyaapambele ye, Sakaria naElisabet. (Lesha Lukas 1:46-55.) Shoka Maria a li a popi, otashi ulike kutya okwa li e hole lela Oohapu dhaKalunga nokwa li e shi Omanyolo gOshihebeli. (Gen. 30:13; 1 Sam. 2:1-10; Mal. 3:12) Ndhindhilika wo kutya Maria naJosef nonando oya adhika opo ya hokana, kaya li ya yi momilalo sigo Jesus a valwa. Mbela shoka otashi ulike shike? Otashi ulike kutya ayehe yaali, oya li unene tayi ipula nehalo lyaJehova shi vulithe okugwanitha po omahalo gawo gopaumwene. (Mat. 1:25) Sho omimvo dhe ende tadhi humu ko, Maria okwa li a ndhindhilike shoka sha li tashi ningwa monkalamwenyo yaJesus nokwa li a gandja eitulomo koohapu dhuunongo ndhoka a popi. Oshikwawo, okwa li a “pungula oohapu ndhoka adhihe momwenyo gwe.” (Luk. 2:51) Okwa li lela e na ohokwe meuvaneko lyaKalunga li na ko nasha naMesiasa. Mbela oshiholelwa shaMaria itashi tu kwathele tu dhiladhile kunkene tatu vulu okupititha komeho ehalo lyaKalunga monkalamwenyo yetu?

12. (a) Omomukalo guni Jesus a li a holele He? (b) Ongiini tatu vulu okuholela oshiholelwa shaJesus? (Tala kethano lyopetameko.)

¹² Maantu ayehe mboka ya li ko, olye e li oshiholelwa sha dhenga mbanda shokukala a kola pambepo? Osha yela kutya oJesus. Monkalamwenyo ye ayihe nosho wo muukalele we, Jesus okwa li u ulike kutya okwa hala okuholela He, Jehova. Okwa li ha dhiladhila, ha kala u uvite noha katuka ngaashi Jehova. Okwa li wo ha kala metsokumwe nehalo lyaKalunga nonomithikampango dhe. (Joh. 8:29; 14:9; 15:10) Pashiholelwa, ndhindhilika nkene olukeno lwaJehova lwa yelithwa komuhunganeki Jesaja, e to lu yelekanitha naashoka sha popiwa komunyoli gwEvaangeli lyaMarkus kombinga yankene Jesus a li u uvitile aantu. (Lesha Jesaja 63:9; Markus 6:34.) Ngele otwa tsakaneke aantu mboka ya pumbwa ekwatho, mbela otwi ilongekidha ngaa oku yu ulukila olukeno ngaashi Jesus? Jesus okwa li natango a longitha ethimbo lye u uvithile aantu noku ya longa onkundana ombwanawa. (Luk. 4:43) Iinima ayihe mbyoka otayi ulike kutya Jesus okwa li e na uupambepo wa kola.

13, 14. (a) Oshike tatu vulu okwiilonga kiiholelwa yaantu mboka ye na uupambepo wa kola kunena? (b) Gandja oshiholelwa.

¹³ Kakele kiiholelwa yomOmbiimbeli, opu na wo iiholelwa oyindji kunena yaantu mboka ya kola pambepo, mboka ya ninga oonkambadhala dha mana mo yu ulike uukwatya wa fa waKristus. Otashi vulika wa ndhindhilika uulaadhi wawo muukalele, nkene haya yakula aayenda, olukeno lwawo nenge omaukwatya gawo galwe omawanawa. Nonando inaya gwanenena noye na omaunkundi ye tu fa, ohaya kambadhala okukokeka omaukwatya ngoka gopakalunga. Omumwameme Rachel gwokoBrazilia, okwa ti: “Onda li ndi hole iizalomwa mbyoka opo ya kondo. Shoka osha ningitha ndje ndi kale ihaandi zala nawa. Ihe sho ndi ilongo oshili, oshi inyengitha ndje ndi ninge oonkambadhala, opo ndi kale nuupambepo uuwanawa. Kasha li oshipu okuninga omalunduluko, ihe oshe etela ndje lela enyanyu nokukala ndi na elalakano lyashili monkalamwenyo.”

