MO SEKEPE se segela ku Belfast Lough, ga gore ke mutši wa thina le lewatle wa gore o kwana le mogudi, mogoba wo monyana wa batho bo ne ba yemme ga gore ba kgona go bona ka tawong, o yye wa bona dindhundhuma tse ditala tsa gana hone mo letšatši le kene le yinuga. Ke mo go le ka May 1910. Monna ye mongwana gana mone, ye ba reng ke Charles T Russell, ke mo go ro ba la kaphetha (5) a vakašela poleke yowa ya Ireland. Mo Ngwaneru Russell a lebelela ku mahlong, o yye a bona dikepe ka dipedi tsa dibhazabhaza di sa makiwa, se sengwana ba re ke Titanic, sela sa gore a se ya segela mo se yang, ke mokane se sengwana ba re ke Olympic. * Ka ku tawong, sekepe so ke mo se yemele ke Mogoba wa go Tšhuta Baebele, ba mo yemele.

Ka mengwaga ya go segela gana ku ga 20 go soko makega dilo tsowa, Mogageru Russell o yye a thomisa go vakašela dipoleke tsa go tlalanyana tso di leng ka tawong ga Amerikha gore a tšhomayele ditaba tsa go bafala lefaseng. Poleke yo a yyeng a thomisa ka yona go yi vakašela ka July 1891 ke Ireland. Mo a kena City of Chicago, o yye a lebelela mo letšatši le dikela thina le leropho la lewatle ku Queenstown. Di ka makega gore sone se yye sa mo gopotsa ka mokg’o batswadi bage ne ba fela ba mo hlayisela ka poleke yo ba goleleng ga yona. Mo Ngwaneru Russell le bo a nang nabo ba kene ba sepela, ba yye ba feta ga dipoleke tse nngwana tsa go yela ka matla tsa go bafala, ba yye ba di bona gore tšhomo yo “yi butšwiye yi nyaka letsima.”

Mogageru Russell o vakašele Ireland ga šupa. Bo ba yyeng ba leka ka gonyana mola a tlile la mathomo, ba yye ba kwa ditaba tso di natefa, byalo mo a boya gwa tla makgolo, gabutšibutši ke makgolokgolo, ba nyaka go tl’le mo theetseleng. Mo a vakaša la bobedi ka May 1903, ke mo go ro bolabodiwa le dikuranteng tsa Belfast le Dublin gore batho ba rapanane ba tle ga mogahlano wa batho ka moka. Russell o itseri “batho bo ke mo ba theetsele di ba baba” mo a kene a tshwere taba yo yi reng “Go Tshepisa, wa Šinya o Yena” ya gore ke mo yi bolabola ka tumelo ya Aborahama le dilo tso batho ke mo ba nyoko rufiwa ka tsona ka motsho.

Ka gore batho ba ku Ireland ke mo ba di jabolela ka matla ditaba tso, mo Russell a vakašela Yuropa la boraro, o yye a feta le gana mo. Mo a phologa sekepe lerophong la Belfast ka April 1908 go sa le ka bošego, o yye a gahlanetsa ke magageru ba le 5. Polabolo ya batho ka moka ya gore “Go Thekola Mmušo wa Sathane” yo yi beyiwweng ka malobana ka letšatši lone yi gogiye “batho ba go tšhutega ba go segela gana ku ga 300.” Moren’e mongwana wa go ganetsa o yye a tlogamela mo polabolo yi kene yi ya mahlong, a nyaka go sinya ditaba, mara o yye a fetodiwa lola ka Mangwalo. Ku Dublin le gona ne go na le ye mongwana wa gore le yene ke mo a leketsa go sinya, yene ba re ke O’Connor, mabhalane wa YMCA, so ne a se nyaka ke go dhunghanya batho bo ne ba theetsele 1 000 ya bona gore ba sa theetsele bo ba Tšhutang Baebele. Ke mo go rorebeng?

