1, 2. Umego moko unyang’ nia lembang’o m’urem ire, man etimo ang’o?

UMEGO moko ma nyinge Robert ulimo batizo nwang’u fodi etie aradu, ento i saa maeca lemandha ubino ngo gin ma pire tek i kwo pare. Eyero kumae: “Atimo ngo lembe ma rac nyanok de, ento lembe mi tipo ubino ira ve ng’iyo moko kumeni. Abed anen ve ng’atu ma tek i tipo; coko ceke abed akoso ngo, man abed amaku bende tic pa jayab yo ma jakony i kind oro. Re lembe moko urem ira.”

² Robert ubin ung’eyo lembe m’urem ire nwang’u dong’ emondo i gamiri. Saa moko gibed gipangu tuko giku dhaku pare iwi penji ma tung’ tung’ mi Biblia. Calu ma dhaku ung’eyo Biblia cuu, ebed edwoko tap. Re wang’ ma pol Robert ubed udwoko vii, e lewic ubed ubenege. Ekoro kumae: “Edong’ ebedo ve gin m’ang’eyo de mbe. Abed aparu yor i ia nia, ‘kara atel wi dhaku para ma ber i thenge mi tipo, ukwayu atim lembe moko.’” E etimo calu m’eparu. Eyero kumae: “Acaku ponjo Biblia wang’ dupa dupa mandha, e acaku nyang’ i lembe ma pol. Ang’eyo lembe dupa, re m’usagu zoo, kindwa udoko ceng’ini ku Yehova.”

3. (a) Waromo nwang’u ponji ma kani i lembe ma Robert ukadhu kud i ie? (b) Wabing’io i penji ma kani kawoni?

³ Lembe ma Robert ukadhu kud i ie romo mio iwa ponji dupa  ma pigi tek. Copere nia watie ku ng’eyong’ec moko mi Biblia, wacidho nja i coko, man i rweyo lembanyong’a, re lembuno kende ketho ngo wabed dhanu mi tipo. Kunoke nyo wadaru timo kero pi nidoko tek i thenge mi tipo, re ka wabeng’iara giwa, wanwang’u nia lembe moko nuti m’ukwayu wayiki. (Flp. 3:16) I thiwiwec maeni, wabidwoko wang’ penji adek ma e ma pigi tek: (1) Ang’o ma bikonyowa ning’eyo ka nyo watie tek i thenge mi tipo? (2) Ukwayu watim ang’o kara wateng’ini i thenge mi tipo? (3) Nibedo tek i thenge mi tipo konyowa nenedi i kwo mwa ma kubang’ ceng’?

4. Juk ma nwang’ere i Juefeso 4:23, 24 utie pi ng’a?

⁴ Kinde ma wacaku timo ni Mungu, wagam watimo alokaloka i lembe ma dupa mi kwo mwa. Re alokalokane ujik ungo kende kende i ng’ei limo batizo. Biblia uyero kumae: ‘[Wumeduru] nidoko nyen i tipo mi pidoiwu.’ (Ef. 4:23, 24) Calu ma watie dhanu ma leng’ ungo, ukwayu wamedara nitimo alokaloka i kwo mwa. Kadok nwang’u wadaru timo ni Yehova pi oro ma dupa de, asu ukwayu wamedara niketho mer mwa kude ubed ma tek.​—Flp. 3:12, 13.

5. Penji ma kani ma copo konyowa ning’eyo ka nyo wabeteng’ini i thenge mi tipo?

⁵ Kadok watie aradu kunoke judongo de, wacikara ning’iara giwa cuu mandha. Wacopo penjara kumae: ‘Nyo aneno alokaloka moko i kwo para m’ubenyutho nia abeteng’ini i thenge mi tipo? Nyo timo para ubedoko calu pa Kristu? Paru para ku timo para i saa mi coko benyutho ang’o i wiya? Wec m’abed aweco benyutho nia amaru ang’o i kwo para? Kite m’abed atimo ko ponji para ma segi, kit kendi ku ruko para, man bende lembe m’abed atimo ka jumio ira juk moko nyutho ang’o i wiya? Abed atimo ang’o kan anwang’ara i wang’ abidhe mi timo lembe ma rac? Nyo abedoko Jakristu m’uteng’ini?’ (Ef. 4:13) Penji maeni copo konyowa ning’eyo ka nyo wabeteng’ini i thenge mi tipo.

