1910-ҹу илин мај ајыдыр. Ҝәми Белфаст көрфәзинә јахынлашыр. Сәрнишинләр ҝөјәртәдә дуруб сәһәр ҝүнәшинин шәфәгинә гәрг олмуш јамјашыл тәпәләри сејр едир. Онларын арасында артыг бешинҹи дәфәдир Ирландијаја сәјаһәт едән Чарлз Тејз Рассел дә вар. Онун нәзәри иншасы ҝедән ики нәһәнҝ океан лајнеринә, ахыры фаҹиә илә битән «Титаник» вә әкиз гардашы «Олимпик»ә дикилиб *. Лиманда һарадаса 10—15 нәфәр Мүгәддәс Китаб тәдгигатчысы дајаныб Чарлз гардашын ҝәлишини ҝөзләјир.

Бу сәјаһәтдән тәхминән 20 ил әввәл Чарлз Рассел гардаш мүждәни даһа еффектив шәкилдә јајмағын јолларыны дүшүнәрәк гәрара ҝәлир ки, Американын сәрһәдләрини ашыб тәблиғ сәјаһәтләринә чыхсын. Онун илк сәјаһәти Ирландијаја олур. Бу сәјаһәт 1891-ҹи илин ијул ајына тәсадүф едир. Чарлз гардаш «Сити оф Чикаго» ҝәмисинин ҝөјәртәсиндә дајаныб. Онун гаршысында валидејнләринин доғма јурду Квинстоун шәһәринә (индики Ков) мәнзәрә ачылыр. О, бу мәнзәрәјә бахараг бир заманлар валидејнләринин бу шәһәр барәдә данышдығы хатирәләри јадына салыр. Чарлз Рассел гардаш вә онун сәјаһәт јолдашлары тәмиз күчәләрлә ҝедәркән, ҝөзохшајан шәһәркәнары әразиләри ҝәзәркән бу јерләрин «бичинә һазыр» олдуғу гәнаәтинә ҝәлирләр.

Үмумиликдә Чарлз гардаш Ирландијаја једди дәфә сәјаһәт етмишди. Илк сәфәриндә ону динләјән јүзләрлә, һәтта минләрлә инсан нөвбәти сәфәрләриндә ону јенә динләмәјә ҝәлирди. Онун икинҹи сәфәри 1903-ҹү илин мај ајына тәсадүф едир. Бу дәфә Белфаст вә Дублиндә тәшкил етдији ҝөрүшләр барәдә јерли гәзетләрдә елан дәрҹ олунмушду. Чарлз гардашын бу ҝөрүшләр барәдә дедикләринә әсасән, аудиторија «Андла мөһүрләнмиш вәд» адлы мөвзуја чох бөјүк марагла гулаг асмышды. Мөвзу Ибраһим пејғәмбәрин иманы вә Аллаһын бәшәријјәтә бәхш едәҹәји немәтләр һагда иди.

Ирландија ҹамаатынын Мүгәддәс Китаба бу бөјүк марағы Чарлз гардашы Авропаја етдији үчүнҹү сәфәриндә бураја јенә баш чәкмәјә тәшвиг етмишди. 1908-ҹи илин апрел ајы, сәһәр тездән беш нәфәр гардаш Белфаст лиманында Чарлз гардашы гаршылады. Һәмин ҝүнүн ахшамы әввәлҹәдән елан олунмуш «Шејтан һакимијјәтинин сүгуту» адлы мәрузәни динләмәјә тәхминән 300 нәфәр ҝәлмишди. Онларын арасында бир әлејһдар да вар иди. О, Мүгәддәс Китабдан ајәләрин јерини чох ҹәлд тапырды. Дублиндә исә Мүгәддәс Китаб тәдгигатчылары даһа гаты әлејһдарла, Ҝәнҹ Кишиләр Христиан Бирлијинин (ЈМҸА) катиби О’Конорла гаршы-гаршыја дурмалы олдулар. О, 1000-дән артыг адамын топлашдығы аудиторијаны гардашлара гаршы галдырмаға чалышды, амма ҹәһдләри боша чыхды.