 ¹⁴ Omumwameme Reylene gwokoFilipine, okwa li a taalela eshongo lyi ili. Okwa li a gandja eitulomo kokulalakanena elongo lyopombanda niilonga iiwanawa, opo a kale nonkalamwenyo yuuzeko. Okwa ti: “Omalalakano gandje gopambepo oga tameke okukala itaaga ti sha kungame. Ihe onda li nda ndhindhilike kutya opu na sha sha kambela monkalamwenyo yandje, ano oshinima shoka sha simanenena shi vule iilonga yandje. Onda ningi omalunduluko e tandi gandja eitulomo kokulongela Jehova.” Okuza mpoka, Reylene okwa kala i itaala meuvaneko lyaJehova ndyoka tali adhika muMateus 6:33, 34. Okwa ti: “Ondi na uushili kutya Jehova ota ka sila ndje oshimpwiyu!” Otashi vulika wu shi yamwe megongalo lyeni mboka nayo taya ningi sha faathana. Mbela shoka itashi tu inyengithe tu ya holele, shaashi taya landula Kristus? — 1 Kor. 11:1; 2 Tes. 3:7.

15, 16. (a) Oshike twa pumbwa okuninga, opo tu kale twa fa Kristus? (b) Ongiini tatu vulu okukala tu na “omadhiladhilo gaKristus”?

¹⁵ Ongiini tatu vulu okuholela Kristus paumwene? MAakorinto yotango 2:16 otayi popi kombinga yokukala tu na “omadhiladhilo gaKristus.” Aaroma 15:5 otayi popi kombinga ‘yokulandula oshiholelwa shaJesus Kristus.’ Onkee ano, opo tu kala twa fa Kristus, otwa pumbwa okukala tu shi nkene ha dhiladhila nomaukwatya ge. Otwa pumbwa okulandula oshiholelwa she. Jesus okwa li ha gandja eitulomo kekwatathano lye naKalunga. Onkene, okukala twa fa Jesus, ohaku tu ningitha lela tu kale twa fa Jehova. Omolwomatompelo ngoka, otashi ulike lela nkene sha simana okwiilonga okudhiladhila ngaashi Jesus.

¹⁶ Shoka otatu vulu oku shi ninga ngiini? Aalongwa yaJesus oya li ya mono iikumithalonga mbyoka a li a longo, yu uvu kombinga yomalongo ge, ya mono nkene tu ungaunga naantu yomaludhi agehe nankene a tula miilonga omakotampango gaKalunga. Oya ti: “Otse oonzapo dhiinima ayihe mbyoka e yi ningi.” (Iil. 10:39) Ihe tse itatu vulu okumona Jesus. Nonando ongawo, Jehova okwe tu pa Omavaangeli ngoka taga vulu oku tu kwathela tu tseye nawa Jesus. Uuna tatu lesha nokutedhatedha komambo gOmbiimbeli ngaashi lyaMateus, Markus, Lukas naJohannes, otatu ka kala hatu dhiladhila ngaashi Kristus. Shoka otashi tu kwathele tu “landule ondjila ndjoka a li e yi ende” e tatu ‘ikumike nelalakano ndika’ ngaashi Kristus. — 1 Pet. 2:21; 4:1.

17. Ongiini okudhiladhila ngaashi Kristus taku vulu oku tu kwathela?

¹⁷ Ngele otwi ilongo okukala hatu dhiladhila ngaashi Kristus, otashi ke tu kwathela ngiini? Ngaashi owala iikulya hayi koleke olutu, natse otatu ka kala twa kola pambepo, ngele otwa kala hatu dhiladhila ngaashi Kristus. Mokweendela ko kwethimbo, otatu ka tseya shoka Kristus ta vulu okuninga monkalo kehe. Shika otashi ke tu kwathela tu ninge omatokolo ngoka tage tu kaleke tu na eiyuvo lya yela nokukala twa hokiwa kuKalunga. Mbela ito tsu kumwe nasho kutya ngaka omatompelo omawanawa tage tu kwathele ‘tu ihomateke iikondjitho mbyoka tatu pewa kOmuwa Jesus Kristus’? — Rom. 13:14.

18. Owi ilonga mo shike moshitopolwa shika tashi popi kombinga yokukala nuupambepo uuwanawa?

¹⁸ Otwa kundathana kutya omuntu ngoka e na uupambepo uuwanawa okwa tya ngiini. Otwa mona wo kutya otatu vulu okwiilonga kiiholelwa iiwanawa yaantu mboka ye na uupambepo uuwanawa. Hugunina, otwi ilongo nkene okukala ‘nomadhiladhilo gaKristus’ taku vulu oku tu kwathela tu koke pambepo. Ihe opu na wo iinima yilwe oyindji yi na ko nasha nuupambepo, twa pumbwa oku yi kundathana. Pashiholelwa, ongiini tatu vulu okwiikonakona tu mone ngele uupambepo wetu owa kola? Oshike tatu vulu okuninga, opo tu wu koleke? Nongiini uupambepo wetu tawu vulu okuguma onkalamwenyo yetu yakehe siku? Oshitopolwa shahugunina, otashi ke tu kwathela tu mone omayamukulo komapulo ngoka.