6. Lembang’o mange ma bikonyowa ning’eyo ka nyo watie dhanu mi tipo?

⁶ Saa moko, ubekwayu wapenj jumange re ma ginyuth iwa ka nyo watie dhanu mi tipo. Jakwenda Paulo ukoro nia ng’atu mi kum nyang’ ungo nia timo pare ubenyayu can i Mungu. Ento ng’atu mi tipo re ng’eyo ayi ma Mungu neno ko lembe. Eng’eyo nia Yehova umaru ngo kit timo pa ng’atu mi kum. (1 Kor. 2:14-16; 3:1-3) Kan umego moko ucaku benyutho timo mi kum, judong cokiri ma gitie ku paru pa Kristu gineno lembene pio pio, man gitimo kero pi nikonye. Ka judong cokiri gibekonyowa, nyo wabibedo ayika niyio konyne man nitimo alokaloka m’ukwayere? Ka wabetimo kumeno, nwang’u wabenyutho nia andha wabemito wateng’ini i thenge mi tipo.​—Ekl. 7:5, 9.

7. Ang’o m’ubenyutho nia ng’eyong’ec mi Biblia kende uromo ngo kara ng’atini ubed dhanu mi tipo?

⁷ Ng’eyong’ec mi Biblia kende copo ketho ngo wateng’ini i thenge mi tipo. Ubimo Suleman ung’eyo Yehova cuu mandha, man eyero wec dupa mi rieko, ma moko nwang’ere i Biblia. Re i ng’eye, mer pare ku Yehova ukwio, man emedere ngo nigwoko bedopwe pare. (1 Ub. 4:29, 30; 11:4-6) Dong’ ukwayu wamed ang’o mange iwi ng’eyong’ec mi Biblia ma watie ko? Ukwayu wamedara niketho yioyic mwa ucung nging’ nging’. (Kol. 2:6, 7) Wabitimo nenedi?

8, 9. (a) Ang’o ma bikonyi niketho yioyic peri ucung nging’ nging’? (b) Saa ma wabeponjo man wabenyamu i lembe, lembakeca mwa ucikere nibedo ang’o? (Nen cal mir acaki.)

 ⁸ I rundi ma kwong’a, Paulo uketho cwiny Jukristu nia ‘gicwali [i kum teng’ini].’ (Ebr. 6:1) Wacopo tio ku juk maeno nenedi tin eni? Yo acel ma pire tek utie niponjo buku Mediri nibedo i mer pa Mungu. Kinde m’ibeponjo buku maeno, ibitundo ning’eyo kite m’icopo tio ko ku cik mir ukungu mi Biblia i kwo peri. Kan idaru ponje ke, iromo somo girasoma mwa mange, ma bikonyi kara iketh yioyic peri ucung nging’ nging’. (Kol. 1:23) Ukwayu bende inyam i lembe m’ibesomo, man ikwai Yehova ukonyi ning’eyo kite m’iromo tio ko ku lembene i kwo peri.

⁹ Kinde ma wabetimo ponji mwa man wabenyamu i lembe, wacikara ngo niwil nia lembakeca mwa utie ninyayu anyong’a lee i Yehova, man niwore. (Zab. 40:8; 119:97) Bende, ukwayu wakwer cen gin ceke ma copo cerowa niteng’ini i thenge mi tipo.​—Tit. 2:11, 12.

10. Aradu gicopo timo ang’o kara gidok tek i thenge mi tipo?

¹⁰ Kan itie aradu, nyo iketho lembakeca moko mi tipo de? Umego moko ma timo i Bethel beweco wang’ ma pol kud aradu m’ubemito gilim batizo, i saa mi coko ma dongo mi twodiri, man epenjogi ka nyo gitie ku lembakeca moko mi tipo. Ebed eneno nia ju ma pol udaru paru cuu iwi kite ma gicopo timo ko ni Yehova i ng’ei batizo migi. Jumoko gipangu nia gibitimo tic mi saa ceke, kunoke gibicidho kaka ma yeny mi jurwei tie lee i ie. Re aradu moko gisayu kpe nia gidwok ang’o ire. Nyo eno nyutho nia gibemito ngo giketh lembakeca mi tipo? Kan itie aradu, penjiri kumae: ‘Nyo abed acidho i coko man i rweyo lembanyong’a pilembe junyodo para gibediya nia acidhi? Kunoke nyo an gira atie ku mer ma ceng’ini ku Mungu?’ I andha, wan ceke wacikara niketho lembakeca mi tipo, kadok watie aradu kunoke watie judongo de. Eno bikonyowa nidoko tek i thenge mi tipo.​—Ekl. 12:1, 13.