Tla re boyeleneng morago ka nako tsetsela, re tigopotse gore go yye gwa makega ying. Moren’e mongwana wa gore ke mo a nyakana le nnete ya Baebele o tlile a tl’le theetsela polabolo yo go bolabodiwweng ka yona kuranteng ya The Irish Times. O šitegiye go kraya le mong ga go dula, ka mokg’o ne go bela ka gona. Moren’ewa o yye a theetsela gabutši mo go kene go bolabola monna wa hlogo ye tšhwewu wa go yapara jase ye phifadu ya go lefa, wa go ba le makgakga ya matšhwewu. Mo polabolo yi kene yi ya mahlong, ye a  beyang polabolo ke mo a kene a ya tlase le kgakala a biye a ro šupašupa a sa hlagasele, a hlatolla mangwalo ka go lategetsana ga wona, moren’ela o yye a feleletsa a kwisisa gabutši dinnete tsa Baebele. Lentsu la ye a beyang polabolo ke mo le kwala gabutši ka mo holong le mo go se na mbhošongo, ba kgonne go mo theetsela ka awara le hafo. Mo go šele go segele nako ya diputsiso le dikarabo, O’Connor le banghana bage ba yye ba hlohla Russell, mara mo a ba fetola o yye a ba teya a lahlela ku a berekisa Baebele. Bo ba theetseleng ba yye ba mo teyela matsogo. Mo go šele go bebiye, moren’ela wa gore ke mo a nyakana le nnete o yye a šutela thina ga magageru gore a tšhute tsa go tlala. Bo ba tiponeleng ka ya bona mahlo ba re ba go tlala ba tšhutiye nnete ya Baebele ka mokg’onone.

Mo Mogageru Russell a tloga New York ka May 1909 a vakašela Mauretania la bone, o yye a ya le Ngwaneru Huntsinger wa gore tso di bolabodiwang a di kgahlakgahle ka motšhene gore mo ba kene ba sepela, ba tsame ba ngwala dihlogotaba tsa Sewokamelo. Ke 450 ya batho ba gana ku Belfast bo ba yyeng ba theetsela polabolo ya Mogageru Russell, ke mokane 100 ya bona ba šitegiye le go dula ka taba la gore sekgala ke mo go le se senyana ka hone holong ya gona.

Leeto la kaphetha (5) lo go bolabodiwweng ka lona ku mathomisong, ke mo le fo tshwana le lolo. Ka morago ga polabolo ku Dublin, O’Connor o yye a tla a rwele monna ye mongwana wa gore batho ke mo ba tseya gore o tšhutegiye, monna yene o yye a kraya diphetolo tsa go tšwa ka Baebeleng, sosone se yye sa jabodisa mogoba wo ke mo wo theetsele. Ka motshwana wa gona, Russell le bo ke mo a sepela nabo, ba yye ba kalama sekepe sa go taboga so ke mo se bakiye Liverpool, mo ba segela gona ba yye ba kalama sekepe so ba reng ke Lusitania ba ya New York. *

Mo Ngwaneru Russell a boyela la bo-kobodi (6) gana ku ka 1911, ke mo ba maka gore go bolabodiwe le dikuranteng gore go nyoko ba le dipolabolo tsa batho ka moka. Ka sehla sa mo go hloga dihlare, 20 ya Ba go Tšhuta Baebele ba yye ba yamogela 2 000 ya batho bo ke mo ba tlele go theetsela polabolo yo yi reng “Go Tlogisela Gana Byalo.” O’Connor o yye a nyarela gana ku Dublin a na le moruti ye mongwana wa gore le yene o yye a butsisa diputsiso, le gana mone mogoba o yye wa jabola ka matla mo moruti yewa a fetodiwa ka Baebele, mogoba wa teya matsogo. Ka wona mongwaga wonone, mara ka lehlabula, ba yye ba vakašela dipoleke tse dingwana, batho ba yye ba tla ba tlele. Gana mone le gona O’Connor o yye a tla a rwele banna ba bangwana 100 ya bona ba segela mone ba rasa ka gore ne ba leketsa go dunghanya mogahlano wone fote, mara bo ba theetseleng ba yye ba yemelela ye a beyang polabolo.

Le mo ka nako tsetsela Ngwaneru Russell ke mo go le yene a di yetiyeng mahlong tsa go beya dipolabolo, o yye a re “aa šiyo motho wa go feta batho bo ka moka,” ka gore “wo a yi mmereko wa motho; ke wa Modimo.” Dipolabolo tso tsa gore ne go bolabodiwa ka tsona—tsa gore ke tsona di thommeng Mogahlano wa Batho ka Moka—di yye tsa thula lešuba la gore dinnete tsa Mangwalo di nape di yela. Go feleletsiye ka ying? Dipolabolo tsa batho ka moka di thušiye go sabalatsa ditaba tsa go bafala, fote le diphutego di yye tsa yeketsega ka matla mitšing ya go tlala gana ku Ireland.—Tso re di wunyulliyeng ku Britain.