A O OFI mālie atu le vaa i le vaifagaloa i Belfast, o loo tutū se vaega toʻaitiiti o le pasese i luga o le vaa ma vaavaai atu i atumauga lanu meamata ua sulugia atoa i le malama mai o le taeao. O le tausaga lea o le 1910 iā Me. O se tasi o loo i lenā pasese o Charles T. Russell ma o lana malaga lona lima lea i Aialani. I luma atu na fausia ai ni vaa laʻu pasese tetele se lua o le Titanic lea na goto ma le Olympic. * I tala atu o le vaega o loo fau ai nei vaa tetele, na tutū mai ai i le uafu ni nai Tagata Aʻoga o le Tusi Paia e faatali le taunuu atu o le uso o Russell.

I le 20 tausaga muamua atu a o tau fuafua e le uso o Russell le auala sili e faalauiloa atu ai le tala lelei i le lalolagi aoao, na filifili ai o ia o le a faia ni ana malaga e asiasi ai i fafo atu o Amerika. O lana malaga muamua na ia asia ai Aialani iā Iulai i le 1891. A o iai le uso o Russell i luga o le vaa o le City of Chicago, na ia iloa atu le goto ifo o le lā i talafatai o Queenstown, ma atonu na ia toe manatua ai faamatalaga a ona mātua e faatatau i lo la atunuu. A o pasia e le uso o Russell ma ē na latou malaga faatasi aai ma laufanua matagofie o le atunuu, na latou iloa ai ua ʻmatua le fanua mo le seleselega.’

E faafitu ona malaga le uso o Russell i Aialani. O le fiafia na atiaʻe i lana malaga muamua na mātaulia i le faitau selau ma o nisi taimi e faitau afe na lolofi ane, e faalogologo i ana lauga i isi ana asiasiga mulimuli ane. E oo ane i lana asiasiga lona lua iā Me i le 1903, ua faalauiloa sauniga mo le lautele i Belfast ma Dublin i luga o nusipepa i le atunuu. Na faamatala e Russell na “faalogologo lelei ē na auai” i le mataupu “Le Tautoga e Faamautū ai le Folafolaga” (The Oath-Bound Promise), e faatatau i le faatuatua o Aperaamo ma faamanuiaga i le lumanaʻi mo tagata.

O le toʻatele o tagata fiafia, na toe faaaofia ai foʻi Aialani i le malaga lona tolu a Russell i Europa. E toʻalima uso na latou faafeiloaʻia le uso o Russell ina ua taunuu i le uafu i Belfast i se tasi o taeao iā Aperila 1908. I lenā lava aso i le afiafi e “pe tusa ma le toʻa 300 tagata fiafia na faalogologo” i le lauga i le lautele “Le Faatoʻilaloina o le Pulega a Satani” (The Overthrow of Satan’s Empire) lea na faalauiloa i nusipepa. O se tasi o tagata tetee na iai i le aofia, na vave ona faatoʻafilemu ona o le faaaogāina ma le poto o le Tusi Paia a o faagasolo le lauga. I Dublin, na iai sē na sili atu ona maumauaʻi e tetee e igoa iā O’Connor, sa avea ma failautusi o le YMCA ma na taumafai o ia e uunaʻia le silia ma le toʻa 1,000 o le aofia e tetee i Tagata Aʻoga o le Tusi Paia. O le ā le mea na tupu?