11. (a) Wacikara nitimo ang’o kara wadok dhanu mi tipo? (b) Wacopo lubo lapor ma kani mi Biblia?

¹¹ Ka wadaru ng’eyo lembe m’ubekwayu waloki i kwo mwa, wacak nitimo alokalokane. Wacikara nitime m’umbe galu, pilembe eno re ma nyutho ka nyo wabitho kunoke nyo wabiboth. (Rum. 8:6-8) Kara watim alokaloka, ubekwayu ngo nia wakebed dhanu ma dubo ngo; Yehova copo konyowa ku tipo pare maleng’. Ento wacikara nitimo kero ma lee. Nindo moko, kinde m’umego John Barr, m’ubino i Guriri m’utelowic ubekoro i buku pa Luka 13:24, ewacu kumae: “Ju ma dupa lembe voyogi, pilembe gitimo ngo kero ma lee kara gidok tek.” Wacikara nilubo lapor pa Yakobo, pilembe enyego ku malaika moko m’umbe nivoc, nitundo enwang’u mugisa. (Tha. 32:26-28) Kadok nwang’u ponjo Biblia romo nyayu mutoro i iwa de, re ubekwayu ngo wasom Biblia ve wabesomo lemb’uda moko kumeni pi nilangu wiwa. Ento wacikara niyenyo lemandha ma pigi tek ma bikonyowa i kwo mwa.

12, 13. (a) Ang’o ma bikonyowa kara watii ku Jurumi 15:5? (b) Lapor pa Petro, ku juk m’emio copo konyowa nenedi? (c) Iromo timo ang’o kara iteng’ini i thenge mi tipo? (Nen sanduku ma thiwie tie “ Iromo timo ang’o kara iteng’ini i thenge mi tipo?”)

¹² Ka wabeii nitimo alokaloka kara wateng’ini i thenge mi tipo, tipo maleng’ bikonyowa nitimo alokaloka i paru mwa. E nok nok, wabicaku paru lembe calu Kristu. (Rum. 15:5) Tipo maleng’ romo konyowa niriemo ava mi timo lembe ma reco, man nicego kite ma nyayu anyong’a i Mungu. (Gal. 5:16, 22, 23) Ka wanwang’u nia wabed waparu kwa iwi piny mi kum, kunoke iwi ava ma rac, cwinyi kud utur. Wamedara asu  nikwayu Yehova umii iwa tipo pare maleng’ kara ukonywa nibedo ku paru m’atira. (Lk. 11:13) Kepoi i kum jakwenda Petro. Saa moko, ebed eparu ngo lembe ve Kristu. (Mat. 16:22, 23; Lk. 22:34, 54-62; Gal. 2:11-14) Re evoc ungo, man Yehova ukonye. E nok nok, Petro ucaku paru lembe calu Kristu. Wan de wacopo timo ve en.

¹³ I ng’eye, Petro udok ukwanu kite ma beco ma copo konyowa. (Som 2 Petro 1:5-8.) Wacikara nitimo kero kara waceg kite mi kweriri gijo, cirolembe, mer mir umego, ku kite mange de dupa. Kubang’ ceng’, wacopo penjara kumae: ‘Tin eni ukwayu aceg kite ma kani ma bikonya niteng’ini i thenge mi tipo?’

14. Nibedo dhanu mi tipo bikonyowa nenedi i kwo mwa?

¹⁴ Kura ma watie ko i tic, i daraza, man wec mwa, ku kite ma wamaku ko yub kubang’ rupiny binyutho kamaleng’ ka nyo andha waparu lembe ve Kristu. Bende, yub ma cuu ma wabed wamaku binyutho nia andha wabeii nilubo lapor pa Kristu. Ka watie dhanu mi tipo, wacopo weko ngo gin moko ci unyoth mer mwa ku Yehova. Kinde ma abidhe mi timo lembe ma rac uwok, nibedo dhanu mi tipo biketho wabipodho ngo i abidhene. Ka wabemito nimaku yub moko, wabikelar penjara kumae: ‘Acopo tio ku cik ma kani mir ukungu mi Biblia i lembe maeni? Eni ka nwang’u Kristu ke, nwang’u eromo timo ang’o? Lembang’o ma binyayu anyong’a i Yehova?’ Ukwayu wabed wapar lembe kumeno saa ceke. Wakewec kawoni iwi lembe moko ma copo kwayu nia watii ku cik mir ukungu mi Biblia. Kinde ma wabeweco iwi lembene, wabing’eyo cik mir ukungu mi Biblia ma copo konyowa kara watim ng’iong’ic ku rieko.

