YANNA Onkoleessa 1910. Yowolo Belfaasti Laki yinanniwa tayisse saˈe baaru qacce iillitu wote soodo xawaabbi uwinoti haanja tulluwa xeertote heeˈneenna leeltanno. Yowolo gidditinori giddo mittu Chaarliisi Teezi Raasiliiti; isi Ayerilaande haˈranna tini ontite. Hakko qooxeessira Tayitaanikinna Olompiki * yinannita jajjabba yowolo seekkinanni heeˈnoonni. Yowolo seekkinanni bayichira kaˈaanni boode Qullaawu Maxaafi rosaano Raasili agarte no.

Roduu Raasili Ayerilaande haˈrara mitu 20 diri albaanni alamete doyichora dancha duduwo iillishate Ameerikunni addi addi gobba haˈrate hedino. Isi umo Maaja 1891nni Ayerilaande haˈrino. Ze Sitii Ovi Chikaago yinanni yowolo gidde, arrishsho eˈanni heedheenna Kuwinistaawuni yinanni katama iilli; hatte yannara annisinna amasi gobbansa daafira kulinosire qaagikki digatino. Roduu Raasilinna ledosi no roduuwi biifadda katammanna qacha doyitanni laˈu wote, hakkiicho “midote iillino wixi noota” huwattino.

Raasili Ayerilaandete gobba lamala hige haˈrino. Mannu isi umo haˈri wote shiqishino lallawo baxino daafira, yannate gedensaanni haˈri wote lowo kume ikkanno manni lallawo macciishshate dayino. Isi Onkoleessa 1903 layinkimeeshsho haˈri wote, Belfaastinna Debiliini katamira assinanni gambooshshe gazeexxate anna egensiinsoonni. Raasili Abirihaami ammanarenna mannu ooso albillitte afidhanno atoote xawisi yannara “mannu macca wore” macciishshinota coyiˈrino.

Ayerilaandete halaale macciishsha hasiˈrannohu lowo manni noo daafira, Raasili sayikkimeeshsho Awuroppa haˈri yannara Ayerilaandeno haˈrino. Raasili Dotteessa 1908nni soodo Belfaasti yinanniwa iilli yannara ontu manni shiqe haaˈrinosi. Hakkuyira albaanni “Sheexaanu Gashshooti Bai!” yitanno lallawo shiqinshannita egensiinsoonni; hakko hashsha Raasili lallawo shiqishi wote 300 meddi yaanno manni gamba yiino. Insa giddo mittu Yihowa Farciˈraasine ammana giwanno manchira Qullaawa Borronni gari dawaro qolloonnisi. Debiliini yinanniwa qole Misteri Okaaneri yinannihu YMCA (Yangi Meensi Kirischiyani Assosiyeeshiini) yinanni gaamo borreessaanchi 1,000 saˈannoti Qullaawu Maxaafi rosaano finqiltanno gede assate woˈnaalino. Hakkiinni mayi ikkiyya?

Hanni hakka wote ikkinore hedate woˈnaallo. Qullaawu Maxaafi halaale afa hasiˈranno manchi Ze Irishi Tayimisi yinanni metseete aana fulino egensiishsha lae lallawo macciishshate dayino. Gambooshshu addaraashera mannu woˈmino daafira, ofollannowa hoogi. Ofollannowa afiˈri gedensaanni, seeda kolishsho koote uddirinohu awuuwaamu manchi shiqishanno lallawo seekke macciishsha hanafi. Lallawo shiqishannohu kaˈanna kawa milli yaanni rosiisanni noo roso irkissanno qummeeshsha qummi assanno wote kuni manchi Qullaawu Maxaafi halaale wodanchino. Lallawo shiqishannohu mayikirafoone horoonsiˈra  hoogirono, huurosi qaccetenni qaccete geeshsha macciishshantanno daafira dayino manni seekke macciishshino. Xaˈmo xaˈminanni yanna iillituta, Okaanerinna jaallasi babbaxxitino xaˈmo xaˈmitu; lallawo shiqishihu Qullaawu Maxaafinni baalante xaˈmonsara gari dawaro qolinsa. Hatte yannara macciishshaano anga gante sumuu yitinota leellishshu. Hakkunni gedensaanni halaale lede rosa hasiˈrino manchi roduuwa shiqe hasaawisi. Hatte yannara noori coyidhanno gara ikkiro, batinyu manni konni garinni halaale macciishshino.

Roduu Raasili Onkoleessa 1909nni shoolkimeeshsho Ayerilaande haˈrate Mooriteeniya yinanni yowolo gidde Niyu Yorkete kataminni kaino; hatte yannara Hantisingeri yinanni borreessaanchi ledosi haˈrino; Raasili isi ledosi haˈranno gede assinohu wuqiyanoose tayisse hadhanno wote, Agarooshshu Shaera fultanno birxichuwa kulannasi borreessanno gedeeti. Roduu Raasili Beelfaasti yinanniwa shiqishino lallawo macciishshate qooxeessunni 450 manni gamba yiino; hakkiicho 100 meddi yaanno manni ofollannowa hooge uurre macciishshino.

Roduu Raasili konni birxichi hanafora kulli garinni, ontikkitera Ayerilaande haˈri yannarano Qullaawu Maxaafi xaˈmora dawaro qolino. Isi Debiliini yinanniwa lallawo shiqishi gedensaanni, Okaaneri ledo dayinohu mittu Qullaawu Maxaafi egennaami xaˈmino xaˈmora dawaro qolloonnisi; tenne laino manni lowo geeshsha hagiidhino. Layinki soodo, poosta iillishshanno yowolonni Liweripuuli hadhu gedensaanni, Lusiteeniya * yinanni yowolo giddite Niyu Yorke hadhino.

Raasili 1911nni leekkimeeshshonna lamalkimeeshsho Ayerilaandete shiqishanno lallawo gaazeexxate aana egensiinsoonni. Badheessu woggara Belfaasti yinanniwa heedhannoti 20 Qullaawu Maxaafi rosaano “Reyote Gedensaanni” yitanno lallawo macciishshate dayinoha 2,000 manna wosinsitino. Okaaneri hakkiichira wole qeesicha haaˈre dayino; insa xaˈmitino xaˈmora Qullaawu Maxaafinni dawaro qolloonninsa; hatte yannarano macciishshaano hagiidhite anga gantino. Hakko diro Wocawaaru woggara Roduu Raasili wole katammano haˈrino; hatte katammara assinoonni gambooshshe batinyu manni dayino. Okaanerinna ledosi dayinohu 100 manni Debiliini gambooshshe assini yannara gaaro kayisate woˈnaaltinoha ikkirono, macciishshaano lallawo shiqishannohura halantino.

Hatte yannara roore lallawo shiqishinohu Rodoo Raasili ikkirono, “kuni Maganu looso ikkino daafira, isiweelo loosu diloosamanno” yinanni manchi nookkita huwatino. Xaa yannara shiqqanno lallawora xinta ikkitinoti gaazeexxate aana fultanno lallawo, Qullaawu Maxaafi halaale rosiisate kaaˈlitino. Tini manna baalaho shiqqanno lallawo halaalu halaˈlanno gede assitino daafira, Ayerilaandete gobbara lowo songuwa xintantino.—Biritaaniyaho noote xaggenke maareekko giddonni.