Di máto̱pea di to̱ti ngedi jita. E me̱ne̱ne̱ pe̱ biana nika ńe mulatako na nje di malangano̱ o kalat’a Bonahebe̱r 12:16. Y’epas’a Bibe̱l e makwala ná Esau a ta “ekwe̱m” nika ná a si ta a no̱ngo̱ mambo ma mudī mweńa, na mo̱ ‘andisane̱ [Yakob] mutud’ao ońola mo̱njo̱ ma da mō̱.’ Nika e ta nde e pula kwala ná kana Yakob a yabe̱no̱ ka “mutudu,” Mesia a ta nde angame̱n wa o edu’ao.​—Mat. 1:2, 16; Lukas 3:23, 34.

Nde, jombwedi te̱ myango ma Bibe̱l ná pe̱ńe̱pe̱ńe̱ di maso̱ oten ná e si ta e pula ye̱ke̱i te̱ ná mome a be̱ mun’a boso denge̱ a mabe̱ mbamb’a Mesia. Jombweye te̱ mambo mō̱ ma mabole̱ mboṅ a nika:

Oteten a bana ba Yakob (Israel), mun’ao ńaboso a yaino̱ na Lea a ta nde Rube̱n. Ombusa ponda, mun’a Yakob ńaboso a yaino̱ na Rahel munj’ao a tano̱ a to̱ndo̱, a ta nde Yose̱f. Ponda Rube̱n a dangono̱ bobe, Yose̱f nde a timbane̱ epol’ao ka mutudu. (Bbot. 29:31-35; 30:22-25; 35:22-26; 49:22-26; 1 Myan. 5:1, 2) Nde, mbot’a Mesia e si wu na Rube̱n to̱ na Yose̱f. E wu nde na Yuda, mun’a Yakob nu londe̱ bane̱i a yaino̱ na Lea.​—Bbot. 49:10.

 Kalat’a Lukas 3:32 e mabola mina ma bato batanu ba ndand’a mbia ńa Mesia. E me̱ne̱ne̱ biana mō̱ ńa ba bome te̱ a ta nde mun’a boso. Boas nde a yai Obed, ńena nu yai Yese.​—Rut 4:17, 20-22; 1 Myan. 2:10-12.

Nde David, mun’a Yese, a si ta mun’a boso. Mo̱ nde a ta ńangoka oteten a bana bao lo̱mbi. Nde Mesia a wu nde o edu’a David (1 Sam. 16:10, 11; 17:12; Mat. 1:5, 6) Mulemlem pe̱ nde Salomo nu bupe̱ a si tano̱ mun’a boso ńa David.​—2 Sam. 3:2-5.

Nika e si mapula kwala ná be̱ la mun’a boso di si ta mweńa. Mun’a boso a ta a be̱ne̱ epol’edube, ponda iwo̱ mo̱ pe̱ nde a ta be̱ a timbane̱ epol’a sango a mbia. Mo̱ pe̱ nde a ta muna nu ta nu be̱ne̱ bwam na mongo maba ma sango.​—Bbot. 43:33; Ndim. 21:17; Yos. 17:1.

Nde epol’a mutudu e wusa bolabe̱ moto nupe̱pe̱. Abraham a sumwane̱ Ismael epol’a mutudu, na mo̱ a bola mo̱ Isak. (Bbot. 21:14-21; 22:2) Ka nje pe̱ di kwalino̱ omo̱ń, epol’a mutudu e ta e sumwabe̱ Rube̱n, e bolabe̱ Yose̱f.

Di timbe te̱ o kalat’a Bonahebe̱r 12:16, ni makwale̱ ná: “Angame̱ye̱ ná to̱ mō̱ a si be̱ ka ni titi ko̱nji na ekwe̱m ka Esau ńena ńandise̱ mutud’ao ońola mo̱njo̱ ma da mō̱.” Njika jo̱nge̱le̱ di mabuse̱ owan e?

Ńamuloloma Paulo a si ta a kwalea ońola bambambe̱ ba Mesia. A ta nde ome̱le̱ Kriste̱n ná i ‘po̱ngeye myende mabu mangea ma te̱m na sim.’ Ná na nika, ba si ‘subise̱ye̱ babo̱me̱ne̱ nded’a Loba,’ nje yena e wusa po̱ye̱ babo̱ ke̱ ba subi o be̱ ko̱nji. (Bon. 12:12-16) Ba bola te̱ nika, ba wusa nde be̱ ka Esau. A “kwe̱m” mambo ma mudī na mo̱ a wengisane̱ mo̱ na lambo di si ta ko̱nji.

Esau a ta nde longe̱ o ponda ba tano̱ ba bola mabea ma dise̱, a ta pe̱ a be̱ne̱ edube o bola nika. (Bbot. 8:20, 21; 12:7,8; Hiob 1:4,5) Nde kana a tano̱ a we̱le̱ jo̱nge̱le̱ lao o mambo m’eyobo, Esau a yaṅ y’edube ońola mo̱njo̱ ma mato̱bo̱. Pondapo̱, a ta nde a pula samba ndutu ni ta ńangame̱n kwelea mbot’a Abraham. (Bbot. 15:13) Ponda a baino̱ bito baba bena ba si ta ba bolea Loba, Esau a bati nde o lee̱ ná a ta a to̱ndo̱ nje e titi ko̱nji, na ná a si ta pe̱ to̱ a no̱ngo̱ mambo ma mudī mweńa; nika e bwese̱ bayedi bao ndutu. (Bbot. 26:34, 35) Njika diwengisan na Yakob, ńena nu we̱ ná a ba nde muto nu mowe̱ Loba la mbale̱!​—Bbot. 28: 6, 7; 29:10-12, 18.

O sukan, nje so̱ jeno̱ ná di kwala jombwea ndand’a mbia ńa Yesu, Mesia e? Ponda iwo̱ ni ndand’a mbia e wu na mun’a boso to̱so̱ tongwea na mun’a boso​—nde seto̱ ponda ye̱se̱. Bonayuda ba so̱ṅtane̱ nika, bemea pe̱ nika, ka nje te̱ bemedino̱ pe̱ ná Kristo a wu nde o edu’a David, mun’a Yese ńa ngoka.​—Mat. 22:42.