Seʻi faaata i o tatou mafaufau le mea atonu na tupu i lenā aso. Sa iai se tamāloa na naunau e fia maua upu moni o le Tusi Paia ma na filifili e auai i se lauga i le lautele na faalauiloa i le The Irish Times. Na toeitiiti a lē maua sona nofoa ona o le tumu o le maota. Na matuā faalogologo totoʻa le tamāloa i le failauga e ao sinasina, e fai lana ʻava, ma o loo laʻei lona peleue lanu uliuli. Na fesavaliaʻi solo le failauga i luga o le pulelaa,  fai ana taga, ma faasolosolo lelei le auala na ia faaaogāina ai mau i lana lauga, ma na mafai ai ona malamalama le tamāloa i upu moni o le Tusi Paia. E ui e leʻi faaaogāina ni mea faaleotele leo ae o le malosi o le leo o le failauga na laulogo ai itu uma o le maota, ma na mafai ai ona uaʻi atu le aofia i le lauga mo le tasi ma le ʻafa itula. Ina ua oo i le vaega mo fesili ma tali, na toe finau atu foʻi O’Connor ma ana uō iā Russell, ae na mafai ona tali mai o ia ma le atamai ina ia lagolagoina le feʻau e faaaogā ai le Tusi Paia. Na patipati le aofia e faaalia ai lo latou lagolagoina o Russell. Ina ua toe toʻafilemu, na faalatalata atu loa lenei tamāloa fiafia i uso ma aʻoaʻo atili mai isi mea mai iā i latou. E tusa ai ma faamatalaga a tagata na iai, e toʻatele na latou aʻoaʻoina le upu moni i lenei auala.

Ina ua tuua e le uso o Russell Niu Ioka ma malaga atu i le vaa o le Mauretania iā Me i le 1909 mo lana malaga lona fā, na alu ma ave le uso o Huntsinger, o lē na faia faamaumauga pupuu. O lenei faiga na mafai ai ona faaaogā le taimi a o malaga i le vasa e tusia ai mataupu mo le Watch Tower. E toʻa 450 i latou na faalogologo i le lauga i le lautele a le uso o Russell i Belfast, ma e pe tusa ma le toʻa 100 na tutū ona o le tumu o le fale.

O le tulaga foʻi lenā na oo iai le malaga lona lima lea na taʻua i le amataga. Ina ua māeʻa le lauga i le lautele i Dublin, na maua e se tagata suʻesuʻe lauiloa i mataupu faalelotu na ō atu ma O’Connor tali faale-Tusi Paia mo ana fesili, ma na matuā faafiafiaina ai le aofia. I le aso na sosoo ai, na ō ai le ʻaumalaga i Liverpool i se vaa laʻu meli ina ia puʻe le vaa o le Lusitania e toe malaga atu ai i Niu Ioka. *

O le malaga lona ono ma le lona fitu a le uso o Russell i le 1911, na fai ai foʻi ma lauga i le lautele ia na faalauiloa i nusipepa. I le tau e totogo ai mea, e toʻa 20 Tagata Aʻoga o le Tusi Paia i Belfast na talimālō i le toʻa 2,000 na faalogologo i le lauga “O le ā e Tupu pe a Oti” (Hereafter). Na toe auai atu foʻi O’Connor ma se isi faifeʻau i Dublin e fai ni a la fesili, peitaʻi, na patipati le aofia e lagolago ai le tali atu o Russell mai i le Tusi Paia. I le tau e afu ai mea i lenā lava tausaga na asia ai nisi o aai ma e toʻatele na auai e faalogologo. Na taumafai foʻi O’Connor faatasi ma le toʻa 100 o ē faatupu vevesi e toe faalavelave i le faatasiga na faia i Dublin, peitaʻi na lagolagoina ma le lotoatoa e le aofia le uso o Russell.

E ui o le uso o Russell na taʻimua i le faia o lauga i le lautele i lenā taimi, ae na ia amanaʻia “e lē faalagolago i se tagata se toʻatasi le galuega” auā “e lē o se galuega lenei a tagata a o le galuega a le Atua.” Ioe, o lauga i le lautele ia na faalauiloa na amata mai ai Sauniga mo le Lautele, ma na maua ai avanoa tāua e faailoa atu ai upu moni o le Tusi Paia. O le ā le iʻuga? Na fesoasoani lauga i le lautele e faalauiloa atu ai le tala lelei, ma na faatuputupulaʻia le aofaʻi o faapotopotoga i le tele o aai i totonu o Aialani.​—Mea iloga o lo tatou talafaasolopito i Peretania.