САЛА 1910 мәһа Гӧлане йә. Гәми бәрбь Тәнгава Белфасте те ԝәки бьсәкьнә, әԝ тәнгава бәʹре йә. Кʹомәкә бьчʹук кӧ ве гәмийеда нә, тʹәпед кʹәск дьньһерʹьн йед кӧ шәԝԛа шәбәԛе авитьбу сәр. Нава ԝан мәрьвада кӧ гәмийеда ньн, Чарлз Тейз Рассел ә. Әԝ ида щара пенща йә кӧ те Ирләнде. Дурва әԝ дьвинә кʹархана чекьрьна гәмийа, кʹидәре гәмийа мәзьн «Титаник» у йа мина ԝе «Олимпик» * те чекьрьне. Гәләк Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз пьшт ве кʹархане ль щийе сәкьнандьна гәмийа, сәкьнинә у һивийа ԝи нә.

Ԝәкә 20 сал пешийа ве йәке, Рассел дьфькьри кӧ чаԝа һе баш мьзгини дькарә бәла бә нав тʹәмамийа дьнйайе, у сафи кьр ԝәки жь Амәрикайе дәр чәнд рʹеԝитийа бькә. Әԝи рʹеԝитийа хԝә дәстпекьр сала 1891 мәһа Тирмәһе у чу Ирләнде. Чахе әԝ сәр гәмийе бу, незики Ԛуинстоне дьбу у дьньһерʹи ча рʹо дьчә ава, әԝи дьԛәԝьмә дьани бира хԝә гьлийед де-баве хԝә дәрһәԛа Ирләнде, чьмки әԝана жь ԝедәре бун. Чахе йед рʹеԝи у Рассел бьра дьдитьн әԝ шәһәред тʹәрбәт у щийед бәдәԝ, ԝана фәʹм кьр кӧ әԝ дәшт «һазьр ә у һивийа нандьруне йә».

Бь тʹәмами Рассел бьра һʹәфт щара тʹәсәлийа Ирләнде кьр. Ча те кʹьфше жь бо тʹәсәлийа пешьн, һʹәԝаса гәләк мәрьва пешда һат һьндава мьзгинийе, чьмки паше бь сәда мәрьва, щара бь һʹәзара жи, гӧһ дьданә ԝи чахе әԝ диса һатә ԝедәре. Чахе әԝ щара дӧда һатә Ирләнде, сала 1903 мәһа Гӧлане, рʹожнамада һатә әʹламкьрьне, ԝәки ԝе Белфастеда у Дӧблинеда щьвин һәбьн кʹидәре кӧ готар бенә хԝәндьне. Рассел гот ԝәки чахе готара ԝийә дәрһәԛа баԝәрийа Бьраһим у кʹәрәмед ахьрийе бона инсанәте дьбьһистьн, «гӧһдарвана гәләк рʹьнд гӧһе хԝә дьдан».

Рассел дит кӧ мәрьвед Ирләнде гӧһ дьдьнә мьзгинийе, ләма жи Ирләнда кʹәтә нава рʹеԝитийа ԝийә сьсийа нав Әԝропайеда. Шәбәԛе мәһа Нисане сала 1908, чахе әԝ Белфастеда жь гәмийе дәркʹәт, пенщ бьра һатьн пешийа ԝи. Еваре сәр готара бь наве «Кʹӧтакьрьна Империйа Шәйтʹан», кʹижан кӧ пе рʹожнаме һатийә әʹламкьрьне, ԝәкә 300 мәрьв һатьн. Мәрьвәки дьхԝаст әве щьвине тʹәвһәв хә, ле Рассел пе Кʹьтеба Пироз щаба ԝи да у әԝ ньмьз бу. Ле Дӧблинеда, 1 000 мәрьва зедәтьр һатьбун, ԝәки готаре бьбьһен. Мәрьвәки бь наве Мр. О’Конер, йе кӧ аликʹарчийе «Тʹәшкиләта Мәсиһийед Хорт» (YMCA) бу, һатьбу сәр ве щьвине. Әԝи дьхԝаст ԝан гӧһдарвана мьԛабьли Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз дәрхә. Ле бь рʹастийе чь ԛәԝьми?