Ҝәлин һәмин дөврә гајыдыб бу һадисәни вә бунун нәтиҹәсиндә јарана биләҹәк вәзијјәти хәјалымызда ҹанландыраг. Тәсәввүр едәк ки, Мүгәддәс Китабдакы һәгигәти ахтаран бир нәфәр «Ајриш Тајмс» гәзетиндә мәрузә барәдә елан ҝөрүр вә мәрузәјә гулаг асмаға ҝәлир. О, инсанла долу залда биртәһәр өзүнә јер тапыр вә әјләшиб узун гара пенҹәк ҝејмиш, ағсачлы вә саггаллы натигә диггәтлә гулаг асыр. Натиг жестләр едир,  сәһнәдә о баш бу баша ҝедир, ајәләри чох мәһарәтлә бир-бири илә узлашдырыр вә динләјиҹиләринә Мүгәддәс Китабдакы һәгигәтләри анламаға көмәк едир. Сәсҝүҹләндириҹи аваданлыг олмаса да, натигин ҝур сәси бүтүн зала јајылараг һарадаса саат јарым әрзиндә динләјиҹиләрин диггәтини она ҹәмләјир. Ҝөрүшүн нөвбәти суал-ҹаваб һиссәсиндә О’Конор вә онун тәрәфдашлары натиги сәһв чыхармаға чалышыр, амма натиг Мүгәддәс Китабдан истифадә едәрәк бу сынагдан алныачыг чыхыр. Аудиторија натиги ҝурултулу алгышларла дәстәкләјир. Ара сакитләшәндә еланы охујараг мәрузәјә ҝәлән һәмин адам әтрафлы мәлумат үчүн гардашлара јахынлашыр. Бу кими һадисәләрин шаһиди олан инсанларын дедикләринә әсасән, чохлары һәгигәти мәһз бу јолла өјрәнмишди.

Чарлз Рассел гардаш 1909-ҹу илдә «Мавританија» адлы ҝәми илә Нју-Јоркдан өз дөрдүнҹү сәјаһәтинә јола дүшәндә стенографчы (шифаһи нитги ихтисар етмәклә ҹәлд јазыја көчүрән адам) Һүнтсинҝер гардашы да өзү илә апарыр ки, јол боју «Ҝөзәтчи Гүлләси» журналынын мәгаләләрини диктә етсин. Онун Белфастда сөјләдији мәрузәни динләмәјә 450 нәфәр ҝәлмишди, онлардан 100-ү јер олмадығындан нитги ајаг үстә динләјирди.

Чарлз гардашын мәгаләнин әввәлиндә сөзү ҝедән бешинҹи сәфәри вахты Дублиндә сөјләдији мәрузәдән сонра да О’Конор вә онунла бирҝә ҝәлән мәшһур илаһијјатчы гардаша суаллар јағдырмыш вә суалларына Мүгәддәс Јазылара әсасланан ҹаваблар алмышдылар. Бу исә аудиторијанын әксәријјәтинин рәғбәтинә сәбәб олмушду. Нөвбәти ҝүн гардашлар сүрәтли почт ҝәмиси илә Ливерпула ҝәлмиш, орадан да «Луситанија» ҝәмиси илә Нју-Јорка јола дүшмүшдүләр *.

Чарлз гардаш 1911-ҹи илдә етдији алтынҹы вә једдинҹи сәјаһәтиндә дә мәрузәләр сөјләмиш вә бу мәрузәләр барәдә дә әввәлҹәдән елан олунмушду. Һәмин илин јазында Белфастдакы 20 нәфәр гардаш ҝөрүш тәшкил етмишди. Бу ҝөрүшдә «Ахирәт дүнјасы» адлы мәрузәни динләмәјә 2000 нәфәр ҝәлмишди. Бу дәфә О’Конор бир кешишлә бирҝә пејда олуб суаллар јағдырмаға башлајыр вә јенә дә Мүгәддәс Китабдан верилән ҹавабларла сусдурулур. Бу дискуссија да аудиторија тәрәфиндән алгышланыр. Пајызда башга шәһәрләрдә дә ҝөрүшләр тәшкил олунур вә чох сајда инсан бу ҝөрүшләрә гатылыр. О’Конор вә өзү илә бирҝә ҝәтирдији 100 нәфәрдән ибарәт дәстә Дублиндә кечирилән ҝөрүшә мане олмаг истәјир, амма аудиторија натигин тәрәфини сахлајыр.

Мәрузәләри әсас етибарилә Чарлз гардаш тәгдим етсә дә, о, баша дүшүрдү ки, о, олмаса да, бу иш ирәли ҝедәҹәк, чүнки бу иши ҝөрән инсан дејил, Аллаһдыр. Ҝөрүшләрин әввәлиндә сөјләнилән мәрузәләр Мүгәддәс Китаб һәгигәтләрини јајмаг үчүн чох ҝөзәл васитә иди. Бу мәрузәләрин сајәсиндә мүждә бүтүн Ирландијаја јајылды вә бир чох шәһәрдә мәсиһи јығынҹаглары јаранды. (Британијадакы архивимиздән.)