15, 16. Niparu lembe calu Kristu copo konyi nenedi, (a) kan ibemito ing’ii ng’atu ma wubigemuru kude? (b) kan ibemito ing’ii jurimo?

¹⁵ Kan ibemito ing’ii ng’atu ma wubigemuru kude. Cik mir ukungu mi Biblia ma bikonyi nwang’ere i 2 Jukorinto 6:14, 15. (Som.) Paulo unyutho kamaleng’ nia ng’atu mi kum neno lembe i ayi ma rom ungo ku ng’atu mi tipo. Dong’ iromo tio nenedi ku cik maeni mir ukungu kara ing’ii ng’atu ma wubigemuru kude?

¹⁶ Kan ibemito ing’ii jurimo. Cik mir ukungu ma bikonyi nwang’ere i 1 Jukorinto 15:33. (Som.) Ng’atu mi tipo romo twiyo ngo mer ku dhanu ma copo ketho yioyic pare doko ng’ic. Kepar ayi m’iromo tio ko ku cik maeni mir ukungu i lembe ma tung’ tung’. Ku lapor, cikne romo konyi nenedi kan ibemito ing’ii nibedo ku jurimo nikadhu kud i Internet? Eromo konyi nenedi kan ibemito ing’ii ka nyo ibimondo i tuko moko ku dhanu m’ing’eyo ngo nikadhu kud i Internet?

17-19. Nibedo dhanu mi tipo copo konyi nenedi (a) kara kud imond i tic ma reco? (b) kara iketh lembakeca ma cuu? (c) kara wupot kindwu ka teliri uwok?

¹⁷ Tic ma nyotho thenge mwa mi tipo. Cimowang’ ma pire tek ma copo konyowa nwang’ere i Juebrania 6:1. (Som.) “Tic  m’utho” ma wacikara ngo nitimo utie tijang’o? Utie tic ceke ma reco, ma konyowa ngo acel de niteng’ini i thenge mi tipo. Cimowang’ maeno ma Biblia umio iwi tic m’utho, copo konyowa nidwoko wang’ penji ma calu ve: ‘Nyo tic maeni e ber kunoke e rac? Nyo acikara nimondo i kuloka maeni? Pirang’o ukwayu ngo adikara kud udul dhanu m’ubemito gikel alokaloka i lembe mi ng’om maeni?’

¹⁸ Lembakeca mi tipo. I ponji pa Yesu ma wi got, emio iwa juk ma cuu iwi lembakeca. (Mat. 6:33) Ng’atu mi tipo ketho Ker pa Mungu i kabedo ma kwong’a i kwo pare. Cik maeni mir ukungu bikonyowa nidwoko wang’ penji ma calu ve: ‘Nyo acikara nimedo somo ma malu i ng’ei daru somo mi diere? Nyo acikara niyio tic moko ci m’unen?’

¹⁹ Ka teliri uwok. Juk ma jakwenda Paulo umio ni Jukristu mi Roma copo konyowa, ka teliri moko uwok i kindwa. (Rum. 12:18) Wabemito walub lapor pa Kristu, pieno ubekwayu waii nibedo ma ‘cwinywa kwio ku dhanu ceke.’ Dong’ wabed watimo ang’o ka teliri moko uwok i kindwa? Nyo ebed ebedo iwa tek niyio paru mi jumange? Kunoke nyo jumange de ging’eyo nia wabed waii niketho kwiocwiny?​—Yak. 3:18.

20. Pirang’o ubekwayu itim kero niteng’ini i thenge mi tipo?

²⁰ Lapor ma waai waneno uketho wanyang’ nia cik mir ukungu mi Biblia copo konyowa nitimo ng’iong’ic ma cuu, man ma nyutho nia tipo pa Mungu re m’ubetelo wiwa. Ka watie dhanu mi tipo, wabikwo ku kwiocwiny man kud anyong’a. Umego Robert ma waweco pire i acaki uyero kumae: “Niai m’atwio mer ma ceng’ini ku Yehova, adoko nico ma ber mandha, man wego ma cuu. Anyong’a nega mi tuko ngo.” Ka wabetimo kero mwa ceke pi niteng’ini i thenge mi tipo, wabinwang’u bero dupa. Bende, wabikwo ku mutoro tin eni, man i nindo m’ubino ke wabinwang’u “kwo mandha.”​—1 Tim. 6:19.