Ԝәрә әм пебьһʹәсьн чь ԛәԝьми ԝедәре. Мәрьвәк йе кӧ дьхԝаст рʹастийа Кʹьтеба Пироз пебьһʹәсә, сафи кьр кӧ бе сәр готаре, кʹижан кӧ рʹожнәмеда йа бь наве «Ириш Таймс» («Thе Irish Timеs») һатьбу әʹламкьрьне. Әԝ те щьвине, анщах хԝәрʹа щи дьгьрә у рʹьнд гӧһе хԝә дьдә готарван, демәк Рассел, кʹижани бь пʹоре сьпи, бь рʹу у бь ԛапʹуте (плаш) рʹәш у дьреж бу. Рассел готара хԝә чахе дьхунә, сәр сене дьчә-те, дәсте хԝә дьбә-тинә, у бь һостәти рʹез пәй  рʹеза шьровәдькә. Бь ве йәке һʹьше ԝи мәрьви рʹастийа Кʹьтеба Пирозрʹа вәдьбә. Рʹаст ә һащәтед дәнги тʹӧнә нә, ле дәнге готарван одеда һʹәму алийава рʹьнд те бьһистьн, у гӧһдарван сьһʹәт нивәки готара ԝи дьбьһен. Паше ԝәʹде пьрс у щаба, О’Конер һәвалед хԝәва дьхԝәстьн кӧ Рассел бьщерʹьбиньн, ле йәкә әԝи сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз рʹьнд щаба ԝан да. Гӧһдарвана дәстед хԝә һәвхьстьн у ԛайилбуна хԝә нишан кьрьн. Чахе һәр тьшт сәԛьрʹи, әԝ мерьке кӧ дьхԝаст рʹастийа Кʹьтеба Пироз пебьһʹәсә, незики бьра дьбә сәва һе зедә пебьһʹәсә. Ль гора гьлийед шәʹда, гәләк мәрьв бь ԝи щурʹәйи рʹастийе пеһʹәсийан.

Чахе Рассел бьра мәһа Гӧланеда сала 1909 щара чара пе гәмийе һатә Ирләнде, әԝи Һунтсингер бьра тʹәви хԝә ани, йе кӧ стенограф бу. Рассел дьхԝаст ԝәки һʹәта әԝана океанеда пе гәмийе рʹеԝитийе дькьн, әԝи ԝәʹдәйи бьдьнә хәбате сәва готаред Бьрща Ԛәрәԝьлийе бьньвисьн. Белфастеда сәр готара Рассел 450 мәрьв һатьн, у жь ԝана ԝәкә 100 мәрьв пʹийа сәкьнибун, чьмки щи тʹӧнә бу.

Ԝәʹде тʹәсәлийа ԝийә пенща жи, Рассел бьра щаба ԝан дьда йед кӧ мьԛабьли ԝи дәрдькʹәтьн. Дӧблинеда паши хԝәндьна готаре, теологе нав-дәнг тʹәви О’Конер һат сәва Рассел бьщерʹьбинә, ле йәкә Рассел сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз ӧса рʹьнд щаба ԝи дьда, кӧ гәләк гӧһдарвана хԝәш һат. Рʹожа дьн, Рассел һәвалед хԝәва пе гәмийа поште чунә Ливерпуле у паше пе гәмийа бь наве Луситанйа чунә Нийу Йорке. *

Чахе Рассел бьра сала 1911-да щара шәша у һʹәфта һатә Ирләнде, әԝи әԝ готар хԝәндьн йед кӧ рʹожнамәда һатьнә әʹламкьрьне. Мәһа Нисане, 20 Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз 2 000 мәрьв ԛәбул кьрьн сәр готаре бь наве «Жийин Паши Мьрьне». О’Конер Дӧблинеда тʹәви хьзмәткʹарәки религийакә дьн диса пьрс дьда, ле гӧһдарвана дәстед хԝә һәв дьхьстьн сәр щабед кӧ бь Кʹьтеба Пироз дьһатьнә дайине. Диса ве сале пайизе, Рассел тʹәсәлийа чәнд шәһәра кьр у сәр готара ԝи гәләк мәрьв һатьн. О’Конер у 100 мәрьвед мьԛабьл, диса хԝәстьн Дӧблинеда щьвине тʹәвһәв хьн, ле диса жи гӧһдарвана бь дьл у щан пьштгьрийа готарван кьрьн.

Рʹаст ә һьнге Рассел дьһа зәʹф готар дьхԝәндьн, ле әԝи фәʹм дькьр ԝәки тʹӧ мәрьв ӧса нинә кӧ кәс тʹӧнә бә щийе ԝи бьгьрә, чьмки «әԝ нә кӧ шьхӧле мәрьва йә, ле әԝ шьхӧле Хԝәде йә». Готаред кӧ пешда рʹожнамада дьһатьнә әʹламкьрьне, мәщалед баш бун ԝәки рʹастийа Кʹьтеба Пироз бе бәлакьрьне. Ахьрийа ве йәке чь бу? Бь сайа ван готара мьзгини дьһатә бәлакьрьне у нав тʹәмамийа Ирләндеда гәләк шәһәрада щьват саз бун («Жь архивед мә Британйайеда»).